Phân tích bài thơ Đi trong hương tràm của Hoài Vũ hay nhất

1. Phân tích bài thơ Đi trong hương tràm của Hoài Vũ hay nhất:

Nhà thơ Hoài Vũ quê ở Quảng Ngãi. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, ông tham gia tích cực vào hoạt động văn học ở miền Nam. Những tác phẩm của ông thường thu hút “sự chú ý” của nhiều nhạc sĩ. Trong số đó, ‘Đi trong hương tràm’ là tác phẩm tiêu biểu nhất. Với nội dung độc đáo và hình thức nghệ thuật, bài thơ này đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Đúng như tiêu đề, ‘đi trong hương tràm’ đặc trưng bởi mùi hương hoa tràm xuyên suốt. Mỗi khi nhân vật trữ tình nhấp một ngụm “hương tràm”, hình ảnh ‘em’ lại hiện lên. Hương tràm có mối liên hệ sâu sắc với ‘em’ và thậm chí có thể nói là biểu tượng chính trong tác phẩm Hoài Vũ.

Khi đọc bài thơ này, bạn nhận ra nó giống như một đoạn độc thoại bất tận. Đoạn độc thoại này nảy sinh từ một cảm giác khao khát và hoài niệm sâu sắc đối với những nhân vật trữ tình tự gọi mình là ‘anh’. Những kỷ niệm sâu sắc và nỗi buồn lớn được gợi lên gắn liền với hình ảnh hoa tràm. Đầu tiên bạn sẽ gặp cảnh sau.

‘Em gửi gì trong gió trong mây

Để sáng nay lên Vàm Cỏ Tây

Hoa tràm e ấp trong vòm lá

Mà khắp trời mây hương tỏa bay!’

Tác giả cảm nhận mọi thứ bằng năm giác quan của mình. ‘Anh’ khéo léo truyền tải cảm xúc của mình đến ‘em’ dựa trên hình ảnh thiên nhiên. Những từ đầu tiên là “gió”, “mây”, “hoa tràm” và ‘vòm lá’. Hoa tràm nở e thẹn, rụt rè dưới bóng những lớp cây xanh tươi mát. Hoa tỏa ra vẻ đẹp thuần khiết và hoàn hảo. Người trữ tình càng nhìn cảnh vật xung quanh lại càng bồn chồn. Dường như có điều gì ẩn sâu trong lòng đã hòa vào khung cảnh: ‘mà khắp trời mây hương tỏa bay’. Giờ đây, mọi không gian, thời gian, đồ vật đều tràn ngập nỗi nhớ của con người. Tình cảm này còn được thể hiện như sau:

‘Dù đi đâu dù xa cách bao lâu

Dù gió mây kia đổi hướng thay màu

Dù trái tim em không trao anh nữa

Một thoáng hương tràm cho ta bên nhau’

Chữ ‘dù’ được lặp lại ở đầu câu 3 là lời khẳng định và “lời thề” về sự chung thủy của ‘anh’ trong tình yêu. Cho dù mọi thứ có thay đổi, cho dù trái tim anh không còn dành cho em nữa thì có một điều chắc chắn: tình yêu của chúng ta sẽ luôn trường tồn. Một lần nữa hình ảnh “Hoa tràm” lại xuất hiện bên cạnh hình ảnh ‘em’. Phải chăng hương tràm là dư vị ngọt ngào của một mối tình dang dở? Phải chăng mối tình này được gói trong “mùi tràm thoang thoảng”? Một nhân vật trữ tình đứng một mình giữa thế giới rộng lớn không khỏi buồn bã, thất vọng.

‘Gió Tháp Mười đã thổi, thổi rất sâu

Có nỗi thương đau có niềm hi vọng’

Với nhịp điệu khác nhau 5/3, 4/3 và giọng thơ chậm rãi, hai câu thơ đầu dường như nhấn mạnh đến nỗi đau của lòng người. Nỗi đau này giống như một cơn gió thổi sâu vào tâm trạng của bạn. Nó biến tình yêu của chúng ta thành nỗi buồn nhưng nó cũng tạo ra sức mạnh để hỗ trợ và động viên người khác sống xứng đáng với tình yêu đó.

Tính chất cao cả, bao la và trống rỗng được tác giả phác họa thêm qua đoạn thơ sau:

‘Bầu trời thì cao, cánh đồng thì rộng

Hương tràm bên anh, mà em đi đâu’

“Trời” và “cánh đồng” tồn tại vĩnh viễn trong trời đất, tượng trưng cho sự bao la, mênh mang. Khi đối diện với hai không gian này, nhân vật trữ tình không khỏi cảm thấy cô đơn, hoang vắng. Dù trước đây “mùi tràm” và ‘em’ có ở bên cạnh tôi thì giờ đây tôi chỉ có một mình bất lực trước “mùi tràm”. Giống như bầu trời và cánh đồng, hương tràm luôn tồn tại bên ngoài bạn. Câu hỏi tu từ “Hương tràm đi cùng anh, em đi đâu?” vừa là độc thoại mà nhân vật trữ tình tự hỏi mình, vừa là câu hỏi ‘anh’ hướng về ‘em’. Đó cũng là một câu hỏi nghiêm túc. Cuối cùng, nỗi ám ảnh nghịch lý về sự mất mát và sự sống còn, nỗi ám ảnh về sự cô độc, đã khắc sâu vào ý thức của nhân vật trữ tình.

‘Anh’, người cuối cùng đã vượt qua mọi thứ, đã nói một cách mạnh mẽ từ trái tim mình.

‘Dù đi đâu và xa cách bao lâu

Anh vẫn có bóng em, giữa bóng tràm bát ngát

Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh mắt

Anh vẫn nghe tình em trong hương tràm xôn xao.’

Câu thơ “Dù đi đâu, dù xa bao lâu’ được lặp lại hai lần, nhấn mạnh đến tình yêu bền chặt, bền chặt của các nhân vật trong lời bài hát này. Dù thời gian hay khoảng cách ‘anh’ vẫn luôn nhớ đến ‘em’. Điệp khúc ‘anh vẫn’ ở đầu câu như một lời hứa với em, một lời thề yêu. Mọi thứ gắn liền với tình yêu thuần khiết của chúng ta luôn là vĩnh cửu. Giờ đây hình ảnh “em” đã thay đổi thành sắc tràm, lá tràm, hương tràm, hóa thành một cây tràm mãi mãi tươi tốt, xanh tươi và nở hoa theo thời gian. Và mỗi lần nhìn thấy cây tràm, anh lại nhớ đến “em” và những kỷ niệm của chúng ta. Vì vậy, tình yêu giữa “anh” và ‘em’ là bất diệt, không thể tách rời.

Với những hình ảnh thơ mộng quen thuộc, nhà thơ Hoài Vũ sử dụng ngôn ngữ trong sáng, giản dị để tạo nên hình ảnh thiên nhiên xoay quanh mùi hương tràm. Khi làm như vậy, nỗi nhớ sâu sắc của các nhân vật trữ tình được bộc lộ một cách khéo léo. Ngoài ra, việc sử dụng tốt điệp từ ‘dù’ và ‘anh vẫn’ cũng có thể giúp thể hiện cảm xúc, tâm trạng của người ‘anh’

Gồm bốn đoạn thơ ngắn, ‘Đi Trong Hương Tràm’ dễ dàng đi sâu vào lòng nhiều độc giả. Khi đọc bài thơ này, chúng ta cảm nhận được dư âm sâu lắng của một tình yêu dang dở, một tình yêu không trọn vẹn. Tôi hy vọng chất thơ cảm động của tác phẩm này sẽ tiếp tục tỏa sáng theo thời gian.

2. Phân tích bài thơ Đi trong hương tràm của Hoài Vũ điểm cao:

Với chất thơ trữ tình, cảm xúc chân thành, các tác phẩm của Hoài Vũ luôn được phổ nhạc và được ưa chuộng như những bản tình ca lãng mạn. Trong số đó, không thể bỏ qua bài thơ “Đi trong hương tràm” để lại cho người đọc nhiều cảm xúc về tình yêu đôi lứa.

Dù chỉ vỏn vẹn bốn khổ thơ nhưng Hoài Vũ đã bày tỏ tình cảm, lời hứa một cách chân thành và rõ ràng.

Em gửi gì trong gió trong mây

Ðể sáng nay lên Vàm Cỏ Tây

Hoa tràm e ấp trong vòm lá

Mà khắp nơi mây hương toả bay!

Nỗi nhớ, khao khát về “em” lan rộng, chiếm trọn không gian và thời gian của Vàm Cỏ Tây, và “anh” tự hỏi mình “Em gửi gì trong gió trong mây?” để sáng nay, “anh” thấy hương thơm của hoa tràm tràn ngập nơi đây? Hình ảnh “hoa tràm e ấp” cũng giống như vẻ ngượng ngùng, rụt rè của “em” khi gặp “anh”. 

Dù đi đâu dù xa cách bao lâu

Dù gió mây kia đổi hướng thay mầu

Dù trái tim em không trao anh nữa

Một thoáng hương tràm cho ta bên nhau

Nỗi nhớ và tình yêu của anh dành cho “em” được khẳng định bằng những lời nói chân thành tựa như lời thề tình yêu giữa hai người. Điệp từ “dù” được lặp lại bốn lần, và dù ở đâu, dù hoàn cảnh có thay đổi thế nào, dù em có ngừng yêu anh thì cảm giác này vẫn luôn ở trong anh. Anh đã dành lòng chúng thủy đặc biệt với em và tình cảm đó sẽ không bao giờ thay đổi. Hình ảnh hương tràm một lần nữa lại xuất hiện. Phải chăng tình yêu của lứa đôi có liên quan gì đến hoa tràm? 

Gió Tháp Mười đã thổi, thổi rất sâu

Có nỗi thương đau có niềm hy vọng

Bầu trời thì cao, cánh đồng thì rộng

Hương tràm bên anh, mà em đi đâu?

Ngọn gió Tháp Mười thổi mạnh mẽ như tình yêu anh dành cho em, thổi sâu vào trái tim em và cuốn xoáy vào nỗi đau và hy vọng của chàng trai. Mọi thứ đều ở xung quanh anh: trên có bầu trời cao, dưới có cánh đồng ruộng, không gian tràn ngập hương tràm, chỉ có em không ở bên anh. Câu hỏi “Mà em đi đâu?” là một câu hỏi khó trả lời.

Dù đi đâu và xa cách bao lâu

Anh vẫn có bóng em giữa bóng tràm bát ngát

Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh mát

Anh vẫn nghe tình em trong hương tràm xôn xao…

“Dù đi đâu và xa cách bao lâu” lời thơ lặp lại một lần nữa, dù em đi đâu, dù em ở đâu, ngay cả giữa bóng tràm bát ngát, hình ảnh của em sẽ luôn ở trong trái tim anh. Ánh mắt anh say đắm anh vẫn nhìn mỗi khi nhìn những tán lá tràm xanh mát. Anh vẫn cảm nhận được tình yêu của em ngay cả khi gió rừng tràm làm cho không gian ồn ào, xôn xao. Không chỉ điệp từ “đu” mà cả điệp từ “anh vẫn” cũng là lời thề rằng tình yêu và nỗi nhớ anh dành cho em sẽ không bao giờ xóa nhòa.

Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng đầy cảm xúc và đầy chất thơ để thể hiện tình yêu, nỗi nhớ đến nhân vật “em” một cách dịu dàng, chân thành nhất. Cảm giác này đã được trời đất, bởi những khu rừng rộng lớn của hoa tràm quan sát và vun vén. Trong những lời thơ giàu cảm xúc này, Hoài Vũ đã khéo léo lồng ghép các biện pháp tu từ nghệ thuật độc đáo để làm cho cảm xúc này trở nên sống động hơn. Liệt kê những hình ảnh thiên nhiên xung quanh đã mở rộng không gian và tình cảm của mình đối với người ấy, rằng mọi thứ đều là minh chứng cho tình cảm chân thành này. Việc sử dụng điệp từ “dù” và “anh vẫn” thể hiện những lời chân thành của tác giả dành cho “em”.

Chỉ trong bốn khổ thơ ngắn ngủi, Hoài Vũ đã bày tỏ nỗi nhớ nhung, khao khát “em” và dùng ngôn ngữ thơ để tìm kiếm, truyền tải tình cảm này đến với em ở phương xa. Tình yêu đơn giản nhưng chung thủy này là điều mà chúng ta luôn mong ước. Tôi mong rằng qua bài thơ này, ai cũng có thể tìm được một người giống như nhân vật “anh”và cảm nhận được một tình yêu tuyệt vời.

3. Dàn ý phân tích bài thơ Đi trong hương tràm của Hoài Vũ:

3.1. Phân tích, đánh giá nội dung bài thơ:

* Hình ảnh thiên nhiên:

– Hoa tràm: ẩn sau lớp lá xanh → gợi lên vẻ đẹp thuần khiết, tinh khôi. 

– Vòm lá: Tươi tốt và phủ đầy hoa tràm. 

– Mùi tràm: Bay trên mây theo gió. → Hương tràm là hình ảnh xuất hiện xuyên suốt bài thơ, thể hiện tâm trạng trống rỗng, cô đơn của chủ thể trữ tình khi thiếu vắng hình ảnh “e”. 

* Cảm xúc nhân vật trữ tình: Anh nhớ “em” quá:

– Cảm xúc của nhân vật trữ tình được gợi lên qua hình ảnh “hương tràm”.

+ “Một thoáng tràm cho ta với nhau”: Hương hoa thoảng qua khiến nhớ về những ngày tháng bên nhau. 

+ “Hương tràm còn bên em mà em đi về đâu?”: cảm giác cô đơn, mất mát khi đứng giữa thế giới rộng lớn và “em” không còn ở bên cạnh nữa. 

+ “Em còn nghe tình em trong hương tràm”: Nhân vật trữ tình qua hương tràm luôn cảm nhận được tình yêu của “em” → Tình yêu đẹp vẫn là “em” và “anh” trong trái tim anh. 

– Tác giả sử dụng ngụ ngôn “mực dù”, “anh vẫn” để nhấn mạnh, khẳng định sự chân thành, chung thủy với tình yêu của các chủ thể trữ tình. 

3.2. Phân tích, đánh giá đặc điểm nghệ thuật:

– Hình ảnh thơ quen thuộc, gần gũi. 

– Ngôn ngữ giản dị, trong sáng.

– Sử dụng các ẩn dụ “dù” và “anh vẫn” thành công.