Phân chia thừa kế khi người mất không để lại di chúc

Phân chia thừa kế khi người mất không để lại di chúc. Phân chia di sản thửa kế theo pháp luật.

Tóm tắt câu hỏi:

Cháu xin chào luật sư. Luật sư tư vấn cho cháu việc này ạ. Nhà cháu có 1 mảnh đất, ông nội cháu đứng tên. Ông nội cháu được 9 người con, ông nội cháu mất còn bà cháu. Mảnh đất này là gia đình cháu đang sử dụng và đóng thuế đất là bố cháu ạ. Bây giờ bố cháu mất rồi ạ, Cháu xin hỏi là đất nhà cháu đang ở sẽ phân chia như thế nào ạ? Mẹ cháu vẫn còn và bố cháu được 6 người con ạ. Cháu xin cảm ơn luật sư!?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

Với những thông tin bạn cung cấp, chúng tôi hiểu rằng ông nội bạn qua đời mà không để lại di chúc nên việc phân chia di sản thừa kế, trong đó có thửa đất mà gia đình bạn đang sử dụng sẽ được giải quyết theo quy định của “Bộ luật dân sự 2015”.

“Điều 675. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật.

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

Xem thêm: Đã lập di chúc, có được chia di sản thừa kế theo pháp luật không?

c) Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản.”

Thứ nhất, cần xác định chính xác bản chất pháp lý của thửa đất mà ông bạn đứng tên, đồng thời cũng là thửa đất mà gi đình bạn đang sử dụng.

Cụ thể, ông nội bạn là người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nghĩa là ông nội bạn là chủ sở hữu hợp pháp đối với quyền sử dụng thửa đất. Tuy nhiên ở Việt Nam ta, những tài sản chung của vợ chồng lại thường do một trong hai vợ chồng đứng tên chủ sở hữu. Hiểu một cách chung nhất, tài sản chung vợ chồng là tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân, tài sản vợ chồng cũng nhau góp phần tạo dựng hoặc tài sản được tặng cho chung. Trong trường hợp này, tuy ông bạn là người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất những nếu tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân –hôn nhân hợp pháp thực tế giữa ông bà bạn và bà nội bạn có căn cứ để chứng minh có phần góp sức trong việc có được thửa đất thì thửa đất này sẽ được xác định là tài sản chung của vợ chồng theo quy định của pháp luật hôn nhân gia đình. Do đó, bà bạn sẽ được chia một nữa giá trị thửa đất khi thực hiện việc phân chia di sản và phần di sản mà ông bạn để lại khi qua đời chỉ là một nữa giá trị thửa đất đó mà thôi.

Nếu không có những căn cứ nêu trên thì toàn bộ quyền sử dụng thửa đất trên sẽ được xác định là di sản thừa kế ông nội bạn để lại. Bạn nên căn cứ  vào những thông tin cụ thể trong trường hợp của ông bà bạn để có thể xác định chính xác phần tài sản là di sản thừa kế của ông nội bạn.

Thứ hai, về việc phân chia di sản:

Điều 676 “Bộ luật dân sự 2015” quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

Xem thêm: Đất chưa có sổ đỏ có được lập di chúc thừa kế không?

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Bởi trong thông tin bạn đưa ra có nhắc đến việc cha bạn qua đời  mà không nõi rõ thời điểm nên hướng giải quyết được chia ra như sau:

Việc phân chia di sản theo pháp luật phụ thuộc vào việc xác định những người thuộc các hàng thừa kế. Trong trường hợp cha bạn mất sau kho ông nội qua đời,  theo như thông tin bạn cung cấp ,ông nội bạn có 10 người thừa kế thuộc hàng thứ nhất bao gồm: bà nội bạn (vợ) và 09 người con, như vậy phần di sản thừa kế của ông bạn –theo như cách xác định ở phần trên- sẽ được chia đều thành 10 phần cho 10 người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất, trong đó có cha bạn.

Xem thêm: Có được phép hủy bỏ di chúc không? Thủ tục hủy bỏ di chúc đã lập?

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Trong trường hợp trên thực tế cha bạn mất trước khi ông nội bạn qua đời thì áp dụng quy định tại Điều 677 “Bộ luật dân sự 2015”:

“Điều 677. Thừa kế thế vị

Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Theo đó, di sản thừa kế của ông nội bạn vẫn sẽ được chia thành 10 phần, phần di sản cha bạn được hưởng nếu còn sống sẽ được chia đều cho 06 anh em bạn.