Phân chia tài sản khi bố chồng mất không có di chúc

Phân chia tài sản khi bố chồng mất không có di chúc. Thừa kế theo quy định pháp luật.

 Tóm tắt câu hỏi:

Bố chồng tôi có một căn nhà với diện tích 200m2 đã có sổ đỏ mang tên bố tôi, nay bố tôi đã mất, mẹ tôi muốn cho chúng tôi căn nhà đó, nhưng mẹ tôi không có tên trong sổ đỏ và gia đình tôi có 5 anh em. Vậy mẹ tôi phải làm những thủ tục gì? Xin luật sư trả lời gúp tôi với. Tôi xin cảm ơn nhiều!?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

Thông tin bạn trình bày được hiểu là bố chồng bạn chết không để lại di chúc. Do đó, phần tài sản của bố chồng bạn được chia thừa kế theo pháp luật theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, trường hợp của gia đình bạn tài sản thừa kế của bố bạn sẽ được chia cho hàng thừa kế thứ nhất gồm: mẹ và 5 người con.

Theo như bạn trình bày thì căn nhà đứng tên bố chồng bạn. Tuy nhiên, bạn cần xác định đó là tài sản chung của bố mẹ chồng hay tài sản riêng của bố chồng bạn. Trường hợp tài sản hình thành sau hôn nhân, có sự đóng góp của cả hai vợ chồng nhưng chỉ chồng đứng tên quyền sở hữu thì vẫn được coi là tài sản chung của vợ chồng. Thì mẹ bạn sẽ được 1/2 giá trị của tài sản còn 1/2 còn lại là của bố bạn.

Trường hợp căn nhà là tài sản riêng của bố chồng bạn thì căn nhà đó được chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất. Khi đó, căn nhà thuộc quyền sở hữu chung của cả mẹ và 5 người con.

Trường hợp căn nhà là tài sản chung của bố mẹ bạn thì khi bố chết, căn nhà sẽ được chia đôi. Phần căn nhà thuộc sở hữu của bố sẽ được chia theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất. 

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Theo đó, những người thừa kế sẽ nộp hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định tại Điều 57 Luật công chứng năm 2014:

“Điều 57. Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản

1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.

2. Trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản đó.

Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc.

3. Công chứng viên phải kiểm tra để xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản; nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định.

Tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản trước khi thực hiện việc công chứng.

4. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.”

Theo đó, nếu mẹ bạn muốn để lại phần tài sản của mình cho vợ chồng bạn thì nêu rõ trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản. Lưu ý, mẹ bạn không có quyền định đoạt với phần tài sản thừa kế của những người thừa kế còn lại.