Phân biệt giữa Tín phiếu kho bạc và Trái phiếu Chính phủ

1. Phân biệt giữa tín phiếu kho bạc và trái phiếu chính phủ:

2. Được hiểu thế nào là tín phiếu kho bạc và trái phiếu chính phủ:

2.1. Tín phiếu kho bạc:

Theo khoản 1 Điều 2 của Thông tư 111/2018/TT-BTC phát hành, thanh toán công cụ nợ của Chính phủ trong nước có quy định tín phiếu kho bạc chính là loại tín phiếu do Kho bạc Nhà nước phát hành theo đúng quy định tại Nghị định 95/2018/NĐ-CP về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán.

Cụ thể, tín phiếu Kho bạc sẽ có kỳ hạn chuẩn là 13 tuần, 26 tuần hoặc 52 tuần. Các kỳ hạn khác của tín phiếu Kho bạc sẽ do Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định tùy theo các nhu cầu sử dụng vốn và tình hình thị trường nhưng sẽ không được vượt quá 52 tuần.

Đồng tiền phát hành, thanh toán về tín phiếu Kho bạc là đồng Việt Nam với mệnh giá phát hành chính là một trăm nghìn (100.000) đồng hoặc là bội số của một trăm nghìn (100.000) đồng.

Hình thức tín phiếu bao gồm:

– Tín phiếu Kho bạc sẽ được phát hành dưới hình thức là bút toán ghi sổ hoặc hình thức dữ liệu điện tử tùy thuộc vào phương thức phát hành;

– Chủ thể của tổ chức phát hành sẽ quyết định cụ thể về hình thức đối với mỗi đợt phát hành.

Phương thức thanh toán tín phiếu: Tín phiếu sẽ được thanh toán một lần cả gốc và lãi vào ngày đáo hạn.

2.2. Trái phiếu chính phủ:

Trái phiếu chính phủ chính là trái phiếu do Chính phủ phát hành. Trái phiếu chính phủ là những loại trái phiếu do Chính phủ phát hành nhằm mục đích là để bù đắp các thâm hụt của ngân sách nhà nước, để tài trợ cho các công trình phúc lợi công cộng trung ương và những địa phương hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ.

Phát hành trái phiếu chính phủ là một phương thức để cho nhà nước vay vốn (tín dụng nhà nước). Do đó mà trái phiếu ghi nhận nghĩa vụ trả nợ của Nhà nước và các quyền lợi của những người sở hữu trái phiếu. Hình thức ban đầu của trái phiếu chính phủ áp dụng phổ biến chính là hình thức chứng chỉ, sau đó là xuất hiện thêm hình thức bút toán ghi sổ.

Trái phiếu chính phủ bao gồm các loại sau:

– Trái phiếu kho bạc: là loại trái phiếu chính phủ được phát hành thông qua chính hệ thống kho bạc nhà nước;

– Trái phiếu đầu tư: là loại trái phiếu chính phủ phát hành theo phương thức là đấu thầu qua thị trường giao dịch chứng khoán tập trung, bảo lãnh hoặc là đại lí phát hành. Trái phiếu chính phủ sẽ được phát hành và thanh toán bằng đồng Việt Nam hoặc bằng ngoại tệ. Người sở hữu trái phiếu chính phủ hoàn toàn có các quyền lợi cơ bản như là: được Chính phủ bảo đảm về thanh toán trái phiếu (cả gốc và lãi) khi đến hạn; được dùng trái phiếu để bán, để tặng, cho, để lại thừa kế hoặc để cầm cố; cá nhân được miễn thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ trái phiếu.

3. Phương thức lựa chọn mua và lợi ích của các bên mua bán trái phiếu chính phủ:

3.1. Phương thức lựa chọn mua trái phiếu chính phủ:

Người mua trái phiếu chính phủ sẽ có thể lựa chọn những phương thức như sau để mua trái phiếu chính phủ, cụ thể:

– Sở giao dịch chứng khoán sẽ áp dụng phương thức giao dịch thỏa thuận đối với những giao dịch trên hệ thống giao dịch.

– Các phương thức giao dịch thỏa thuận cụ thể:

+ Giao dịch thỏa thuận điện tử: chính là một hình thức giao dịch trong đó những lệnh giao dịch được chào với cam kết là chắc chắn và thực hiện ngay khi mà có đối tác lựa chọn mà không cần có sự xác nhận lại;

+ Giao dịch thỏa thuận thông thường: chính là hình thức giao dịch trong đó các bên sẽ tự thỏa thuận với nhau bằng công cụ gửi tin nhắn ở trên hệ thống giao dịch hoặc bằng những phương tiện liên lạc ngoài hệ thống về những điều kiện giao dịch và báo cáo các kết quả vào hệ thống giao dịch để xác lập giao dịch.

3.2. Lợi ích của bên mua trái phiếu chính phủ:

– Đối với bên đầu tư trái phiếu: sẽ xem xét những lợi ích cũng như là các rủi ro, so với thị trường chứng khoán hiện nay thì việc đầu tư vào trái phiếu Chính phủ được xem như là một kênh khá ổn định và phù hợp cho các nhà đầu tư mong muốn là nhận được mức thu nhập cố định hàng năm từ số tiền lãi và có thể bán lại một cách dễ dàng cho các nhà đầu tư khác;

– Đối với các tổ chức:

+ Các doanh nghiệp sẽ có thể sử dụng trái phiếu chính phủ như là một công cụ an toàn nhằm để đa dạng hóa danh mục đầu tư; phân bổ về dòng tiền và giảm thiểu rủi ro nếu như nền kinh tế không ổn định;

+ Trái phiếu chính phủ cũng là một trong những kênh đầu tư quan trọng của những tổ chức tài chính có nguồn tiền lớn; đòi hỏi có tính an toàn trong đầu tư như các công ty bảo hiểm; Quỹ đầu tư an toàn hay Quỹ hưu trí tự nguyện;

– Đối với nhà đầu tư là cá nhân:

+ Đối với nhà đầu tư là cá nhân tìm kiếm sự an toàn thì kênh trái phiếu Chính phủ cũng sẽ đem lại lãi suất tốt hơn so với tiền gửi tiết kiệm tại những ngân hàng thương mại;

+ Trong trường hợp mà lãi suất ngân hàng có xu hướng giảm mà đồng thời với cơ chế ngân hàng có thể bị phá sản sẽ làm tăng rủi ro của người gửi tiền thì kênh đầu tư này cũng sẽ dần dần trở nên khá hấp dẫn, đặc biệt là với các nước phát triển;

– Đối với bên bán trái phiếu: Khi phát hành trái phiếu thì Chính phủ có thể sẽ bù đắp thâm hụt ngân sách, thực hiện tài trợ cho những công trình phúc lợi công cộng trung ương và địa phương hoặc là làm công cụ điều tiết tiền tệ.

Các văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:

– Thông tư 111/2018/TT-BTC phát hành, thanh toán công cụ nợ của Chính phủ trong nước;

– Nghị định 95/2018/NĐ-CP về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán.