Phân biệt giữa Công giáo với Cơ đốc giáo và Đạo Tin Lành

1. Cơ đốc Giáo (Kito Giáo) là gì?

Kitô giáo còn được gọi là Cơ Đốc giáo, trong khẩu ngữ còn gọi là Thiên Chúa giáo là một trong những tôn giáo lớn nhất và có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất trên toàn cầu. Kitô giáo thuộc nhóm tôn giáo khởi nguồn từ Abraham, một nhân vật quan trọng trong lịch sử tôn giáo và là tổ phụ của cả người Do Thái và người Ả Rập. Ba tôn giáo chính trong nhóm này là Do Thái giáo, Hồi giáo và Kitô giáo. Và Kitô giáo là tôn giáo có số lượng tín đồ đông đảo nhất. Nền tảng của Kitô giáo được xây dựng trên giáo huấn, cuộc đời, sự hy sinh trên thập tự giá và sự sống lại của Chúa Giêsu, một sự kiện được ghi chép trong Kinh thánh Tân Ước. Những người theo Kitô giáo, hay còn gọi là Kitô hữu, tin rằng Giêsu là Con của Thiên Chúa, và là Đấng Messiah đã được tiên tri trong Kinh thánh Cựu Ước.

Kitô giáo là một tôn giáo nhất thần, nghĩa là tin vào sự tồn tại của một Thiên Chúa duy nhất. Tuy nhiên, tín đồ Kitô giáo tin rằng Thiên Chúa này hiện hữu trong ba thân vị khác nhau, gọi là Ba Ngôi, bao gồm Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Khái niệm này có nguồn gốc từ thuật ngữ “hypostasis” trong tiếng Hy Lạp.

Trải qua hơn hai nghìn năm phát triển, Kitô giáo đã phân chia thành ba nhánh chính: Công giáo Rôma, Chính thống giáo Đông phương và Tin Lành. Mỗi nhánh có những đặc điểm văn hóa, tín ngưỡng và hệ phái riêng biệt, nhưng tất cả đều chia sẻ niềm tin vào Chúa Giêsu và các giáo lý cơ bản của Kitô giáo. Với hơn 2,2 tỷ tín đồ, Kitô giáo là tôn giáo lớn nhất trên thế giới, chiếm khoảng 32% dân số toàn cầu.

2. Công giáo là gì?

Công giáo là giáo phái lớn nhất của Kitô giáo; nó có hơn 1.2 tỷ người theo, chủ yếu là ở châu Âu, Mỹ Latinh và một số phần của Châu Phi. Giáo hội Công giáo coi mình là một nhà thờ độc lập trước giáo phái và nó được tổ chức theo một cách phân cấp trên khắp thế giới. Người đứng đầu của Giáo hội Công giáo là Đức Giáo hoàng – Giám mục Rôma – người có thẩm quyền cao nhất trong mọi vấn đề liên quan đến quản trị và đạo đức. Theo đức tin Công giáo, Chúa Giê Su Ky Tô đã chỉ định các vị giám mục đầu tiên, những người lần lượt bổ nhiệm người kế vị của họ theo nguyên tắc “Kế vị Tiếp tục tông tích”. “

Giáo hội Công giáo chính thức được thành lập vào năm 1054 sau cái gọi là “Sự phân ly vĩ đại” hay “sự phân ly Đông Tây”. Tuy nhiên, ngay cả trước sự phân biệt chính thức giữa Công giáo và Chính thống phương Đông, Giáo hội Cơ đốc giáo đã trải qua những phân kỳ chính trị, thần học và văn hoá nội bộ. Sự khác biệt chính giữa Đạo Công giáo và Chính Thống giáo Đông phương nằm ở thực tế là các nhà thờ phương Đông không công nhận thẩm quyền của Đức Giáo Hoàng.

3. Đạo Tin Lành là gì?

Tin Lành là một nhánh khác của Kitô giáo, nổi bật với những giáo lý nhấn mạnh vào sự biện minh cho tội nhân chỉ thông qua đức tin. Theo Tin Lành, sự cứu rỗi không đến từ những nỗ lực cá nhân mà là một ân sủng của Thiên Chúa, điều mà con người không xứng đáng nhận được. Tin Lành cũng đề cao nguyên tắc “chức tư tế của tất cả những người tin”, nghĩa là mọi tín đồ đều có quyền tiếp cận với Thiên Chúa mà không cần qua trung gian. Một nguyên tắc quan trọng khác của Tin Lành là việc coi Kinh Thánh là nguồn thẩm quyền duy nhất và không thể sai lầm cho đức tin và thực hành của Kitô hữu.

Tin Lành được tóm tắt qua năm nguyên lý cơ bản, thường được gọi là “năm solae”, bao gồm:

• Sola Scriptura (Chỉ có Kinh Thánh): Kinh Thánh là nguồn thẩm quyền duy nhất cho mọi vấn đề liên quan đến đức tin và thực hành.
• Sola Fide (Chỉ có đức tin): Đức tin vào Chúa Giêsu là con đường duy nhất để đạt được sự cứu rỗi.
• Sola Gratia (Chỉ có ân điển): Sự cứu rỗi là ân sủng của Thiên Chúa, không phải kết quả của những nỗ lực cá nhân.
• Solus Christus (Chỉ có Chúa Kitô): Chỉ có Chúa Giêsu là trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và con người.
• Soli Deo Gloria (Vinh quang chỉ dành cho Thiên Chúa): Mọi vinh quang đều thuộc về Thiên Chúa, và con người phải sống để tôn vinh Ngài.

4. Phân biệt giữa Công giáo với Cơ đốc giáo:

 

Chủ đề	Công giáo	Kitô giáo
Nơi thờ phượng	Nhà thờ, nhà nguyện, nhà thờ chính tòa, vương cung thánh đường.	Nhà thờ, nhà nguyện, nhà thờ chính tòa, vương cung thánh đường, học kinh thánh tại nhà, nơi ở cá nhân.
Giáo sĩ	Giáo sĩ phân cấp trong Thánh chức: Phó tế, tu sĩ nam, tu sĩ nữ, linh mục và giám mục; các cấp bậc khác chỉ là chức danh (tổng giám mục, hồng y, giáo hoàng, v.v.).	Linh mục, giám mục, mục sư, tu sĩ nam, tu sĩ nữ.
Hôn nhân	Hôn nhân là bí tích giữa một người nam và một người nữ. Ly hôn không tồn tại trong Công giáo, nhưng có thể có thủ tục hủy hôn (xác nhận hôn nhân không hợp lệ từ đầu) bởi giáo quyền có thẩm quyền.	Là một bí tích thánh thiêng.
Dân số	1,33 tỷ người trên toàn cầu.	Hơn hai tỷ tín đồ trên toàn thế giới.
Người sáng lập	Chúa Giêsu Kitô, Thánh Phêrô Tông đồ.	Chúa Giêsu Kitô.
Niềm tin về Thiên Chúa	Một Thiên Chúa: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Tuyên xưng đức tin theo Kinh Tin Kính của các Tông Đồ và Nicêa.	Một Thiên Chúa: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Ba Ngôi.
Ngày thánh	Chủ nhật; Lễ Trọng Kính Đức Maria, ngày 1 tháng 1; Lễ Thăng Thiên, ngày 13 tháng 5 – được tổ chức vào thứ Năm thứ sáu sau Lễ Phục Sinh; Lễ Các Thánh, ngày 1 tháng 11; Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, ngày 8 tháng 12; Lễ Giáng Sinh, ngày 25 tháng 12.	Giáng Sinh (kỷ niệm ngày sinh của Chúa Giêsu), Thứ Sáu Tuần Thánh (Chúa Giêsu chịu chết), Chủ Nhật (ngày nghỉ), Lễ Phục Sinh (Chúa Giêsu sống lại), Mùa Chay (Công giáo), các ngày lễ kính các Thánh.
Niềm tin	Tin rằng Chúa Giêsu Kitô là Đấng Messiah, Vua Thiên Đàng và Đấng Cứu Chuộc toàn thế giới.	Kinh Tin Kính Nicêa tóm tắt niềm tin Kitô giáo về Ba Ngôi.
Sử dụng tượng và hình ảnh	Thánh giá, tượng và hình ảnh được chấp nhận trong Công giáo. Người Công giáo sử dụng rộng rãi để miêu tả Chúa Kitô, Đức Maria và các Thánh.	Được sử dụng trong Công giáo và Chính thống giáo. Không được sử dụng trong các hệ phái Tin Lành.
Ngày thờ phượng	Thờ phượng là một quá trình liên tục trong cuộc sống của người Công giáo Rôma. Chủ nhật không phải là ngày duy nhất người Công giáo có thể tham dự Thánh Lễ.	Chủ nhật (đa số các hệ phái), Thứ Bảy (Giáo phái Thứ Bảy, Giáo hội Baptist Ngày Thứ Bảy).
Tôn giáo phân nhánh	Các giáo phái Tin Lành và nhiều tôn giáo khác.	Rastafarianism, Chủ nghĩa phổ quát, Thuyết thần học, Hội Tam Điểm và Mormon.
Sử dụng tượng	Được phép. Tượng không được thờ cúng.	Tùy thuộc vào hệ phái. Không sử dụng trong các hệ phái Tin Lành; các biểu tượng được sử dụng trong Công giáo và Chính thống giáo.
Vị trí của Đức Maria	Nữ hoàng của tất cả các Thánh. Quan điểm tương tự như Chính thống giáo – danh hiệu ‘Mẹ Thiên Chúa’ được sử dụng phổ biến hơn là Theotokos. Ngoài ra, vào những thời điểm khác nhau trong lịch sử, người ta tin rằng Đức Maria đã hiển linh.	Mẹ của Chúa Giêsu. Được tôn kính trong tất cả các hệ phái. Mức độ tôn kính khác nhau tùy thuộc vào hệ phái.
Nhận diện của Chúa Giêsu	Thiên Chúa nhập thể. Con của Chúa Cha. Đấng Messiah cứu rỗi loài người, Đấng trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người.	Con của Chúa Trời.
Thẩm quyền của Đức Giáo Hoàng	Người kế vị Thánh Phêrô.	Lãnh đạo và giám sát Giáo hội Công giáo. Thẩm quyền của ngài hoàn toàn bị bác bỏ bởi Tin Lành và bị Chính thống giáo xem là vị trí thứ nhất trong số các vị trí ngang hàng. Chính thống giáo và Tin Lành bác bỏ tính không sai lầm và quyền tối cao của Giáo Hoàng.
Cuộc sống sau khi chết	Sự cứu rỗi vĩnh cửu trong Thiên Đàng; sự trừng phạt đời đời trong Địa Ngục; trạng thái tạm thời trước khi vào Thiên Đàng cho những người cần thanh tẩy, được gọi là Luyện ngục.	Vĩnh cửu trong Thiên Đàng hoặc Địa Ngục, trong một số trường hợp có Luyện ngục tạm thời.
Thực hành	Người Công giáo được mong đợi tham gia vào đời sống phụng vụ, cử hành và tôn kính sự hy sinh của Chúa Kitô trên thập giá qua Thánh lễ. Cử hành bảy bí tích: Rửa tội, Thánh thể, Thêm sức, Hôn nhân, Xức dầu bệnh nhân, Truyền chức thánh và Xưng tội.	Cầu nguyện, các bí tích (một số hệ phái), thờ phượng tại nhà thờ, đọc Kinh Thánh, các hành động bác

5. Phân biệt giữa Công giáo với Đạo Tin Lành:

• Quan điểm về Giáo hội

Công giáo và Tin Lành có sự khác biệt trong cách hiểu về bản chất của Giáo hội. Cụm từ “Công giáo” mang ý nghĩa là “đạo phổ quát”, và Giáo hội Công giáo tự coi mình là Giáo hội duy nhất và đúng đắn trên toàn cầu, dưới sự lãnh đạo của Đức Giáo hoàng.

Ngược lại, các Hội Thánh phân chia sau cuộc cải cách, được gọi là “Tin Lành” (nghĩa là “Theo lời Phúc Âm”), không thống nhất thành một Hội Thánh duy nhất. Có hàng chục nghìn Hội Thánh Tin Lành khác nhau trên toàn thế giới, tất cả đều được coi là bình đẳng và không có sự phân cấp.

• Vị trí của Đức Giáo hoàng

Tin Lành không công nhận sự tồn tại của vị trí Giáo hoàng. Theo quan điểm của Tin Lành, chức vụ này trái ngược với những gì được nêu trong Thánh Kinh.

Người Công giáo coi Đức Giáo hoàng là người kế vị Thánh Phêrô Tông đồ, người được Chúa Giêsu bổ nhiệm làm lãnh đạo đầu tiên của Giáo hội. Chức vụ Giáo hoàng được coi là có nguồn gốc từ truyền thống không thể bị thay đổi từ thế kỉ thứ nhất đến nay.

Mặc dù nhiều người Tin Lành có thiện cảm với Đức Giáo hoàng Phanxicô, họ vẫn không chấp nhận chức vụ Giáo hoàng trong cấu trúc của Giáo hội.

• Quan điểm về các chức thánh trong Hội Thánh

Trong Giáo hội Công giáo, sự kế thừa từ các Thánh Tông Đồ là rất quan trọng đối với các chức vụ thánh. Bí tích Truyền chức ban cho các Giám mục, Linh mục và Phó tế một dấu ấn vĩnh cửu từ Thiên Chúa, cho phép họ thực hiện các bí tích đối với tín đồ Công giáo. Các chức vụ này chỉ được trao cho nam giới.

Ngược lại, Tin Lành không thánh hiến ai vào các chức vụ đặc biệt trong Hội Thánh nhưng chấp nhận rằng chức tư tế có thể được trao cho bất kỳ ai, kể cả phụ nữ.

• Thánh thể và mình máu thánh chúa

Công giáo coi bí tích Thánh Thể là cách tưởng niệm Bữa Tiệc Ly của Chúa Giêsu. Khi bánh và rượu được thánh hóa, chúng trở thành Mình và Máu Thánh Chúa Kitô. Người ngoài Công giáo không được tham dự nghi thức này.

Trong Tin Lành, bất kỳ ai đã nhận phép rửa đều có thể tham gia lễ tưởng niệm Bữa Tiệc Ly. Tuy nhiên, Tin Lành chỉ coi nghi thức này là biểu hiện tượng trưng của sự tưởng niệm, không phải là sự biến đổi thực sự của bánh và rượu.

• Các bí tích

Giáo hội Công giáo có bảy bí tích: Rửa tội, Thêm sức, Thánh Thể, Hôn phối, Giải tội, Truyền chức, và Xức dầu bệnh nhân, và tin rằng các bí tích này ban ân sủng từ Thiên Chúa.

Hầu hết các Hội Thánh Tin Lành chỉ thực hiện hai bí tích: Rửa tội và lễ tưởng niệm Bữa Tiệc Ly.

• Tín điều về mẹ Maria và các thánh

Công giáo tôn kính Đức Mẹ Maria là “Nữ Vương Nước Trời” và các Thánh, coi họ là trung gian giúp cầu nguyện. Tin Lành không tôn kính Mẹ Maria và không chấp nhận việc thờ phượng các Thánh, cho rằng việc này không phù hợp với Thánh Kinh.

• Đời sống độc thân linh mục

Trong Công giáo, linh mục phải sống độc thân như một dấu chỉ của việc kế thừa Chúa Kitô. Tin Lành không yêu cầu linh mục phải sống độc thân. Martin Luther, sau khi yêu cầu bãi bỏ quy định này, đã kết hôn vào năm 1525.