Chi nhánh hạch toán độc lập hay chi nhánh hạch toán phụ thuộc là hình thức do doanh nghiệp tự lựa chọn và đăng ký tùy thuộc vào từng nhu cầu của doanh nghiệp khác nhau. Tuy nhiên đây là hai chi nhánh hoàn toàn khác biệt, bài viết dưới đây đưa ra những tiêu chí để có thể phân biệt giữa chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc.
Mục lục bài viết
1. Phân biệt chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc:
Trước hết, căn cứ theo quy định tại Điều 44 của Văn bản hợp nhất Luật doanh nghiệp năm 2022 có quy định về chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp. Cụ thể như sau:
– Chi nhánh theo quy định của pháp luật và các đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, chi nhánh có chức năng và nhiệm vụ thực hiện toàn bộ chức năng hoặc thực hiện một phần chức năng của doanh nghiệp, trong đó bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền cho doanh nghiệp. Ngành nghề kinh doanh của chi nhánh bắt buộc phải đúng với ngành nghề kinh doanh mà doanh nghiệp đã đăng ký;
– Văn phòng đại diện theo quy định của pháp luật là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, văn phòng đại diện có chức năng và nhiệm vụ đại diện theo ủy quyền xuất phát từ lợi ích của các doanh nghiệp và bảo vệ lợi ích đó. Văn phòng đại diện sẽ không được phép thực hiện chức năng kinh doanh của doanh nghiệp;
– Địa điểm kinh doanh theo quy định của pháp luật là nơi các doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh cụ thể.
Như vậy, chi nhánh được xem là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có thể phân loại chi nhánh thành: Chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc. Đây là hai loại hình chi nhánh hoàn toàn khác biệt. Tuy nhiên vẫn nhiều người nhầm lẫn giữa hai loại hình chi nhánh này. Có thể phân biệt chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc như sau:
1.1. Điểm giống nhau giữa chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc:
Chi đánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc đều là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có chức năng và nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc thực hiện một phần chức năng của doanh nghiệp, trong đó bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền của doanh nghiệp. Có thể kể đến những điểm giống nhau giữa chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc như sau:
– Có bộ máy nhân sự do công ty mẹ tổ chức;
– Đều phải thực hiện nghĩa vụ kê khai thuế giá trị gia tăng độc lập với công ty mẹ theo quy định của pháp luật;
– Cùng đóng thuế với mức thuế môn bài là 1.000.000 đồng/năm;
– Mọi hoạt động của chi nhánh đều phải tuân theo sự ủy quyền của doanh nghiệp chính.
1.2. Điểm khác nhau giữa chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc:
| Tiêu chí | Chi nhánh hạch toán độc lập | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc |
| Kê khai thuế | Chi nhánh hạch toán độc lập phải có nghĩa vụ kê khai thuế và nộp thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp tại chi nhánh hạch toán độc lập. | Chi nhánh hạch toán phụ thuộc không cần phải thực hiện thủ tục kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân tại nơi đặt trụ sở chi nhánh hạch toán phụ thuộc, mà sẽ khai thuế tập trung tại doanh nghiệp chủ quản. |
| Báo cáo tài chính | Đối với chi nhánh hạch toán độc lập thì cần phải tự kê khai và nộp báo cáo tài chính tại cơ quan thuế nơi đặt trụ sở của chi nhánh. | Đối với chi nhánh hạch toán phụ thuộc thì không cần phải thực hiện thủ tục lập báo cáo tài chính, quyết toán thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp. |
| Con dấu | Có con dấu riêng và sử dụng mã số thuế riêng. | Có thể sử dụng con dấu riêng, thực hiện thủ tục đăng ký con dấu tại cơ quan có thẩm quyền. |
| Hóa đơn | Bắt buộc phải thực hiện thủ tục đăng ký sử dụng hóa đơn riêng. | Có thể sử dụng hóa đơn riêng theo quy định của pháp luật. |
| Mở tài khoản ngân hàng | Bắt buộc phải mở tài khoản ngân hàng tại các tổ chức tín dụng hoặc ngân hàng thương mại. | Không bắt buộc phải mở tài khoản ngân hàng, tuy nhiên để thuận tiện cho quá trình kinh doanh thì nên mở tài khoản ngân hàng. |
| Về chế độ kế toán | Phòng kế toán là một đơn vị kế toán theo quy định của pháp luật. Phòng kế toán sẽ phải có trách nhiệm và nghĩa vụ tự kê khai đầy đủ thành phần hồ sơ sổ sách, báo cáo thuế của chi nhánh giống như một doanh nghiệp bình thường. | Số liệu sổ sách trong chi nhánh hạch toán phụ thuộc cũng là một phần của công ty chủ quản. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc trực tiếp trên hóa đơn, giấy tờ chứng từ về công ty chủ quản để công ty kê khai và quyết toán thuế. |
2. Kiểm tra chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc như thế nào?
Do trên giấy phép đăng ký kinh doanh của chi nhánh không thể hiện cụ thể đó là loại hình chi nhánh hạch toán độc lập hay chi nhánh hạch toán phụ thuộc. Vì vậy, để có thể kiểm tra chi nhánh đó là chi nhánh hoạt động theo hình thức chi nhánh hạch toán độc lập hay chi nhánh hạch toán phụ thuộc thì có thể thực hiện theo các cách thức như sau:
(1) Có thể liên hệ trực tiếp với giám đốc hoặc những người có liên quan để có thể kiểm tra lại thành phần hồ sơ giấy tờ, thông báo đăng ký thuế, thông báo thay đổi kinh doanh của doanh nghiệp … từ đó có thể xác định xem chi nhánh của doanh nghiệp đang hoạt động dưới hình thức chi nhánh hạch toán độc lập hay chi nhánh hạch toán phụ thuộc.
(2) Thực hiện thủ tục đăng nhập vào trang thông tin điện tử của cơ quan nhà nước có thẩm quyền như website: Nhantokhai, thuedientu … bằng mã số thuế của chi nhánh, sau đó tiếp tục chọn vào mục “tra cứu” xem các năm trước chi nhánh nộp những loại giấy tờ gì. Trong trường hợp chỉ nộp tờ khai thuế môn bài, tờ khai thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân thì đó là chi nhánh phụ thuộc. Bên cạnh đó, ngoài các tờ khai nêu trên thì chi nhánh đó còn phải nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp và báo cáo tài chính thì đó là chi nhánh độc lập.
(3) Truy cập vào trang thông tin điện tử tracuunnt.gdt.gov.vn hoặc thông qua website: Dangkyquamang.dkkd.gov.vn bằng mã số thuế của chi nhánh hoặc mã số thuế của công ty, nếu đó là mã số thuế của doanh nghiệp thì trên màn hình sẽ hiển thị toàn bộ hoạt động của chi nhánh, nếu muốn xem đó là loại hình chi nhánh nào thì sẽ bấm vào “thông tin chi tiết”, kết quả sẽ được hiển thị trên màn hình.
3. Nên lựa chọn thành lập chi nhánh hạch toán độc lập hay phụ thuộc?
Chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc là hai loại hình chi nhánh hoàn toàn khác biệt. Trong quá trình đăng ký thành lập chi nhánh công ty, cần phải cân nhắc lựa chọn hình thức hạch toán sao cho phù hợp với quá trình hoạt động của mình. Tuy nhiên, chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc đều có những ưu điểm và nhược điểm nhất định. Cụ thể:
– Đối với chi nhánh hạch toán độc lập:
+ Về ưu điểm: Sổ sách, chứng từ độc lập, rõ ràng, vì vậy sẽ dễ dàng hơn trong quá trình quản lý chi phí và phân tích tình hình kinh doanh của chi nhánh cũng như tình hình kinh doanh của công ty;
+ Về nhược điểm: Cần phải tự kê khai và tự thực hiện các loại báo cáo tài chính, báo cáo thuế và các loại báo cáo khác cho cơ quan chức năng. Mọi hồ sơ, giấy tờ sổ sách kế toán đều phải được lưu trữ riêng biệt, chi phí phát sinh trong quá trình quản lý và tổ chức nhân sự ở bộ phận kế toán.
– Đối với chi nhánh hạch toán phụ thuộc:
+ Về ưu điểm: Chỉ cần tập trung quản lý các loại giấy tờ, chứng từ, số liệu cuối tháng sau đó gửi về cho công ty chủ quản. Dễ dàng quản lý và điều hành do giảm thiểu một số nghĩa vụ kế toán, đặc biệt là nghĩa vụ lập báo cáo, trong đó có báo cáo tài chính. Tiết kiệm chi phí tuyển dụng do không cần phải mở thêm bộ phận kế toán;
+ Về nhược điểm: Phụ thuộc đáng kể vào công ty chủ quản, khó quản lý chi phí và các chứng từ có liên quan do không độc lập với công ty chủ quản.
Theo đó thì có thể nói, pháp luật không bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập chi nhánh hạch toán phụ thuộc hay chi nhánh hạch toán độc lập. Vì vậy, tùy vào cơ cấu tổ chức và tùy vào điều kiện của từng doanh nghiệp khác nhau để có thể lựa chọn thành lập các loại hình chi nhánh khác nhau sao cho phù hợp.
Tuy nhiên, Luật Dương Gia gửi lời khuyên tới quý bạn đọc như sau:
Thứ nhất, trong trường hợp chi nhánh bạn đang muốn thành lập có ít hoạt động, các loại giao dịch chứng từ không nhiều, thành lập trên cùng địa bàn với công ty chủ quản thì bạn nên cân nhắc và lựa chọn hình thức chi nhánh hạch toán phụ thuộc. Bởi vì chi nhánh này sẽ giúp cho công ty của bạn tinh giản hơn rất nhiều chi phí nhân sự, giảm bớt công việc liên quan đến thuế và kế toán.
Thứ hai, ngược lại, nếu bạn đang có nhu cầu thành lập chi nhánh khác tỉnh với công ty chủ quản, hoạt động độc lập giống như một doanh nghiệp thì lựa chọn tối ưu dành cho bạn đó là thành lập chi nhánh hạch toán độc lập, khi đó chi nhánh sẽ có chế độ tài chính độc lập và rõ ràng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng sẽ dễ dàng đánh giá được tình hình kinh doanh, lỗ lãi của chi nhánh.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Văn bản hợp nhất 07/VBHN-VPQH 2022 Luật Doanh nghiệp.
THAM KHẢO THÊM:
