Phạm tội, tái phạm trong thời gian thử thách bị xử lý thế nào?

1. Thời gian thử thách là gì? 

Thời gian thử thách được hiểu là một khoảng thời gian cần thiết đặt ra cho người được hưởng án treo, mục đích để cho người hưởng án treo cải tạo tốt trong điều kiện không bị cách li khỏi đời sống xã hội và được Tòa án ấn định. Đồng thời, theo quy định tại Điều 1 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP, án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện và được Tòa án áp dụng đối với người bị phạt tù nếu như có điều kiện như sau: 

– Bị phạt tù không quá 03 năm. 

– Nhân thân tốt, không có tiền án, tiền sự.

– Có các tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

– Có nơi cư trú ổn định, rõ ràng; nơi làm việc cụ thể. 

– Cơ quan nhà nước xét thấy không cần cách ly với xã hội. 

Hiện nay, thời gian thử thách theo quy định tại Khoản 1 Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015, thời gian thử thách ấn định là từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách đó. 

Theo đó, nghĩa vụ của người được hưởng án treo căn cứ theo quy định tại Điều 87 Luật Thi hành án hình sự 2019 bao gồm: 

– Phải có mặt theo giấy triệu tập và cam kết về việc chấp hành án theo quy định. 

– Trong việc tuân thủ pháp luật, nghĩa vụ công dân, nội quy, quy chế của nơi cư trú, nơi làm việc, học tập phải thực hiện một cách nghiêm túc. 

– Với những hình phạt bổ sung, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại phải chấp hành đầy đủ, chỉ ngoại trừ các trường hợp do lý do khách quan phải được xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

– Chịu sự giám sát, giáo dục của Ủy ban nhân dân cấp xã, hoặc đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu nơi cư trú, nơi làm việc.

– Nếu như có yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu thì phải đảm bảo có mặt ngay. 

– Chịu trách nhiệm báo cáo thường xuyên nghĩa vụ báo cáo với Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục bằng văn bản. 

2. Phạm tội, tái phạm trong thời gian thử thách bị xử lý thế nào?

Phạm tội mới trong thời gian thử thách được hiểu là trong khoảng thời gian thử thách của bản án trước thì tiếp tục phạm tội khác, hoàn toàn mới theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 7 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP, nếu như người được hưởng án treo phạm tội mới trong thời gian thử thách thì khi đó Tòa án sẽ xử lý như sau: 

– Tòa án quyết định hình phạt đối với tội phạm mới và tổng hợp với hình phạt tù của bản án trước. Tức là: 

+ Người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù. Hình phạt tù sẽ được tính theo bản án đã có hiệu lực của Toà án.

+ Thời gian thử thách mà người phạm tội đã chấp hành không được tính vào thời gian chấp hành hình phạt tù. 

+ Tòa án sẽ buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp hình phạt theo quy định tại Điều 56 Bộ luật Hình sự 2015.

– Trước đó bị tạm giam, bị tạm giữ thì thời gian bị tạm giam, tạm giữ được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Khoản 5 Điều 65 Bộ luật hình sự 2015, trong thời gian thử thách, nếu như người được hưởng án treo vi phạm nghĩa vụ thực hiện như đã nêu tại phần 1 với lỗi cố ý từ 02 lần trở lên thì khi đó, Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Và nếu như có phạm tội mới trong thời gian thử thách đó thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới. 

3. Xử lý vi phạm đối với người được hưởng án treo: 

Căn cứ theo quy định tại Điều 93 Luật Thi hành án hình sự 2019, việc xử lý vi phạm đối với người được hưởng án treo bao gồm: 

* Trường hợp vi phạm nghĩa vụ: 

– Khi người đang hưởng án treo vi phạm nghĩa vụ thì cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu lập biên bản vi phạm. 

– Sau đó, trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm phải yêu cầu người được hưởng án treo phải có mặt. 

– Nếu như hết thời hạn mà người đó không có mặt thì cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu lập biên bản vi phạm và đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện nơi người được hưởng án treo cư trú, Tòa án quân sự khu vực nơi người được hưởng án treo làm việc quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

* Trường hợp bị kiểm điểm:

– Nếu sau khi kiểm điểm vẫn tiếp tục vi phạm, cơ quan đã nhắc nhở bằng văn bản mà vẫn cố tình vi phạm thì khi đó Công an cấp xã đề xuất Ủy ban nhân dân cấp xã báo cáo lên cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện tiến hành trình tự, thủ tục đề nghị Tòa án có thẩm quyền quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

* Về trình tự, thủ tục: 

Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện lập hồ sơ bao gồm giấy tờ sau: 

– Văn bản đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện. 

– Với việc người được hưởng án treo vi phạm nghĩa vụ từ 02 lần trở lên, có văn bản báo cáo của Ủy ban nhân dân cấp xã được giao giám sát, giáo dục người được hưởng án treo. 

– Biên bản xác lập việc vi phạm nghĩa vụ của người hưởng án treo. 

– Trong trường hợp người đó bị xử phạt vi phạm hành chính, quyết định xử phạt vi phạm hành chính. 

– Biên bản kiểm điểm vi phạm nghĩa vụ của người được hưởng án treo. 

– Những tài liệu có liên quan khác. 

Khi nhận được hồ sơ, Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện, Chánh án Tòa án quân sự khu vực nơi người được hưởng án treo cư trú hoặc làm việc thành lập Hội đồng và tổ chức phiên họp để xét, quyết định buộc chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. 

Thời hạn giải quyết trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị. 

Thành lập hội đồng xét duyệt bao gồm: 

+ Thẩm phán: số lượng 03. 

+ Có mặt của Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp tham gia. 

Sau khi ra quyết định về việc buộc chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo, trong thời hạn 03 ngày làm việc, Tòa án phải gửi quyết định cho cá nhân, cơ quan. 

Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu phải làm thủ tục đưa người bị buộc chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo đi chấp hành án phạt tù. Thời hạn giải quyết là trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật. 

Nếu như người đó bỏ trốn, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu làm thủ tục đề nghị cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền ra quyết định truy nã.

Trường hợp đề nghị không được Tòa án nhân dân chấp thuận thì khi đó, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu lưu quyết định và các tài liệu có liên quan vào hồ sơ thi hành án treo. Sau đó, thông báo đến cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu lưu quyết định và các tài liệu có liên quan vào hồ sơ thi hành án treo

Như vậy, theo quy định trên, người hưởng án treo nếu như có phạm tội mới trong thời gian thử thách sẽ không được hưởng án treo nữa, thời gian thử thách sẽ kết thúc và sẽ bị xử tội mới và tổng hợp các hình phạt theo quy định. 

CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG BÀI VIẾT: