Những ứng dụng của tin học trong đời sống, kinh tế xã hội

1. Tin học là gì?

Tin học là một lĩnh vực rộng lớn tập trung vào nghiên cứu xử lý thông tin và hệ thống thông tin dựa trên máy tính. Nó bao gồm nhiều ngành khác nhau bao gồm khoa học máy tính, khoa học thông tin, công nghệ thông tin và nhiều lĩnh vực khác liên quan đến việc tạo, lưu trữ, truy xuất và sử dụng thông tin. Tin học có thể được áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như kinh doanh, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, chính phủ và nghiên cứu khoa học, v.v. Nó liên quan đến việc sử dụng công nghệ và hệ thống thông tin để nâng cao hiệu quả, hiệu quả và độ chính xác của việc quản lý thông tin và ra quyết định. 

Tin học được dịch ra từ từ “informatique” của tiếng pháp, trong tiếng anh “informatics” cũng được dịch ra từ từ tiếng pháp này.

Định nghĩa về tin học cũng có sự khác nhau, dưới đây là một vài định nghĩa về tin học:

Theo Hiệp hội Tin học Y tế Quốc tế định nghĩa “Tin học là khoa học về thông tin, cấu trúc, việc thu thập, lưu trữ, truy xuất và phổ biến thông tin”.

Hiệp hội Tin học Y tế Hoa Kỳ định nghĩa tin học là “nghiên cứu liên ngành về thiết kế, phát triển, áp dụng và ứng dụng các cải tiến dựa trên CNTT trong việc cung cấp, quản lý và lập kế hoạch dịch vụ chăm sóc sức khỏe”.

Với mỗi một lĩnh vực sẽ có nhiều cách định nghĩa khác nhau về tin học, xong nói tóm lại, tin học có thể được hiểu đơn giản là tập trung vào nghiên cứu xử lý thông tin và hệ thống thông tin trên máy tính với những dữ liệu đã có. Chúng ta có thể trích xuất dữ liệu, lưu trữ dữ liệu, và sử dụng thông tin dữ liệu áp dụng trong nhiều lĩnh vực từ kinh tế, y tế, giáo dục, chính phủ, nghiên cứu khoa học, trí tuệ nhân tạo, công nghệ hiện đại,… Tin học mang lại một tầm quan trọng lớn đối với mọi hoạt động của nhân loại. 

2. Nguồn gốc của tin học:

Nguồn gốc của tin học dựa trên khoa học, kỹ thuật và công nghệ của phần cứng, phần mềm và truyền thông máy tính. Chỉ trong vòng bốn thập kỷ, từ những năm 1950 đến những năm 1990, công nghệ máy tính đã phát triển. Lập trình đã trải qua một quá trình chuyển đổi song song, từ ngôn ngữ máy cồng kềnh, thế hệ đầu tiên sang ngôn ngữ hướng ứng dụng thế hệ thứ tư, hiệu quả. Truyền thông đã phát triển từ dây đồng đơn giản đến cáp quang phức tạp trong các mạng liên kết máy tính. Máy tính kỹ thuật số có ý nghĩa sâu sắc đối với sự phát triển và thực hành y học lâm sàng.

Việc sử dụng sớm nhất thuật ngữ tin học ở Hoa Kỳ là vào những năm 1950 khi máy tính bắt đầu được sử dụng trong chăm sóc sức khỏe. Những người thực hành ban đầu quan tâm đến lĩnh vực này đã sớm biết rằng không có chương trình giáo dục chính quy nào và không có chương trình nào xuất hiện cho đến cuối những năm 1960. Có nguồn gốc từ thế kỷ 20, cho đến này, tin học đã dần càng ăn sâu vào trong đời sống xã hội, kinh tế và chính trị của các quốc gia trên toàn thế giới với nhiều ứng dụng đặc biệt, đem thành tựu khoa học tin học vào phục vụ đời sống con người.

3. Ứng dụng của tin học trong đời sống, kinh tế xã hội:

3.1. Tin học sinh học:

Tin học sinh học hay còn được gọi với cái tên là tin sinh học. Loại tin học sinh học này liên quan đến việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật dựa trên máy tính để phân tích và quản lý dữ liệu sinh học. Nó bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau như gen, proteomics và chuyển hóa. Các công cụ tin sinh học được sử dụng để nghiên cứu cấu trúc, chức năng và sự tiến hóa của các phân tử sinh học cũng như để phát triển các loại thuốc và phương pháp điều trị bệnh mới.

3.2. Tin học lâm sàng: 

Tin học lâm sàng liên quan đến việc sử dụng công nghệ thông tin để cải thiện kết quả và chăm sóc bệnh nhân. Nó bao gồm việc thiết kế và triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR), hệ thống hỗ trợ quyết định và hệ thống thông tin lâm sàng. Tin học lâm sàng giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe truy cập thông tin bệnh nhân một cách nhanh chóng và hiệu quả, đưa ra quyết định sáng suốt và cung cấp dịch vụ chăm sóc có chất lượng.

3.3. Tin học nha khoa: 

Tin học nha khoa tập trung vào việc sử dụng công nghệ thông tin trong nha khoa. Nó bao gồm việc phát triển và triển khai hồ sơ nha khoa điện tử (EDR), nha khoa từ xa và các công cụ kỹ thuật số khác để cải thiện việc chăm sóc bệnh nhân và giao tiếp giữa các nhà cung cấp dịch vụ nha khoa.

3.4. Tin học môi trường: 

Tin học môi trường liên quan đến việc sử dụng công nghệ thông tin để quản lý và phân tích dữ liệu môi trường. Nó bao gồm việc phát triển và sử dụng các công cụ như hệ thống thông tin địa lý (GIS), viễn thám và phân tích dữ liệu để theo dõi những thay đổi của môi trường và thông báo các quyết định chính sách.

3.5. Địa tin học: 

Địa tin học là khoa học đo lường, phân tích và quản lý dữ liệu không gian địa lý. Nó bao gồm việc sử dụng các công cụ như GIS, viễn thám và GPS để lập bản đồ và quản lý tài nguyên thiên nhiên, lập kế hoạch và thiết kế cơ sở hạ tầng cũng như hỗ trợ quản lý thảm họa.

3.6. Tin học y tế: 

Tin học y tế là một lĩnh vực rộng lớn bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau như tin học lâm sàng, tin học y tế công cộng và tin học sức khỏe người tiêu dùng. Nó liên quan đến việc sử dụng công nghệ thông tin để cải thiện kết quả sức khỏe, giảm chi phí và tăng cường sự tham gia của bệnh nhân. Tin học y tế bao gồm việc phát triển và sử dụng hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR), hệ thống trao đổi thông tin y tế (HIE) và ứng dụng y tế di động (mHealth).

3.7. Tin học pháp luật: 

Tin học pháp luật là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực pháp luật. Nó bao gồm việc phát triển và sử dụng các công cụ như hệ thống quản lý vụ việc điện tử, công cụ khám phá điện tử và phân tích pháp lý để nâng cao hiệu lực và hiệu quả của các quy trình pháp lý.

3.8. Tin học quản lý: 

Tin học quản lý liên quan đến việc sử dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ quá trình ra quyết định quản lý. Nó bao gồm việc phát triển và sử dụng các hệ thống hỗ trợ quyết định, công cụ kinh doanh thông minh và phân tích dữ liệu để cải thiện hiệu suất của tổ chức và đạt được các mục tiêu chiến lược.

3.9. Tin học y tế: 

Tin học y tế là ứng dụng liên quan đến việc sử dụng công nghệ thông tin để quản lý và phân tích dữ liệu trong ngành y tế. Nó bao gồm việc phát triển và sử dụng hồ sơ y tế điện tử (EMR), hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng và hệ thống hình ảnh y tế để hỗ trợ chẩn đoán, điều trị và nghiên cứu. Nhờ tin học, các hồ sơ dữ liệu bệnh nhân được quản lý một cách khoa học và dễ dàng hơn. Qua đó, các bệnh viện, cơ sở y tế cũng nắm bắt được thông tin bệnh nhân, lưu trữ bệnh án và phân tích, nghiên cứu hiệu quả. Nó cũng được coi như một công cụ nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu, phân tích dữ liệu hỗ trợ chữa trị, sáng chế ra nhiều thành tựu khoa học hỗ trợ điều trị các bệnh nan y hiệu quả.

3.10. Tin học xã hội: 

Tin học xã hội là nghiên cứu về các khía cạnh xã hội của công nghệ thông tin. Nó bao gồm việc phân tích tác động của công nghệ thông tin đối với xã hội, sự phát triển và sử dụng công nghệ để hỗ trợ các quá trình và tương tác xã hội. Tin học xã hội bao gồm các lĩnh vực như tương tác giữa người và máy tính, cộng đồng trực tuyến và phân tích mạng xã hội.

Qua đây có thể thấy rõ một điều rằng, tin học đã đang và sẽ có một dấu ấn quan trọng nhất định ảnh hưởng đến sự phát triển của cả một quốc gia về không chỉ đời sống xã hội của người dân mà còn cả sự phát triển kinh tế và khoa học công nghệ. Với ứng dụng rộng rãi trải khắp đa dạng các lĩnh vực, công nghệ tin học chính là bước ngoặt lớn cho sự thay đổi và phát triển không ngừng của nhân loại. Lập trình, code, dữ liệu big data, trí tuệ nhân tạo AI,… tin học đang dần đưa con người sang một kỷ nguyên mới với sự phát triển tuyệt vời của ngành công nghệ tin học. Trong một tương lai không xa, con người dần phụ thuộc hoàn toàn vào các ứng dụng, kết quả tạo thành từ tin học. Tầm ảnh hưởng này được lan toàn ra toàn nhân loại, biến mọi thứ trong tầm kiểm soát của tin học.