Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa hay nhất

1. Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa là gì?

1.1. Ca dao là gì?

Ca dao là một thể loại thơ ca dân gian Việt Nam, được sáng tác và truyền miệng bởi những người dân lao động trong cuộc sống. Ca dao thể hiện tình cảm, tư tưởng và quan điểm của nhân dân về các mối quan hệ xã hội, gia đình, tình yêu, quê hương, đất nước, lịch sử và các phong tục tập quán truyền thống. Ca dao có ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ và mang đậm sắc thái dân gian. Ca dao thường được viết theo thể thơ lục bát hoặc lục bát biến thể để dễ nhớ và hát. Ca dao có nhiều loại khác nhau như đồng dao, ca dao lao động, ca dao ru con, ca dao về các lễ nghi, ca dao hài hước, trào phúng và ca dao trữ tình. Ca dao là một phần quý giá của văn hóa dân gian Việt Nam, góp phần làm giàu cho ngôn ngữ và văn học Việt Nam.

Ca dao là thể loại thơ trữ tình dân gian, được sáng tác và truyền miệng bởi những người dân lao động trong xã hội. Ca dao phản ánh đời sống tinh thần, tư tưởng và tình cảm con người trong các mối quan hệ xã hội khác nhau, như tình yêu đôi lứa, tình yêu quê hương, đất nước, gia đình, bạn bè… Ca dao cũng thể hiện những tâm sự, những niềm vui, nỗi buồn, những ước mơ, khát vọng của người dân trong cuộc sống. Ca dao có vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc, góp phần làm giàu ngôn ngữ và nghệ thuật. Ca dao là một phương tiện truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm và giáo dục đạo lý cho các thế hệ sau; một phần quan trọng của nền văn học dân gian Việt Nam, là một di sản văn hóa giá trị, là một mảnh ghép của hồn Việt.

1.2. Ca dao than thân là gì? 

Ca dao than thân là một trong những chủ đề quan trọng của ca dao Việt Nam. Chùm ca dao này thường diễn tả nỗi niềm đau khổ, chua xót, cay đắng cùng tình cảm yêu thương, thủy chung… của người dân trong xã hội cũ. Ca dao than thân xuất hiện từ thời phong kiến, khi mà người dân bị áp bức, bóc lột, phân biệt đối xử. Đặc biệt là người phụ nữ, bị coi là hàng hóa, bị ép duyên, bị phụ bạc…

Ca dao than thân thường là lời giãi bày của những kiếp người lầm than, của quần chúng lao động thuộc tầng lớp dưới, bị phụ thuộc trong xã hội như người làm thuê, người nông dân, người con gái bị ép duyên, người bị phụ bạc… . Ca dao than thân sử dụng nhiều biện pháp so sánh, ẩn dụ, hình ảnh để thể hiện sự ngậm ngùi, khẳng định giá trị và phẩm chất của người con gái Việt Nam. 

1.2. Ca dao yêu thương tình nghĩa là gì?

Ca dao yêu thương tình nghĩa thường là những lời ca ngợi, biểu lộ tình cảm sâu sắc của con người với bản thân, gia đình, quê hương, đất nước. Yêu thương tình nghĩa là gì? Đó là những cảm xúc chân thành, trọn vẹn, không vụ lợi, không phân biệt mà con người dành cho nhau trong mối quan hệ bạn bè, anh em, cha mẹ, con cái, vợ chồng. Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa là những giá trị đạo đức cao quý, là những nguồn cảm hứng sáng tạo cho nghệ thuật và văn hóa dân tộc.

Ca dao yêu thương tình nghĩa là những bài ca dao nói về tình cảm, tình yêu, tình bạn, tình thân, tình quê hương… của con người. Những bài ca dao này thường có những lời ẩn dụ, so sánh, ví von, hoa mỹ, sâu sắc và giàu cảm xúc.

Ca dao yêu thương tình nghĩa là lời của ai? Có thể nói rằng, đó là lời của tất cả mọi người. Bởi vì ca dao là sản phẩm của sự sáng tạo cộng đồng, không có người tác giả cụ thể nào. Những bài ca dao được hình thành từ những trải nghiệm, cảm nhận, suy nghĩ của hàng triệu con tim yêu thương. Những bài ca dao được lưu giữ và phổ biến bởi những người yêu ca dao, yêu văn hóa dân gian. Những bài ca dao được kế thừa và phát triển bởi những thế hệ con cháu, mang theo những giá trị văn hóa truyền thống.

2. Ca dao than thân, Ca dao yêu thương tình nghĩa là lời của ai?

Có thể nói rằng, ca dao than thân là lời của những người bất hạnh, bị đè nén, bị khai thác và bị lãng quên trong xã hội. Ca dao than thân là lời của những người có tâm hồn cao đẹp, biết yêu quý đất nước, dân tộc và con người. Ca dao than thân là lời của những người có trí tuệ sáng suốt, biết phê phán những điều sai trái, biết khát khao tự do, công bằng và hạnh phúc. Ca dao than thân là lời của những người có tình yêu vô bờ bến, biết chia sẻ, đồng cảm và an ủi nhau trong hoàn cảnh khó khăn. 

3. Những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa hay nhất:

3.1. Những câu ca dao than thân:

– Ngồi buồn quăng đá xuống sông

Quăng đá đá nổi, quăng bông bông chìm.

– Con cò lặn lội bờ sông

Muốn lấy vợ đẹp mà không có tiền.

– Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

– Thân em như củ ấu gai

Bên ngoài đen đúa bên trong trắng trong

– Trèo lên cây khế nửa ngày

Ai làm chua xót lòng này, khế ơi!

– Thân em như giếng giữa đàng

Người khôn rửa mặt, người phàm rửa chân.

– Ngồi buồn vọc nước giỡn trăng

Nước xao trăng dợn biết là về đâu.

– Ra đường trông thấy tơ người

Về nhà trông thấy chỉ tôi tôi buồn

– Tiếc nồi cơm trắng để ôi

Tiếc nồi cơm lịch mà soi gương mờ

– Cha đời cái áo rách này

Mất chúng, mất bạn vì mày áo ơi!

– Một mình ấm lạnh cho xong

Hai hơi thêm nực hai lòng thêm lo.

– Giơ tay em hứng sương trời

Rửa làm sao sạch những lời thị phi

– Hết mùa áo rách quần hư

Tính đi tính lại chẳng dư xu nào

– Anh ở đợ ba năm, không tiền dư ăn miếng kẹo,

Em lại thân nghèo, chọc ghẹo làm chi?

– Trách duyên duyên số lỡ làng

Cầm gương gương gương tối, cầm vàng vàng phai

– Qua cầu than thở cùng cầu

cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu.

– Buồn chiều, buồn cả sáng mai

Một ngày đằng đẵng là hai cơn buồn.

– Buồn trông chênh chếch sao mai

Sao ơi sao hỡi nhớ ai sao mờ.

– Phụ mẫu cưới em về, có vòng vàng chuỗi hột

Anh mê cờ bạc, lột bán sạch trơn.

– Mênh mông sông rộng cồn dài

Suốt đêm lặn hụp nghèo hoài anh ơi!

– Hai chân đạp đất giòn giòn

Ruột đau nỗi ruột, ga mòn nỗi gan.

– Chẳng qua số phận long đong

Cột trâu trâu đứt, cột tròng tròng trôi.

– Trèo lên cây khế nửa ngày

 Ai làm chua xót lòng này khế ơi!

Mặt trăng sánh với Mặt trời

Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng

Mình ơi có nhớ ta chăng?

Ta như sao vượt chờ trăng giữa trời!

– Nước non lận đận một mình

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay

Ai làm cho bể kia đầy?

Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?

– Thương thay thân phận con tằm 

Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ

Thương thay lũ kiến li ti

Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi

Thương thay hạc lánh đường mây

Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi

Thương thay con cuốc giữa trời

Dầu kêu ra máu có người nào nghe

– Cái cò lặn lội bờ sông

Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non

Nàng về nuôi cái cùng con

Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng

Ở nhà có nhớ anh chăng?

Để anh kể nỗi Cao Bằng cho nghe.

– Cùng nhau một bọn đi thi

Kẻ thì dỗ trạng người thì về không

Cùng nhau một bọn má hồng 

Kẻ đã có chồng, người vẫn nằm trơ

– Bèo than phận bèo nằm trên mặt nước

Mướp than phận mướp bắc ngọn leo giàn

Lang than phận lang dứt lên trồng xuống

Muống than phận muống ngắt ngọn nấu canh

3.2. Những câu ca dao yêu thương tình nghĩa:

– Ước gì sông rộng một gang

Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi

– Bầu ơi thương lấy bí cùng

tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn

– Yêu nhau như thể tay chân

Anh em hòa thuận hai thân vui vầy

– Lên non mới biết non cao,

Nuôi con mới biết công lao mẹ, thầy.

– Bé thì nhờ mẹ, nhờ cha

Lớn lên nhờ vợ, lúc già nhờ con

– Đố ai đếm được lá rừng

Đố ai đếm được mấy tầng trời cao

Đố ai đếm được vì sao

Đố ai đếm được công lao mẹ già

– Anh em cốt nhục đồng bào

Vợ chồng là nghĩa lẽ nào không thương

– Đã rằng là nghĩa vợ chồng,

Dầu cho nghiêng núi, cạn sông chẳng rời.

– Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

– Em ơi chua ngọt đã từng

Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau.

– Qua đồng ngả nón trông đồng

Đồng bao nhiêu lúa em thương chồng bấy nhiêu.

– Cây đa lá rụng đầu đình

Bao nhiêu lá rụng thương mình bấy nhiêu.

– Vợ chồng là nghĩa cả đời

Ai ơi, chớ nghĩ những lời thiệt hơn.

– Thương nhau mấy núi cũng trèo

Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.

– Muối ba năm muối hãy còn mặn

Gừng chín tháng gừng vẫn còn cay

Đôi ta nghĩa nặng tình dày

 Có xa nhau đi nữa cũng ba vạn sáu nghìn ngày mới xa.

– Anh em nào phải người xa

Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân

Yêu nhau như thể tay chân 

Anh em hòa thuận hai thân vui vầy.

– Ân cha lành cao như núi Thái, 

Đức mẹ hiền sâu tợ biển khơi.

– Bao giờ cá chép hóa rồng

Đền công ơn mẹ bế bồng ngày xưa.

– Lên non mới biết non cao 

Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.

– Xin người hiếu tử lắng khuyên 

Kịp thì nuôi nấng cho toàn đạo con.

– Thương mẹ nhớ cha như kim châm vào dạ

Nghĩ đến chừng nào, lụy hạ tuôn rơi

Thuyền không bánh lái thuyền quầy

Con không cha mẹ ai bày con nên.

– Mẹ tôi tham thúng xôi rền 

Tham con lợn béo, tham tiền Cảnh Hưng Em đã bảo mẹ rằng đừng  

Mẹ hấm mẹ hứ mẹ bưng ngay vào Bây giờ chồng thấp vợ cao

Như đôi đũa lệch so sao cho bằng.