Nhà nước Chăm-pa và nhà nước Phù Nam là hai trong nhiều nhà nước cổ đại từng tồn tại trên lãnh thổ nước Việt Nam ngày nay. Vậy nhà nước Chăm-pa và Phù Nam đều được tổ chức theo thể chế chính trị nào? Trong bài viết dưới đây hãy cùng chúng tôi tìm câu trả lời cho câu hỏi trên.
Mục lục bài viết
1. Nhà nước Chăm-pa và Phù Nam đều được tổ chức theo thể chế:
A. quân chủ lập hiến.
B. cộng hòa quý tộc.
C. quân chủ chuyên chế.
D. dân chủ chủ nô.
Đáp án đúng là: C. Nhà nước Chăm-pa và Phù Nam đều được tổ chức theo thể chế quân chủ chuyên chế.
2. Tổ chức xã hội và bộ máy nhà nước Chăm-pa:
Trải qua bao thế kỷ, trong tổ chức bộ máy nhà nước của vương quốc Chăm-pa, mỗi đường nét, mỗi khía cạnh đều phản ánh sự sâu sắc và phức tạp của một xã hội được xây dựng trên nền tảng văn hóa truyền thống vững chắc.
Xã hội Chăm-pa đặc trưng bởi sự kết nối chặt chẽ giữa các thành viên, với cư dân chủ yếu tập trung sinh sống trong những làng nhỏ. Đây không chỉ là nhà, mà còn là trung tâm văn hoá giúp những cư dân Chăm – pa gắn kết, duy trì quan hệ cộng đồng và thân tộc bền vững. Tại đây, mỗi gia đình không chỉ chia sẻ những khó khăn hàng ngày mà còn chia sẻ niềm vui và nỗi buồn.
Nhưng ẩn sau của cuộc sống làng xóm yên bình là một tổ chức nhà nước chặt chẽ và mạnh mẽ. Vương quốc Chăm-pa được xây dựng theo thể chế quân chủ chuyên chế, với vị vua giữ vai trò trọng yếu. Ngai vàng của vua không chỉ là biểu tượng của quyền lực, mà còn thể hiện sức mạnh tuyệt đối của quân vương.
Để hỗ trợ vua trong việc cai trị, một hệ thống quan lại được hình thành. Ở cấp trung ương và địa phương, nhà nước chia thành ba cấp: Tôn quan, Thuộc quan và Ngoại quan. Tôn quan, với sức ảnh hưởng và quyền lực cao nhất, đứng thứ hai trong triều đình (sau nhà vua), đảm nhận các vị trí chủ chốt trong việc ra quyết định và thực thi chính sách. Thuộc quan, người dưới quyền của Tôn quan, là những người phụ trách thực thi chính sách và quản lý các lĩnh vực cụ thể. Ngoại quan, đây là cấp quan cai trị ở địa phương, chịu trách nhiệm về việc duy trì trật tự, quản lý địa phương và thu thuế.
Tổ chức bộ máy nhà nước được phân cấp từ trung ương đến địa phương theo một trật tự chặt chẽ. Cùng với đó là sự phân chia cấp bậc hành chính: được hình thành từ trên xuống dưới, từ châu, huyện đến làng, giúp việc quản lý và điều hành trở nên hiệu quả hơn. Mỗi mắt xích trong chuỗi tổ chức này đều được nhằm thực hiện mục cuối cùng là duy trì sự ổn định và sức mạnh của vương quốc Chăm-pa.
3. Tổ chức xã hội và bộ máy nhà nước Phù Nam:
Tổ chức xã hội của Phù Nam là một mạng lưới rộng lớn của các xóm làng, được gọi là “phum” hoặc “sóc”. Mỗi phum là một cộng đồng nhỏ, bao gồm nhiều gia đình có mối liên hệ huyết thống chặt chẽ, cùng sinh sống và làm việc trên một khu vực. Tuy nhiên, sự liên kết giữa các phum thường là lỏng lẻo, bị chia cắt bởi trở ngại địa lý là những đoạn rừng rậm u ám, những đầm lầy uốn lượn.
Trong nhà nước Phù Nam, quyền lực tập trung vào tay vị vua. Quyền lực của vua không chỉ là tượng trưng, mà nhà vua là người nắm giữ sức mạnh và quyền lực tối cao, là người đưa ra quyết định cuối cùng. Cùng với vị vua, hệ thống quan lại thành lập ra để hỗ trợ và thực thi ý của vua, trong đó có tăng lữ, những quan chức được giao nhiệm vụ quản lý và bảo vệ các vùng lãnh thổ.
Sự phân chia, sự giao thoa giữa các phum và vùng lãnh thổ tạo ra những thách thức riêng biệt cho quản lý và điều hành. Tuy nhiên, chính sự đa dạng và phức tạp này đã tạo nên một bức tranh đa dạng và phong về tổ chức xã hội, bộ máy nhà nước của vương quốc Phù Nam.
4. Câu hỏi trắc nghiệm vận dụng liên quan:
Câu 1. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng cơ sở về điều kiện tự nhiên dẫn đến sự hình thành nền văn minh Phù Nam?
A. Hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt.
B. Địa hình cao, khan hiếm nguồn nước ngọt.
C. Địa hình khu vực thấp, nguồn nước dồi dào.
D. Giáp biển, có nhiều nơi cho thuyền neo đậu.
Đáp án đúng là: B
Câu 2. Giống với cư dân Chăm-pa, nguồn lương thực chính của cư dân Phù Nam là
A. lúa mì.
B. lúa mạch.
C. lúa gạo.
D. ngô, lúa mì.
Đáp án đúng là: C
Câu 3. Loại hình nhà ở phổ biến của cư dân Phù Nam là
A. nhà tranh vách đất.
B. nhà sàn dựng bằng gỗ.
C. nhà trệt xây bằng gạch.
D. nhà mái bằng xây bằng gạch.
Đáp án đúng là: B
Câu 4. Nội dung nào dưới đây mô tả không đúng trang phục của cư dân Phù Nam?
A. Mặc áo chui đầu hoặc ở trần.
B. Dùng vải quấn làm váy.
C. Đi dép bằng gỗ cây bao hương.
D. Nhà vua đi dép làm bằng mo cau.
Đáp án đúng là: D
Câu 5. Cư dân Phù Nam đã tiếp thu hệ thống chữ viết nào dưới đây?
A. Chữ hình nêm của Lưỡng Hà.
B. Chữ Phạn của Ấn Độ.
C. Chữ Nôm của Đại Việt.
D. Chữ La-tinh của La Mã.
Đáp án đúng là: B
Câu 6. Cư dân Chăm-pa sùng mộ những tôn giáo nào của Ấn Độ?
A. Nho giáo và Đạo giáo.
B. Phật giáo và Hồi giáo.
C. Hin-đu giáo và Phật giáo.
D. Thiên Chúa giáo và Hồi giáo.
Đáp án đúng là: C
Câu 7. Nhà nước Phù Nam ra đời vào khoảng
A. thế kỉ I.
B. thế kỉ II.
C. thế kỉ III.
D. thế kỉ IV.
Đáp án đúng là: A
Câu 8. Cư dân Việt cổ, Chăm-pa và Phù Nam đều
A. lấy thương mại đường biển làm nguồn sống chính.
B. sáng tạo ra chữ viết riêng trên cơ sở chữ Phạn.
C. sùng mộ Hồi giáo và Thiên Chúa giáo.
D. ăn gạo nếp, gạo tẻ; làm nhà sàn từ gỗ.
Đáp án đúng là: D
Câu 9. Quốc gia cổ Lâm Ấp – Chăm-pa được hình thành trên địa bàn của nền văn hoá nào?
A. Đồng Nai.
B. Óc Eo.
C. Sa Huỳnh
D. Đông Sơn.
Đáp án đúng là: C
Câu 10. Ai là người hô hào nhân dân Tượng Lâm nổi dậy giành quyền tự chủ và đặt tên nước là Lâm Ấp?
A. Vua Hùng.
B. Thục Phán.
C. Khu Liên.
D. Không phải các vua trên.
Đáp án đúng là: C
Câu 11. Địa bàn của nước Cham-pa thế kỉ VI gồm những vùng nào của Việt Nam ngày nay?
A. Phía bắc đến Quảng Bình, phía nam đến Phan Rang.
B. Phía bắc đến Hoành Sơn, phía nam đến Phan Rang.
C. Phía bắc đến Quảng Bình, phía nam đến Phan Thiết.
D. Phía bắc đến Quảng Nam, phía nam đến Đồng Nai.
Đáp án đúng là: B
Câu 12. Tháp Chăm được xây dựng nhiều nhất ở tỉnh nào hiện nay?
A. Phan Thiết – Bình Thuận.
B. An Nhơn – Binh Định.
C. Phan Rang – Ninh Thuận.
D. Trà Kiệu – Quảng Nam.
Đáp án đúng là: C
Câu 13. Kinh đô Cham-pa ban đầu đóng ở đâu?
A. Ở Sin-ha-pu-ra ( Trà Kiệu – Quảng Nam)
B. Ở In-đra-pu-ra (Đồng Dương- Quảng Nam).
C. Ở Vi-giay-a ( Chà Bàn – Bình Định).
D. Không phải các vùng trên.
Đáp án đúng là: A
Câu 14. Chữ viết của người Chăm bắt nguồn từ chữ nào?
A. Chữ tượng hình của Trung Quốc.
B. Chữ tượng ý của Trung Quốc.
C. Chữ quốc ngữ của Việt Nam.
D. Chữ Phạn của Ấn Độ.
Đáp án đúng là: D
Câu 15. Từ thế kỉ VI, người Chăm theo tôn giáo nào?
A. Phật giáo.
B. Bà-la-môn
C. Ấn Độ giáo
D. Bà-la-môn và Phật giáo.
Đáp án đúng là: D
Câu 16. Xã hội của người Chăm gồm các tầng lớp nào?
A. Công nhân, nông dân, thợ thủ công.
B. Quý tộc, nô lệ, dân tự do và dân lệ thuộc.
C. Địa chủ, nông dân và nô lệ.
D. Quý tộc, địa chủ, nông dân và nô lệ.
Đáp án đúng là: B
Câu 17. Quốc gia cổ Phù Nam được hình thành trên cơ sở nền văn hoá nào?
A. Nền văn hoá Sa Huỳnh.
B. Nền văn hóa Đồng Nai.
C. Nền văn hóa Óc Eo.
D. Nền văn hoá Đông Sơn.
Đáp án đúng là: C
Câu 18. Cư dân Phù Nam sùng tín ngưỡng tôn giáo nào?
A. Phật giáo.
B. Bà-la-môn.
C. Thiên chúa giáo.
D. Bà-la-môn và Phật giáo.
Đáp án đúng là: D
THAM KHẢO THÊM:
