Nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của Khởi nghĩa Bãi Sậy

1. Nguyên nhân của khởi nghĩa Bãi Sậy là gì?

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống lại sự thôn tính và áp bức của thực dân Pháp. Nguyên nhân chính của cuộc khởi nghĩa này bắt nguồn từ việc quân của triều đình Huế bị đánh bại khi tấn công Pháp tại kinh đô Huế vào năm 1885. Vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết đã phải chạy vào khu vực Tân Sở thuộc tỉnh Quảng Trị để tránh sự truy sát của quân Pháp. Tại đây, Tôn Thất Thuyết đã mượn danh nghĩa của vua Hàm Nghi để phát chiếu Cần Vương kêu gọi người dân Việt Nam nổi dậy đánh lại quân Pháp để bảo vệ độc lập và chủ quyền của đất nước.

Đáp lại lời kêu gọi này, nhiều cuộc nổi dậy đã được tổ chức, trong đó khởi nghĩa Bãi Sậy do Nguyễn Thiện Thuật chỉ huy là một trong những cuộc nổi dậy đầu tiên và quan trọng nhất. Cuộc khởi nghĩa này diễn ra tại các huyện Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu (tỉnh Hưng Yên) và Kinh Môn (thuộc Hải Dương), và sau đó đã lan rộng sang các tỉnh lân cận như Bắc Ninh, Thái Bình và Nam Định.

2. Diễn biến của cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy:

Trong những năm 1885-1889, cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy đã trải qua nhiều biến động và trận đánh ác liệt giữa nghĩa quân và quân Pháp. Tuy nhiên, dù các nghĩa quân đã chiến đấu với quyết tâm cao độ, nhưng họ không thể chống lại sức mạnh vượt trội của quân Pháp trong thời gian dài. Sau những trận đánh ác liệt, lực lượng nghĩa quân đã suy giảm và bị bao vây. Đến cuối năm 1889, cuối cùng nghĩa quân đã phải đầu hàng và tan rã, dù những nỗ lực của họ đã được ghi nhận là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống lại sự thôn tính và áp bức của thực dân Pháp.

Trong cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy, Nguyễn Thiện Thuật đã được xem là một trong những nhân vật quan trọng nhất. Ông là một nhà lãnh đạo tài ba, kiên định và quyết tâm đấu tranh cho độc lập và chủ quyền của đất nước. Ông đã đưa ra nhiều chiến lược và kế hoạch quân sự thông minh, tạo ra sự đoàn kết và khích lệ tinh thần của nghĩa quân. Ngoài ra, ông cũng đã tạo ra một mô hình tổ chức quân sự chuyên nghiệp và hiệu quả, đóng góp quan trọng cho sự thành công của cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy.

3. Thời gian diễn ra cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy:

Khởi nghĩa Bãi Sậy là một trong những cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong phong trào Cần Vương ở Việt Nam vào cuối thế kỷ XIX. Nó được coi là một sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của cuộc chiến chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp.

Cuộc khởi nghĩa được khơi nguồn từ sự khổ nhục và bất công mà nhân dân Việt Nam phải chịu đựng dưới sự thống trị của thực dân Pháp. Trong bối cảnh đó, các nhà lãnh đạo Cần Vương đã lên kế hoạch tổ chức cuộc khởi nghĩa tại vùng Bãi Sậy, nơi được cho là lãnh đạo chính của phong trào Cần Vương.

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy bắt đầu vào năm 1883 và kéo dài đến năm 1885. Trong giai đoạn đầu, cuộc khởi nghĩa được lãnh đạo trực tiếp bởi Đinh Gia Quế. Tuy nhiên, khi ông bị bắt và giết hại bởi quân Pháp, vai trò lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa đã được chuyển sang Nguyễn Thiện Thuật.

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy đã gặp nhiều khó khăn và thử thách trong quá trình diễn ra. Nhân dân và lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa đã phải đối mặt với sự tàn ác của quân Pháp và sự chống đối của các thế lực đồng bọn. Tuy nhiên, với sự can đảm và quyết tâm, nhân dân đã đánh bại nhiều đợt tấn công của quân Pháp và góp phần đẩy lùi sự chiếm đóng của thực dân Pháp ở Việt Nam.

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy đã trở thành một biểu tượng cho sự chiến đấu cho độc lập và tự do của nhân dân Việt Nam. Nó đã truyền cảm hứng cho các cuộc khởi nghĩa và phong trào đấu tranh khác trong lịch sử Việt Nam, và là một phần không thể thiếu trong câu chuyện về sự đấu tranh của nhân dân Việt Nam cho độc lập và tự do.

4. Địa điểm diễn ra cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1982):

Năm 1883, sau khi chiếm đóng Nam Kỳ, quân Pháp đã tiến công vào Bắc Kỳ để tiếp tục mở rộng lãnh thổ. Tình hình đó khiến nhà Nguyễn phải ra lệnh cho các cánh quân chống Pháp hạ vũ khí. Tuy nhiên, Nguyễn Thiện Thuật – một nhân vật quan trọng của phong trào kháng chiến chống Pháp – đã không tuân thủ lệnh vì ông tin rằng đánh Pháp là cách duy nhất để giành lại độc lập cho đất nước.

Vào tháng 8/1883, quân Pháp đã chiếm đóng Hải Dương và Nguyễn Thiện Thuật đã mộ quân gấp để phối hợp với Hoàng Tá Viêm chống lại quân Pháp ở Tây Sơn. Tuy nhiên, kế hoạch này đã thất bại do không thể chiếm được tỉnh lỵ, dẫn đến việc kéo quân lên để tham gia trận Tây Sơn.

Sau khi Hiệp ước Harmand được ký vào cuối năm 1883, nhà Nguyễn đã ra lệnh bãi binh đợi chỉ dụ. Tuy nhiên, Nguyễn Thiện Thuật lại không tuân thủ lệnh mà đã dẫn quân lên Tuyên Quang cùng với Nguyễn Quang Bích giữ thành. Tuy nhiên, khi các thành Hưng Hóa và Lạng Sơn thất thủ, Nguyễn Thiện Thuật đã tháo chạy sang Long Châu (Trung Quốc) để tiếp tục chuẩn bị lực lượng chiến đấu.

Tại đây, ông đã kết hợp với các nhà kháng chiến khác để tổ chức cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy vào năm 1885. Cuộc khởi nghĩa này kéo dài đến năm 1913, với nhiều trận đánh gay cấn và căng thẳng. Tuy nhiên, cuối cùng, phong trào kháng chiến chống Pháp đã thắng lợi và đất nước được giành lại độc lập vào năm 1954.

Tóm lại, cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam, đánh dấu sự khởi đầu của phong trào kháng chiến chống Pháp. Cuộc khởi nghĩa này cũng cho thấy tinh thần đấu tranh kiên cường và quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong việc giành lại độc lập và tự do cho đất nước.

5. Hưởng ứng chiếu Cần Vương:

Sau cuộc tấn công Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở (Quảng Trị). Vào tháng 7 năm 1885, vua Hàm Nghi đã hạ chiếu Cần Vương. Nguyễn Thiện Thuật trở về nước và thành lập căn cứ Bãi Sậy. Vào tháng 9/1885, nghĩa quân đã vượt sông Hồng, tấn công địa phận các huyện Thanh Trì, Thường Tín, Phú Xuyên và Ứng hòa. Quân Bãi Sậy đã tiến hành tấn công thành Hải Dương buộc quân Pháp phải điều hai pháo hạm tiễu trên sông Thái Bình nhằm bảo vệ căn cứ của mình.

Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy còn tổ chức các trận tập kích hiệu quả. Nghĩa quân tấn công một đồn Pháp ở Cầu Đuống vào ngày 26/6/1886. Tháng 9/1885, Nguyễn Thiện Thuật đã trực tiếp chỉ huy nghĩa quân tiến công để chiếm lại thành Hải Dương và các làng xung quanh, nhưng sau đó nhanh chóng rút lui do lực lượng không đủ mạnh.

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy diễn ra cho đến tháng 6 năm 1889, khi thống sứ Bắc Kỳ ra lệnh thành lập đạo quân Tuần cảnh. Quân Bãi Sậy đã giết viên quản khố xanh Leglee và sau đó ngày 24/7 đã giết chết tên viên quản khố xanh Escot. Quân Pháp tặng cho Nguyễn Thiện Thuật danh hiệu “Vua Bãi Sậy” sau nhiều lần chống lại quân ta không thành công.

6. Khởi nghĩa Bãi Sậy kết thúc:

Sau khi vua Hàm Nghi bị bắt vào năm 1888 và lưu đày sang châu Phi, phong trào Cần Vương suy yếu. Quân khởi nghĩa Bãi Sậy cũng suy yếu và quân Pháp thiết lập nhiều đồn quanh căn cứ Bãi Sậy. Nhiều tướng tử trận hoặc bị truy kích. Hoàng Cao Khải giả danh vua Đồng Khánh nhằm chiêu dụ Nguyễn Thiện Thuật ra hàng và hứa khôi phục chức tước như cũ.

Tháng 7/1889, quân Pháp tập trung binh lực nhằm bao vây và tấn công quân ta tại Trại Sơn. Quân Pháp đã chia thành 4 đạo và vây chặt căn cứ trung tâm. Nghĩa quân trong khởi nghĩa Bãi Sậy đã phải rút chạy qua nơi khác.

Quân Pháp cố gắng thắt chặt vòng vây, tăng cường hoạt động truy quét, khủng bố nhân dân ta nằm trong vùng. Rơi vào thế cùng lực kiệt, ngày 12/8/1889, Đốc Tít đã phải ra đầu hàng quân Pháp.

Phong trào chống Pháp ở Hưng Yên, Hải Dương bị giảm sút. Nó vẫn còn duy trì thêm một thời gian khá dài nữa. Đến năm 1892, khi Đốc Vinh bị giết, lực lượng nghĩa quân Bãi Sậy mới chính thức tan rã.

7. Ý nghĩa của khởi nghĩa Bãi Sậy là gì?

Cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy diễn ra vào cuối thế kỷ 19 đã để lại những dấu ấn rất lớn trong lịch sử Việt Nam. Bên cạnh những nguyên nhân và diễn biến của cuộc khởi nghĩa này, ý nghĩa và bài học kinh nghiệm của nó cũng là điều được nhiều người quan tâm.

Một trong những ý nghĩa quan trọng của khởi nghĩa Bãi Sậy là nó đã tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, bất khuất của các vị anh hùng, các nhà cách mạng đã đứng lên chống lại sự thôn tính và áp bức của các thế lực đối với đất nước.

Bên cạnh đó, cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy còn để lại nhiều bài học bổ ích về phương thức hoạt động và hình thức tác chiến du kích trong một đồng bằng đất hẹp và đông dân như Bắc Kỳ. Những phương thức này đã giúp cho cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy có thể tồn tại và tiếp diễn trong một thời gian dài, đánh dấu một bước tiến mới của cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.

8. Tính chất cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy là gì?

Khởi nghĩa Bãi Sậy là một cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ phong kiến và thực dân Pháp. Cuộc khởi nghĩa này đã áp dụng chiến thuật du kích, sử dụng sự ủng hộ của dân chúng, tấn công đồn trại Pháp trên đường Hà Nội – Hưng Yên – Hải Dương hoặc tấn công căn cứ của Pháp ở những vùng đất sình lầy, lau sậy um tùm.

Khởi nghĩa Bãi Sậy đã diễn ra trong một khoảng thời gian khá dài, từ năm 1883 đến 1892, nhưng không đạt được thắng lợi chung cuộc. Tuy nhiên, cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm, đặc biệt là về phương thức hoạt động và hình thức tác chiến cho cách mạng của nhân dân Việt Nam trong giai đoạn sau.

Với tính chất chống lại sự thôn tính và áp bức của chế độ phong kiến và thực dân Pháp, cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy đã khơi dậy tinh thần yêu nước, kiên cường chống lại các thế lực xâm lược và đặt nền móng cho những cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam sau này.