Gần đây, báo đài có đăng tin về trường hợp người dưới 16 tuổi làm bạn gái có thai khi còn là học sinh. Như vậy, theo quy định hiện nay thì người dưới 16 tuổi làm người khác có thai có bị xử phạt hay không?
Mục lục bài viết
1. Người dưới 16 tuổi làm người khác có thai có bị xử phạt?
Câu hỏi: Chào Luật sư, cháu năm nay 15 tuổi, cháu và C quen nhau được gần 1 năm do 2 chúng cháu có học chung cùng lớp. Cả hai chúng cháu quen nhau đều được bố mẹ và mọi người ủng hộ. Vì hai đứa có hỗ trợ nhau trong học tập và cũng gần nhà nhau. Vừa rồi, khi C đến nhà cháu học bài, vì lúc bố mẹ không ở nhà nên chúng cháu có quan hệ tình dục với nhau khiến C mang thai ngoài ý muốn. Vậy cháu có bị xử phạt gì không ạ Luật sư? Cháu cảm ơn ạ.
Chào bạn, chúng tôi gửi đến bạn câu trả lời như sau:
Trong câu hỏi của bạn không nêu rõ đến việc quan hệ là tự nguyện hay trái ý muốn của bản gái. Do đó chúng tôi xét hai trường hợp sau đây:
Xét về trường hợp bạn và bạn nữ quan hệ tình dục là hoàn toàn tự nguyện; không có sự ép buộc thì xác định như sau: Đối với trường hợp này, tuy bạn nữ là người dưới 16 tuổi; tuy nhiên người phạm tội cũng là nam sinh và cũng là người dưới 16 tuổi. Do đó đối với trường hợp này thì không thể cấu thành nên tội danh quy định tài Điều 145 Bộ Luật hình sự hiện hành ” Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi”. Đối với tội danh này, mặc dù người phạm tội có hành vi giao cấu với người dưới 16 tuổi phải là người từ đủ 18 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trong trường hợp này, nam sinh mới chỉ dưới 16 tuổi nên không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nếu như nam sinh quan hệ trái với ý muốn của nạn nhân ở độ tuổi dưới 16 mà làm nạn nhân có thai thì có thể sẽ bị khởi tố về Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo quy định tại Điều 142 hoặc Tội cưỡng dâm từ người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi theo quy định tại Điều 144 . Việc làm nạn nhân có thai là căn cứ để tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Đối với Điều 142 quy định về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi như sau:
– Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây:
+ Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
+ Người có hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
– Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm đối với phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Người thực hiện hành vi có tính chất loạn luân;
+ Phạm tội làm nạn nhân có thai;
Đối với Điều 144 quy định về tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
– Người nào thực hiện hành vi mà dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
– Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì sẽ bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
+ Người thực hiện hành vi có tính chất loạn luân;
+ Người làm nạn nhân có thai;
Như vậy, căn cứ theo quy định như trên thì đối với trường hợp của bạn, nếu như trường hợp bạn gái tự nguyện thì bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, nếu như quan hệ tái với ý muốn của bạn gái thì bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự như đã phân tích ở trên.
2. Quan hệ với bạn gái 16 tuổi có bị đi tù?
Căn cứ theo quy định tại Điều 145 Bộ Luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
– Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm đối với người nào có độ tuổi đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này.
– Phạt tù từ 03 năm đến 10 năm đối với phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Thực hiện phạm tội 02 lần trở lên;
+ Thực hiện phạm tội đối với 02 người trở lên;
+ Thực hiện phạm tối có tính chất loạn luân;
+ Người thực hiện phạm tội làm nạn nhân có thai;
+ Người thực hiện phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
+ Thực hiện phạm tội đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
– Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Nguoif có hành vi gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
+ Người đã biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
– Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy, đối với hành vi quan hệ với bạn gái dưới 16 tuổi thì tùy thuộc vào tính chất và mức độ để xác định thời hạn chịu trách nhiệm hình sự.
3. Người 16 tuổi mang thai khi quan hệ tự nguyện có đăng ký kết hôn được không?
Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau: Nam từ đủ 20 tuổi trở lên mới đủ tuổi kết hôn và nữ từ đủ 18 tuổi trở lên; Việc kết hôn phải được do nam và nữ tự nguyện quyết định; Không bị mất năng lực hành vi dân sự; Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.
Theo đó tại điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này có quy định rõ về hành vi bị cấm bao gồm: Nam nữ kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo; Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn hoặc lừa dối kết hôn, cản trở việc kết hôn; Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng nhưng lại kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ; Nam nữ kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng…
Như vậy, theo những quy định nêu trên thì ta có thể thấy, độ tuổi kết hôn của nam và nữ theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện nay được xác định là nam từ đủ 20 tuổi trở lên và nữ từ đủ 18 tuổi trở lên. Đồng thời, việc nam và nữ kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định. Nếu nam chưa đủ 20 tuổi và nữ chưa đủ 18 tuổi thì sẽ không được đăng ký kết hôn.
Bên cạnh đó, đối với trường hợp nếu chưa đủ tuổi kết hôn mà vẫn tổ chức đám cưới có thể xem là hành vi tảo hôn. Đây được coi là một hành vi cấm kết hôn và sẽ bị xử phạt theo theo quy định của pháp luật.
Cụ thể, căn cứ theo quy định tại Điều 58 Nghị định số 82/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã có quy định đối với hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn sẽ bị xử lý như sau:
– Phạt tiền có giá trị từ 1 – 3 triệu đồng đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn;
– Phạt tiền có giá trị từ 3 – 5 triệu đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án.
Như vậy, đối với trường hợp bạn gái 16 tuổi này chưa đủ điều kiện để đăng ký kết hôn, vậy nên không thể tiến hành đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Và cũng không thể tổ chức đám cưới vì trái với quy định của pháp luật và sẽ bị xử phạt như đã thông tin trên.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017;
– Luật Hôn nhân và Gia đình 2014;
– Nghị định số 82/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.