Nhà văn Mác-xim Goóc-ki từng nói: "Cuộc sống là trường đại học vĩ đại của tôi", đây là câu nói thể hiện vai trò quan trọng của môi trường xã hội, cuộc sống trong quá trình phát triển con người, khẳng định tầm quan trọng của việc tự học. Bài viết dưới đây xin đi sâu phân tích, nghị luận về câu nói này, quý độc giả có thể tham khảo.
Mục lục bài viết
1. Nghị luận câu nói: Cuộc sống là trường đại học vĩ đại của tôi hay nhất:
V.I.Lenin đã từng có câu nói nổi tiếng: “Học, học nữa, học mãi” và cũng có người đã từng nói “Học vấn là hành trang tri thức, là sức mạnh của con người”. Vì vậy cho nên, học vấn được xem là của cải quý giá của con người, đó là hành trang không thể thiếu để con người vươn tới thành công nhanh nhất. Có nhiều môi trường khác nhau để con người có thể học tập và trau dồi kiến thức của mình như gia đình, xã hội, trường học, gắn bó với đó là nhiều hình thức học tập khác nhau như học từ bạn, từ cha mẹ, từ người thân, từ thầy cô giáo hoặc từ xã hội. Nói về vấn đề này, một nhà văn người Nga Mac-xim Gooc-Ki đã từng nói: “Cuộc sống là trường học vĩ đại của tôi”. Câu nói này đã khẳng định vai trò của môi trường xã hội, vai trò của sự tự học, khiến cho con người ngày càng trưởng thành hơn trong cuộc sống.
Khi nói đến nhà văn Gooc-Ki thì người ta thường nhớ đến một tuổi thơ đầy cay đắng và bất hạnh. Ông bị mồ côi cha mẹ từ nhỏ, phải sống cùng bà vì vậy nên cuộc sống khá nghèo khó, nhà văn không được đi học mà phải đi làm từ rất sớm. Ông đã trải qua đủ ngành nghề khác nhau, kể cả những ngành nghề lao động chân tay vô cùng vất vả, cực nhọc để có thể nuôi sống chính bản thân mình. Hồi ức về những tháng ngày cơ cực ấy có lẽ đã được ông ghi lại trong hồi ký “Thời thơ ấu”. Vậy mà sau này, ông đã cố gắng để trở thành một nhà văn nổi tiếng tại Nga và trên thế giới. Ông được ví như “cánh chim báo bão” của thế kỷ XX, cũng là một trong những đại biểu xuất sắc nhất của nền văn học hiện thực xã hội chủ nghĩa.
Từ cuộc đời và sự nghiệp của ông, chúng ta có thể học hỏi được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về học tập và sự thành công trên cuộc đời, nhiều từ cuộc sống. Cuộc sống đã dạy cho nhà văn nhiều kinh nghiệm quý giá, đã làm cho vốn hiểu biết của ông được trở nên dồi dào và phong phú. Càng tiếp xúc với nhiều môi trường khác nhau thì nhà văn lại càng hiểu biết hơn về cuộc sống này, thuận lợi hơn trong quá trình sáng tác văn học, sáng tạo hình tượng nhân vật, thể hiện tâm lý và tính cách của con người. Có thể nói, tự học và tự tích lũy là một trong những hành trang vô cùng quan trọng. Do đó, không sai khi nói rằng có nhiều con đường khác nhau để chiếm lĩnh học vấn, tuy nhiên tự học cũng được coi là một con đường cơ bản và quan trọng nhất. Một người tự học có thể không được ngồi trên ghế nhà trường, không có bằng cấp cao về học vấn, họ có thể học ở bất kỳ nơi nào, học trong mọi môi trường khác nhau, điều kiện và hoàn cảnh khác nhau. Đồng thời, ngay từ khi sinh ra, con người chúng ta đã có khả năng “học” được từ môi trường bên ngoài thông qua mối quan hệ tiếp xúc gần gũi với ông bà, cha mẹ và những người thân yêu trong gia đình. Những điều mà một cậu bé học được phần lớn là do sự tự nhận thức của đứa trẻ đó, còn lại là do sự chỉ dạy của những người xung quanh. Tiếp đó, cùng với quá trình lớn lên và phát triển về thể chất, mỗi người đều được đưa vào một môi trường giáo dục khác nhau để có thể tìm kiếm những kiến thức cơ bản, nâng cao nhận thức của bản thân. Và lúc này những người thầy có vai trò quan trọng để truyền đạt tri thức. Ngoài ra, mỗi người có thể học thêm nhiều điều từ bạn bè của mình, từ những mối quan hệ trong xã hội. Càng tham gia vào nhiều mối quan hệ trong cộng đồng xã hội thì con người càng chủ động phát huy tốt nhất sự sáng tạo của bản thân. Chính vì vậy, con người cần phải tự học để có thể mở rộng và nâng cao trí tuệ, phát triển tâm hồn.
Tri thức của loài người là vô hạn, nhận thức của con người là hữu hạn, nó giống như một “giọt nước giữa biển cả” và chúng ta cần phải chủ động đi tìm kiếm tri thức để có thể mở mang đầu óc. Những kinh nghiệm từng trải trong cuộc đời chính là nguồn động lực để đưa vào tác phẩm, những tác phẩm đó cũng được đông đảo quần chúng đón nhận. Ở Việt Nam, ta cũng có thể kể đến nhiều tấm gương của những con người tự vươn lên số phận, tự học để thành công như Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi – người đã từng thả đom đóm vào vỏ trứng để làm đèn học; anh Nguyễn Ngọc Ký là một người khuyết tật, dùng chân để viết chữ tuy nhiên sau đó đã cố gắng để trở thành một nhà thơ, nhà giáo vô cùng ưu tú; anh Đỗ Trọng Khơi bị bại liệt nhưng cũng đã tự học để trở thành một nhà thơ nổi tiếng; anh Trần Văn Thước bị tai nạn lao động, liệt toàn thân nhưng cũng tự học để trở thành nhà văn. Và tấm gương chói sáng hơn cả chính là chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng ta, một vị lãnh tụ vĩ đại, người cha già của dân tộc Việt Nam, người đã lên con tàu bôn ba sang các quốc gia khác nhau, châu lục khác nhau để tìm đường cứu nước chỉ với hai bàn tay trắng và với lòng yêu nước sâu sắc, sự quyết tâm, bền bỉ, Người đã học được nhiều ngoại ngữ khác nhau, tìm cách thích nghi với nhiều nền văn hóa trên thế giới, sau đó được tôn là Danh Nhân văn hóa Thế giới.
Những con người đó cũng chính là tấm gương phản chiếu của niềm say mê lao động, nghiên cứu và hoạt động xã hội, kiên cường vượt lên số phận của bản thân và sóng gió của cuộc đời. Cuộc đời và nhân cách cao đẹp của họ chính là động lực thúc đẩy chúng ta ngày càng nỗ lực hơn nữa trên con đường hướng tới thành công và đạt được đỉnh cao Trí thức nhân loại. Có thể nói, tự học chính là biểu hiện của trình độ, ý thức tự giác của con người, trong giáo dục hiện đại ngày nay thì xu hướng tự học cũng là một xu hướng phổ biến. Nhờ khả năng tự học, con người sẽ dần dần trưởng thành hơn và trở thành một nhân cách độc lập, đầy bản lĩnh hơn.
2. Nghị luận câu nói: Cuộc sống là trường đại học vĩ đại của tôi ngắn gọn nhất:
Cuộc sống luôn luôn vận động và phát triển không ngừng, nó đòi hỏi mọi người cũng cần phải tự biết trau dồi bản thân để có thể theo kịp sự phát triển của xã hội, người xưa đã từng nhắc nhở con cháu rằng “Nếu còn trẻ mà chẳng chịu học hành thì khi khôn lớn sẽ chẳng làm được việc gì có ích” hoặc “Nhân bất học, bất tri lý”. Đây không chỉ là tư tưởng của con dân Việt Nam, trên thế giới cũng đã có nhiều nhà văn, nhà thơ nêu cao tinh thần tự học. Nhà văn người Nga Gooc-Ki đã từng có câu nói nổi tiếng “Cuộc sống là trường đại học vĩ đại của tôi”, câu nói này cũng nêu cao tinh thần tự học, chỉ có tự học mới là phương pháp hiệu quả nhất.
Trước hết, ta cần phải hiểu tự học là gì? Tự học là quá trình tìm hiểu, thu nhật kiến thức, hình thành kỹ năng của bản thân, là sự chủ động, tích cực, độc lập tìm hiểu, lĩnh hội tri thức. Tự học có thể không cần đến sự hỗ trợ, hướng dẫn của người khác. Học được xem là một hành động không thể thiếu đối với tất cả mọi người từ khi sinh ra cho đến khi lớn lên. Mỗi người muốn tồn tại và phát triển, thích ứng với xã hội thì cần phải học tập ở mọi lúc mọi nơi, dưới nhiều hình thức khác nhau và không ngừng phát triển bản thân. Lênin đã từng nói “Học, học nữa, học mãi”, câu nói này có giá trị ở mọi thời đại, đặc biệt là trong xã hội đang ngày càng phát triển như hiện nay, nó đòi hỏi mọi người cũng cần phải vận động để theo kịp sự phát triển của xã hội, vì vậy tinh thần tự học có vai trò vô cùng quan trọng.
Cuộc sống cũng được xem như một người thầy giảng dạy cho chúng ta rất nhiều điều, chúng ta phải trải qua gian khổ thì mới có được những kinh nghiệm bổ ích. Thực tế đã cho ta thấy những tấm gương tự học nổi tiếng như Macxim Goocki với cả một thời thơ ấu gian khổ, không được đi học nhưng bằng tinh thần tự học ông đã trở thành một đại văn hào của nước Nga. Mạc Đĩnh Chi chỉ vì nhà nghèo, không có tiền mua dầu thắp sáng nên ông đã bắt đom đóm cho vào vỏ trứng để có thể thay thế đèn. Hay nhà toán học Lương Thế Vinh từ một đứa trẻ chăn trâu vẫn luôn tu chí học hành, hoặc không ai xa lạ chính là bác Hồ – từ một anh Ba phụ bếp, người thợ ảnh, người làm việc quét tuyết ở công viên,… đã không ngừng lĩnh hội và tiếp thu kiến thức, học tập để nâng cao hiểu biết văn hóa, sau đó đã trở thành một vị danh nhân văn hóa thế giới. Những chứng minh trên phải chăng đã quá rõ ràng để cho chúng ta thấy, tinh thần tự học mới giúp cho chúng ta phát hiện năng lực của bản thân như Khổng Tử đã từng dạy “Bể học không bờ”.
Vì vậy mỗi bản thân con người chúng ta cần phải chủ động, tích cực, sáng tạo, độc lập trong quá trình học tập, chỉ có như vậy thì chúng ta mới chiếm lĩnh được tri thức để có thể vươn tới ước mơ và hoài bão của bản thân. Càng tìm hiểu vai trò và ý nghĩa của câu nói trên, em càng thêm cố gắng quyết tâm hơn trong quá trình học tập, bài tự học và tự tìm hiểu chính là con đường ngắn nhất, là con đường duy nhất để hoàn thiện bản thân, nhanh chóng bước ước mơ của bản thân trở thành hiện thực.
3. Lập dàn ý nghị luận câu nói: Cuộc sống là trường đại học vĩ đại của tôi:
a. Mở bài: Giới thiệu chung về câu nói: Cuộc sống là trường đại học vĩ đại của tôi (Mac-xim Gooc-Ki).
b. Thân bài:
-
Ý nghĩa của câu nói: Câu nói đề cao vai trò tự học trong cuộc sống.
-
Giải thích tự học là gì: Là việc mỗi con người tự giác tìm tòi, học hỏi, tiếp thu, tích lũy những kiến thức bổ ích, có lợi cho cuộc sống cũng như công việc.
-
Vai trò của tự học trong cuộc sống: Chủ động tìm kiếm kiến thức, lưu giữ kiến thức lâu hơn, rèn luyện tính kiên trì,…
-
Đưa ra dẫn chứng minh họa: Bác Hồ, Mạc Đĩnh Chi, Lương Đĩnh Chi, Đỗ Trọng Khơi, Nguyễn Ngọc Ký,…
-
Phản biện: Bên cạnh những tấm gương, con người có tinh thần tự học, tìm tòi nhiều điều mới mẻ trong cuộc sống, rất đáng khen ngợi thì cũng có những người lười biếng, không chịu học hỏi để mở mang hiểu biết, đáng bị phê phán.
c. Kết bài: Đức tính tự học là một trong những đức tính tốt mà chúng ta cần phải rèn luyện để có thể nâng cao kiến thức của bản thân cũng như giúp ích cho xã hội.
THAM KHẢO THÊM: