Ngà voi là gì? Buôn bán trái phép ngà voi bị xử phạt thế nào?

1. Ngà voi là gì?

Ngà voi là một loại vật liệu quý hiếm được tạo thành từ răng của các loài voi, bao gồm các loài voi châu Phi và voi châu Á. Đây là một loại vật liệu quý có giá trị cao và đã được sử dụng từ hàng ngàn năm trước đây cho nhiều mục đích khác nhau. Tuy nhiên, việc săn bắt và thương mại ngà voi đã gây ra nhiều vấn đề môi trường và bảo tồn đối với các loài voi.

Ngà voi thường được hình thành từ răng cửa của voi, được gọi là ngà cửa. Đây là những răng lớn ở phía trước của miệng voi và có hình dạng cong, dài và sắc bén. Ngà cửa của voi châu Phi có kích thước lớn hơn so với ngà cửa của voi châu Á.

Trong lịch sử, ngà voi đã được sử dụng để tạo ra nhiều sản phẩm quý giá như đồ trang sức, tượng điêu khắc, cờ phù hiệu, đồ trang trí và cả những món đồ gia dụng sang trọng. Tuy nhiên, do sự săn bắt và thương mại không hợp pháp, số lượng voi giảm sút đáng kể và nhiều loài voi đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

2. Tác hại của buôn bán ngà voi:

Buôn bán ngà voi là hoạt động mua bán và trao đổi các sản phẩm và vật liệu làm từ ngà voi, chủ yếu là từ răng của các loài voi châu Phi và voi châu Á. Ngà voi là một loại vật liệu quý có giá trị cao và từ hàng ngàn năm nay đã được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như đồ trang sức, tượng điêu khắc, đồ trang trí và các sản phẩm nghệ thuật cao cấp.

Buôn bán ngà voi gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến các loài voi mà còn tác động tiêu cực lớn đến môi trường, kinh tế và xã hội. Dưới đây là một số tác hại của buôn bán ngà voi:

1. Đe dọa sự tồn tại của loài voi: Việc săn bắt và buôn bán ngà voi góp phần làm giảm số lượng voi tự nhiên. Mất môi trường sống, môi trường săn bắt không hợp pháp và mất pháp lý dẫn đến việc giảm sút số lượng voi trong tự nhiên, đặc biệt là ở các loài voi châu Phi và voi châu Á. Điều này đe dọa sự tồn tại và làm gia tăng nguy cơ tuyệt chủng của các loài voi.

2. Rối loạn sinh thái: Sự giảm sút số lượng voi tự nhiên có thể gây ra rối loạn trong hệ sinh thái tự nhiên. Voi đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái bằng cách làm hạt giống cây và tạo ra lối đi cho các loài khác trong môi trường sống của chúng. Việc giảm sút voi có thể làm suy giảm sự đa dạng sinh học và ảnh hưởng xấu đến các loài khác trong hệ sinh thái.

3. Tác động xã hội và kinh tế: Buôn bán ngà voi thường liên quan đến các mạng lưới buôn bán quốc tế và cơ đốc lợi nhuận từ hoạt động bất hợp pháp. Việc mua bán và sử dụng ngà voi thường gắn liền với các hoạt động phạm pháp, gây ra các vấn đề an ninh, tăng cường tội phạm và gây hại cho xã hội.

4. Mất mát kinh tế: Buôn bán ngà voi cản trở phát triển bền vững của du lịch và các nguồn lợi từ khai thác hợp pháp động vật hoang dã. Nhiều khu bảo tồn và vùng du lịch tự nhiên bị ảnh hưởng nghiêm trọng, khi mất đi sự hấp dẫn đối với du khách do số lượng voi giảm đi.

5. Mất môi trường tự nhiên: Quá trình săn bắt và buôn bán ngà voi cũng làm mất môi trường sống tự nhiên của voi, đặc biệt là thông qua việc phá rừng và săn bắt trái phép. Mất môi trường tự nhiên gây hại đến các sinh vật khác trong hệ sinh thái và gây thay đổi khí hậu.

Trong nỗ lực bảo vệ các loài voi và ngăn chặn buôn bán ngà voi bất hợp pháp, các biện pháp bảo tồn và chống buôn bán ngà voi cần được thực hiện mạnh mẽ, cùng với sự hợp tác quốc tế và ý thức từ toàn thể cộng đồng.

3. Buôn bán trái phép ngà voi bị xử phạt thế nào?

3.1. Tại Việt Nam:

Theo Luật Bảo vệ Động vật hoang dã và Luật Hải sản, buôn bán trái phép ngà voi (và các sản phẩm từ ngà voi) là hành vi bất hợp pháp và có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Căn cứ điều 190 Luật Bảo vệ Động vật hoang dã:

– Hành vi vi phạm: Mua bán, vận chuyển, vận tải, xuất khẩu, nhập khẩu, cất giấu, tàng trữ, cấp phép mua bán, vận chuyển, vận tải, xuất khẩu, nhập khẩu, cất giấu, tàng trữ động vật hoang dã và sản phẩm từ động vật hoang dã (bao gồm ngà voi) không có giấy tờ, chứng từ chính thức, giấy phép hoặc vi phạm các quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về bảo vệ động vật hoang dã.

– Hình phạt: Nếu số lượng động vật hoang dã hoặc sản phẩm từ động vật hoang dã từ 2 cá thể trở lên, người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Ngoài ra, cơ quan nhà nước có quyền tịch thu toàn bộ số động vật hoang dã hoặc sản phẩm từ động vật hoang dã, tiền, phương tiện vận chuyển và vật liệu liên quan đến hành vi vi phạm.

Như vậy, các hành vi thỏa mãn điều luật này có thể bị phạt từ hoặc phạt tiền tùy theo mức độ nghiêm trọng.

Căn cứ Điều 14 của Luật Hải sản: cũng quy định việc xử phạt vi phạm liên quan đến bảo vệ ngà voi và các sản phẩm từ ngà voi trong ngành hải sản

– Hành vi vi phạm: Buôn bán, mua bán, vận chuyển, vận tải, xuất khẩu, nhập khẩu, cất giấu, tàng trữ, chế biến ngà voi và các sản phẩm từ ngà voi.

– Hình phạt: Người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm, tù chung thân hoặc tử hình tùy từng trường hợp cụ thể.

Những hình phạt nghiêm khắc như trên nhằm tăng cường sự chấp hành luật và đánh giá nặng những hành vi vi phạm liên quan đến buôn bán trái phép ngà voi. Điều này giúp bảo vệ các loài voi và giữ gìn cân bằng sinh thái, đồng thời đưa ra cảnh báo mạnh mẽ đối với những ai tham gia vào hoạt động buôn bán ngà voi bất hợp pháp

3.2. Tại các hiệp định quốc tế mà Việt Nam tham gia:

Năm 1994, Việt Nam gia nhập Công ước CITES và trở thành thành viên thứ 121 trên tổng số 184 quốc gia tham gia. Để thực thi CITES, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định số 82/2006/NĐ-CP về quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, nhập nội từ biển gây nuôi và trồng cấy nhân tạo các loài động và thực vật hoang dã nguy cấp. Trách nhiệm quản lý CITES nằm trong Tổng cục Lâm nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam. Các cơ quan nghiên cứu khoa học tham gia CITES bao gồm Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Trung tâm nghiên cứu Tài nguyên và môi trường, Viện Khoa học Lâm nghiệp và Viện nghiên cứu Hải sản.

Hiện nay, ngà voi được bảo vệ bởi CITES (Hiệp định về Thương mại Quốc tế các Loài Động và Thực vật Hoang Dã bị Đe Dọa Tuyệt Chủng), một hiệp định quốc tế có tầm ảnh hưởng lớn nhằm đảm bảo việc quản lý và bảo vệ các loài động và thực vật hoang dã trên toàn cầu. CITES liệt kê ngà voi trong các phụ lục có mức độ bảo vệ cao và sắp xếp vào các hạng mục đặc biệt để giám sát và kiểm soát chặt chẽ việc buôn bán và thương mại ngà voi.

Các hình phạt và biện pháp xử lý vi phạm CITES có thể bao gồm như sau:

1. Xử lý hành vi vi phạm: CITES yêu cầu các quốc gia thành viên áp dụng các biện pháp cụ thể để đảm bảo tuân thủ và giám sát việc thực hiện hiệp định. Các quốc gia có thể áp đặt các biện pháp hình phạt dân sự và hình phạt hình sự đối với những ai tham gia vào việc buôn bán trái phép ngà voi và các sản phẩm từ ngà voi.

2. Tịch thu và hủy bỏ: CITES cũng yêu cầu các quốc gia thành viên tịch thu và hủy bỏ toàn bộ số ngà voi và các sản phẩm từ ngà voi mà không có giấy tờ hợp pháp và chứng từ theo quy định của hiệp định.

3. Cấm nhập khẩu và xuất khẩu: CITES cho phép các quốc gia áp đặt cấm nhập khẩu và xuất khẩu đối với ngà voi và các sản phẩm từ ngà voi nhằm ngăn chặn việc buôn bán trái phép và giữ gìn cân bằng sinh thái.

4. Tăng cường hợp tác quốc tế: CITES thúc đẩy sự hợp tác quốc tế trong việc bảo vệ các loài động và thực vật hoang dã. Các quốc gia thành viên được khuyến khích cùng nhau chia sẻ thông tin, kỹ thuật quản lý, và tăng cường giám sát để đảm bảo hiệu quả trong việc bảo vệ ngà voi và các loài động và thực vật hoang dã khác.

Việc xử phạt buôn bán trái phép ngà voi theo CITES và các hiệp định quốc tế khác có tính chất nghiêm trọng và nhằm bảo vệ các loài ngà voi khỏi nguy cơ bị săn bắt và suy giảm số lượng. Việc tuân thủ các quy định và hợp tác quốc tế là rất quan trọng để giữ gìn cân bằng sinh thái và bảo tồn nguồn tài nguyên động vật hoang dã