Trái phiếu Chính phủ là gì? Mua trái phiếu Chính phủ ở đâu? Xem lãi suất trái phiếu Chính phủ ở đâu?
Thông thường chúng ta hay nhắc đến các giấy tờ có giá như trái phiếu, tín phiếu, cổ phiếu, kỳ phiếu…. Khái niệm trái phiếu được biết đến rộng rãi là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của bên phát hành với người nắm giữ. Theo đó bên phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp hoặc chính phủ.
Tổng đài Luật sư
Căn cứ pháp lý:
– Nghị định 95/2018/NĐ-CP quy định về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán;
– Thông tư 111/2018/TT-BTC hướng dẫn phát hành và thanh toán công cụ nợ của Chính phủ tại thị trường trong nước do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành;
–
Mục lục bài viết
1. Trái phiếu Chính phủ là gì?
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 2 Nghị định 01/2011/NĐ-CP về phát hành trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương thì Trái phiếu Chính phủ được hiểu là một loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành. Trái phiếu chính phủ có mục đích nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.
Trái phiếu chính phủ là một bảo đảm nợ do chính phủ phát hành để hỗ trợ chi tiêu và nghĩa vụ của chính phủ. Trái phiếu chính phủ có thể thanh toán lãi suất định kỳ được gọi là thanh toán phiếu giảm giá. Trái phiếu chính phủ do chính phủ các quốc gia phát hành thường được coi là khoản đầu tư có rủi ro thấp vì chính phủ phát hành ủng hộ chúng.
– Các đặc điểm của Trái phiếu chính phủ:
Trái phiếu chính phủ còn có thể được gọi là nợ có chủ quyền. Trái phiếu chính phủ bao gồm Tín phiếu kho bạc, trái phiếu kho bạc, công trái xây dựng tổ quốc. Trái phiếu chính phủ đại diện cho khoản nợ do chính phủ phát hành và bán cho các nhà đầu tư để hỗ trợ chi tiêu của chính phủ. Một số trái phiếu chính phủ có thể trả lãi định kỳ. Trái phiếu chính phủ khác không thanh toán phiếu giảm giá và thay vào đó được bán với giá chiết khấu. Trái phiếu chính phủ được coi là khoản đầu tư có rủi ro thấp vì chính phủ ủng hộ chúng. Do rủi ro tương đối thấp, trái phiếu chính phủ thường trả lãi suất thấp.
Trên thế giới có nhiều loại trái phiếu khác nhau được cung cấp bởi Kho bạc nhà nước được coi là một trong những loại trái phiếu an toàn nhất trên thế giới.
– Giải thích về Trái phiếu Chính phủ: Trái phiếu chính phủ do chính phủ phát hành để huy động tiền tài trợ cho các dự án hoặc hoạt động hàng ngày. Bộ Tài chính bán trái phiếu đã phát hành trong các cuộc đấu giá trong suốt cả năm. Một số trái phiếu kho bạc giao dịch trên thị trường thứ cấp. Các nhà đầu tư cá nhân, làm việc với một tổ chức tài chính hoặc nhà môi giới, có thể mua và bán các trái phiếu đã phát hành trước đó thông qua thị trường này. Kho bạc có sẵn rộng rãi để mua thông qua Kho bạc nhà nước, các công ty môi giới, cũng như các quỹ giao dịch trao đổi, chứa một rổ chứng khoán.
Trái phiếu chính phủ lãi suất cố định có thể có rủi ro lãi suất, xảy ra khi lãi suất tăng và các nhà đầu tư đang nắm giữ trái phiếu có lãi suất cố định trả thấp hơn so với thị trường. Ngoài ra, chỉ chọn những trái phiếu theo kịp lạm phát, đây là thước đo tăng giá trong toàn bộ nền kinh tế. Ví dụ, nếu trái phiếu chính phủ lãi suất cố định trả 2% mỗi năm và giá cả trong nền kinh tế tăng 1,5%, thì nhà đầu tư chỉ kiếm được 0,5% theo giá trị thực.
Chính quyền địa phương cũng có thể phát hành trái phiếu để tài trợ cho các dự án như cơ sở hạ tầng, thư viện hoặc công viên. Đây được gọi là trái phiếu địa phương và thường mang lại những lợi thế nhất định về thuế cho các nhà đầu tư.
– Ưu và nhược điểm của Trái phiếu Chính phủ: Như với tất cả các khoản đầu tư, trái phiếu chính phủ mang lại cả lợi ích và bất lợi cho trái chủ. Về mặt tích cực, các chứng khoán nợ này có xu hướng mang lại dòng thu nhập lãi ổn định. Tuy nhiên, lợi tức này thường thấp hơn so với các sản phẩm khác trên thị trường do mức độ rủi ro liên quan đến các khoản đầu tư của họ được giảm bớt.
Trái phiếu lãi suất cố định có thể bị tụt hậu trong thời kỳ lạm phát gia tăng hoặc lãi suất thị trường tăng. Ngoài ra, trái phiếu nước ngoài chịu rủi ro chính phủ hoặc nhà nước, thay đổi tỷ giá tiền tệ và có rủi ro vỡ nợ cao hơn.
+ Ưu điểm của Trái phiếu chính phủ: Trả thu nhập lãi ổn định; Rủi ro vỡ nợ thấp đối với trái phiếu chính phủ; Thị trường thanh khoản để bán lại.
+ Nhược điểm của Trái phiếu chính phủ: Cung cấp tỷ lệ lợi nhuận thấp; Thu nhập cố định tụt hậu do lạm phát gia tăng; Rủi ro khi lãi suất thị trường tăng; Rủi ro vỡ nợ và các rủi ro khác đối với trái phiếu nước ngoài.
Theo Nghị định 01/2011/NĐ-CP về phát hành trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương thì Trái phiếu chính phủ bao gồm:
– Tín phiếu kho bạc: là một loại trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn 13 tuần, 26 tuần hoặc 52 tuần tức thời hạn dưới 1 năm và đồng tiền phát hành là đồng Việt Nam (khác với các loại trái phiếu khác dùng đồng tiền nước ngoài).
Việc quy định kỳ hạn khác của tín phiếu kho bạc do Bộ Tài chính quyết định tùy theo nhu cầu sử dụng vốn và tình hình thị trường nhưng không vượt quá 52 tuần, tín phiếu kho bạc là trái phiếu có thời hạn ngắn nhất trong các loại trái phiếu chính phủ.
– Trái phiếu kho bạc: khác với tín phiếu kho bạc ở thời hạn và đồng tiền phát hành, trái phiếu kho bạc là loại trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn từ 01 năm trở lên và đồng tiền phát hành là đồng tiền Việt Nam hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi. Thời hạn của trái phiếu kho bạc cũng do Bộ Tài chính quyết định tùy theo nhu cầu sử dụng vốn và tình hình thị trường.
– Công trái xây dựng Tổ quốc: cũng có kỳ hạn từ một năm trở lên giống trái phiếu kho bạc tuy nhiên đồng tiền phát hành của trái phiếu kho bạc có thêm ngoại tệ tự do chuyển đổi còn đồng tiền phát hành của công trái xây dựng tổ quốc là đồng Việt Nam và được phát hành nhằm huy động nguồn vốn để đầu tư xây dựng những công trình quan trọng quốc gia và các công trình thiết yếu khác phục vụ sản xuất, đời sống, tạo cơ sở vật chất, kỹ thuật cho đất nước.
2. Mua trái phiếu Chính phủ và xem lãi suất trái phiếu Chính Phủ ở đâu?
Theo Khoản 1 Điều 10 Thông tư 111/2018/TT-BTC hướng dẫn phát hành và thanh toán công cụ nợ của Chính phủ tại thị trường trong nước do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành thì các nhà đầu tư phải trải qua đấu thầu để xác định tư cách; cũng như điều kiện để mua được trái phiếu Chính phủ. Theo đó thì trong vòng tối thiểu bốn (04) ngày làm việc trước ngày tổ chức phát hành trái phiếu Chính phủ thì Sở Giao dịch chứng khoán gửi thông báo phát hành tới toàn bộ nhà tạo lập thị trường và công bố thông tin trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán về việc phát hành trái phiếu chính phủ để các nhà đầu tư tiếp cận công khai và minh bạch về vấn đề mua Trái phiếu chính phủ.
Để tiến hành mua trái phiếu chính phủ thì các nhà đầu tư, nhà tạo lập thị trường phải gửi thông tin theo mẫu của Sở Giao dịch chứng khoán (mẫu được công bố trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán); trong thời gian quy định ( thời gian được sở giao dịch chứng khoán quy định là chậm nhất vào 10 giờ 30 phút ngày tổ chức phát hành).
Các nhà đầu tư và các nhà tạo lập thị trường muốn mua được trái phiếu chính phủ thì sẽ thực hiện các bước như Sở giao dịch chứng khoán đã thông báo công khai trên các phương tiện, trang điện tử để có thể mua được trái phiếu Chính phủ.
Để có thể xem các thông tin về trái phiếu chính phủ thì các nhà đầu tư và các nhà tạo lập thị trường sẽ xem tại các trang thông tin mà sở giao dịch chứng khoán công bố thông tin, cụ thể có thể xem ở các trang: Dữ liệu giao dịch, thông tin trái phiếu phát hành, chỉ số trái phiếu…Việc xem và cập nhật kịp thời thông tin của trái phiếu chính phủ giúp các nhà đầu tư mua vào được trái phiếu.
Như vậy, trái phiếu chính phủ do Bộ tài chính phát hành và được tiến hành mua bởi hình thức đấu thầu. Theo đó thì các đối tượng mua trái phiếu là tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài đủ điều kiện và thực hiện đúng quy trình mua trái phiếu. Đồng tiền phát hành trái phiếu tùy từng loại trái phiếu mà có thể là Việt Nam đồng hoặc các ngoại tệ tự do chuyển đổi. Lưu ý đối với việc mua trái phiếu chính phủ là việc tổ chức của Việt Nam không được sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp để mua trái phiếu.
