Mua hàng qua mạng bị lừa phải làm thế nào? Mua điện thoại và máy tính bảng qua mạng nhưng bị lừa, phải làm gì để lấy lại số tiền đã mất?
Tóm tắt câu hỏi:
Tôi có mua một chiếc điện thoại di động và một máy tính bảng cũ tổng trị giá 3 triệu qua một trang web quảng cáo trên internet. Sau khi gọi điện thỏa thuận tôi đồng ý chuyển khoản qua ngân hàng 2.500.000 và 500.000 còn lại thanh toán nốt sau khi hàng chuyển đến nơi.
Tới ngày bưu điện giao hàng tôi đã thanh toán nốt 500.000 đồng còn lại nhưng khi kiểm tra thì không thấy cái máy tính bảng và điện thoại như đã thỏa thuận mà chỉ có khoảng hơn 10 chiếc điện thoại 1280 đã cũ. Sau khi gọi điện xác minh với nhân viên bưu điện thì tôi được biết trên biên nhận không có ghi máy tính bảng, nhưng trên hóa đơn của người bán chụp hình gửi cho tôi thì có ghi máy tính bảng. Tôi đã liên lạc lại với người bán báo về thông tin này và người bán trả lời sẽ liên lạc với tôi sau nhưng một tuần nay rồi họ vẫn chưa liên lại với tôi. Hiện giờ tôi nên làm thế nào để lấy lại số tiền đã mất?
Luật sư tư vấn:
Trong trường hợp trên, bạn mua hàng qua mạng đã thỏa thuận mua 1 máy tính bảng và 1 điện thoại và đã chuyển tiền 2.500.000 qua ngân hàng nhưng tới khi nhận hàng thì mặt hàng nhận hàng chỉ có hơn 10 chiếc điện thoại 1280 cũ.
Trước hết, Căn cứ theo Điều 174
Vì giá trị tài sản thông qua giao dịch là 3.000.000 đồng nên hành vi lừa đảo trên của người bán đã cấu thành tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Bạn có thể trình báo ra cơ quan công an để họ giải quyết quyền lợi cho mình. Tuy nhiên, bạn phải có đủ bằng chứng chứng minh việc mua bán giữa hai bên: hóa đơn chuyển khoản qua ngân hàng, ảnh, tin nhắn qua facebook hoặc tin nhắn qua điện thoại…
Ngoài ra, trong trường hợp trên, bản chất của hành vi mua hàng qua mang là giao dịch dân sự nên khi bên bán không thực hiện đúng thỏa thuận thì bạn cũng có thể khởi kiện ra tòa án yêu cầu giải quyết.
Theo quy định của
Khoản 5 Điều 189 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định:
“5. Kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm…”
Do đó, khi khởi kiện bạn phải gửi kèm theo đơn khởi kiện những chứng cứ chứng minh ban đầu như giấy tờ việc chuyển khoản, biên lai của người bán chụp lại, biên nhận từ nhân viên chuyển bưu điện…để chứng minh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.
Sau 5 ngày kể từ ngày nhận đơn, tòa xem xét đơn kiện nếu đủ căn cứ và đúng thẩm quyền tòa án sẽ ra quyết định thụ lí. Nếu không đủ căn cứ hoặc không đúng thẩm quyền thì tòa sẽ trả lại đơn kiện.
Mục lục bài viết
1. Lừa đảo bán hàng chuyển khoản qua mạng:
Tóm tắt câu hỏi:
Thưa luật sư tôi có chuyển 14.000.000 đồng (mười bốn triệu) cho anh Bảo với lý do mua hàng nhưng khi nhận tiền anh ta tắt máy không giao hàng như đã hẹn. Người này tôi không biết thông tin cụ thể của anh ta, chỉ có số tài khoản vậy tôi đòi lại bằng cách nào. Mong Luật sư tư vấn!
Luật sư tư vấn:
Theo thông tin bạn đưa ra, hiện tại vẫn không có căn cứ, thông tin địa chỉ về cá nhân mà bạn đã chuyển 14.000.000 đồng tuy nhiên bạn có số tài khoản của cá nhân này. Trong trường hợp này, nếu xác định có dấu hiệu lừa đảo nhằm chiếm đoạt số tiền này, bên bạn nên làm một đơn trình báo với nội dung:
+ Thông tin người làm đơn
+ Nội dung bị lừa đảo
+ Thông tin cá nhân bạn đã chuyển khoản
Sau khi làm đơn trình báo, bên công an sẽ xem xét điều tra và cá nhân thực hiện hành vi có thể bị khởi tố vụ án hình sự về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 của Bộ luật Hình sự 2015.
Vì thông tin bạn không có nên việc giải quyết sẽ khó khăn, bạn nên cung cấp tất cả các thông tin cho bên cơ quan điều tra để được giải quyết cụ thể.
2. Bị lừa khi mua hàng qua mạng cần giải quyết như thế nào?
Tóm tắt câu hỏi:
Em có quen 1 người bạn giới thiệu tìm mối nhập đồng hồ về bán. Chỉ trao đổi nói chuyện điện thoại trên zalo. Em chuyển khoản cho bạn ấy 10 triệu. 2 tuần này em chưa nhận được hàng và thuê bao không liên lạc được. Bây giờ em làm làm thế nào. Khai báo mới cơ quan nào để được giải quyết ạ?
Luật sư tư vấn:
Theo như những gì bạn trình bày thì người này đã có những hành vi: trao đổi qua zalo với bạn, yêu cầu bạn chuyển khoản sau đó cắt liên lạc với bạn. Căn cứ vào những tình tiết nêu trên, người này có thể bị truy cứu về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc tội làm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Thứ nhất, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 174
Nếu người bạn của bạn có thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của bạn với số tiền là 10 triệu đồng thì người đó sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm theo quy định tại Khoản 1 Điều 174 nêu trên. Ngoài ra, Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm (Theo Khoản 5 Điều 174).
Thứ hai, tội làm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015.
Người phạm tội có các hành vi mô tả tại khoản 1 Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015 có hành vi “bội tín”, được người khác tin tưởng, giao cho tài sản nên nhân cơ hội đó chiếm đoạt tài sản được giao. Cụ thể là một trong những hành vi như sau:
– Nhận được tài sản bằng các hình thức hợp pháp nhưng sau đó dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản đó;
– Nhận được tài sản bằng các hình thức hợp pháp nhưng sau đó bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó. Trong trường hợp này, cần hết sức chú ý xem xét một cách toàn diện để xác định có phải người có hành vi bỏ trốn để nhằm chiếm đoạt tài sản hay không. Nếu việc bỏ trốn vì một lý do khác (sợ bị xiết nợ, bắt, gây thương tích…) thì việc bỏ trốn không cấu thành tội này.
– Nhận được tài sản bằng các hình thức hợp pháp nhưng sau đó dùng tài sản vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến mất khả năng hoàn trả.
Tội phạm hoàn thành khi người nhận được tài sản có hành vi dùng thủ đoạn gian dối để giữ lại tài sản hoặc định đoạt tài sản không theo cam kết. Cũng coi là tội phạm hoàn thành khi người nhận được tài sản bỏ trốn nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản đó hoặc sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến mất khả năng hoàn trả. Hành vi của người bạn kia cũng đã đủ cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo phân tích trên.
Tuy nhiên, việc kết tội người này còn tùy thuộc vào mục đích phạm tội xác minh trong quá trình điều tra. Bạn có thể gửi đơn tố giác hoặc tố giác trực tiếp sự việc đến Cơ quan công an, Viện kiểm sát, Tòa án hoặc cơ quan tổ chức khác theo quy định của pháp luật. Để giải quyết một cách nhanh nhất bạn nên tố giác đến Cơ quan điều tra cấp huyện để được giải quyết nhanh chóng, kịp thời. Sau khi tiếp nhận sự việc cơ quan có thẩm quyền sẽ điều tra xác minh và bảo vệ quyền lợi cho bạn. Theo đó, bạn cần chuẩn bị:
– Đơn tố cáo
– Tài liệu, giấy tờ chứng minh hành vi vi phạm như: Số điện thoại, thông tin người bạn, thông tin tìa khoản và giấy chuyển tiền,…
3. Mua hàng qua mạng bị lừa đảo phải làm thế nào để lấy lại tiền?
Tóm tắt câu hỏi:
Chào luật sư! Luật sư cho tôi hỏi: Tôi vừa giao dịch với bên mua hàng qua mạng là mua mỹ phẩm nhưng bên gửi cho em không có gì trong khi đó em đã trả tiền cho bưu điện 10 triệu đồng. Bây giờ em phát hiển mình bị lừa nên đã chụp hình lại và ra bưu điện nhưng họ bảo họ không giải quyết được. Vậy bây giờ tôi phải làm sao để lấy lại được số tiền đó? Cảm ơn luật sư!
Luật sư tư vấn:
Hợp đồng mua bán tài sản theo Điều 430 Bộ luật dân sự 2015 là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán.
Theo đó, bên bán và bên mua trong hợp đồng mua bán có quyền và nghĩa vụ sau:
Bên bán: Chuyển quyền sở hữu và nhận tiền;
Bên mua: Nhận quyền sở hữu và trả tiền cho bên bán;
Phương thức thanh toán theo Điều 433 Bộ luật dân sự 2015.
Trong trường hợp này của bạn, khi thực hiện mua bán thì bạn có nghĩa vụ trả tiền và nhận hàng. Giao dịch của bạn thực hiện qua mạng. Tuy nhiên, khi hàng được chuyển đến qua đường bưu điện thì không có hàng trong đó. Như thế, bạn cần xác minh lại bên phía bưu điện vấn đề này do đâu. Do lỗi bưu điện hay do chủ hàng. Nếu do lỗi bưu điện làm mất hàng của bạn thì bạn có quyền yêu cầu bồi thường. Nếu do chủ hàng có hành vi lừa đảo không giao hàng thì bạn có quyền yêu cầu chủ hàng trả lại số tiền kia cho bạn. Nếu người bán không trả lại thì bạn có quyền tố cáo đến cơ quan công an về hành vi lừa đảo của người bán. Người bán hàng cho bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015.
3. Mua hàng qua mạng nhưng bên bán không giao hàng, xử lý thế nào?
Tóm tắt câu hỏi:
Luật sư cho em hỏi là em có giao dịch trên mạng và sau khi chuyển khoản thì người bán đã chặn facebook. Theo như em tìm hiểu thì số tài khoản đó là chuyên lừa đảo. Sau khi trao đổi với những bạn bị lừa thì số tiền lên đến con số chục triệu. Luật sư cho em hỏi có cách nào truy tìm ra địa chỉ của số tài khoản đó và lấy lại tiền được không ạ? Em xin cảm ơn ạ.
Luật sư tư vấn:
Dựa trên những thông tin bạn cung cấp, để giải quyết vấn đề của bạn là tìm ra địa chỉ của số tài khoản mà đã lừa bạn giao dịch qua mạng và lấy lại tiền thì cần xem xét các phương diện sau:
Trước hết, theo thông tin người bán giao dịch với bạn cũng như những người khác thông qua một tài khoản facebook, nhưng sau khi bạn chuyển khoản thì người này đã chặn facebook khiến cho bạn không liên lạc được. Như bạn tìm hiểu được thì số tài khoản này chuyên đi lừa đảo người khác, và có nhiều người cũng từng bị lừa với phương thức tương tự như vậy.
Nhận thấy, trong trường hợp này, bản chất của sự việc đang mang những dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ luật Hình sự năm 2015. Cụ thể: Điều 174 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ luật Hình sự năm 2015.
Trong trường hợp cụ thể của bạn, bạn không biết rõ về người bán, mà chỉ xác nhận thông tin qua một tài khoản facebook ở trên mạng internet. Đồng thời, bạn cũng không biết được những thông tin về số tài khoản này mà người bán lập ra có đúng với thông tin thực tế về nhân thân của họ hay không. Đồng thời, việc họ sử dụng hình ảnh, thông tin cá nhân của mình, đưa ra những thông tin gian dối về hàng hóa để bạn thực hiện giao dịch và đồng ý chuyển tiền cùng với việc chặn facebook, khóa liên lạc khiến cho bạn không nhận được hàng, cũng không tìm được thông tin, không liên lạc lại được với người này đã cho thấy hành vi sử dụng thủ đoạn gian dối nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản của người bán. Đồng thời, bạn không phải là một trường hợp ngoại lệ, với cách thức tương tự, chủ tài khoản facebook bán hàng này cũng đã lừa nhiều người khác với số tiền chiếm đoạt lên tới hàng chục triệu đồng. Trong trường hợp này, với hành vi này, người bán – chủ tài khoản facebook giao dịch với bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ luật hình sự năm 2015 được trích dẫn ở trên.
Trong trường hợp này, bạn có thể làm đơn tố cáo về hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản facebook này lên cơ quan công an. Việc làm này là cần thiết để bạn có thể lấy lại được số tiền đã chiếm đoạt, bởi qua thông tin bạn cung cấp cho thấy bạn không quen biết với chủ tài khoản bán hàng này, không biết nơi cư trú, cũng không xác định được những thông tin cá nhân của chủ tài khoản có phải là giả mạo hay không. Do vậy, khi bạn cùng những người bị hại khác làm đơn tố cáo hoặc đơn trình báo lên cơ quan công an, thì cơ quan công an có thể thông qua nghiệp vụ điều tra của mình có thể xác minh thông tin, từ đó tìm được người chủ tài khoản facebook bán hàng lừa đảo này.
Đồng thời, khi bạn chuyển khoản qua tài khoản ngân hàng, bạn có thể biết được thông tin của chủ tài khoản mà bạn chuyển tiền vào, nhưng bạn lại không thể khẳng định chủ tài khoản ngân hàng bạn chuyển tiền với chủ tài khoản facebook lừa đảo bạn có cùng là một người hay không, hay có sự hợp tác trong việc chiếm đoạt số tiền của bạn hay không. Mặc dù, thông qua thông tin về tài khoản nhận tiền, bạn có thể tìm hiểu qua về thông tin người nhận tiền, nhưng họ cư trú tại đâu thì bạn không thể xác minh được, và về nguyên tắc, theo yêu cầu bảo mật thông tin, ngân hàng cũng sẽ không cung cấp thông tin cá nhân của khách hàng cho người khác, trừ một số trường hợp có yêu cầu phối hợp từ cơ quan có thẩm quyền. Vì vậy, việc bạn tố cáo lên cơ quan công an sẽ giúp bạn tìm được người nhận tiền, người thực hiện hành vi chiếm đoạt tiền của bạn qua việc lừa đảo qua tài khoản facebook.
Tuy nhiên, để chứng minh việc tố cáo của mình là hợp pháp và có cơ sở thì bạn cần phải cung cấp cho cơ quan điều tra những bằng chứng có liên quan đến nội dung vụ việc này như hình ảnh chụp nội dung tin nhắn trao đổi, hình ảnh của tài khoản facebook đã lừa đảo bạn, kết hợp với đơn trình báo của những người bị hại mà bạn thu thập được, chứng từ về giao dịch chuyển tiền… Việc người chủ bán hàng trên facebook này có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không còn phụ thuộc vào kết luận điều tra, và bản án có hiệu lực của pháp luật của Tòa án, nhưng qua quá trình này, bạn có thể tìm ra được chủ tài khoản facebook bán hàng này là ai, từ đó có thể lấy lại số tiền đã bị chiếm đoạt.
Ngoài ra, việc chủ tài khoản facebook bán hàng này thực hiện giao dịch mua bán với bạn nhưng sau khi bạn thực hiện nghĩa vụ chuyển tiền, thì họ lại không chuyển hàng, đồng thời chặn mọi liên lạc từ phía bạn. Điều này cho thấy, chủ tài khoản facebook này đang vi phạm nghĩa vụ về chuyển hàng, giao vật trong giao dịch mua bán hàng hóa được thiết lập dựa trên thỏa thuận của bạn và người này. Trong trường hợp này, để bảo vệ quyền lợi của mình, bạn có quyền khởi kiện người chủ tài khoản này ra Tòa án. Tuy nhiên, việc khởi kiện này chỉ được thực hiện khi bạn biết rõ về người này, cũng như nơi cư trú của họ và có đầy đủ bằng chứng, chứng cứ cho thấy họ có hành vi vi phạm nghĩa vụ, vi phạm thỏa thuận trong giao dịch mua bán hàng qua mạng với bạn.
