Hiện tượng vặn mình khi ngủ ở trẻ sơ sinh là tình trạng sinh lý bình thường. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh thường xuyên vặn mình, đỏ mặt, gồng mình khi ngủ thì bố mẹ cần phải quan tâm vì nếu như tình trạng này kéo dài sẽ làm ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Để giảm tình trạng vặn mình, đỏ mặt, gồng mình ở trẻ sơ sinh bố mẹ có thể tham khảo một số mẹo ngay trong bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Nguyên nhân gây vặn mình ở trẻ sơ sinh:
Các bé sơ sinh từ vài tuần tuổi cho tới 2 tháng tuổi thường xuất hiện các biểu hiện như vặn mình đỏ mặt gồng mình sau khi thức dậy học trong lúc ngủ. Khi các bé được 3 đến 4 tháng tuổi hiện tượng này thường sẽ giảm dần. Theo như các chuyên gia cho biết, hiện tượng này là những biểu hiện sinh lý bình thường ở trẻ sơ sinh. Phần lớn nguyên nhân là do các bé vẫn chưa quen với việc sống ở bên ngoài tử cung của mẹ. Các tế bào thần kinh của trẻ sơ sinh vẫn chưa được biệt hoá, bên cạnh đó, thể vân và vỏ não của trẻ vẫn chưa được hoàn thiện, do vậy hoạt động ở dưới vỏ não sẽ chiếm ưu thế. Bởi vỏ não sẽ có xu hướng lan tỏa khi gặp kích thích nêm thường xuyên xuất hiện các hiện tượng vận động chân tay, múa vờn ở trẻ sơ sinh.
Các chuyên gia đã xác định nguyên nhân cụ thể khiến cho trẻ sơ sinh vặn mình đó là hai biểu hiện về sinh lý và bệnh lý.
Biểu hiện về sinh lý
– Đa số các bé sơ sinh được vài tuần tuổi đều có những biểu hiện vặn mình khi đang thức hoặc khi ngủ. Nếu như xuất phát từ yếu tố sinh lý thì các bé không cần điều trị, do vỏ não vẫn hoàn toàn phát triển, nên bé thường có phản xạ như giật mình, vặn người, đỏ mặt, quơ tay chân. Một mặt là do bé vẫn chưa được quen với môi trường mới ở bên ngoài, Mặt khác là do bé chưa thể thực hiện tác động tác vận động chẳng hạn như: lật, bò… Vì vậy, hiện tượng vặn mình chính là cách mà các bé vận động.
– Bên cạnh những biểu hiện sinh lý, còn có một số nguyên nhân dẫn tới trẻ sơ sinh bị giật mình vặn mình:
+ Không gian hoặc môi trường ngủ của bé không được thoải mái. Có thể do những tiếng động lớn, ánh sáng quá nhiều, nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh.
+ Trẻ sơ sinh bị đói. Ở trẻ sơ sinh khả năng dự trữ thường rất thấp. Bên cạnh đó dạ dày của bé khá nhỏ, vì vậy mỗi lần ăn chỉ nạp được một lượng sữa nhỏ. Do đó, khi trẻ bị đói thường có biểu hiện khó chịu, vặn mình, quấy khóc. Cho dù vậy, nhưng cũng không nên cho trẻ bú quá no, vì điều đó có thể dẫn đến tình trạng ọc sữa.
+ Trẻ rặn khi đi tiểu hoặc đại tiện. Trẻ thường đỏ mặt, vặn mình, thậm chí là quấy khóc khi muốn đi tiểu hoặc đi đại tiện. Nguyên nhân là do cơ vòng hậu môn và cơ vòng bàng quang ở trẻ vẫn chưa được phát triển.
+ Trẻ mặc tã, bỉm không được thoải mái. Khi tã bị ướt thường sẽ quấn chặt lại, khiến cho con có cảm giác khó chịu, vặn mình.
Biểu hiện về bệnh lý
Một số bệnh lý ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến tình trạng vặn mình như:
– Thiếu canxi. Ở trẻ sơ sinh thường gặp tình trạng thiếu canxi, nguyên nhân có thể là do bé bị sinh non, chế độ dinh dưỡng của mẹ kém. Khi canxi bị hạ, thường sẽ xuất hiện các triệu chứng hay hiện tượng vặn mình, ngủ không sâu giấc, quấy khóc về đêm, rụng tóc vành khăn, đổ mồ hôi. Ngoài ra, khi bị thiếu canxi trẻ sơ sinh cũng xuất hiện tình trạng khác như: nấc cụt, chán ăn, nôn trớ, còi xương, chậm lớn,…
– Trào ngược dạ dày thực quản. Ở trẻ sơ sinh, cơ thắt dưới thực quản vẫn chưa hoàn toàn phát triển nên rất dễ xảy ra tình trạng bị trào ngược thực quản từ thức ăn lên dạ dày. Tình trạng này được biểu hiện qua việc nôn trớ hay cách trớ sữa. Khi trẻ vặn mình rất dễ làm cho sữa trào lên,… Trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến cho trẻ cảm thấy khó chịu, vặn mình. Ngoài ra có một số trường hợp trào ngược dạ dày cũng có các biến chứng như: trẻ chậm tăng cân, viêm phổi,…
– Một số bệnh lý khác: trẻ sơ sinh vặn mình cũng có thể bị ngứa ngáy bên ngoài da, côn trùng cắn hay chui vào tai gây khó chịu.
2. Vặn mình có ảnh hưởng tới trẻ không?
Nhìn chung, hiện tượng vặn mình, đỏ mặt, gồng mình hầu hết thường sẽ xuất hiện ở trẻ sơ sinh trong một vài phút sau đó sẽ trở lại bình thường. Đây là hiện tượng khá phổ biến, hầu hết không gây ảnh hưởng gì đến trẻ. Tuy vậy, trong một số trường hợp trẻ sơ sinh vặn mình, đỏ mặt, gồng mình mà nguyên nhân xuất phát là do bệnh lý thì có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Do vậy, bố mẹ nên theo dõi các con thật kỹ về tình trạng và biểu hiện sức khỏe của con nhằm tránh những rủi ro không mong muốn xảy ra.
3. Cần làm gì khi trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc hay vặn mình?
Để trẻ sơ sinh hạn chế tình trạng vặn mình thì các mẹ nên kiểm tra một số nguyên nhân như sau:
– Môi trường ngủ: có nhiều ánh sáng hay không, có thoáng mát không, có bị ồn không. Nhiệt độ trong phòng cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ sơ sinh (quá nóng hoặc quá lạnh)
– Chế độ dinh dưỡng: có thể là bé vẫn chưa được bú no, thiếu kẽm, canxi, chất đạm, vitamin,…
– Giấc ngủ bị rối loạn: các bé sơ sinh trong độ tuổi từ 2 cho đến 3 tháng tuổi hiện tượng này thường xuất hiện.
– Bé có hiện tượng bị trào ngược dạ dày, có thể kèm theo một số các triệu chứng như nôn, khi ngủ hơi thở bị khò khè, thường xuyên cáu gắt, quấy khóc.
– Bé hay thức khuya và ban ngày ngủ quá nhiều, dẫn tới một số các biểu hiện như giật mình vặn mình sợ hãi khi ngủ. Hoặc có một số bé dựa hơi và bố mẹ quá nhiều nên khi bố mẹ đi vắng thì trẻ sẽ cáu gắt, quấy khóc, giấc ngủ chập chờn.
4. Mẹo giúp trẻ sơ sinh không bị vặn mình, đỏ mặt, gồng mình:
Để giảm tình trạng vặn mình, đỏ mặt, giật mình, gồng mình hoặc tình trạng gây khó chịu ở trẻ sơ sinh, bố mẹ có thể tham khảo một số mẹo dưới đây:
Thay cho trẻ bỉm, tã sạch khô và êm ái.
– Khi bỉm, tã được thay sạch sẽ, khô thoáng sẽ giúp trẻ có cảm giác thoải mái, dễ chịu hơn. Đồng thời, cho trẻ mặc những loại quần áo thoáng mát, rộng rãi, dễ thấm hút.
– Ngoài ra, bố mẹ cần phải thường xuyên giặt giũ chăn nệm, phòng ốc thoáng mát vệ sinh sạch sẽ để cho con không bị khó chịu, ngứa ngáy.
Luôn xoa dịu con, để bé không vặn mình, cảm thấy an tâm.
– Khi trẻ vừa được sinh ra, sẽ có cảm giác lạ lẫm và bỡ ngỡ và lạ lẫm đối với cuộc sống xung quanh. Lúc này cơ thể của trẻ sơ sinh không còn được ôm trọn như khi đang ở trong tử cung của mẹ. Do đó, đôi khi trẻ sơ sinh sẽ có cảm giác không được an toàn. Khi thấy con giật mình, vặn mình, bố mẹ hãy ôm con vào lòng xoa dịu, âu yếm, để cho con có cảm giác được an toàn.
– Bên cạnh đó, bố mẹ nên thường xuyên trò chuyện với con và hát ru cho con ngủ để con có cảm giác được che chở.
Cho con đi tắm nắng
– Tắm nắng là một cách hữu ích giúp cho trẻ bổ sung canxi và vitamin D. Đồng thời, đây cũng là cách giúp cho bé giảm nguy cơ mắc các bệnh về da liễu, gây khó, ngứa ngáy.
Chú ý quan tâm đến biểu hiện của trẻ
– Trẻ sơ sinh Trong mấy tháng đầu trẻ sơ sinh đều có biểu hiện vặn mình, gồng mình, quơ tay chân. Khi nằm một chỗ quá lâu, cách này giúp cho trẻ giãn khớp, cơ. Tuy nhiên, có một số trẻ lại bị đói sữa, khó chịu, ướt tã… Vì vậy, bố mẹ cần phải chú ý đến các biểu hiện nhằm nhu cầu của con.
– Ngoài ra, biểu hiện vặn mình đôi khi có nguyên nhân xuất phát từ một số bệnh lý. Chính vì vậy, bố mẹ nên thường xuyên quan sát những biểu hiện của con, không được chủ quan bỏ qua những khó chịu của con.
Chú ý đến nhiệt độ phòng của trẻ
– Nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quá lạnh không chỉ gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ sơ sinh mà còn gây ra nhiều hiện tượng giật mình, vặn mình, quấy khóc ở trẻ. Chính vì thế, bố mẹ nên chú ý đến nhiệt độ phòng phù hợp cho con giúp con phát triển và sinh hoạt điều độ.
Chú ý đến các biểu hiện trên da trẻ
– Nguyên nhân vặn mình của trẻ cũng có thể xuất phát từ các bệnh lý bên ngoài da. Do vậy, nếu như trẻ thường xuyên khó chịu, vặn mình, khó chịu, bố mẹ nên kiểm tra da của trẻ có bị viêm loét, nổi mẩn đỏ hay không.
– Bên cạnh đó, bố mẹ cũng nêm thường xuyên kiểm tra những lỗ tự nhiên (vùng kín, hậu môn,…) xem có điều gì bất thường hay không. Đồng thời, kiểm tra cả nhiệt độ cơ thể của trẻ, chú ý bao tay hay bao chân có đang bị quá chặt hay không.
– Nếu trong một thời gian dài mà trẻ thường xuyên vặn vẹo hay khó chịu, và có những biểu hiện lạ thường đi kèm, như các biểu hiện về sức khỏe thì bố mẹ nên đưa trẻ đi khám để bác sĩ kiểm tra và để có hướng điều trị sao cho kịp thời và hiệu quả nhất. Bố mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ ngay để kiểm tra ở lột số trường hợp sau:
+ Trẻ bị hạ canxi máu: Trường hợp này có biểu hiện là tăng kích thích thần kinh cơ, dễ bị kích thích, làm trẻ bị khó ngủ, ngủ không sâu giấc, trẻ hay bị giật mình hoặc hay gồng mình. Ngoài ra còn xuất hiện nhiều biểu hiện khác ở trẻ chẳng hạn như: chứng đổ mồ hôi trộm, rụng tóc, chậm lên cân, hay nôn mửa,…
+ Trẻ vặn mình, giật mình thường xuyên, trẻ khó ngủ và sụt cân với những nguyên nhân không rõ.
+ Trẻ vặn mình, giật mình và kèm theo đó tiếng thở khò khè, khó thở. Biểu hiện này cũng có nguy cơ đẫn đến chứng ngưng thở tắc nghẽn mãn tính ở trẻ. Trong khi trẻ ngủ hoặc đang trong trạng thái chuẩn bị ngủ thì tình trạng này cũng thường xuyên xảy ra.
+ Trẻ xuất hiện các biểu hiện xuất hiện liên quan đến các vấn đề về thần kinh như: dây thần kinh của con bị tổn thương do vặn mình hay do giật mình, trẻ gặp chứng rối loại thần kinh.
Cơ thể của trẻ em và người lớn không giống nhau. Vì vậy nếu có các vấn đề bất kì nào xuất hiện ở trẻ sơ sinh thì bố mẹ nên đưa con đến bệnh viện ngay để được bác sĩ khám và kiểm tra để có phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Đồng thời bố mẹ cũng không nên áp dụng các mẹo vặt hay những phương pháp truyền miệng vẫn chưa được chứng minh, để tránh gây nguy hiểm hoặc những biến chứng xấu cho con. Ngoài ra, nếu có những dấu hiệu bất kỳ hoặc bất thường nào xuất hiện ở trẻ thì bố mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và thăm khám để có phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
5. Một số lưu ý khi chữa vặn mình cho trẻ sơ sinh:
Ngoài các mẹo được kể ở trên thì có những điều sau cần bố mẹ lưu ý thêm:
– Luôn giữ cho trẻ được sạch sẽ và khô thoáng.
– Nên chọn các loại bỉm, tã dễ thấm hút và thoải mái. Trước khi ra ngoài cần phải thay bỉm cho trẻ.
– Dùng các bộ quần áo rộng rãi để mặc cho bé nhưng vẫn giữ cho trẻ đủ ấm.
– Luôn giữ nhiệt độ phòng từ 26 đến 28 độ.
– Vệ sinh không gian phòng thường xuyên sạch sẽ.
– Thường xuyên massage cho con hằng ngày.
– Đối với trẻ sơ sinh thì phần lớn bé nhận các dưỡng chất là từ sữa mẹ. Vì vậy người mẹ cần phải ăn uống đủ các nhóm chất, không ăn kiêng để giúp con có đủ các chất dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh.
– Để giảm chứng vặn mình cho con bố mẹ không nên áp dụng các phương pháp hoặc mẹo lạ như: chườm nóng, xông hơi, đắp lá,… Hầu hết các phương pháp đều chưa được kiểm định.
– Khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu bất thường, thì tốt nhất bố mẹ nên đưa con đến cơ sở y tế để gặp bác sĩ để được kiểm tra và thăm khám.
