Lực lượng sản xuất là gì? Kết cấu của lực lượng sản xuất?

1. Lực lượng sản xuất là gì?

Lực lượng sản xuất là một khái niệm cơ bản trong lĩnh vực kinh tế, hình thành nền tảng quan trọng cho việc hiểu và phân tích quá trình sản xuất hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế. Nó đề cập đến tập hợp các yếu tố và tài nguyên đa dạng mà xã hội sử dụng để biến đổi nguyên liệu thành sản phẩm có giá trị thị trường.

Quan điểm của C. Mác về lực lượng sản xuất:

Karl Marx (C. Mác) là một triết gia, nhà kinh tế học và nhà cách mạng người Đức, người đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lĩnh vực triết học, kinh tế học và lịch sử xã hội. Quan điểm của Karl Marx về lực lượng sản xuất được thể hiện rõ trong lý thuyết chủ nghĩa Mác – Lênin, đặc biệt là trong tác phẩm “Tư tưởng kinh tế của Marx”.

Theo Marx, lực lượng sản xuất là một yếu tố quyết định trong việc xác định tính chất của các hệ thống kinh tế và xã hội. Từ đó, ông phân tích và lập lý thuyết về sự tiến hóa của các hệ thống kinh tế và xã hội, đưa ra quan điểm về phát triển lịch sử xã hội theo giai đoạn chuyển tiếp từ xã hội cộng sản chưa hoàn thiện đến xã hội cộng sản hoàn thiện. Tuy nhiên, lực lượng sản xuất cũng đối địch với quan điểm chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trò của cấu trúc giai cấp xã hội.

2. Kết cấu của lực lượng sản xuất?

Lực lượng sản xuất gồm có người lao động và tư liệu sản xuất là một khái niệm cơ bản trong lý thuyết kinh tế. Đây là một yếu tố quan trọng xác định khả năng sản xuất của một quốc gia hoặc xã hội.

2.1. Người lao động (Lao động):

Chủ nghĩa Mác – Lênin cho rằng người lao động là yếu tố quan trọng nhất và có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển lực lượng sản xuất vì các lí do sau:

1. Người lao động là “động vật biết chế tạo công cụ”: Họ không chỉ sử dụng những công cụ lao động có sẵn, mà còn tạo ra và cải tiến các công cụ để biến đổi các nguồn tài nguyên “do tự nhiên cung cấp” thành khí quan hoạt động của con người. Điều này tăng thêm sức mạnh và hiệu quả của công cụ lao động.

2. Sự sáng tạo và kết hợp yếu tố cấu thành của tư liệu sản xuất: Người lao động biết tận dụng và kết hợp các yếu tố như đối tượng lao động, công cụ lao động và phương tiện lao động để hiện thực hóa vai trò và tác động của chúng. Nhờ vào sự sáng tạo và kỹ năng, họ tạo ra sức mạnh tổng hợp để hiệu quả cải tạo giới tự nhiên.

3. Tính linh hoạt và năng động trong quá trình sản xuất: Trong khi các yếu tố của tư liệu sản xuất có hạn và bị hao mòn theo thời gian, người lao động có khả năng tự nâng cao kiến thức và kỹ năng thông qua quá trình học hỏi và trau dồi. Điều này giúp họ đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của quá trình sản xuất.

Vai trò của người lao động trong quá trình sản xuất không phải là cố định và luôn thay đổi theo thời gian. Trước đây, do nhận thức còn hạn chế, người lao động chủ yếu sử dụng sức mạnh cơ bắp để tác động vào giới tự nhiên. Nhưng khi công cụ lao động và máy móc phát triển, yếu tố kỹ năng và trí tuệ trở nên quan trọng hơn. Năng lực trí tuệ của người lao động ngày càng được nâng cao, và giá trị do lao động trí tuệ tạo ra trong quá trình sản xuất cũng ngày càng tăng. Điều này phản ánh tính hiện đại của người lao động trong lực lượng sản xuất

2.2. Tư liệu sản xuất:

Tư liệu gôm hai loại: đối tượng lao động và tư liệu lao động

Đối tượng lao động: Theo quan điểm kinh tế chính trị Mác-Lênin, tư liệu sản xuất là các tài sản vật chất đầu vào cần thiết để tổ chức sản xuất và tạo ra các sản phẩm có giá trị phục vụ cho con người. Trong chủ nghĩa tư bản doanh nghiệp, các hình thái tư liệu sản xuất được thể hiện rõ nét, phản ánh tính chất mà C. Mác đã nêu ra.