Khiếu nại là quyền cơ bản của công dân nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khiếu nại có thể không được giải quyết hoặc không được giải quyết thỏa đáng. Vậy nếu bạn gặp phải tình trạng này, bạn cần phải làm gì?
Mục lục bài viết
1. Khiếu nại là gì? Những chủ thể nào có quyền khiếu nại?
Khiếu nại là hành động mà công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức thực hiện theo thủ tục do Luật Khiếu nại quy định. Mục đích của việc khiếu nại là để đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức. Việc này được thực hiện khi người khiếu nại có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Chủ thể có quyền khiếu nại:
+ Công dân: Cá nhân có quyền khiếu nại khi thấy quyết định, hành vi hành chính ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân.
+ Cơ quan, tổ chức: Các tổ chức, doanh nghiệp có quyền khiếu nại khi quyết định, hành vi hành chính ảnh hưởng đến hoạt động của họ.
+ Cán bộ, công chức: Các cá nhân có quyền khiếu nại về quyết định kỷ luật vi phạm pháp luật hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Ví dụ:
+ Công dân A bị thu hồi giấy phép lái xe do vi phạm luật giao thông nhưng cho rằng mình không vi phạm. Công dân này có quyền khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền để xem xét lại quyết định thu hồi giấy phép lái xe.
+ Doanh nghiệp B bị cơ quan thuế truy thu thuế do kê khai sai lệch. Doanh nghiệp này có quyền khiếu nại lên cơ quan thuế để xem xét lại quyết định truy thu thuế.
+ Một cán bộ, công chức bị kỷ luật do vi phạm nội quy, quy định của cơ quan. Cán bộ, công chức này có quyền khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền để xem xét lại quyết định kỷ luật.
Tóm lại, khiếu nại là một quyền cơ bản của công dân, cơ quan, tổ chức và cán bộ, công chức. Việc thực hiện khiếu nại đúng cách sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bản thân và góp phần xây dựng nền hành chính nhà nước công bằng, liêm chính.
2. Phải làm gì khi khiếu nại nhưng không được giải quyết?
Khiếu nại là quyền của công dân nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm bởi quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính trái pháp luật. Dưới đây là quy trình khiếu nại :
a) Khiếu nại lần đầu:
– Đối tượng: Người có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.
– Nơi tiếp nhận: Người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính.
– Hồ sơ:
+ Đơn khiếu nại;
+ Giấy tờ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp;
+ Giấy tờ chứng minh hành vi vi phạm (nếu có).
Ví dụ: Ông A bị thu hồi giấy phép lái xe do vi phạm luật giao thông nhưng ông A cho rằng mình không vi phạm. Ông A có quyền khiếu nại lần đầu đến cơ quan công an đã ra quyết định thu hồi giấy phép lái xe.
b) Khiếu nại lần hai:
– Trường hợp khiếu nại khi:
+ Không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu;
+ Quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết.
– Đối tượng: Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
– Hồ sơ:
+ Đơn khiếu nại lần hai;
+ Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu;
+ Giấy tờ liên quan đến nội dung khiếu nại.
Ví dụ: Ông A không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của cơ quan công an. Ông A có quyền khiếu nại lần hai đến Giám đốc Công an tỉnh.
c) Khởi kiện ra tòa án:
– Trường hợp:
+ Không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai;
+ Hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết.
– Nơi khởi kiện: Tòa án có thẩm quyền.
– Hồ sơ:
+ Đơn khởi kiện;
+ Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai (nếu có);
+ Giấy tờ liên quan đến nội dung khiếu nại.
Ví dụ: Ông A không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai của Giám đốc Công an tỉnh. Ông A có quyền khởi kiện ra tòa án hành chính để bảo vệ quyền lợi của mình.
Như vậy, khi chủ thể có quyền khiếu nại thực hiện việc khiếu nại của mình, mà sau đó việc khiếu nại vẫn không được giải quyết hoặc không đồng ý với cách giải quyết khiếu nại của cơ quan có thẩm quyền. Chủ thể có quyền khiếu có thể thực hiện tiếp tục việc khiếu nại bằng cách:
+ Gửi đơn khiếu nại lần 02 cho cơ quan cấp trên;
+ Gửi đến Tòa án có thẩm quyền nếu như việc khiếu nại lần 01, lần 02 chưa được giải quyết.
3. Mẫu đơn khiếu nại mới nhất:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN KHIẾU NẠI
(Về việc ……… )
Kính gửi : … (Tên cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết)
Tên tôi là : ……… sinh ngày … tháng … năm …
Thường trú tại : ………
Số CMND : …
Ngày và nơi cấp : …………
Hiện đang (làm gì, ở đâu) : …………
Khiếu nại về hành vi của: …. (Ghi tên người bị khiếu nại)
Giải trình vụ việc cần khiếu nại:
– Nêu tóm tắt sự việc xảy ra, ngắn gọn, đủ tình tiết.
Yêu cầu giải quyết khiếu nại:
– Đề nghị thẩm tra, xác minh (có thể giới thiệu tài liệu, chứng cứ, người biết việc làm chứng…)
– Giải quyết lại theo đúng chính sách pháp luật, đúng quyền lợi hợp pháp.
Tôi xin cam đoan về nội dung khiếu nại trên là đúng sự thật và xin chịu trách nhiệm về nội dung đã khiếu nại.
Mong quý cơ quan sớm xét và giải quyết để bảo vệ quyền lợi cho …….
Xin chân thành cảm ơn quý cơ quan.
…, ngày … tháng … năm …
Người làm đơn
(Ký tên và ghi rõ họ tên)
4. Các khiếu nại không được thụ lý giải quyết:
Khiếu nại là quyền cơ bản của công dân nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ khi bị xâm phạm bởi quyết định hoặc hành vi hành chính trái pháp luật. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp khiếu nại đều được thụ lý. Dưới đây là những trường hợp khiếu nại không được thụ lý:
1. Quyết định hành chính nội bộ:
Ví dụ: Quyết định phân công công việc của một cơ quan nhà nước không liên quan đến quyền lợi của người ngoài.
2. Không liên quan trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp:
Ví dụ: Ông A khiếu nại về việc cơ quan nhà nước cấp phép xây dựng cho một công ty ở địa phương khác, trong khi việc xây dựng này không ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của ông A.
3. Người khiếu nại thiếu năng lực hành vi dân sự:
Ví dụ: Trẻ em dưới 15 tuổi không có khả năng tự mình thực hiện khiếu nại.
4. Người đại diện không hợp pháp:
Ví dụ: Người không được ủy quyền hợp lệ không thể thực hiện khiếu nại thay cho người khác.
5. Đơn khiếu nại thiếu thông tin:
Ví dụ: Đơn khiếu nại không có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại.
6. Hết thời hiệu, thời hạn khiếu nại:
Ví dụ: Ông B khiếu nại về việc bị thu hồi đất nhưng đã quá thời hạn 3 tháng theo quy định.
7. Đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai:
Ví dụ: Bà C đã khiếu nại về việc bị sa thải và đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai. Bà C không thể tiếp tục khiếu nại về vấn đề này.
8. Có văn bản thông báo đình chỉ việc giải quyết khiếu nại:
Ví dụ: Ông D khiếu nại nhưng không cung cấp đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu. Cơ quan có thẩm quyền đã thông báo đình chỉ việc giải quyết khiếu nại. Sau 30 ngày, ông D không tiếp tục khiếu nại, đơn khiếu nại của ông D sẽ không được thụ lý.
9. Đã được Tòa án thụ lý hoặc giải quyết:
Ví dụ: Bà E đã khởi kiện ra Tòa án về việc bị vi phạm hợp đồng. Vụ án đang được Tòa án thụ lý, do đó bà E không thể khiếu nại về vấn đề này.
Tóm lại, khiếu nại là một biện pháp pháp lý quan trọng giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý những trường hợp khiếu nại không được thụ lý giải quyết để tránh mất thời gian và công sức.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
Luật Khiếu nại năm 2021.