Các hình thức bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư? Loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở để phục vụ tái định cư?
Trên thực tế, khi các hộ gia đình, cá nhân sở hữu đất ở, nhà ở nhưng thuộc quy hoạch và nhà nước ra quyết định thu hồi, khi họ có đủ điều kiện để được tái định cư thì Nhà nước sẽ tiến hành cấp nhà ở tái định cư cho các gia đình, cá nhân này để họ có thể sinh sống. Nhà ở tái định cư được cấp cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở, nhà ở phải đáp ứng các tiêu chuẩn về loại nhà cũng như tiêu chuẩn về diện tích nhà ở để phục vụ tái định cư. Vậy loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở để phục vụ tái định cư được pháp luật quy định như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ đi vào tìm hiểu những quy định liên quan để giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Luật sư
Cơ sở pháp lý:
–
1. Các hình thức bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư?
Tái định cư được hiểu là một chính sách giúp ổn định cuộc sống, bồi thường thiệt hại với các chủ sở hữu nhà, đất, tài sản gắn liền với đất bị nhà nước thu hồi theo quy định. Hình thức bồi thường tái định cư có thể là nhà xây sẵn, nhà tái định cư, chung cư…
Các hình thức bố trí nhà ở để phục vụ tái định cư được quy định tại Điều 36 Luật nhà ở 2014 như sau:
– Mua nhà ở thương mại được xây dựng theo dự án để cho thuê, cho thuê mua, bán cho người được tái định cư:
Mua nhà ở thương mại và sử dụng nhà ở xã hội để bố trí tái định cư được quy định tại Điều 28 Nghị định 99/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Nhà ở:
+ Việc mua nhà ở thương mại và sử dụng nhà ở xã hội để làm nhà ở phục vụ tái định cư phải căn cứ vào Nguyên tắc phát triển nhà ở để phục vụ tái định cư, dự án đầu tư xây dựng nhà ở để phục vụ tái định cư và việc lựa chọn chủ đầu tư dự án và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
+ Trường hợp thuộc khu vực phải sử dụng nhà ở thương mại để làm nhà ở phục vụ tái định cư do thu hồi đất và giải tỏa nhà ở để xây dựng công trình khác tại khu vực nội đô thuộc đô thị loại đặc biệt, tại đô thị loại 1 và loại 2; thu hồi đất và giải tỏa nhà ở để xây dựng công trình khác tại khu vực không thuộc khu vực nội đô thuộc đô thị loại đặc biệt, tại đô thị loại 1 và loại 2 mà có nhà ở thương mại hoặc nhà ở xã hội được xây dựng theo dự án thì Nhà nước sử dụng nhà ở này để bố trí tái định cư thì thực hiện như sau:
+ Trách nhiệm xác định vị trí dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại cần mua và trao đổi với chủ đầu tư về phương án mua nhà ở: Đơn vị được Nhà nước giao bố trí nhà ở phục vụ tái định cư.
Đơn vị này có trách nhiệm trao đổi với chủ đầu tư, đơn vị được giao bố trí tái định cư lập phương án mua nhà ở, trong đó nêu rõ hồ sơ pháp lý của dự án đầu tư xây dựng nhà ở, vị trí, số lượng, diện tích từng loại nhà ở, dự kiến giá mua, tiến độ bàn giao và báo cáo Sở Xây dựng nếu có dự án.
Thời hạn để Sở xây dựng phối hợp để phê duyệt phương án: Trong thời hạn 30 ngày Sở Xây dựng có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan tài chính, tài nguyên và môi trường của địa phương thẩm định để trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt phương án. Thời hạn 30 ngày này được tính kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của đơn vị được giao bố trí tái định cư kèm theo phương án mua nhà ở và hồ sơ pháp lý của dự án.
– Sử dụng nhà ở xã hội được xây dựng theo dự án để cho thuê, cho thuê mua, bán cho người được tái định cư.
– Nhà nước trực tiếp đầu tư xây dựng nhà ở bằng vốn ngân sách nhà nước, công trái quốc gia, trái phiếu, vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước trên diện tích đất được xác định để xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư theo quy hoạch được phê duyệt để cho thuê, cho thuê mua, bán cho người được tái định cư. Hình thức này thì Hộ gia đình, cá nhân sẽ được mua, thuê, thuê mua nhà ở thương mại từ nhà ở thương mại có vốn đầu tư từ nhà nước.
– Hộ gia đình, cá nhân được thanh toán tiền để tự lựa chọn việc mua, thuê, thuê mua nhà ở thương mại trên địa bàn làm nhà ở tái định cư hoặc được Nhà nước giao đất ở để tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch được phê duyệt. Điều này có nghĩa rằng những hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất, nhà ở sẽ được thanh toán tiền đền bù để tự lựa chọn việc mua, thuê, thuê mua nhà ở thương mại trên địa bàn được phê duyệt sẵn hoặc mua đất để tự xây dựng nhà.
2. Loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở để phục vụ tái định cư?
Loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở để phục vụ tái định cư được quy định tại Điều 39 Luật nhà ở 2014:
– Đối với khu vực đô thị thì nhà ở để phục vụ tái định cư phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau đây:
+ Nhà ở tái định cư phải là căn hộ chung cư hoặc nhà ở riêng lẻ. Theo quy định thì căn hộ chung cư hoặc nhà ở riêng lẻ này phải được xây dựng phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng và chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt;
+ Trường hợp nhà ở tái định cư là căn hộ chung cư thì phải thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng đối với nhà ở. Đặc biệt khi thiết kế nhà ở để phục vụ tái định cư, chủ đầu tư có thể bố trí một phần diện tích để tổ chức kinh doanh phù hợp với điều kiện thực tế của từng dự án theo quy định của Luật nhà ở cũng như các quy định liên quan.
+ Trường hợp nhà ở tái định cư là nhà ở riêng lẻ thì phải được xây dựng theo quy hoạch chi tiết xây dựng, thiết kế được phê duyệt; tuân thủ nguyên tắc kiến trúc nhà ở và bảo đảm hạn mức diện tích đất ở tối thiểu theo quy định của pháp luật về đất đai theo quy định của Luật nhà ở cũng như các quy định liên quan.
– Đối với khu vực nông thôn thì nhà ở để phục vụ tái định cư được thiết kế, xây dựng phải bao gồm diện tích ở và các công trình phụ trợ, phục vụ sinh hoạt, sản xuất gắn với nhà ở, tuân thủ nguyên tắc kiến trúc nhà ở và bảo đảm hạn mức diện tích đất ở tối thiểu theo quy định của pháp luật về đất đai.
Theo đó thì nguyên tắc kiến trúc nhà ở được quy định như sau:
+ Kiến trúc nhà ở tái định cư phải phù hợp với điều kiện tự nhiên, phòng chống thiên tai, trình độ khoa học, kỹ thuật, truyền thống lịch sử, văn hóa, tránh trường hợp xây nhà không đủ các điều kiện để phòng tránh thiên tai và phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
+ Về kiến trúc nhà ở tái định cư tại khu vực đô thị, kiến trúc nhà ở phải kết hợp hài hòa giữa cải tạo với xây dựng mới, phải gắn công trình nhà ở riêng lẻ với tổng thể kiến trúc của đô thị để đảm bảo cấu trúc hoàn thiện, phải tuân thủ thiết kế đô thị và quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị.
+ Về kiến trúc nhà ở tái định cư tại khu vực nông thôn, kiến trúc nhà ở phải hài hòa với cảnh quan thiên nhiên, phù hợp với phong tục, tập quán, điều kiện sản xuất kinh doanh của hộ gia đình, cá nhân và của các dân tộc tại từng vùng, miền. Điều này nhằm mục đích phù hợp với kiến trúc nhà ở phổ biến ở nông thôn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân nhận nhà ở tái định cư có điều kiện kinh doanh, phát triển.
Như vậy, theo các phân tích nêu trên thì nhà ở tái định cư tùy thuộc vào nhà tái định cư là căn hộ chung cư hay căn hộ riêng lẻ, nhà ở tái định cư ở nông thôn hay đô thị mà những nhà ở tái định cư phải đáp ứng các điều kiện về thiết kế, xây dựng, phù hợp với quy hoạch xây dựng, đảm bảo thiết kế hài hòa theo từng kiến trúc ở đô thị và nông thôn. Nhà ở tái định cư ở đô thị nếu là căn chung cư hay nhà ở riêng lẻ đều phải đáp ứng kiến trúc và quy hoạch của đô thị, nhà ở tái định cư ở nông thôn thì phải nhà ở để phục vụ tái định cư được thiết kế, xây dựng phải bao gồm diện tích ở và các công trình phụ trợ, phục vụ sinh hoạt, sản xuất gắn với nhà ở.
Trên dây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Dương Gia về các nội dung liên quan đến bố trí nhà ở tái định cư, loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở để phục vụ tái định cư đối với từng trường hợp nhà ở tái định cư ở nông thôn hay ở đô thị cùng các nội dung liên quan khác.
