Liên hiệp hợp tác xã có tư cách pháp nhân hay không?

1. Liên hiệp hợp tác xã có tư cách pháp nhân hay không?

Trong thời đại hiện nay, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển nền kinh tế xã hội của đất nước. Pháp luật liên quan đến liên hiệp hợp tác xã cũng được người dân chú trọng và quan tâm. Trước hết, căn cứ theo quy định tại Điều 3 của Luật hợp tác xã năm 2023 có quy định về khái niệm của liên hiệp hợp tác xã. Theo đó, liên hiệp hợp tác xã là các tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, liên hiệp hợp tác xã có tư cách pháp nhân, do ít nhất 04 hợp tác xã tự nguyện thành lập, phù hợp với quy định của pháp luật, hoạt động với mục đích hợp tác và tương trợ lẫn nhau trong quá trình sản xuất kinh doanh, từ đó đáp ứng đầy đủ nhu cầu chung của các hợp tác xã thành viên, hoạt động dựa trên cơ sở tự chủ và tự chịu trách nhiệm, bình đẳng trước pháp luật và dân chủ trong quá trình quản lý. 

Theo đó, cần phải khẳng định rằng, liên hiệp hợp tác xã là tổ chức có tư cách pháp nhân. Liên hiệp hợp tác xã đã ứng đầy đủ điều kiện để được coi là một tổ chức có tư cách pháp nhân theo quy định tại Điều 74 của Bộ luật dân sự năm 2015. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, liên hiệp hợp tác xã được thành lập theo quy định của pháp luật về dân sự và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Trên thực tế thì có thể nói, thủ tục thành lập liên hiệp hợp tác xã trước hết sẽ được dựa trên quy định chung tại Bộ luật dân sự năm 2015, sau đó được cụ thể hóa bởi Luật hợp tác xã năm 2023. Liên hiệp hợp tác xã sẽ được cấp giấy chứng nhận đăng ký khi đáp ứng được đầy đủ các điều kiện như sau:

– Ngành nghề sản xuất và kinh doanh của liên hiệp hợp tác xã không vi phạm điều cấm của pháp luật;

– Hồ sơ đăng ký phù hợp với các loại giấy tờ và tài liệu quy định tại pháp luật hợp tác xã, cụ thể là tại Điều 23 của Luật hợp tác xã năm 2023;

– Tên của liên hiệp hợp tác xã được đặt căn cứ theo quy định tại Điều 22 của Luật hợp tác xã năm 2023;

– Có trụ sở chính căn cứ theo quy định tại Điều 26 của Luật hợp tác xã năm 2023.

Thứ hai, liên hiệp hợp tác xã được thành lập dựa trên sáng kiến của các thành viên, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật, được công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.

Thứ ba, liên hiệp hợp tác xã có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật cũng sẽ tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của chính mình. 

Theo đó thì có thể nói, liên hiệp hợp tác xã là tổ chức có tư cách pháp nhân.

2. Nguyên tắc tổ chức, hoạt động của liên hiệp hợp tác xã:

Căn cứ theo quy định tại Điều 7 của Luật hợp tác xã năm 2023 có quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Theo đó, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của liên hiệp hợp tác xã sẽ tuân thủ theo các nguyên tắc như sau:

– Các cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân sẽ tự nguyện thành lập, gia nhập hoặc rời khỏi hợp tác xã. Bên cạnh đó, hợp tác xã cũng sẽ có quyền tự nguyện thành lập, gia nhập hoặc rời khỏi liên hiệp hợp tác xã;

– Hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã có quyền kết nạp rộng rãi các thành viên, hợp tác xã thành viên theo quy định của pháp luật;

– Thành viên, hợp tác xã thành viên có quyền bình đẳng với nhau theo quy định của pháp luật, có quyền biểu quyết ngang nhau không phụ thuộc vào phần vốn góp trong quyết định thành lập tổ chức, quản lý và hoạt động của hợp tác xã hoặc liên hiệp hợp tác xã. Thành viên được quyền cung cấp đầy đủ thông tin một cách kịp thời, đầy đủ, chính xác về quá trình hoạt động kinh doanh, nguồn tài chính, khả năng phân phối nguồn thu nhập và những nội dung khác theo quy định của điều lệ hợp tác xã, điều lệ liên hiệp hợp tác xã;

– Hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã tự chủ, tự chịu trách nhiệm về hoạt động của mình trước pháp luật và trước cơ quan có thẩm quyền;

– Thành viên, hợp tác xã thành viên, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã sẽ phải có nghĩa vụ phải có trách nhiệm thực hiện đầy đủ cam kết theo hợp đồng dịch vụ, theo quy định tại điều lệ được đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền. Thu nhập của hợp tác xã, thu nhập của liên hiệp hợp tác xã sẽ được phân phối chủ yếu dựa trên mức độ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của các thành viên, hợp tác xã thành viên hoặc theo công sức lao động, công sức đóng góp của các thành viên;

– Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cần phải quan tâm đến giáo dục, đào tạo và bồi dưỡng cho các thành viên, hợp tác xã thành viên, các cán bộ quản lý, những người lao động làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đó, cần phải liên tục cung cấp những thông tin cơ bản, những thông tin liên quan đến bản chất và lợi ích của hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã;

– Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cần phải chăm lo phát triển bền vững cho cộng đồng thanh niên, hợp tác xã thành viên, cần phải hợp tác với nhau dựa trên cơ sở bình đẳng, nhằm mục đích phát triển phong trào hợp tác xã trên địa bàn quy mô xã phường, vùng, quốc gia và thậm chí là quốc tế.

Như vậy có thể nói, cần phải tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về nguyên tắc tổ chức, hoạt động của liên hiệp hợp tác xã. Trong quá trình hoạt động của liên hiệp hợp tác xã, cần phải đảm bảo các nguyên tắc được phối hợp với nhau một cách nhịp nhàng và chặt chẽ. Mọi hành vi vi phạm nguyên tắc trong quá trình tổ chức và hoạt động của liên hiệp hợp tác xã đều sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền cũng cần phải thường xuyên tuyên truyền về nguyên tắc hoạt động của liên hiệp hợp tác xã, hợp tác xã để các tổ chức, cá nhân nắm bắt đầy đủ, tuân thủ trên thực tế.

3. Điều kiện để trở thành thành viên của liên hiệp hợp tác xã: 

Để có thể trở thành thành viên của liên hiệp hợp tác xã, cần phải đáp ứng được đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật. Căn cứ theo quy định tại Điều 13 của Luật hợp tác xã năm 2023 có quy định về điều kiện trở thành thành viên của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Theo đó, điều kiện để trở thành hợp tác xã thành viên của liên hiệp hợp tác xã được quy định cụ thể như sau:

– Có nhu cầu hợp tác với các hợp tác xã thành viên, có nhu cầu sử dụng sản phẩm và dịch vụ của liên hiệp hợp tác xã;

– Có đơn tự nguyện gia nhập và tán thành điều lệ của liên hiệp hợp tác xã;

– Thực hiện thủ tục góp vốn phù hợp với quy định tại Điều 17 của Luật hợp tác xã năm 2023 và phù hợp với điều lệ của liên hiệp hợp tác xã;

– Các điều kiện khác theo quy định của pháp luật và theo điều lệ của liên hiệp hợp tác xã.

Như vậy có thể nói, để có thể trở thành thành viên của liên hiệp hợp tác xã, hợp tác xã thành viên cần phải đáp ứng được đầy đủ các điều kiện theo như phân tích nêu trên.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Bộ luật Dân sự năm 2015;

– Luật Hợp tác xã 2023;

– Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh.