Kỳ hạn trái phiếu là gì? Phân loại, ý nghĩa và một vài lưu ý?

1. Kỳ hạn trái phiếu là gì? 

Kỳ hạn trái phiếu được xác định là khoảng thời gian được tính từ lúc phát hành trái phiếu đến thời gian đáo hạn. Thời gian đáo hạn trái phiếu được hiểu là ngày tổ chức huy động phát hành trái phiếu trước đó phải tiến hành mua lại trái phiếu. Đồng thời, người phát hành trái phiếu phải có nghĩa vụ thanh toán tiền lãi theo đúng cam kết cho người nắm giữ trái phiếu trong khoảng thời gian từ khi phát hành trái phiếu cho đến thời gian đáo hạn.

2. Đặc trưng của kỳ hạn trái phiếu:

Kỳ trái phiếu có đặc trưng sau đây:

Một là, kỳ hạn của trái phiếu là thời hạn của trái phiếu là khoảng thời gian từ lúc phát hành đến khi đáo hạn trái phiếu.

Hai là, kỳ hạn trái phiếu có thể dài hoặc ngắn, điều này sẽ tùy thuộc vào mục đích huy động vốn và khả năng trả nợ của nhà phát hành. Đối với một số trái phiếu có kỳ thời gian đáo hạn trên 10 năm và thậm chí là có thời gian đáo hạn dài hơn hoặc có trái phiếu có kỳ hạn ngắn, thời gian đáo hạn trong vòng hai năm kể từ thời điểm phát hành. 

Ba là, trái phiếu có kỳ hạn thông thường sẽ đi kèm với các điều khoản về quỹ chìm, trong đó công ty trả nợ gốc của trái phiếu bằng hình thức sử dụng quỹ hàng năm của Công ty.

Bốn là, trái phiếu có kỳ hạn có điều khoản thu hồi trước khi trái phiếu đó đáo hạn thì quý bạn đọc hoàn toàn có thể được mua lại vào một ngày quy định trong tương lai. Nói cách khác, công ty phát hành trái phiếu có thể mua lại trái phiếu ở mức giá định trước, tại thời điểm cụ thể trước khi trái phiếu đáo hạn.

Năm là, Trái phiếu có kỳ hạn trong trường hợp công ty không thể hoàn trả các khoản thanh toán khi trái phiếu đáo hạn thì phải bảo đảm là trái phiếu cam kết thanh toán bằng tài sản thế chấp hoặc tài sản của công ty. 

Trường hợp, các nhà đầu tư thường phải dựa vào uy tín và lịch sử của công ty bởi nhiều trái phiếu có kỳ hạn không đảm bảo không được bảo đảm bằng tài sản thế chấp.

3. Phân loại kỳ hạn trái phiếu: 

– Hiện nay kỳ hạn trái phiếu sẽ được chia thành 3 nhóm:

+ Trái phiếu nắm giữ có kỳ hạn từ 1 năm đến 5 năm: Nhóm ngắn hạn;

+ Trái phiếu nắm giữ có kỳ hạn từ 5 năm đến 12 năm: Nhóm trung hạn;

+ Trái phiếu nắm giữ có kỳ hạn từ 12 năm đến 30 năm: Nhóm dài hạn. 

– Trái phiếu Chính phủ phát hành dưới các hình thức bao gồm có: i) Tín phiếu kho bạc: trái phiếu ngắn hạn dưới 1 năm; ii) Trái phiếu kho bạc: trái phiếu có thời hạn từ 1 năm trở lên; iii) Trái phiếu công trình có thời hạn 1 năm trở lên, vay vốn cụ thể sẽ phụ thuộc theo kế hoạch đầu tư nhà nước hoặc theo từng công trình.

– Hiện nay, doanh nghiệp có 7 loại hình trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành trên thị trường, bao gồm: i) Trái phiếu có thế chấp; ii) Trái phiếu thu thập;

iii) Trái phiếu không có thế chấp;

iv) Trái phiếu có thể chuyển đổi;

v) Trái phiếu có lãi suất ổn định;

vi) Trái phiếu có thể chuộc lại;

vii) Trái phiếu có lãi suất thả nổi;

viii) Trái phiếu chiết khấu.

– Kỳ hạn của các loại trái phiếu trên rất đa dạng, cụ thể căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 6 Nghị định 90/2011/NĐ-CP về kỳ hạn trái phiếu của doanh nghiệp như sau: 

+ Trái phiếu doanh nghiệp có kỳ hạn từ một năm trở lên.

+ Trên cơ sở nhu cầu sử dụng vốn  thì Doanh nghiệp phát hành quyết định kỳ hạn trái phiếu và công bố tại phương án phát hành.

Bên cạnh đó thì mệnh giá tối thiểu của một trái phiếu là từ 100.00 VND, còn các mệnh giá trái phiếu khác phải là bội của 100.000VND.

4. Ý nghĩa về kỳ hạn trái phiếu:

Kỳ hạn trái phiếu có vai trò quan trọng mà nhà đầu tư cần phải nắm rõ bởi một số ý nghĩa sau đây:

Thứ nhất, lợi tức của trái phiếu sẽ phụ thuộc lớn vào kỳ hạn của trái phiếu.

Thứ hai, kỳ hạn trái phiếu sẽ thể hiện một cách cụ thể thời gian mà người nắm giữ, chủ sở hữu trái phiếu có thể mong đợi để nhận được tiền lãi định kỳ. Đồng thời, khi khoản vay gốc được hoàn trả toàn bộ thì kỳ hạn trái phiếu còn giúp nhà đầu tư tính toán được số năm.

Thứ ba, giá trị của trái phiếu sẽ biến động trong suốt thời gian tồn tại trên thị trường qua quãng đời của nó khi lãi suất trên thị trường thay đổi. Quý bạn đọc cần lưu ý rằng tính biến động của giá trái phiếu phụ thuộc vào thời gian đáo hạn của trái phiếu đó. 

Trong trường hợp các yếu tố khác không đổi, thời gian đáo hạn càng dài thì trước một sự thay đổi của lãi suất thị trường thì tính biến động của giá trái phiếu sẽ càng lớn.

5. Lưu ý về kỳ hạn trái phiếu:

Thứ nhất: Đầu tư dài hạn kỳ hạn trái phiếu:

Đối với các nhà đầu tư lớn có nguồn vốn lớn, ổn định thì việc “giữ” vốn để chia nhỏ rủi ro đầu tư là điều mà chúng ta thường thấy. Do đó, những nhà đầu tư lớn luôn mua trái phiếu có kỳ hạn dài như 10 năm đến 20 năm, bởi vì khi ta mua trái phiếu có kỳ hạn dài từ 10 năm đến 20 năm này  thì lãi kép nhận về sẽ rất cao. Nhưng, quý bạn đọc cũng cần lưu ý rằng, trường hợp kinh tế thị trường mà có sự thay đổi, lạm phát tăng mạnh thì đồng tiền của bạn sẽ ngày càng mất giá. 

Đặc biệt, những năm gần đây đại dịch Covid-19 ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Theo thống kê cho thấy trên thị trường Đông Á tổng dư nợ trái phiếu bằng đồng nội tệ đang lưu hành mới nổi đạt 16 nghìn tỷ USD vào cuối tháng 12 năm 2019, tăng 2,4% so với tháng 9/2019 và cao hơn 12,5% so với tháng 12/2018. Trong đó, riêng quý IV/2019, tổng giá trị phát hành trái phiếu của khu vực đạt 1,44 nghìn tỷ USD, giảm 9,5% so với tháng 9 cùng năm. Cuối năm 2019, tổng giá trị trái phiếu Chính phủ chỉ đạt 9,8 nghìn tỷ USD, trong khi đó, trái phiếu doanh nghiệp đạt 6,2 nghìn tỷ USD, tăng 3,5% so với tháng 9 cùng năm.

Theo ông Yasuyuki Sawada – Chuyên gia kinh tế trưởng của ADB đã nhận định: “Các thị trường tài chính trong khu vực đang cảm nhận gánh nặng từ tác động của dịch Covid-19, với các hoạt động trong lĩnh vực này giảm sút và dòng vốn đầu tư nước ngoài thấp, cộng thêm với các vấn đề thương mại đang tiếp diễn. Các nỗ lực nhằm giảm tác động tiêu cực của đại dịch thông qua các gói kích thích kinh tế và biện pháp tiền tệ để hỗ trợ các doanh nghiệp, hỗ trợ các hộ gia đình và thị trường tài chính bị ảnh hưởng cần được tiếp tục”. Khu vực Đông Á mới nổi bao gồm có Hàn Quốc, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), Thái Lan và Việt Nam.

Khi đầu tư trái phiếu dài hạn tương tự như đầu tư trái phiếu ngắn hạn, quý bạn đọc cần phải tìm, lựa chọn những đơn vị uy tín bởi đầu tư trong 10 năm đến 20 năm là khoảng thời gian rất dài. Do đó, quý bạn đọc nên tìm hiểu, phân tích, đánh giá từ các chuyên gia và thị trường, tình hình hoạt động của doanh nghiệp từ đó xem xét đến khả năng hoạt động của tổ chức hay doanh nghiệp để biết được nó có hoạt động tốt trong vòng 10 đến 20 năm tới hay không.

Thứ hai, đầu tư ngắn hạn kỳ hạn trái phiếu:

Trường hợp đầu tư ngắn hạn thì nhà đầu tư cần phải tìm hiểu chính sách ưu đãi ngắn hạn của các đơn vị phát hành trái phiếu đặc biệt là việc tìm hiểu trái phiếu mà các doanh nghiệp phát hành. Điều quan trọng nhất là quý bạn cần phải tìm một tổ chức, doanh nghiệp uy tín để đầu tư. 

Quý bạn đọc cần phải chú ý xem xét kỹ càng thông qua kinh nghiệm, nhận xét, đánh giá của các chuyên gia về trái phiếu và tình hình thị trường từ đó có thể đưa ra được những điều khoản thanh toán trong hợp đồng có lợi nhất, cũng như khả năng thanh khoản trái phiếu, trường hợp quý bạn đọc cần huy động vốn gấp thì có thể bán lại cho nhà phát hành.

Lãi suất thu về cũng là một yếu tố quan trọng khi quý bạn đọc đầu tư trái phiếu ngắn hạn. Hiện nay, có rất nhiều chính sách lãi suất được đơn vị phát hành đưa ra nhằm thu hút nhà đầu tư, đơn cử như lãi suất cố định hay lãi suất thả nổi do vậy quý bạn đọc cần xem xét kỹ càng những yếu tố này để thu được lãi suất đầu tư tối ưu và có thể mang lại lợi nhuận tốt nhất cho mình.

Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết:

Nghị định 90/2011/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp;