Kỷ địa chất là gì? Các sinh vật điển hình của các kỷ địa chất?

1. Kỷ địa chất là gì? 

Kỷ địa chất, trong lĩnh vực địa chất học, đề cập đến một khái niệm quan trọng và phức tạp hơn so với một đơn vị thời gian thông thường. Đây là một khía cạnh quan trọng trong việc nghiên cứu và hiểu về lịch sử của Trái Đất và sự biến đổi của nó qua thời gian. Để hiểu sâu hơn về kỷ địa chất, chúng ta có thể đi vào chi tiết hơn:

Kỷ địa chất là một phần quan trọng của bảng niên đại địa chất. Nó là một đơn vị thời gian dài, kéo dài hàng triệu năm, và thường được sử dụng để chia các thời kỳ địa chất thành các đoạn thời gian nhỏ hơn để nghiên cứu. Tại mỗi kỷ địa chất, địa chất học gia xem xét các sự kiện lớn và quan trọng đã xảy ra trong lịch sử Trái Đất, chẳng hạn như sự tiến hóa của các loài, biến đổi của môi trường, sự thay đổi trong khí hậu, và sự hình thành của các địa chất đặc trưng.

Các kỷ địa chất thường được đặt tên dựa trên vị trí địa lý hoặc các sự kiện quan trọng xảy ra trong thời kỳ đó. Ví dụ, kỷ Cretaceous (Kỷ Phấn) là một kỷ địa chất nổi tiếng trong bảng niên đại địa chất, nơi các loài khủng long trị vùng và nhiều sự kiện quan trọng khác diễn ra.

Chia nhỏ thời gian thành các kỷ địa chất giúp địa chất học gia hiểu rõ hơn về sự biến đổi của Trái Đất qua hàng triệu năm. Điều này bao gồm việc nghiên cứu tầng đất và đá, đặc điểm hóa học của các lớp đất, và sự tiến hóa của các loài sống trên hành tinh này. Chúng ta có thể xem xét kỷ địa chất như các phần trong câu chuyện dài và phức tạp về sự phát triển và thay đổi của Trái Đất qua thời gian, và chúng cung cấp một cơ sở quan trọng để nghiên cứu sự tiến hóa của cuộc sống và môi trường tự nhiên.

2. Đặc điểm của Kỷ địa chất: 

Kỷ địa chất là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực khoa học Trái Đất, đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu lịch sử của hành tinh chúng ta. Chúng ta sẽ đi sâu hơn vào các đặc điểm và ý nghĩa của kỷ địa chất:

Kỷ địa chất là một phần quan trọng của hệ thống niên đại địa chất, đại diện cho một khoảng thời gian lớn trong lịch sử Trái Đất. Để hiểu rõ hơn, chúng ta có thể xem xét các tầng đá liên tục, còn gọi là địa tầng, được xếp thành một “thạch trụ” có trật tự. Thời gian trong kỷ địa chất đóng vai trò quan trọng, và các sự kiện quan trọng trong lịch sử của Trái Đất được đánh giá và xác định trong khoảng thời gian này.

Các địa tầng trong kỷ địa chất được xác định bằng cách ánh xạ chúng vào các hồ sơ địa chất tổng thể và được phân loại cẩn thận thành các đơn vị thời gian địa học. Điều này giúp xác định các điểm mốc chuẩn để áp dụng cho các vùng khác nếu chúng có cùng thời kỳ địa chất. Ví dụ, các lớp đá của kỷ Devon (Devonian) được hiểu là đã trầm lắng xuống trong kỷ Devon, và các đơn vị tương ứng này tồn tại ở mọi nơi trên Trái Đất.

Mỗi đơn vị của địa tầng, không phụ thuộc vào việc chúng có bị gián đoạn hay không trong hồ sơ địa chất cục bộ, đều được ánh xạ vào hồ sơ địa chất tổng thể và được phân loại cẩn thận thành các đơn vị thời học. Các nỗ lực này nhằm thiết lập mối tương quan của các hồ sơ địa tầng cục bộ trên toàn thế giới thành một hệ thống cơ chuẩn duy nhất trên phạm vi toàn thế giới.

Các kỷ địa chất thường được đặt tên dựa trên vị trí địa lý hoặc các sự kiện quan trọng xảy ra trong thời kỳ đó. Chẳng hạn, kỷ Jurassic (Kỷ Jura) là một ví dụ nổi tiếng về kỷ địa chất, nơi các khủng long thống trị và nhiều sự kiện quan trọng khác đã xảy ra.

Tóm lại, kỷ địa chất là một khái niệm phức tạp nhưng quan trọng trong địa chất học, đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và hiểu biết về sự phát triển của Trái Đất qua hàng triệu năm. Chúng cung cấp cơ sở quan trọng cho việc nghiên cứu sự tiến hóa của cuộc sống và môi trường tự nhiên trên hành tinh này.

3. Các sinh vật điển hình của các kỷ địa chất:

3.1. Kỷ Đại Thái cổ:

– Sinh vật: Sinh vật đầu tiên trên Trái Đất, chúng là các vi khuẩn và vi sinh vật đơn giản khác.

– Đặc điểm: Sự sống trong thời kỳ này tồn tại ở dạng vi khuẩn và các sinh vật unicellular khác. Chúng tồn tại trong môi trường nước và không có hóa thạch rõ ràng từ thời kỳ này.

3.2. Kỷ Đại Nguyên sinh:

– Sinh vật: Trong kỷ này, đã xuất hiện các vi khuẩn thụ động, sự phát triển của các loại vi sinh vật khác nhau, và động vật không xương sống đầu tiên, chẳng hạn như các loài sâu biển và tảo biển.

– Đặc điểm: Kỷ Đại Nguyên sinh chứng kiến sự đa dạng hóa đầu tiên trong sự sống. Các sinh vật không xương sống thấp bắt đầu xuất hiện và thay đổi cách cuộc sống tồn tại trên Trái Đất.

3.3. Kỷ Đại Cổ sinh:

– Kỷ Cambri:

Sinh vật: Sự phát triển đột ngột của các động vật có vỏ cứng, như trilobite và brachiopod. Các loài tảo biển và động vật không xương sống khác nhau.

Đặc điểm: Phân bố lục địa và đại dương khác biệt, khí quyển chứa nhiều CO2, và sự phát triển đáng kể của các nhóm sinh vật.

– Kỷ Ocđôvit:

Sinh vật: Các sinh vật biển, các loài sâu biển phát triển. Xuất hiện các loại thực vật và tảo biển ngự trị.

Đặc điểm: Lục địa di chuyển, băng hà, mực nước biển giảm, và khí hậu trở nên khô. Đây là kỷ đại của sự thích nghi với điều kiện khí hậu thay đổi.

– Kỷ Silua:

Sinh vật: Cây có mạch và động vật lên cạn. Xuất hiện của loài sinh vật như scorpion và kẻ săn mồi.

Đặc điểm: Hình thành lục địa, mực nước biển tăng cao, khí hậu nóng và ẩm. Sự thích nghi với môi trường lên cạn đã dẫn đến sự xuất hiện của động và thực vật trên cạn.

– Kỷ Đêvôn:

Sinh vật: Phát sinh lưỡng cư, côn trùng, và loài cá xương đầu tiên.

Đặc điểm: Khí hậu lục địa khô hanh, ven biển ẩm ướt, và sự hình thành của các sa mạc. Đây là kỷ đại của sự thích nghi với môi trường đa dạng.

– Kỷ Cacbon (Than đá):

Sinh vật: Đầu kỷ là thời kỳ ẩm nóng, sau đó là lạnh khô. Dương xỉ phát triển mạnh, thực vật có hạt xuất hiện, lưỡng cư ngự trị, và phát sinh bò sát.

Đặc điểm: Kỷ Cacbon chứng kiến sự đa dạng hóa lớn trong loài sống và sự thay đổi của môi trường sống, bao gồm cả thay đổi khí hậu.

– Kỷ Pecmi:

Sinh vật: Sự phát triển của các loài bò sát và côn trùng.

Đặc điểm: Các lục địa liên kết với nhau, băng hà, và khí hậu trở nên khô lạnh. Sinh vật phải thích nghi với điều kiện mới.

3.4. Kỷ Đại Trung sinh:

– Kỷ Triat (Tam điệp):

Sinh vật: Lục địa chiếm ưu thế, cây hạt trần ngự trị, phát sinh thú và chim.

Đặc điểm: Khí hậu khô, cây hạt trần ngự trị đã thay đổi cảnh quan sinh thái và dẫn đến sự phát triển của các loài thú và chim.

– Kỷ Jura:

Sinh vật: Hình thành 2 lục địa Bắc và Nam, biển tiến vào lục địa, khí hậu ấm áp. Cây hạt trần ngự trị và phân hóa chim.

Đặc điểm: Khí hậu ấm áp và đa dạng hóa sinh thái đã tạo điều kiện cho sự phát triển của nhiều loài thực vật và động vật.

– Kỷ Krêta (Phấn trắng):

Sinh vật: Các lục địa Bắc liên kết với nhau, biển thu hẹp, khí hậu khô. Xuất hiện thực vật có hoa; tuyệt diệt nhiều sinh vật, bao gồm cả bò sát cổ.

Đặc điểm: Sự thay đổi trong môi trường và sự tuyệt diệt đã dẫn đến sự phát triển của các loài thực vật có hoa.

3.5. Kỷ Đại Tân sinh:

– Kỷ Đệ tam (Thứ ba):

Sinh vật: Cuối kỷ có sự phát triển của các nhóm linh trưởng, cây có hoa ngự trị, và phân hóa các lớp Thú, Chim, Côn trùng.

Đặc điểm: Khí hậu ấm áp, cuối kỷ có sự lạnh lại. Sự phát triển của các nhóm động vật và thực vật đa dạng hóa cuộc sống trên Trái Đất.

– Kỷ Đệ tứ (Thứ tư):

Sinh vật: Băng hà, khí hậu lạnh và khô. Xuất hiện loài người, loài động vật thông minh.

Đặc điểm: Sự xuất hiện của loài người và sự thay đổi toàn cầu trong môi trường sống.

4. Nhận xét các sinh vật điển hình của các kỷ địa chất:

Sự tiến hóa của sinh vật liên quan mật thiết với điều kiện địa chất và khí hậu qua các thời đại và kỷ địa chất là một chủ đề quan trọng trong nghiên cứu về lịch sử của cuộc sống trên Trái Đất. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể:

– Kỷ Đệ tam thuộc đại Tân sinh: Trong kỷ này, khí hậu ấm áp dần đến đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thực vật có hoa và động vật. Khí hậu ấm áp cung cấp nhiều nguồn thức ăn và môi trường sống phù hợp, thúc đẩy sự đa dạng hóa của các loài. Các loại cây hạt trần đã nở hoa và phát triển mạnh mẽ, cùng với đó là sự phân hóa nhiều loài động vật, đặc biệt là côn trùng. Sự đa dạng và sự phát triển của cuộc sống trên mặt đất và trong nước tạo ra một môi trường sinh thái đa dạng và phong phú.

– Cuối kỷ Phấn trắng: Cuối kỷ Phấn trắng chứng kiến một sự kiện quan trọng là tuyệt diệt nhiều loài bò cổ. Khí hậu trở nên khô hanh và nhiều thiên thạch va chạm vào Trái Đất. Những tác động này gây ra tình trạng không thích hợp cho môi trường sống của các loài bò cổ và dẫn đến sự tuyệt diệt đáng kể của chúng. Điều này làm thay đổi cả cộng đồng sinh vật và đặc trưng của cuộc sống trên Trái Đất.

– Kỷ Jura thuộc đại Trung sinh: Trong kỷ này, sự hình thành hai lục địa Bắc và Nam đã thay đổi cả môi trường sống và khí hậu. Biển tiến vào lục địa đã tạo ra môi trường ẩm ấp và ấm áp hơn. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của cây hạt trần và các loài bò sát cổ. Các loài này đã thích nghi và ngự trị trong môi trường mới, dẫn đến sự đa dạng hóa của cuộc sống trên Trái Đất.

– Kỷ Pecmi đại Cổ sinh: Trong kỷ Pecmi, liên kết đại lục đã làm thay đổi cả môi trường sống và khí hậu. Biển thu hẹp, và khí hậu trở nên khô lạnh. Sự thay đổi này đã dẫn đến sự tuyệt diệt của nhiều loài động vật biển, bởi vì chúng không thể thích nghi với môi trường mới. Cuộc tuyệt diệt này ảnh hưởng đến sự đa dạng của cuộc sống biển và góp phần vào sự phân hóa và tiến hóa của loài sống trên mặt đất.