Phủ Dầy là một quần thể kiến trúc mang đậm tín ngưỡng truyền thống Việt Nam. Nơi đây chính là nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh, cũng là nơi gắn liền với truyền thuyết về sự giáng sinh lần thứ hai của mẫu. Hàng năm, vào dịp đầu năm mới, mọi người lại về đây cầu xin Thánh Mẫu phù hộ. Xin mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây về kinh nghiệm sắm lễ, bài văn khấn xin lộc Phủ Dầy Nam Định.
Mục lục bài viết
1. Phủ Dầy Nam Định thờ ai?
Phủ Dầy là một quần thể kiến trúc mang đậm tín ngưỡng truyền thống Việt Nam. Nơi đây chính là nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh, cũng là nơi gắn liền với truyền thuyết về sự giáng sinh lần thứ hai của mẫu. Hàng năm, vào dịp đầu năm mới, chùa lại mở cửa đón hàng nghìn lượt tín đồ thập phương về chiêm bái, dâng hương. Mọi người cầu xin Thánh Mẫu phù hộ cho gia đình bên nội, bên ngoại êm ấm, năm mới làm ăn phát đạt, thành công.
Phủ Dầy Nam Định thờ Thánh Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên – Mẫu Liễu Hạnh. Ngoài ra, trong số các ngôi đền khác ở Phủ Dầy, Thánh mẫu Liễu Hạnh vẫn là vị thánh được thờ ở trung tâm và ở vị trí cao nhất.
Sở dĩ Phủ Dầy là nơi chính thờ Thánh Mẫu Đệ Nhất vì đây là nơi giáng sinh lần thứ hai của Mẫu. Chuyện kể rằng Mẫu Liễu Hạnh là công chúa, con gái của Ngọc Hoàng Tượng Đế. Nàng được lệnh đầu thai xuống trần gian vào một gia đình họ Lê ở làng Thái tổng Thiên Bản (nay là xã Kim Thái, Vụ Bản, Nam Định) và lấy chồng là họ Trần cùng làng.
Hiện nay vẫn còn ngôi nhà thờ cổ họ Trần, Lê tại thôn Tiên Hương, được gọi là Phủ Nội. Nhà thờ cổ kính này được xây dựng cách đây hơn 200 năm và được người dân gìn giữ cho đến tận ngày nay. Gia phả lưu giữ ở Phủ Nội còn ghi rõ Mẫu Liễu Hạnh sinh ra ở làng ấy, cha là Lê Thái Công, mẹ là Trần Thị Phúc. Trong khoảng thời gian từ khi xuống trái đất cho đến khi trở về thiên đàng, có rất nhiều câu chuyện kể về các sự kiện của nàng trong các câu chuyện thần thoại tâm linh.
Tùy từng trường hợp, nơi thờ Phật gọi là chùa, nơi thờ thánh gọi là đền. Tuy nhiên, đền thờ Mẫu Liễu Hạnh có tên là Phủ. Điều này không có nghĩa là Phủ Dầy không phải là một ngôi đền. Vì Thánh Mẫu được phong là “Bà chúa Liễu Hạnh” nên phủ đó là danh từ chỉ nơi ở của hoàng thân, quý tộc. Và theo đó, nơi ở của công chúa hay Liễu Hạnh công chúa là phủ.
Gọi là Phủ Dầy vì ngôi đền nằm ở làng Kẻ Dầy. Tuy nhiên, nhiều người gọi là Phủ Giầy hay Phủ Giầy Nam Định. Có sự khác biệt này là do tiếng Việt giàu bản sắc, người dân mỗi vùng phát âm khác nhau dẫn đến sự sai khác chính tả.
2. Kinh nghiệm sắm lễ và dâng lễ xin lộc Phủ Dầy – Nam Định:
Điểm đặc biệt trong sắm lễ Phủ Dầy là những người thắp hương đến đây thường mua cành vàng, cành bạc, cây phát tài, cây phát lộc từ các sạp hàng trong sân đền để dâng lên bàn thờ Thánh Mẫu và khấn vái. Sau khi hạ lễ, mang những cành vàng, bạc này lên bàn thờ tổ tiên để cúng cầu may.
Ngoài lễ này còn sắm mâm lễ đầy đủ gồm đĩa hoa, đĩa trái cây với các loại trái cây, bát trầu cau, cút rượu, xôi thịt, giấy tiền và bảng tên. Sau đó bày những lễ vật này lên mâm và dâng lên bàn thờ của đền.
Cùng với việc bày lễ, ban quản lý nhà đền còn tổ chức một khu sắp lễ khá rộng rãi cho du khách. Khu này ngay cạnh đền, ngay sát khu bạn vào đền nên rất dễ nhận ra.
Bạn có thể thoải mái sử dụng mâm, đĩa tại khu vực này để sắp lễ. Nhưng hãy nhớ trả nó về vị trí cũ sau khi dâng lễ xong.
Sau khi đã dâng những của lễ này trên bàn thờ thánh và đã khấn hứa, thì phải đợi một tuần hương rồi mới hạ lễ. Riêng cánh sớ và tiền giấy được mang đi hóa tại nơi hóa sớ trong khuôn viên đền.
Ngoài ra, nếu bạn muốn dâng lễ vật lâu dài trên bàn thờ linh thiêng, bạn có thể tham khảo Oản Tài Lộc. Oản Tài Lộc có thể để lâu đến khoảng 6 tháng, được trang trí cẩn thận, trang trọng và rất thích hợp để bài trí nơi thờ tự.
Quanh oản vẫn là một trong những lễ vật nên có khi dâng lễ. Riêng khi sắm lễ Mẫu Phủ Dầy, nếu bạn đã sắm oản thì phải sắm 3 quanh oản đủ 3 màu xanh, đỏ, trắng tượng trưng cho ba vị thánh Mẫu linh thiêng chứ không nên chỉ sắm 1 riêng một quanh oản với một màu dâng Mẫu Liễu Hạnh.
3. Bài văn khấn xin lộc Phủ Dầy – Nam Định:
Nam mô a di đà phật! (3 lần)
Hương tử chúng con thành tâm kính lạy đức Hiệu Thiên Chí tôn Kim Quyết Ngọc Hoàng Huyền cung cao Thượng đề.
Kính lạy Đức Cửu Trùng Thánh Vân lục cung công chúa.
Đức Thiên tiên Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Mã Hoàng công chúa, sắc phong Chế Thắng Hỏa Diệu Đại Vương, gia phong Tiên Hương Thánh mẫu.
Đức đệ nhị đỉnh thượng cao sơn triều Mường Sơn tinh công chúa Lê Mại Đại Vương.
Đức đệ tam Thủy phủ, Lân nữ Công Chúa.
Đức đệ tứ khâm sai Thánh Mẫu, tứ vị chầu bà, năm tòa quan lớn Mười dinh các quan, mười hai Tiên Cô, mười hai thánh cậu, Ngũ hồ Đại tướng, Thanh Hoàng Bạch Xà Đại tướng.
Hôm nay là …
Tín chủ con là ………..
Ngụ tại:………………
Cùng toàn thể gia đình đến điện (phủ, đền) chắp tay kính lễ khấu đầu vọng bái.
Lòng con thành khẩn, dạ con thiết tha kính dâng lễ vật con cúi xin các ngài xét thương cứu độ cho gia đình con tiêu trừ tai nạn điều lành thường tới, cầu tài được tài, cầu lộc được lộc, cầu bình an được bình an.
Nam mô a di đà phật! (3 lần)
4. Các công trình kiến trúc nổi bật thuộc quần thể di tích Phủ Dầy:
Quần thể Phủ Dầy có hơn 20 công trình kiến trúc độc đáo, trong đó có 3 công trình liên quan đến cuộc đời Thánh Mẫu Liễu Hạnh vào ngày lễ Giáng sinh lần hai, đó là phủ Tiên Hương (phủ chính), phủ Vân Cát và lăng Chúa Liễu.
4.1. Phủ Tiên Hương (phủ chính):
Tiên Hương được người dân coi là phủ chính thờ Mẫu. Đó là lý do tại sao nơi này chào đón hầu hết các khách du lịch. Công trình kiến trúc được xây dựng từ thời Lê sơ, tức là trong những năm 1663 – 1671. Trong suốt lịch sử hơn 400 năm của nó, người ta đã nhiều lần sửa chữa ngôi đền, trở nên trông đẹp đẽ hơn và rộng rãi hơn. Như vậy, điện Tiên Hương có tất cả 19 tòa nhà và 81 phòng lớn nhỏ. Ngay trước đền là hồ bán nguyệt tương đối rộng. Toàn bộ thành hồ được ghép từ đá hình rồng chạm trổ tinh xảo.
Chính điện của phủ được làm theo cấu trúc 4 cung gồm đệ nhất, đệ nhị, đệ tam và đệ tứ. Các mái vòm được chạm khắc tinh xảo, sơn vẽ uy nghiêm.
Bên trong có cung thờ tam thánh mẫu, chia làm 2 gian thờ. Không gian bên ngoài thờ ngai vị của các ngài.
Bên ngoài khu chính điện có hai sảnh thờ các thánh cô, thánh cậu,…
4.2. Phủ Vân Cát:
Gần phủ chính là Phủ Vân Cát. Phủ được xây dựng với kiến trúc giống như điện Tiên Hương. Tương tự, có một hồ bán nguyệt ngay trước cổng. Giữa hồ là nhà Thủy Lâu, 3 gian, mái cong vút. Phủ Vân Cát cũng có 4 gian đệ nhất, đệ nhì, đệ ba và đệ bốn. Mẫu Liễu Hạnh được thờ chính giữa.
4.3. Lăng Bà Chúa Liễu:
Lăng Bà Chúa Liễu là nơi an nghỉ của Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Lăng được xây dựng bên cạnh phủ chính có dạng hình chữ nhật với diện tích khoảng 625 m2. Cổng vào là đông tây, nam bắc. Toàn bộ lăng được lát bằng đá xanh chạm trổ hoa văn tinh xảo, các cửa ra vào có trụ cổng hình búp sen đang chớm nở. Chính giữa lăng là lăng mộ hình bát giác rất uy nghiêm.
5. Đặc sắc lễ hội Phủ Dầy Nam Định:
Lễ hội Phủ Dầy ở Nam Định thường được tổ chức hàng năm vào tháng 3 âm lịch để tỏ lòng thành kính với Mẫu Thượng Thiên và cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, hoa trái, vạn vật hạnh phúc, khỏe mạnh. Lễ hội Phủ Dầy được coi là lễ hội lớn nhất và độc đáo nhất ở bất cứ đâu. Các học giả văn hóa cũng coi sự kiện này là một phần quan trọng trong việc tạo nên “Sử thi Liễu Hạnh” hào hùng và đáng khâm phục.
Cũng như nhiều lễ hội khác, lễ hội Phủ Dầy cũng gồm phần lễ và phần hội.
Phần lễ gồm ba phần lần lượt là: lễ rước Mẫu Thỉnh Kinh, lễ rước Đuốc, lễ kéo chữ Hoa Trượng Hội. Phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động sôi nổi mang không gian sinh hoạt, văn hóa xưa vào hiện đại thông qua các trò chơi truyền thống như múa rối nước, cờ người, thi thổi cơm,… Ngoài hát chèo, còn có bài hát mang đầy giá trị dân tộc từ xa xưa.
Trong thời gian diễn ra lễ hội, nghi lễ Hầu đồng diễn ra đồng loạt trong đền. Đó là một nghi thức tín ngưỡng dân gian chỉ có ở các đền, phủ. Ngoài ra hàng năm vào ngày 7 hoặc 8 tháng giêng âm lịch. Trước cổng chùa có họp chợ Viềng nổi tiếng nhất miền Bắc. Đi chợ Viềng được cho là “mua may, bán rủi”. Và cũng được coi là hình thức gieo quẻ đầu năm để mang lại may mắn, phúc lành cho cả năm. Chợ Viềng mang nhiều ý niệm tâm linh, nhưng đó là một phong tục tốt đẹp có từ xa xưa và trở thành một phần quan trọng trong mỗi mùa Tết Nguyên đán.
