Khu chế xuất là gì? Điểm khác biệt giữa khu chế xuất và khu công nghiệp?

1. Khu chế xuất là gì?

Khu chế xuất là khu công nghiệp đặc biệt chỉ tập trung chuyên sản xuất hàng xuất khẩu, thực hiện các dịch vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu, có ranh giới địa lí xác định, do Chính phủ thành lập hoặc cho phép thành lập. Và doanh nghiệp hoạt động bên trong khu chế xuất được gọi là doanh nghiệp chế xuất.

Khu chế xuất tiếng Anh là “Export Processing zone “

2. Mục tiêu của khu chế xuất:

Mục đích chính của nó là để nâng cao kim ngạch xuất khẩu của các nước đang phát , bù đắp bớt một phần thâm hụt trong cán cân thanh toán. Nó còn có mục đích là thu hút vốn đầu tư nhằm giải quyết công ăn việc làm cho lực lượng lao động còn khá dồi dào vào các ngành nghề với định hướng xuất khẩu. mang lại GDP và hiệu quả kinh tế cao

3. Vai trò của khu chế xuất ở Việt Nam:

Với sự quan trọng của sự phát triển kinh tế thì vai trò của các khu chế xuất càng được quan tâm. Nó đang thể hiện rõ tính chất, hiệu quả của một mô hình mang tính đột phá trong thu hút đầu tư, tăng trưởng công nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế Việt Nam theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Được phát triển dựa trên chủ trương quy hoạch các vùng tập trung công nghiệp, vùng lãnh thổ kinh tế gắn với các cơ chế, chính sách đặc thù. Điều này nhằm tạo đột phá trong phát triển công nghiệp, phát triển vùng phục vụ mục tiêu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trải qua quá trình xây dựng và phát triển, Khu chế xuất đã có những đóng góp tích cực trong thu hút đầu tư.

Đặc biệt, là đầu tư trực tiếp nước ngoài, giải quyết việc làm, góp phần hiện đại hóa kết cấu hạ tầng, nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế các địa phương và cả nước. Đảm bảo thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế, thương mại gắn với bảo đảm an ninh quốc phòng trên biển, biên giới và đất liền.

Khu chế xuất đã tạo ra một hệ thống kết cấu hạ tầng tương đối đồng bộ, có giá trị lâu dài, góp phần hiện đại hóa hệ thống kết cấu hạ tầng trên cả nước. Các Khu chế xuất có đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng ngành sản xuất công nghiệp, nâng cao giá trị xuất khẩu và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Qua đó, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các địa phương và cả nước theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Góp phần quan trọng trong việc giải quyết việc làm, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao thu nhập, đời sống và trình độ của người lao động.

4. Những bất cập quản lý khu chế xuất:

Thế nhưng, bên cạnh những kết quả đã đạt được, chúng ta vẫn vấp phải những hạn chế.

– Đầu tiên về công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng.

– Hai là chất lượng thu hút đầu tư, công tác bảo vệ môi trường và vấn đề lao động.

– Ba là cơ chế, chính sách pháp luật liên quan tới Khu chế xuất còn chồng chéo, chưa đồng bộ.

5. Điểm khác biệt giữa khu chế xuất và khu công nghiệp:

– Về khái niệm:

Nhìn chung, khu chế xuất và khu công nghiệp Việt Nam đều là khu vực có ranh giới địa lý xác định, phân biệt với các vùng lãnh thổ khác. Đặc biệt, những vị trí này đều không có dân cư sinh sống. Đây là những nơi tập trung các doanh nghiệp sản xuất và phục vụ sản xuất. Các mô hình này được thành lập theo quy định của Nhà nước Việt Nam. Chúng hoạt động theo một quy chế riêng.

Tuy nhiên, bản chất phục vụ của hai khu này lại không hoàn toàn giống nhau.

+ Khu công nghiệp được hiểu đơn giản khu chuyên sản xuất hàng công nghiệp và thực hiện các dịch vụ cho sản xuất hàng công nghiệp. Tại đây doanh nghiệp Việt Nam hay doanh nghiệp nước ngoài đều có thể hoạt động.

+ Khu chế xuất thì có mục đích chuyên dụng hơn. Đây là khu công nghiệp dành riêng cho các doanh nghiệp chuyên sản xuất các mặt hàng xuất khẩu ra nước ngoài. Trong đó có cả các doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ liên quan đến hoạt động xuất – nhập khẩu.

–  Về mục tiêu:

+ Khu công nghiệp được xây dựng nên với mục tiêu phổ cập các hoạt động sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy loại hình này mở ra để thu hút các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Do đó các doanh nghiệp của Việt Nam, Hàn Quốc hay Nhật Bản đều có thể lựa chọn thuê xưởng ở các khu công nghiệp.

+ Khu chế xuất lại có phần hạn chế hơn. Chúng được thành lập chỉ để thu hút các doanh nghiệp nước ngoài.

– Về tính chất ranh giới địa lý:

Đây được xem là điểm khác nhau đặc trưng nhất giữa 2 khu này.

Ranh giới địa lý của nhà xưởng thuê khu công nghiệp đơn thuần được xác lập bằng hệ thống hàng rào. Ngược lại, trong khu chế xuất ranh giới địa lý các doanh nghiệp chính là biên giới hải quan và thuế quan của một nước. Khu chế xuất phải có hàng rào thuế quan tách biệt hoàn toàn với những doanh nghiệp bên ngoài. Do đó chúng hoạt động độc lập.

Chính vì vậy, trường hợp một vài doanh nghiệp không thể tìm được xưởng thuê trong khu chế xuất. Họ buộc phải đến các khu công nghiệp để tìm kiếm. Khi xây dựng nhà xưởng ở ngoài khu chế xuất, mô hình nhà xưởng phải có hàng rào, tách biệt với đơn vị khác. Ngoài ra xưởng còn được kiểm soát bằng camera an ninh của các đơn vị hải quan.

– Về chính sách ưu đãi:

Các khu công nghiệp là mô hình sản xuất phổ thông. Chính vì vậy, các chính sách ưu đãi cho các khu công nghiệp chỉ ở mức cơ bản nhất định. Ví dụ như đối với khu công nghiệp ở các tỉnh thành không phải đô thị loại 1 thì chính sách ưu đãi phổ biến nhất là giảm thuế hai năm đầu và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo. Còn đối với các khu chế xuất, những doanh nghiệp này có nhiều yêu cầu khắt khe hơn. Chính vì vậy, doanh nghiệp tại đây được hưởng nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt.

Doanh nghiệp ở khu chế xuất được tự do nhập khẩu không giới hạn số lượng nguyên vật liệu. Không chỉ vậy những doanh nghiệp này không phải nộp thuế doanh thu, thuế xuất khẩu cho những mặt hàng sản xuất ra và xuất khẩu. Ngoài ra ở đây doanh nghiệp còn được hỗ trợ làm các thủ tục hải quan nhanh chóng. Kể cả quá trình nhập nguyên vật liệu hay xuất khẩu hàng hóa. doanh nghiệp được sử dụng cơ sở hạ tầng tốt và được trợ cấp giá điện nước.

Như vậy, tùy vào sản phẩm và mục đích kinh doanh, vận hành của mình doanh nghiệp khi đi thuê xưởng sẽ có sự lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, dù chọn khu vực nào bạn cũng nên có những kiến thức cần thiết. Nhờ đó quá trình tìm nhà xưởng thuê được thuận tiện.

6. Những khu chế xuất tiêu biểu:

Các khu chế xuất thường được tập trung đông ở những vị trí đắc địa và là “đầu tàu” của cả khu vực như TP.HCM, Hà Nội, Hà Nam,… Dưới đây là 4 khu chế xuất lớn tiêu biển tại Việt Nam 2020:

1. Khu chế xuất Linh Trung 1 – Thủ Đức, TP.HCM

2. Khu chế xuất Linh Trung 2

3. Khu chế xuất Linh Trung 3

4. Khu chế xuất Tân Thuận – Quận 7, TP.HCM

7. Doanh nghiệp khu chế xuất là gì?

Doanh nghiệp chế xuất là :

– Doanh nghiệp chuyên sản xuất hàng hóa tiêu dùng sử dụng trong mục đích xuất khẩu thị trường nước ngoài

– Phải nằm trong khu chế xuất

– Các loại hàng hóa do doanh nghiệp đó sản xuất khẩu phải xuất khẩu 100% ra nước ngoài

– Phải khai báo với cơ quan Hải quan để trở thành doanh nghiệp chế xuất.

8. Lợi thế của các doanh nghiệp chế xuất:

Lợi thế của các doanh nghiệp chế xuất:

Khi nói về Khu chế xuất, chúng ta hoàn toàn không thể phủ nhận những đặc điểm, lợi thế và vai trò đặc biệt của nó. Những chính sách ưu đãi hay còn gọi là những quyền lợi ưu tiên mà Doanh nghiệp chế xuất được hưởng đáng nói như:

Có hệ thống phi thuế quan, trừ ưu đãi riêng đối với khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu;

Lao động giá rẻ;

Hưởng ưu đãi về thuế, giảm tiền thuê đất và được miễn thuế xuất khẩu khi xuất khẩu sản phẩm và nguyên liệu của họ;

Các doanh nghiệp chế xuất cũng thường kết nối với các cảng biển và sân bay để xuất khẩu hiệu quả hơn. Do vị trí của họ trong các Khu chế xuất, các doanh nghiệp này được hưởng lợi từ cách xử lý thuế độc đáo;

Ngoài ra, doanh nghiệp chế xuất thành lập trong Khu chế xuất được phép bán hàng hóa vào thị trường nội địa; tuy nhiên, người nhận sẽ phải trả thuế nhập khẩu. Ngược lại, các doanh nghiệp chế xuất được thành lập trong khu công nghiệp không phải là khu chế xuất sẽ bị cấm bán cho các doanh nghiệp trong nước tại thị trường Việt Nam.

Quy định cụ thể với khu chế xuất:

Khu chế xuất hoặc doanh nghiệp chế xuất được áp dụng quy định đối với khu phi thuế quan. Trừ ưu đãi riêng đối với khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu.

Doanh nghiệp chế xuất được mua vật liệu xây dựng, văn phòng phẩm, lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng từ nội địa Việt Nam để xây dựng công trình, phục vụ cho điều hành bộ máy văn phòng và sinh hoạt của cán bộ, công nhân làm việc tại doanh nghiệp.

Doanh nghiệp chế xuất, người bán hàng cho doanh nghiệp chế xuất được lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu và hải quan đối với vật liệu xây dựng, văn phòng phẩm, lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng từ nội địa Việt Nam.

Về cơ bản, mọi hàng hóa/ dịch vụ vào khu chế xuất hoạt động sẽ được hưởng mức thuế VAT 0%. Tuy nhiên, Doanh nghiệp sẽ cần đáp ứng những yêu cầu nhất định.

Một vài lưu ý nhỏ đối với các doanh nghiệp chế xuất:

Mặc dù việc kiểm tra của hải quan đối với các doanh nghiệp rất nghiêm ngặt, nhưng đó lại là một cái giá rất nhỏ để trả cho những miễn trừ và lợi ích mà họ nhận được. Các lợi ích về thuế và những chính sách đem lại ưu điểm cho doanh nghiệp này làm cho chúng trở thành một giải pháp vô cùng hấp dẫn dành cho hoạt động sản xuất truyền thống và những công ty hạn chế về chế biến tại thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, để có được những ưu đãi và lợi ích về thuế đối với các Doanh nghiệp chế xuất, quan trọng nhất là phải điều hành tài khoản công ty một cách có trật tự, quản lí rõ ràng và đặc biệt là phải tuân thủ tất cả các thủ tục của hải quan cũng như các vấn đề về đầu tư.

Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết:

-Nghị định số 82/2018/NĐ-CP quy đinh về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế.