Khái niệm thủ tục tố tụng dân sự rút gọn? Ý nghĩa của thủ tục tố tụng dân sự rút gọn?
Trong hoạt động tố tụng dân sự hiện nay thì được pháp luật dân sự hiện hành quy định về các vấn đề liên quan đến thủ tục tố tụng bao gồm: Thủ tục tố tụng dân sự thông thường và thủ tục tố tụng dân sự rút gọn. Tuy nhiên, tùy vào từng trường hợp và vụ án với những tình tiết cụ thể mà các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ lựa chọn các thủ tục tố tụng dân sự khác nhau. Đối với những vụ việc được xác định là có nội dung đơn giản và ít tình tiết phức tạp thì đa phần các cơ quan tố tụng sẽ sử dụng thủ tục tố tụng dân sự rút gọn để rút ngắn được thời gian và thủ tục không cần thiết để tránh gây ra các tình trạng tốn thời gian và tiền của.
Tuy nhiên không phải ai cũng có thể biết được hết các nội dung liên quan đến thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự. Vậy theo như quy định của pháp luật hiện hành thì thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự có khái niệm được pháp luật quy định với nội dung như thế nào và ý nghĩa về thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự được biết đến ra sao? Trong nội dung bài viết dưới đây, Luật Dương Gia sẽ gửi tới quý bạn đọc nội dung liên quan đến thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự như sau:
Dịch vụ Luật sư
Cơ sở pháp lý:
1. Khái niệm thủ tục tố tụng dân sự rút gọn
Trong quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì có thể thấy trong Bộ luật này đã cho chúng ta thấy về bản chất thì thủ tục rút gọn được nhận định ở đây là một dạng của thủ tục đặc biệt. Thủ tục rút gọn là sự giản lược và thực hiện các hoạt động đơn giản hóa một số khâu trung gian không cần thiết trong quá trình giải quyết vụ án nhằm xử lí nhanh chóng và kịp thời các vụ án nhưng vẫn đảm bảo tính chính xác
Từ nhận định vừa được nêu ra ở trên thì tác giả có thể đưa ra khái niệm về thủ tục tố tụng dân sự rút gọn như sau : “Thủ tục rút gọn là thủ tục tố tụng dân sự được tòa án áp dụng để giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại và lao động có đủ các điều kiện do pháp luật quy định trong một thời hạn ngắn do một thẩm phán tiến hành với trình tự đơn giản so với thủ tục giải quyết vụ án dân sự nhằm giải quyết vụ án nhanh chóng và đúng pháp luật”.
Từ khái niệm trên, có thể đưa ra các đặc điểm của thủ tục tố tụng dân sự rút gọn trong Bộ luật Tố tụng dân sự như sau:
– Thứ nhất, thủ tục rút gọn chỉ được tòa án áp dụng để giải quyết những vụ án dân sự đáp ứng các điều kiện nhất định do pháp luật quy định. Đó là những vụ án dân sự có tính chất đơn giản, rõ ràng về sự việc và áp dụng pháp luật, bị đơn thừa nhận nghĩa vụ, chứng cứ rõ ràng, đầy đủ và không có yếu tố nước ngoài.
– Thứ hai, việc giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn do một thẩm phán giải quyết.
Do tính chất đơn giản, rõ ràng của vụ án dân sự nên khi giải quyết vụ án, thẩm phán chỉ cần thẩm định lại sự việc, tài liệu chứng cứ và áp dụng các quy định của pháp luật để ra phán quyết. Vì vậy, việc giải quyết vụ án dân sự theo thù tục rút gọn không cần thiết phải do một hội đồng xét xử tiến hành mà chỉ cần một thẩm phán giải quyết.
– Thứ ba, thời hạn giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn được thực hiện trong thời gian ngắn hơn so với thời hạn giải quyết vụ án dân sự thông thường. Các vụ án giải quyết theo thủ tục tố tụng thông thường là những tranh chấp, mâu thuẫn gay gắt, quyết liệt nên thời hạn giải quyết vụ án thường kéo dài hơn do tòa án cần cổ thời gian để tiến hành xác minh, thu thập các chứng cứ, tài liệu để làm sáng tỏ tình tiết trong vụ án. Tuy nhiên, đối với các vụ án giải quyết theo thủ tục rút gọn, do bị đơn đã thừa nhận nghĩa vụ, chứng cứ rõ ràng, đầy đủ, tòa án không phải thu thập tài liệu, chứng cứ nên thời hạn giải quyết vụ án này thường ngắn hơn so với các vụ án giải quyết theo thủ tục thông thường.
– Thứ tư, một trong những đặc điểm của thủ tục tố tụng dân sự rút gọn đó là trình tự, thủ tục giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn cũng có các trình tự tiến hành thủ tục rút gọn đơn giản hơn so với thủ tục giải quyết vụ án dân sự thông thường. Bởi vì, do tính chất đơn giản của vụ án nên các bước tiến hành giải quyết vụ án cũng được rút gọn, tòa án không cần thiết phải hoà giải trước khi mở phiên tòa mà có thể tiến hành hoà giải ngay tại phiên tòa. Ngoài ra, tại phiên tòa, thẩm phán chỉ cần thẩm định lại sự việc để áp dụng pháp luật giải quyết vụ án nên việc trình bày, tranh luận, đối đáp cũng được thực hiện nhanh chóng, đơn giản.
2. Ý nghĩa của thủ tục tố tụng dân sự rút gọn
Ý nghĩa to lớn của thủ tục tố tụng dân sự rút gọn nằm ngay trong chính tên gọi của thủ tục này với mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có thể tiếp cận công lí một cách nhanh chóng. Việc xây dựng thủ tục tố tụng dân sự rút gọn có ý nghĩa không chỉ đối với các đương sự, tòa án mà nó còn có ý nghĩa xã hội rộng lớn và sâu sắc
Thứ nhất, việc xây dựng thủ tục tố tụng dân sự rút gọn góp phần đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, hội nhập kinh tế quốc tế và là sự hiện thực hóa chiến lược cải cách tư pháp của Đảng và nhà nước ta. Thủ tục tố tụng dân sự rút gọn sẽ bảo vệ quyền lợi của các đương sự một cách nhanh chóng, kịp thời. Bởi lẽ, với thời hạn giải quyết được rút ngắn, trình tự tố tụng đơn giản thì vụ án nhanh chóng được giải quyết dứt điểm, khôi phục kịp thời các quan hệ xã hội bị xâm phạm, qua đó bảo vệ quyền lợi của các đương sự nhanh chóng, hiệu quả.
Thứ hai, việc xây dựng thủ tục tố tụng dân sự rút gọn sẽ giảm đáng kể các chi phí tố tụng cho đương sự và tòa án trong quá trình giải quyết vụ án. Thủ tục tố tụng dân sự rút gọn sẽ đem lại hiệu quả về mặt kinh tế cho cà Nhà nước và đương sự đó là tiết kiệm thời gian, nhân lực, tiền của Nhà nước và của các đương sự. Ngoài ra, việc giải quyết vụ án nhanh chóng, dứt điểm sẽ đem lại hiệu quả cao cho việc xét xử là bảo vệ kịp thời các quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự và tòa án có điềụ kiện tập trung thời gian, nguồn lực con người cho việc giải quyết các vụ án dân sự khó khăn, phức tạp khác.
Thứ ba, trong thủ tục tố tụng dân sự rút gọn thời gian để tiến hành tố tụng được rút ngắn đi rất nhiều lần so với thủ tục tố tụng dân sự thông thường. Do vậy quyền lợi hợp pháp của đương sự sẽ được đảm bảo một cách nhanh chóng kịp thời
Thứ tư, thủ tục tố tụng dân sự rút gọn đáp ứng yêu cầu về bảo đảm quyền tiếp cận công lí của công dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho tòa án có thể giải quyết nhanh chóng vụ án
Thứ năm, thủ tục tố tụng dân sự rút gọn góp phần giảm áp lực công việc ho cán bộ ngành tòa án, đặc biệt là đối với thẩm phán khi mà số lượng các vụ án tranh chấp về dân sự, thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình ngày một gia tăng. Thủ tục tố tụng dân sự rút gọn đảm bảo nâng cao trách nhiệm cá nhân của thẩm phán và tạo điều kiện cho thẩm phán tập trung thời gian công sức cho việc giải quyết các vụ án khác.
Như vậy, từ các ý nghĩa được nêu ra ở trên thì có thể thấy, trong quá trình tố tụng dân sự thì để bảo đảm quyền lợi cho các bên đương sự, theo như quy định của Bộ luật tố tụng dân sự quy định rất chặt chẽ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn. Ngoài ra, thì đối với một vụ án dân sự mà thiếu một trong các điều kiện hoặc trong quá trình giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gon mà phát sinh một trong các tình tiết mới làm cho vụ án dân sự này không còn đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn thì vụ án được giải quyết theo thủ tục thông thường và được pháp luật quy định rất cụ thể trong quy định của pháp luật hiện hành.
Tuy nhiên, trong thực tế thì với việc mà pháp luật hiện hành đã quy định chặt chẽ về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn như nêu ở trên đã thu hẹp phạm vi giải quyết những vụ án và những vụ án với những tình tiết đủ điều kiện được giải quyết theo thủ tục này là rất it. Bên cạnh đó, một trong những bất cập và gây ảnh hưởng đến rất nhiều yếu tố khác như việc pháp luật đã quy định những vụ án dân sự được thụ lý theo thủ tục rút gọn mà trong quá trình giải quyết phát sinh tình tiết mới làm cho vụ án không còn đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn thì những vụ án này sẽ phải chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường sẽ làm cho thời gian giải quyết vụ án bị kéo dài do thời hạn chuẩn bị xét xử tính lại từ đầu.
