Người lao động là bộ phận yếu thế được pháp luật quan tâm và bảo vệ. Bảo vệ quyền nhân thân cho người lao động góp phần tạo nên sự cân bằng trong mối quan hệ lao động tạo động lực phát triển xã hội văn minh. Vậy bảo vệ quyền nhân thân của người lao động là gì?
Mục lục bài viết
1. Quyền nhân thân của người lao động là gì?
Quyền nhân thân là một bộ phận của quyền con người, quyền dân sự và không thể tách rời khỏi quyền con người Theo khoản 1 Điều 25 bộ luật dân sự mới nhất năm 2015 có quy định rằng: “Quyền nhân thân được quy định trong bộ luật này là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá nhân, không thể chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.”
Định nghĩa “Bảo vệ quyền nhân thân của người lao động là việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền lao động của người lao động khi tham gia vào mối quan hệ lao động.”
Với định nghĩa Bảo vệ quyền nhân thân của người lao động là việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền lao động của người lao động khi tham gia vào mối quan hệ lao động thì pháp luật về bảo vệ quyền nhân thân của người lao động được hiểu là các văn bản quy phạm pháp luật có các điều luật, biện pháp được đưa ra nhằm hướng tới mục đích bảo vệ các quyền nhân thân của người lao động
2. Ý nghĩa của việc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động:
– Đối với người lao động
Từ việc nâng cao các biện pháp bảo vệ quyền nhân thân của người lao động thì sẽ khiến cho tâm lý của người lao động thoải mái hơn
không phải suy nghĩ thiệt hơn về các quyền lợi được bảo vệ của mình và cũng nhờ đó mà người lao động sẽ cảm thấy công sức của mình bỏ ra là xứng đáng từ đó sẽ cố gắng đóng góp nhiều hơn cho người sử dụng lao động và xã hội.
– Đối với người sử dụng lao động
Thứ nhất, khi người lao động được đảm bảo đầy đủ quyền lợi thì người lao động sẽ hăng say làm việc và đem về nhiều lợi ích cho người sử dụng lao động.
Thứ hai, việc bảo vệ tốt quyền nhân thân của người lao động cũng có thể sẽ là một lợi thế để thu hút nhiều người lao động tham gia vào quan hệ lao động với chính người sử dụng lao động có thực hiện đầy đủ việc bảo vệ quyền nhân thân.
Thứ ba, việc bảo vệ tốt quyền nhân thân của người lao động còn giúp tiết kiệm chi phí cho người sử dụng lao động.
Thứ tư, việc bảo vệ tốt quyền nhân thân của người lao động đem lại uy tín cho chính người sử dụng lao động.
– Đối với xã hội
Việc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động giúp cho việc phát triển ngày càng góp phần kiến tạo nên một xã hội tiến bộ, văn minh. Không những vậy từ việc bảo vệ tốt quyền nhân thân của người lao động sẽ giúp cho các doanh nghiệp ngày càng phát triển tạo ra nhiều lợi nhuận. Việc tạo ra nhiều lợi nhuận sẽ góp phần không hề nhỏ vào việc giúp cho nền kinh tế phát triển ổn định nền kinh tế của đất nước. Nền kinh tế của đất nước được phát triển và ổn định sẽ góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
3. Điều chỉnh pháp luật về bảo vệ quyền nhân thân của người lao động:
3.1. Cơ sở quy định bảo vệ quyền nhân thân của người lao động:
Quy định về việc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động được đưa ra dựa trên cơ sở quyền con người trong Hiến pháp, các công ước
quốc tế về quyền con người. Từ các quy định về quyền con người và các định nghĩa về quyền nhân thân mà đưa ra các vấn đề liên quan và ảnh hưởng đến quyền nhân thân
3.2. Nguyên tắc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động:
– Thứ nhất, việc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động phải được bảo vệ một cách bình đẳng và không được phân biệt đối xử.
– Thứ hai, việc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động phải có mối tương quan hợp lý trong cả việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sửa dụng lao động..
– Thứ ba nguyên tắc bảo vệ quyền nhân thân của người lao động trên cơ sở khuyến khích những thỏa thuận có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật.
3.3. Nội dung pháp luật về quyền nhân thân của người lao động:
Nội dung bảo vệ quyền nhân thân của người lao động
– Pháp luật về quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe của người lao động
Pháp luật lao động về quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe của người lao động bao gồm các quy định về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, thời giờ làm thêm, an toàn vệ sinh lao động,.....
– Pháp luật về quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín của người lao động
Việc xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín được thể hiện qua các hành động người sử dụng lao động nhục mạ, chửi mắng, chế bai, bị bôi nhọ hoặc bị nói xấu gây ảnh hưởng đến tinh thần của những người lao động.
Mỗi một cá nhân đều có những phẩm chất và uy tín, danh dự riêng, những danh dự, phẩm chất và uy tín này là những giá trị riêng và nó gắn liền với mỗi một con người. Những giá trị này có thể là những sự thừa nhận về mặt phẩm giá, đạo đức, nhân cách của một con người do chính xã hội nhìn nhận. Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín của một cá nhân là một trong các quyền cơ bản của con người và không ai có thể xâm phạm đến quyền này.
– Bảo vệ đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình
Việc bảo vệ đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được thể hiện qua việc người sử dụng lao động không nên tiết lộ các thông tin cá nhân của người lao động hay các thông tin về các mối quan hệ của người lao động ra bên ngoài mà chưa được sự đồng ý của người lao động. Người sử dụng lao động không nên can thiệp quá nhiều vào các mối quan hệ và thông tin của người lao động bởi hành động can thiệp vào việc riêng và tiết lộ thông tin của người lao động là hành vi sai trái. 1.2.3.2. Biện pháp bảo vệ quyền nhân thân của người lao động
+ Biện pháp pháp lý
Biện pháp pháp lý là những quy định pháp luật liên quan đến những cách thức ban hành những quy định pháp luật, cách thanh tra, giám sát, xử lý vi phạm đối với người lao động và người sử dụng lao động. Các biện pháp pháp lý này đều được đưa ra dựa trên những tính chất về chủ thể thực hiện, tính chất của biện pháp và sự tác động của các biện pháp này lên các chủ thể là người lao động và người sử dụng lao động.
+ Biện pháp xã hội
Biện pháp xã hội là biện pháp thông qua tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở thực hiện các hoạt động nhằm mục đích bảo vệ chính những người lao động. Việc thành lập tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở nhằm mục đích tổ chức này sẽ đứng ra bảo vệ quyền lợi của người lao động bằng cách đại diện cho người lao động thương lượng tập thể với người sử dụng lao động, không chỉ đại diện cho người lao động thương lượng tập thể mà tổ chức còn được đối thoại tại nơi làm việc, được tham khảo ý kiến xây dựng giám sát việc thực hiện thang lương, bảng lương, mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động và những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của người lao động là thành viên của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở
– Biện pháp kinh tế
Biện pháp kinh tế được thể hiện qua việc bồi thường thiệt hại. Trong mối quan hệ lao động khi có các sự việc xảy ra do việc người sử dụng lao động vi phạm các quy định về bảo vệ quyền nhân thân của người lao động gây ra các hậu quả có thể nghiêm trọng hoặc không nghiêm trọng lắm nhưng bắt buộc người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động một cách hợp lý và phù hợp với hoàn cảnh khi xảy ra các vấn đề, vụ việc và có dấu hiệu của sự tổn thất. Tổn thất đây có thể hiểu là tổn thất về tinh thần hoặc là tổn thất về mặt vật chất.