Hướng dẫn chơi trò chơi dân gian Chơi chuyền (Banh đũa)

1. Chơi chuyền (Banh đũa) là gì?

Chơi chuyền, thường được gọi là Đánh chắt đánh chuyền, Đánh thẻ, Đánh chuyền, là một trò chơi dân gian truyền thống phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt ưa thích bởi các em nhỏ và đặc biệt là các cô bé xinh đẹp. Trò chơi này đã trở thành một phần không thể thiếu trong tuổi thơ của chúng ta, từ những buổi chiều hè nóng bức đến các sân trường xanh mướt.

Tuy nhiên, theo thời gian, khi các trò chơi hiện đại với đồ họa sắc nét và công nghệ thú vị xuất hiện, sự hấp dẫn của chơi chuyền dường như đã giảm đi một phần đối với các em nhỏ. Điện thoại di động, máy tính bảng và các trò chơi trực tuyến đã thu hút sự quan tâm của các em, thay thế cho những trò chơi truyền thống mà chúng ta từng đam mê.

Tuy vậy, chơi chuyền vẫn đóng góp một giá trị đặc biệt cho sự phát triển của trẻ em. Nó không chỉ giúp trẻ phát triển sức khỏe và kỹ năng vận động, mà còn tạo cơ hội cho họ học cách làm việc nhóm, tương tác xã hội và rèn luyện tính kiên nhẫn cùng sự tự tin. Chơi chuyền không chỉ là một trò chơi giải trí, mà còn là một hình thức giáo dục tinh thần quý báu, truyền thống từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Dù có sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các trò chơi điện tử, chơi chuyền vẫn giữ vị trí đặc biệt trong trái tim của trẻ em Việt Nam. Nó là sự kết nối với quá khứ và là một phần không thể thiếu của nền văn hóa trò chơi truyền thống của chúng ta. Chúng ta hy vọng rằng chơi chuyền sẽ vẫn luôn tồn tại và phát triển trong tương lai, để làm cho tuổi thơ của các em trở nên đầy ý nghĩa và đáng nhớ.

Nếu nhìn vào nguồn gốc của trò chơi chuyền, trò chơi này đã có mặt và phát triển từ rất lâu, kéo dài qua nhiều thế kỷ. Nó không phải là một trò chơi có quy tắc cố định, mà được trẻ em tạo ra theo sự ngẫu hứng và tự phát. Chính các em là người đặt ra các luật chơi cho từng phiên bản khác nhau của trò chơi này. Điều đặc biệt là chúng có khả năng thay đổi luật chơi bất cứ lúc nào theo ý muốn của mình. Đây chính là điểm độc đáo khiến cho trò chơi đánh chuyền trở nên thú vị và độc đáo.

2. Chuẩn bị những gì trước khi chơi chuyền?

Trước khi bắt đầu cuộc chơi đánh chuyền, có một số điều quan trọng cần chuẩn bị để đảm bảo mọi người có thể tham gia một cách suôn sẻ và đầy hứng thú.

– Người chơi: Trò chơi chuyền linh hoạt về số người tham gia. Bạn có thể chơi một mình hoặc kêu gọi từ 2 đến 5 người tham gia, và mọi người sẽ thay phiên nhau tham gia vào cuộc chơi vui nhộn này.

– Dụng cụ chơi: Để chơi chuyền, bạn cần chuẩn bị dụng cụ chơi gồm 10 que nhỏ, thường được gọi là “que chuyền,” và một quả bóng. Những que chuyền này có thể được làm bằng tre hoặc nứa, thường có thân nhỏ và dài. Ngày nay, để tiện lợi trong việc cầm nắm và lau chùi, que chuyền thường được sản xuất bằng cao su tự nhiên. Quả bóng, ban đầu được làm từ trái cà hoặc trái chanh, nhưng ngày nay, bạn có thể sử dụng các loại bóng thể thao như quả bóng tennis, bóng bàn hoặc bóng cao su.

– Không gian chơi: Trò chơi chuyền, với tính chất tĩnh tại chỗ của nó, là một trò chơi vô cùng linh hoạt về không gian. Bạn có thể tổ chức nó ở bất kỳ đâu, từ những sân chơi sáng rộng, những lớp học đầy sức sống, cho đến những phòng khách ấm cúng. Sự linh hoạt này chính là điểm mạnh giúp trò chơi này phổ biến và thú vị đối với mọi lứa tuổi.

Tuy nhiên, để đảm bảo trò chơi diễn ra suôn sẻ, một yếu tố quan trọng cần lưu ý là tránh những không gian có vật cản phía trên. Điều này giúp tránh tình huống bóng chuyền bất ngờ va vào những vật thể trên cao, gây nguy cơ làm rơi quả bóng hoặc que chuyền. Việc này không chỉ giúp bảo vệ dụng cụ chơi mà còn đảm bảo tính an toàn và thú vị của trò chơi.

– Học thuộc bài đồng dao: Trò chơi chuyền thường đi kèm với bài đồng dao cùng tên, với lời thơ khá dài. Điều quan trọng là trước khi chơi, người chơi cần học thuộc lời đồng dao này. Điều này sẽ giúp tạo thêm phần thú vị và tính truyền thống cho cuộc chơi.

Với những chuẩn bị này, cuộc chơi đánh chuyền sẽ trở thành một trải nghiệm thú vị và đầy hấp dẫn cho mọi người tham gia, đồng thời cũng giúp duy trì và bảo tồn một phần quý báu trong văn hóa trò chơi của chúng ta.

3. Hướng dẫn chơi trò chơi dân gian Chơi chuyền (Banh đũa):

Hướng dẫn chơi trò chơi dân gian Chơi chuyền:

– Xác định thứ tự tham gia: Trong trò chơi chuyền, mỗi người chơi sẽ tham gia theo một thứ tự được oẳn tù tì lựa chọn. Điều này tạo thêm phần hứng thú và sự thách thức.

– Bàn chuyền một tay: Trong mỗi lượt chơi, người chơi phải thực hiện 10 bàn chuyền một tay và 10 bàn chuyền hai tay, tạo nên một thử thách không dễ dàng.

+ Bàn chuyền một tay: Đây là phần đầu tiên của lượt chơi. Người chơi sẽ giải que chuyền bằng cách nâng quả nặng lên cao, trong khi không làm cho que chuyền bắt đầu bay. Khi quả nặng nằm trên không, người chơi phải nhanh chóng sử dụng tay để trải đặt 10 que chuyền dọc theo chân đang duỗi. Sau đó, họ tiếp tục bằng việc nhanh tay đỡ quả nặng.

+ Phần sau của bàn chuyền một tay là nhặt que chuyền. Quả nặng được ném lên không trung, và trong khi quả nặng đang trên không, người chơi phải nhanh nhẹn dùng tay cầm bóng để nhón lấy số que cần nhặt theo bàn tương ứng. Ví dụ, nếu họ đang chơi ở bàn 1, họ cần nhón lấy 1 que chuyền. Sau khi nhặt hết số que chuyền, họ tiếp tục bằng việc hát bài đồng dao theo bàn tương ứng và chuyển sang bàn tiếp theo.

– Bàn chuyền hai tay: Sau khi hoàn thành 10 bàn chuyền một tay, người chơi chuyển sang chuyền bằng hai tay. Ở đây, họ sẽ ném quả nặng lên cao và sử dụng cả hai tay để nắm 10 que chuyền ở giữa và xoay chúng một đến hai vòng tại chỗ. Bàn chuyền hai tay này cũng cần thực hiện 10 lần, và đoạn đồng dao “Chuyền chuyền một, một đôi…” sẽ đi kèm.

– Điểm số: Sau khi hoàn thành 10 lượt chuyền, người chơi được tính là hoàn thành một lượt chơi chuyền và được thưởng 1 điểm. Tuy nhiên, nếu trong quá trình chơi, họ làm rơi que chuyền hoặc quả nặng, lượt chơi sẽ chuyển cho người tiếp theo, và người bị lỗi sẽ phải chơi lại bàn mà họ đã mắc sai lầm.

Người chơi nào hoàn thành nhiều lượt chơi chuyền hơn sẽ giành chiến thắng trong trò chơi này, và điều này đòi hỏi sự tập trung và kỹ năng đáng kể. Trò chơi chuyền là một trò chơi thú vị và đầy thách thức, thúc đẩy sự phối hợp và kỹ năng của người chơi.

4. Bài hát đồng dao “Chơi chuyền” hay “Banh đũa”:

Dưới đây là lời đồng dao chơi chuyền phổ biết nhất.

Bàn một

Cái mốt, cái mai

Con trai, con hến

Con nhện chăng tơ

Quả mơ, quả mận

Cái cận, lên bàn đôi

Bàn hai

Đôi chúng tôi

Đôi chúng nó

Đôi con chó

Đôi con mèo

Hai chèo ba

Bàn ba

Ba đi xa

Ba về gần

Ba luống cần

Một lên tư

Bàn bốn

Tư củ từ

Tư củ tỏi

Hai hỏi năm

Bàn năm

Năm em nằm

Năm lên sáu

Bàn sáu

Sáu lẻ tư

Tư lên bảy

Bàn bảy

Bảy lẻ ba

Ba lên tám

Bàn tám

Tám lẻ dôi

Đôi lên chín

Bàn chín

Chín lẻ một

Mốt lên mười.

5. Ý nghĩa của trò Chơi chuyền (Banh đũa):

Các trận đánh chuyền không chỉ đơn giản là một hoạt động thể thao mà còn mang trong mình những khoảnh khắc tràn đầy niềm vui, hồn nhiên và sự hấp dẫn, đặc biệt đối với bất kỳ đứa trẻ nào. Đây là những khoảnh khắc đặc biệt, khi họ được tự do thể hiện tài năng, sáng tạo và tính sáng tạo của mình. Từ cú đánh thông minh đến những pha bắt bóng ngoạn mục, trẻ em thể hiện tinh thần thi đấu cao cùng sự hào hứng trong từng động tác.

Trò chơi đánh chuyền không chỉ đơn giản là một trò chơi thể thao; nó là biểu tượng của sự tự do và sáng tạo trong tuổi thơ. Nó kết nối các thế hệ trẻ qua thời gian và giữ cho niềm vui và tinh thần thi đấu luôn sống mãi trong trái tim của mỗi đứa trẻ. Mỗi bức tranh về các trận đánh chuyền là một tấm gương về sự đoàn kết, hợp tác và sự chia sẻ giữa các thành viên trong đội. Điều này không chỉ giúp phát triển kỹ năng vận động, mà còn rèn luyện tính kiên nhẫn, sự tự tin và khả năng làm việc nhóm.

Dù có sự xuất hiện của nhiều trò chơi hiện đại, trò chơi đánh chuyền vẫn sẽ luôn là một phần không thể thiếu trong ký ức và cuộc sống của các em. Nó là nền tảng cho những giá trị quý báu về tình bạn, đồng đội, và tinh thần thi đấu, và chắc chắn rằng tương lai vẫn sẽ thấy những bức tranh sáng tạo của các đứa trẻ đánh chuyền nở rộ và tỏa sáng trên khắp sân chơi.