Hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch. Bài tập cá nhân Luật Thương mại 9 điểm.

1.Khái niệm hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch

Sở giao dịch hàng hóa là chủ thể trung tâm của hoạt động mua bán hàng hóa tương lai, có bản chất chung là một tổ chức nghề nghiệp, có tư cách pháp nhân, hoạt động theo nguyên tắc hạch toán kinh tế độc lập. Trong hoạt động thương mại, hàng hóa là đối tượng của giao dịch mua bán có thể là hàng hóa do người bán chế tạo hoặc sẽ mua sau khi thiết lập giao dịch mua bán hàng hóa (hàng hóa tương lai). Loại giao dịch mua bán hàng hóa mà người bán sẽ sản xuất hoặc mua bán hàng hóa sau khi quan hệ mua bán đã được thiết lập được gọi là quan hệ mua bán hàng hóa tương lai. Theo đó hàng hóa được mua bán theo các hợp đồng mua bán hàng hóa tương lai hay còn gọi là hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch.

Xuất phát từ đối tượng của hợp đồng là hàng hóa tương lai nên hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch có bản chất của hợp đồng mua bán nói chung nhưng được quy định chặt chẽ hơn với các điều khoản bắt buộc về điều kiện giao sau và biện pháp đảm bảo. Tuy nhiên, hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch theo Luật thương mại chỉ là một bộ phận của hợp đồng mua bán hàng hóa tương lai theo ý nghĩa đầy đủ của khái niệm pháp lý này. Chẳng hạn, hợp đầu giao sau về nông sản (như cà phê, cao su thành phẩm…) được xem là hợp đồng mua bán trong thương mại, nhưng những hợp đồng mua bán về lãi suất, chứng khoán… thì không áp dụng các quy định về mua bán hàng hóa trong Luật thương mại.

Phù hợp với tính chất đối tượng của hợp đồng mua bán quá sở giao dịch là hàng hóa tương lai, Luật thương mại quy định hai loại hợp đồng mua bán hàng hóa quá sở giao dịch là: hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng quyền chọn. Hợp đồng kỳ hạn là thỏa thuận, theo đó bên bán cam kết giao và bên mua cam kết nhận hàng hóa tại một thời điểm trong tương lai theo hợp đồng. Giá cả hàng hóa cũng cũng là giá giao sau, có thể thấp hơn hoặc cao hơn giá tại thời điểm giao kết hợp đồng. Hợp đồng về quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán là thỏa thuận, theo đó bên mua quyền có quyền được mua hoặc được bán một hàng hóa xác định với mức giá định trước (gọi là giá giao kết) và phải trả một khoản tiền nhất định để mua quyền này (gọi là tiền mua quyền). Bên mua quyền có quyền chọn thực hiện hoặc không thực hiện việc mua hoặc bán hàng hóa đó. Trong loại hợp đồng này các bên có thể không nhằm mục đích trao đổi hàng hóa mà thực chất chỉ nhằm luân chuyển vốn, hạn chế rủi ro dựa trên giá cả hàng hóa trong tương lai. Ví dụ: Ngày 16/9/2009, công ty T ký hợp đồng quyền chọn mua cà phê với công ty C, giá thực hiện 40.000đ/kg. Nếu vào ngày đáo hạn 31/10/2009, giá cà phê là 45.000đ, thì người mua quyền thực hiện quyền và mua 1kg cà phê với giá 40.000đ. Nếu không có quyền chọn mua sẽ phải mua trên thị trường với giá 45.000đ. Khoản lợi thu được là 5.000đ/kg.

2.Đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch

Về bản chất, hợp đồng mua bán hàng hóa qua sở giao dịch là một dạng cụ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa. Ngoài những đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa nói chung như : hợp đồng được thiết lập giữa các chủ thể chủ yếu là thương nhân, đối tượng của hợp đồng là hàng hóa được phép lưu thông…, hợp đồng mua bán hàng hóa tương lai còn có những đặc điểm sau: