Học thuyết nào đánh dấu sự trở về châu Á của Nhật Bản? Trong thời kỳ này, Nhật Bản đã có những bước tiến đáng kể trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác và phát triển kinh tế với các quốc gia châu Á. Học thuyết này cũng đã đánh dấu sự chuyển đổi quan trọng trong chiến lược đối ngoại của Nhật Bản, từ việc tập trung vào quan hệ với các nước phương Tây sang việc tăng cường quan hệ với châu Á.
Mục lục bài viết
1. Khái quát một số nét cơ bản của học thuyết Fukuda:
Học thuyết nào đánh dấu sự trở về châu Á của Nhật Bản dó d là học thuyết Fukuda
Năm 1975, Nhật Bản và ASEAN thiết lập quan hệ mới. Năm 1977, Thủ tướng Nhật Bản Takeo Fukada tại Manila đã đề xuất ba nguyên tắc quan trọng:
– Nhật Bản tôn trọng hoà bình và không muốn trở thành cường quốc quân sự. Nhật Bản mong muốn đóng góp vào hoà bình và thịnh vượng của Đông Nam Á và thế giới.
– Nhật Bản muốn trở thành người bạn đáng tin cậy của các nước Đông Nam Á, đồng thời củng cố quan hệ trong nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế, xã hội và văn hoá.
– Nhật Bản cam kết hợp tác với ASEAN và các nước thành viên để tăng cường sức mạnh phát triển và đoàn kết của khu vực Đông Nam Á. Nhật Bản cũng mong muốn xây dựng quan hệ với các quốc gia Đông Dương và góp phần vào việc thúc đẩy hoà bình và thịnh vượng trong khu vực.
“Học thuyết Fukuda” hướng dẫn phát triển quan hệ Nhật Bản với ASEAN. Mặc dù có điểm khác nhau, các quốc gia Đông Nam Á dễ chấp nhận và tạo điều kiện cho Nhật Bản triển khai chính sách mới. Tuy nhiên, học thuyết này chưa được thực hiện đầy đủ. Quan hệ Nhật Bản với Đông Nam Á có lịch sử lâu đời, nhưng đây là lần đầu tiên Nhật Bản đưa ra chính sách cụ thể xây dựng quan hệ với các nước Đông Nam Á. Nhật Bản cam kết hỗ trợ 1 tỷ USD cho các dự án của ASEAN và tăng nguồn vốn ODA trong tương lai. Việc công bố học thuyết này quan trọng và mang tính cách mạng, mở ra một bước ngoặt mới trong quan hệ Nhật Bản-ASEAN. Trước đây, Nhật Bản đã tạo ấn tượng không tốt đẹp trong mắt người dân Đông Nam Á. Đề nghị Nhật Bản mở rộng trao đổi văn hoá, y tế và thanh niên với Đông Nam Á để đạt được kết quả tốt hơn trong tương lai.
2. Lí do học thuyết Fukuda ra đời được coi là mốc đánh dấu sự “trở về” Châu Á của Nhật Bản?
Trong bối cảnh quan hệ đối ngoại của Nhật Bản với Mỹ và các nước Tây Âu, việc đưa ra “học thuyết Fukada” vào năm 1977 đã là một bước quan trọng để tăng cường và củng cố mối quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á. Chính sách này đặt mục tiêu tăng cường quan hệ kinh tế, chính trị, văn hoá và xã hội với các quốc gia trong khu vực và xác định Nhật Bản là bạn hàng bình đẳng của các nước thành viên trong tổ chức ASEAN.
“Học thuyết Fukada” là một bước ngoặt quan trọng trong chính sách đối ngoại của Nhật Bản sau Thế chiến II. Với mục tiêu tăng cường vai trò chính trị của Nhật Bản ở Đông Nam Á, chính sách này sử dụng đòn bẩy kinh tế và kết hợp yếu tố văn hoá để nâng cao vai trò quốc tế của Nhật Bản trong khu vực. Đây là một chính sách đối ngoại hoàn chỉnh và mở rộng, thể hiện sự quan tâm đến cả lợi ích vật chất và tinh thần của các đối tác.
Học thuyết Fukuda được coi là chính sách Đông Nam Á lâu dài của Nhật Bản và đóng vai trò quan trọng trong chính sách Châu Á-Thái Bình Dương của Nhật Bản. Nội dung cơ bản của chính sách này là tập trung đặc biệt vào quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á, xác định Nhật Bản là một người bạn thân thiết và cam kết củng cố mối quan hệ dựa trên sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau. Nhật Bản mong muốn mở rộng sự hợp tác với các quốc gia Đông Nam Á trong nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị và văn hoá xã hội. Vì vậy, học thuyết Fukuda được coi là một bước đánh dấu sự trở về của Nhật Bản vào Châu Á.
Qua chính sách này, Nhật Bản khẳng định sẽ làm hết sức mình để củng cố mối quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á. Qua việc hiểu biết từ trái tim đến trái tim, Nhật Bản mong muốn xây dựng một mối quan hệ tin cậy và bền chặt, không chỉ trong lĩnh vực kinh tế và chính trị mà còn trong lĩnh vực văn hoá xã hội. Chính vì vậy, học thuyết Fukada được coi là một mốc quan trọng đánh dấu sự “trở về” của Nhật Bản vào Châu Á và đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một khu vực Châu Á-Thái Bình Dương thịnh vượng và ổn định.
3. Những nguyên nhân khiến học thuyết Fukuda được Đông Nam Á chấp thuận:
3.1. Về tình hình an ninh:
Đông Nam Á là một khu vực đa dạng về văn hóa, lịch sử và chính trị. Nằm ở phía Đông của Châu Á, khu vực này đã trải qua nhiều thay đổi đáng kể trong suốt hàng thế kỷ. Với tầm quan trọng địa lý và các tài nguyên tự nhiên phong phú, Đông Nam Á đã trở thành một điểm nóng trong đối tác quốc tế và cũng là một nơi đối mặt với nhiều thách thức an ninh.
Khu vực Đông Nam Á thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ xâm lược từ các thế lực bên ngoài và những bất ổn bên trong, như xung đột biên giới, khủng hoảng chính trị và khủng bố. Điều này đã làm cho vấn đề an ninh trở thành một ưu tiên hàng đầu trong khu vực. Các quốc gia trong ASEAN đã nhận thức rõ rằng sự an toàn không chỉ đảm bảo sự tồn vong của họ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và chất lượng cuộc sống của người dân.
Nhật Bản, với vị trí địa lý gần khu vực Đông Nam Á, đã thấy cơ hội để đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an ninh và ổn định trong khu vực này. Hiến pháp của Nhật Bản rõ ràng quy định rằng Nhật không hề có ý định trở thành một cường quốc quân sự và không hướng đến việc trở thành một thế lực quân sự lớn trong tương lai gần. Tuy nhiên, sau chiến tranh Việt Nam, tình hình thế giới và khu vực đã thay đổi, và khái niệm “an ninh toàn diện” đã được đưa ra.
Học thuyết Fukuda đã ra đời để đáp ứng yêu cầu an ninh toàn diện của khu vực Đông Nam Á. Học thuyết này nhấn mạnh vai trò của Nhật Bản trong việc hòa giải và giảm căng thẳng trong khu vực, đồng thời trở thành cầu nối giữa ASEAN và Đông Dương. Nhật Bản đã thực hiện các chính sách thiết thực để đảm bảo an ninh và hòa bình trong khu vực, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế và nâng cao đời sống của các quốc gia ASEAN.
Việc Mỹ rút khỏi khu vực Châu Á đã tạo cơ hội mới cho Nhật Bản để duy trì hòa bình và ổn định ở Đông Nam Á. Nhật Bản, như một đồng minh quan trọng của Mỹ, đã gia tăng sự hiện diện và hợp tác với các quốc gia ASEAN để đối phó với các thách thức an ninh trong khu vực. Điều này đồng thời củng cố vai trò của Nhật Bản là một đối tác đáng tin cậy và ủng hộ sự phát triển bền vững của Đông Nam Á.
Tổng kết lại, Đông Nam Á là một khu vực quan trọng và nhạy cảm về an ninh, và các quốc gia trong khu vực đã nhìn nhận sự an toàn của mình liên quan mật thiết đến việc duy trì ổn định kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nhật Bản, với tầm quan trọng địa lý và vai trò quốc tế, đã đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh và hòa bình trong khu vực này. Việc Mỹ rút khỏi khu vực đã mở ra cơ hội mới cho Nhật Bản để tăng cường hiện diện và hợp tác với ASEAN, đồng thời đóng góp vào sự phát triển ổn định và bền vững của Đông Nam Á.
3.2. Về kinh tế:
Nhật Bản đã đạt được một vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế thế giới. Với sự phát triển mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực, Nhật Bản đã trở thành một trong những quốc gia hàng đầu về công nghệ, sản xuất và xuất khẩu. Điều này đã giúp đưa Nhật Bản trở thành một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Nhật Bản không chỉ là một quốc gia mạnh mẽ trong nền kinh tế, mà còn có tầm nhìn xa về hợp tác kinh tế với các quốc gia trong ASEAN. Nhật Bản đã đưa ra nhiều chính sách và biện pháp để hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các quốc gia trong khu vực này. Mặc dù một số khó khăn vẫn tồn tại trong nền kinh tế trong nước, Nhật Bản vẫn không ngừng nỗ lực để cung cấp sự ưu đãi và hỗ trợ cho ASEAN.
Học thuyết Fukuda là một trong những nỗ lực quan trọng của Nhật Bản để xóa bỏ những hiềm khích trước đây và xây dựng mối quan hệ thân thiện với chính phủ và nhân dân các quốc gia Đông Nam Á. Điều này không chỉ giúp tạo ra một môi trường hợp tác và hòa bình, mà còn đóng góp vào việc tạo ra nguồn cung cấp nguyên liệu cần thiết lâu dài và bền vững cho nền kinh tế Nhật Bản.
Với tầm nhìn chiến lược và cam kết với sự phát triển bền vững, Nhật Bản đang không chỉ xác định vị trí quan trọng của mình trong nền kinh tế thế giới, mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển và hợp tác kinh tế của khu vực Đông Nam Á.
3.3. Về chính trị:
Việc Mỹ thất bại trong chiến tranh Việt Nam đã có những tác động sâu sắc tới không chỉ khu vực Đông Nam Á mà còn cả toàn cầu. Thất bại này đã tạo ra một sự rối ren và bất ổn trong khu vực, khiến các nước trong đó cảm thấy lo lắng về sự lấn át của Liên Xô và Trung Quốc. Nhưng đối với Nhật Bản, thất bại của Mỹ lại được coi là một cơ hội để tham gia và định hình vị thế của mình tại khu vực.
Nhật Bản đã nhận thấy rằng việc Mỹ thất bại trong chiến tranh Việt Nam đã mở ra một khoảng trống quan trọng, và nước này đã quyết định tận dụng cơ hội này để tăng cường sự hiện diện và ảnh hưởng của mình tại Đông Nam Á. Để làm được điều này, Nhật Bản đã không ngừng tự giới thiệu mình là một đối tác đáng tin cậy và sự lựa chọn tốt nhất cho các quốc gia trong khu vực.
Tuy nhiên, sự kiện chiến tranh ở Việt Nam và Campuchia đã tạo ra một hiện tượng phân chia rõ rệt trong khu vực Đông Nam Á. Hai chế độ chính trị khác nhau đã xuất hiện và chia rẽ khu vực này thành hai khối đối địch. Điều này đã tạo ra một thách thức lớn đối với Nhật Bản trong việc thực hiện ngoại giao và xây dựng quan hệ hợp tác với các quốc gia trong khu vực. Mặc dù đã cố gắng thực hiện một chính sách mềm dẻo và khuyến khích ý tưởng sống hoà bình với nhau, Nhật Bản vẫn gặp nhiều khó khăn và trở ngại trong việc tạo dựng một môi trường hòa bình và ổn định tại khu vực.
Nhưng Nhật Bản không ngừng nỗ lực và đóng góp để thúc đẩy sự hòa giải và hợp tác trong khu vực Đông Nam Á. Nước này đã thực hiện các chương trình hợp tác kinh tế, giáo dục và văn hóa, nhằm xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với các quốc gia trong khu vực. Nhật Bản cũng đã tăng cường sự hiện diện quân sự và an ninh tại khu vực, với mục tiêu đảm bảo an ninh và ổn định cho tất cả các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.
