Hiện nay, nhiều học sinh, sinh viên phạm tội nhưng do tính chất, mức độ vi phạm không quá nghiêm trọng nên được Tòa án cho hưởng án treo như một biện pháp khoan hồng. Vậy câu hỏi đặt ra: Trong thời gian chấp hành án treo thì học sinh, sinh viên có được tiếp tục đi học hay không?
Mục lục bài viết
1. Học sinh, sinh viên bị xử án treo có bị đuổi học không?
Điều 88 Luật Thi hành án hình sự năm 2019 quy định:
- Người được hưởng án treo là cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, chiến sĩ, công nhân và viên chức quốc phòng, công nhân công an, người lao động nếu được tiếp tục làm việc tại cơ quan, tổ chức thì được bố trí công việc bảo đảm yêu cầu giám sát, giáo dục, được hưởng tiền lương và chế độ khác phù hợp với công việc mà họ đảm nhiệm, được tính vào thời gian công tác, thời gian tại ngũ theo quy định của pháp luật.
- Người được hưởng án treo được cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp tiếp nhận học tập thì được hưởng quyền lợi theo quy chế của cơ sở đó.
- Người được hưởng án treo không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 88 Luật Thi hành án hình sự năm 2019 thì được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú tạo điều kiện tìm việc làm.
- Người được hưởng án treo thuộc đối tượng được hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, người đang hưởng chế độ bảo hiểm xã hội thì thực hiện theo quy định của pháp luật.
Điều 20 tại Quy chế học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp của hệ chính quy được ban hành kèm theo Quyết định số 42/2007/QĐ-BGDĐT vào ngày 13 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành các quy chế học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp hệ chính quy có quy định hình thức kỷ luật và nội dung vi phạm, Điều này quy định hình thức kỷ luật và nội dung vi phạm như sau:
(1) Những học sinh, sinh viên có hành vi vi phạm thì tuỳ tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi vi phạm sẽ phải chịu một trong các hình thức kỷ luật sau:
- Khiển trách: áp dụng đối với học sinh, sinh viên mà có hành vi vi phạm lần đầu nhưng ở mức độ nhẹ;
- Cảnh cáo: áp dụng đối với học sinh, sinh viên đã bị khiển trách mà tái phạm hoặc là vi phạm ở mức độ nhẹ nhưng hành vi vi phạm có tính chất thường xuyên hoặc là mới vi phạm lần đầu nhưng mức độ tương đối nghiêm trọng;
- Đình chỉ học tập 1 năm học: áp dụng đối với những học sinh, sinh viên mà đang trong thời gian bị cảnh cáo mà vẫn vi phạm kỷ luật hoặc là vi phạm nghiêm trọng các hành vi học sinh, sinh viên không được làm;
- Buộc thôi học: áp dụng đối với học sinh, sinh viên đang trong thời gian bị đình chỉ học tập mà vẫn tiếp tục bị vi phạm kỷ luật hoặc vi phạm lần đầu nhưng lại có tính chất và mức độ vi phạm nghiêm trọng, gây ra ảnh hưởng xấu đến nhà trường và xã hội; vi phạm pháp luật bị xử phạt tù (kể cả là trường hợp bị xử phạt tù được hưởng án treo).
(2) Hình thức kỷ luật của học sinh, sinh viên phải được ghi vào hồ sơ học sinh, sinh viên. Trong trường hợp học sinh, sinh viên bị kỷ luật mức đình chỉ học tập 1 năm học và buộc thôi học thì khi đó nhà trường sẽ cần phải gửi thông báo cho địa phương và gia đình học sinh, sinh viên biết để quản lý, giáo dục.
(3) Nội dung vi phạm và khung xử lý kỷ luật thực hiện theo quy định Phụ lục kèm theo Quy chế này.
Kết luận: Đối với học sinh hoặc sinh viên bị kết án phạt tù nhưng được hưởng án treo, nhà trường vẫn sẽ áp dụng hình thức kỷ luật buộc thôi học theo quy định. Do đó, trong trường hợp bị kết án dù không phải chấp hành hình phạt tù giam nhưng cá nhân đó vẫn không đủ điều kiện để tiếp tục theo học tại trường đại học, trung học cơ sở; không được tiếp tục đi học cho đến khi chấp hành xong thời gian thử thách án treo.
2. Thủ tục, quy trình xét kỷ luật buộc thôi học với học sinh, sinh viên bị xử án treo:
Căn cứ Điều 21 của Quy chế học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp của hệ chính quy được ban hành kèm theo Quyết định số 42/2007/QĐ-BGDĐT vào ngày 13 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành các quy chế học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp hệ chính quy thì trình tự, thủ tục và hồ sơ xét kỷ luật buộc thôi học đối với học sinh, sinh viên bị xử án treo được quy định như sau:
2.1. Thủ tục xét kỷ luật buộc thôi học đối với học sinh, sinh viên bị xử án treo:
- Học sinh, sinh viên có hành vi vi phạm phải làm bản tự kiểm điểm và tự nhận về hình thức kỷ luật;
- Giáo viên chủ nhiệm chủ trì họp với tập thể lớp học sinh/sinh viên, phân tích và đề nghị về hình thức kỷ luật gửi lên khoa hoặc đơn vị phụ trách công tác học sinh sinh viên;
- Khoa hoặc đơn vị phụ trách công tác học sinh sinh viên xem xét và đề nghị lên Hội đồng thi đua, khen thưởng và kỷ luật của nhà trường;
- Hội đồng thi đua, khen thưởng và kỷ luật nhà trường tổ chức họp để xét kỷ luật, thành phần bao gồm có: Các thành viên của Hội đồng, đại diện tập thể lớp học sinh sinh viên mà có học sinh sinh viên vi phạm và học sinh sinh viên đã có hành vi vi phạm. Học sinh sinh viên vi phạm kỷ luật đã được mời mà không có đến dự (nếu không có lý do chính đáng) thì khi đó Hội đồng vẫn tiến hành họp và xét thêm khuyết điểm thiếu ý thức tổ chức kỷ luật.
- Hội đồng kiến nghị áp dụng về hình thức kỷ luật, đề nghị Hiệu trưởng ra quyết định kỷ luật bằng văn bản.
2.2. Hồ sơ xử lý kỷ luật buộc thôi học đối với học sinh, sinh viên bị xử án treo:
Hồ sơ xử lý kỷ luật buộc thôi học đối với học sinh/sinh viên bị xử án treo gồm có:
- Bản tự kiểm điểm (trong trường hợp học sinh sinh viên có khuyết điểm không chấp hành việc làm bản tự kiểm điểm thì khi đó Hội đồng vẫn họp để xử lý trên cơ sở các chứng cứ thu thập được);
- Biên bản của tập thể lớp họp kiểm điểm học sinh sinh viên mà có hành vi vi phạm;
- Ý kiến của khoa hoặc là đơn vị phụ trách công tác học sinh sinh viên;
- Các tài liệu mà có liên quan.
Lưu ý: Trong trường hợp có đủ các chứng cứ học sinh sinh viên vi phạm pháp luật, nội quy, quy chế, khi đó đơn vị phụ trách công tác học sinh sinh viên sau khi trao đổi với Trưởng khoa, với đại diện tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và Hội sinh viên Việt Nam (nếu như có) lập hồ sơ trình Hiệu trưởng quyết định hình thức xử lý.
3. Thời gian thử thách án treo đối với học sinh, sinh viên:
Theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, và hướng dẫn tại Điều 4 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, thời gian thử thách của án treo được xác định như sau: Khi cho người phạm tội hưởng án treo, Tòa án phải ấn định thời gian thử thách bằng hai lần mức hình phạt tù nhưng không được dưới 01 năm và không được quá 05 năm.
Điều đó có nghĩa là, thời gian thử thách của án treo luôn dài hơn thời hạn tù mà Tòa án tuyên, nhưng tối đa không vượt quá 05 năm. Cụ thể nếu học sinh hoặc sinh viên bị tuyên phạt 03 năm tù nhưng được hưởng án treo thì thời gian thử thách sẽ là 05 năm. Trong khoảng thời gian này, người được hưởng án treo phải tuân thủ nghiêm pháp luật, chịu sự giám sát, giáo dục của chính quyền địa phương hoặc cơ quan, tổ chức nơi học tập, làm việc.
Trường hợp học sinh, sinh viên có nhiều tiến bộ, chấp hành tốt quy định, tích cực học tập, lao động, có thể được xem xét rút ngắn thời gian thử thách theo quy định tại Điều 89 Luật Thi hành án hình sự năm 2019. Điều kiện đặt ra là người đó phải đã chấp hành ít nhất 1/2 thời gian thử thách, có thành tích tốt hoặc được Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức được giao giám sát, giáo dục đề nghị bằng văn bản.
Mỗi năm, học sinh/sinh viên đang chấp hành án treo có thể được rút ngắn thời gian thử thách một lần từ 01 tháng đến 01 năm và có thể được rút ngắn nhiều lần, nhưng tổng thời gian đã chấp hành phải đạt ít nhất 3/4 thời gian thử thách ban đầu mà Tòa án ấn định. Việc này thể hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của pháp luật, đồng thời khuyến khích người được hưởng án treo nỗ lực sửa chữa sai lầm, sớm hòa nhập cộng đồng và ổn định cuộc sống.
THAM KHẢO THÊM:
Tư vấn pháp luật qua Zalo
Liên hệ với Luật sư để được hỗ trợ:
Tư vấn pháp luật qua Zalo 
