Môi giới chứng khoán là gì? Hoạt động môi giới chứng khoán được hiểu như thế nào?

1. Môi giới chứng khoán là gì? 

Theo quy định tại Luật chứng khoán 2019 thì “Môi giới chứng khoán là việc công ty chứng khoán làm trung gian thực hiện mua, bán chứng khoán cho khách hàng.”

Có thể hiểu môi giới chứng khoán là bên đại diện, bảo vệ quyền lợi cho khách hàng, họ có thể là tổ chức, công ty hay cá nhân đưa ra những lời khuyên đúng đắn và vạch ra những hướng giao dịch sinh lợi cho khách hàng.

Môi giới chứng khoán là một ngành nghề có thu nhập đáng mơ ước nếu thực sự có năng lực nhưng cũng là một ngành nghề có cường độ làm việc cao và chịu nhiều áp lực. Môi giới chứng khoán có thể được xem là ngành nghề đa lĩnh vực, bao gồm tư vấn chứng khoán, phân tích cơ hội đầu tư và chăm sóc khách hàng.

Môi giới chứng khoán giúp khách hàng là các nhà đầu tư vạch ra những hướng giao dịch sinh lợi dựa trên việc tìm hiểu, đánh giá, tổng hợp, kiểm tra thông tin thị trường chứng khoán trong và ngoài nước; chứng khoán và trái phiếu.

Như vậy, môi giới chứng khoán được hiểu là hoạt động mang tính chất trung gian hay đại diện để thực hiện giao dịch mua, bán chứng khoán cho khách hàng nhằm mục đích hưởng hoa hồng của các công ty chứng khoán. Không những thế, người môi giới chứng khoán còn làm nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi cho khách hàng một cách tốt nhất, những người môi giới chứng khoán giúp các nhà đầu tư tiết kiệm rất nhiều trong giao dịch chứng khoán.

2. Hoạt động môi giới chứng khoán được hiểu như thế nào?

Hoạt động môi giới chứng khoán được hiểu là hoạt động mà tổ chức chứng khoán khiến trung gian thực hành lệnh sắm bán cho người mua – nhà đầu tư, đây là một trong những hoạt động quan trọng của các công ty chứng khoán.

Theo đó, hoạt động môi giới chứng khoán được hiểu là việc làm trung gian thực hiện mua, bán chứng khoán cho khách hàng – nhà đầu tư và có các đặc trưng sau:

– Hoạt động môi giới chứng khoán luôn được thực hiện bởi các chủ thể đặc thù là những tổ chức, cá nhân có chuyên môn, nghiệp vụ môi giới chứng khoán. Ở Việt nam hiện nay, hoạt động môi giới chứng khoán được thực hiện chủ yếu bởi các công ty chứng khoán. Để hoạt động môi giới chứng khoán thì các nhà môi giới phải được cấp giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán đồng thời phải thực hiện việc đăng kí kinh doanh dịch vụ môi giới chứng khoán tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

– Hoạt động môi giới chứng khoán được thực hiện thông qua hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán, đây được coi là công cụ pháp lý của hoạt động môi giới chứng khoán. Hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán được giao kết giữa bên môi giới với bên được môi giới là người mua hoặc người bán chứng khoán. Theo đó, bên môi giới có cơ sở pháp lí để thực hiện trách nhiệm mua hộ hoặc bán hộ chứng khoán cho khách hàng với tư cách là người đại diện thông qua hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán và bên môi giới có quyền yêu cầu khách hàng trả phí hoa hồng môi giới cho mình khi kết thúc giao dịch mua bán hộ chứng khoán.

– Hoạt động môi giới chứng khoán là việc nhà môi giới mua hay bán hộ chứng khoán cho khách hàng nhằm hưởng phí hoa hồng dựa trên những hiểu biết sâu sắc của mình về lĩnh vực chứng khoán. Nhà môi giới có bổn phận phải đem hết khả năng về chuyên môn nghiệp vụ để giúp khách hàng mua hay bán được chứng khoán theo đúng yêu cầu và vì lợi ích của khách hàng trong quá trình mua hay bán hộ chứng khoán cho khách hàng.

Nhà môi giớ chứng khoán phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán cho mỗi khách hàng trên cơ sở hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán khi thực hiện nghiệp vụ môi giới chứng khoán. Các tài khoản giao dịch chứng khoán này là cơ sở để nhà môi giới thực hiện việc mua hay bán hộ chứng khoán cho khách hàng. Nhà môi giới thay mặt khách hàng để chuyển giao chứng khoán cho người mua và chuyển giao tiền cho người bán từ các tài khoán giao dịch chứng khoán sau khi đạt được sự thỏa thuận giữa các bên có liên quan về việc mua hay bán chứng khoán

–  Nhà môi giới luôn có vai trò và bổn phận là người trung gian giữa người mua và người bán chứng khoán trong hoạt động môi giới chứng khoán. Trong hoạt động môi giới chứng khoán, nhà môi giới không có trách nhiệm phải thu xếp cho người mua và người bán chứng khoán trực tiếp gặp nhau để tự họ thương lượng và kí kết hợp đồng mà cả người mua và người bán chứng khoán đều không cần biết nhau, họ chỉ cần biết đến nhà môi giới là người trung gian và tìm cách ủy quyền cho nhà môi giới chứng khoán đại diện cho mình trong việc thực hiện hành vi mua hay bán chứng khoán trên cơ sở kí kết hợp đồng dịch vụ môi giới chứng khoán hoặc hợp đồng mua hay bán hộ chứng khoán. Như vậy,  giữa người mua và người bán chứng khoán vẫn tồn tại hợp đồng mua bán chứng khoán cho dù họ không biết nhau và không hề trực tiếp gặp nhau để thương lượng các điều khoản của hợp đồng mua bán chứng khoán, bởi hợp đồng mua bán chứng khoán được xác lập một cách gián tiếp thông qua hành vi giao dịch của người đại diện là nhà môi giới chứng khoán.

3. Vai trò của hoạt động môi giới chứng khoán:

Công ty chứng khoán là nơi hoạt động môi giới chứng khoán, đây cũng là nơi đảm bảo các điều kiện vật chất bao gồm: điạ điểm giao dịch chứng khoán, hệ thống máy móc thiết bị nối mạng với Sở giao dịch chứng khoán,… do đó, hoạt động môi giới chứng khoán có vai trò hết sức quan trọng. Hoạt động môi giới chứng khoán giúp kết nối các nhà đầu tư với nhau và góp phần phát triển thị trường chứng khoán và nền kinh tế.

– Hoạt động môi giới chứng khoán giúp giảm thiểu chi phí giao dịch nhờ lợi thế chuyên môn hoá. Trong thị trường nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng thì người mua và người bán muốn tiến hành giao dịch thì phải có cơ hội để gặp nhau, thẩm định chất lượng hàng hoá và giá cả. Tuy nhiên, giao dịch chứng khoán khác với các giao dịch trên những thị trường khác, bởi vì giao dịch chứng khoán là giao dịch tài sản vô hình, do vậy rất khó khăn cho người mua và người bán có nhu cầu phù hợp về khối lượng, giá cả, điều khoản mua bán tìm kiếm, và trao đổi chứng khoán với nhau cũng như hoàn chỉnh các giao dịch, thanh toán và chuyển giao chứng khoán với chi phí thấp. Do đó, để tìm kiếm được người mua và người bán và thẩm định chất lượng hàng hóa thì cần phải có một khoản chi phí khổng lồ để tiến hành thu thập và xử lý thông tin, đào tạo kỹ năng phân tích và tiến hành quy trình giao dịch trên thị trường. Với đặc điểm đó, thị trường chứng khoán đòi hỏi phải có các nhà môi giới chứng khoán để tìm kiếm đối tác và hỗ trợ thực hiện giao dịch mua bán với chứng khoán với chi phí thấp.

– Hoạt động môi giới chứng khoán góp phần phát triển sản phẩm và dịch vụ trên thị trường chứng khoán. Qua quá trình làm trung gian giữa người mua và người bán, nhân viên môi giới chứng khoán có thể nắm bắt được nhu cầu của khách hàng và phản ảnh với người cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Chính vì vậy, hoạt động môi giới chứng khoán góp phần đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa khách hàng và thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư góp phần làm tăng trưởng nền kinh tế xã hội.

– Hoạt động môi giới chứng khoán góp phần hình thành nền văn hoá đầu tư dựa trên chức năng, đặc điểm riêng của mình. Trước đây, trong những nền kinh tế mà môi trường đầu tư còn thô sơ thì người dân chưa có thói quen sử dụng tiền để đầu tư vào các tài sản tài chính để sinh lợi mà vốn ì vốn cho tăng trưởng trong nền kinh tế lại thiếu trầm trọng. Chính vì vậy, để thu hút người dân đầu tư, hoạt động môi giới chứng khoán ra đời, nhà môi giới sẽ tiếp cận với khách hàng tiềm năng và thực hiện đáp ứng nhu cầu của họ bằng các sản phẩm tài chính phù hợp, cung cấp cho khách hàng những kiến thức, thông tin cập nhật mới nhất để thuyết phục khách hàng mở tài khoản chứng khoán. Hoạt động này lâu dần sẽ giúp cho người dân có được những hiểu biết và kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán, cũng như hình thành các kỹ năng dự đoán, lựa chọn và phối hợp các sản phẩm với nhau để giảm thiểu rủi ro nhờ đó có thể thu lợi lớn.

Ngoài ra, hoạt động môi giới chứng khoán cũng góp phần cung cấp thông tin về thị trường chứng khoán cho các cơ quan quản lý thị trường. Các thông tin có thể cung cấp bao gồm về thông tin về các cổ phiếu, thông tin giao dịch, tin tức của tổ chức phát hành, dữ liệu ngành và doanh nghiệp, từ đó, cơ quan quản lý thị trường có cơ sỡ dữ liệu tham khảo để có các biện pháp điều chỉnh thị trường hợp lý.

Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết: Luật chứng khoán 2019