Chiến dịch Hồ Chí Minh là chiến dịch quyết chiến, chiến lược trong tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Hãy cùng tìm hiểu về hoàn cảnh, diễn biến và kết quả thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh thông qua bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Bối cảnh lịch sử của Chiến dịch Hồ Chí Minh:
Chiến dịch Hồ Chí Minh là chiến dịch quân sự cuối cùng của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong Cuộc Tổng tấn công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 và Chiến tranh Việt Nam, nhằm giải phóng hoàn toàn miền Nam khỏi sự cai trị của chính quyền Sài Gòn và Hoa Kỳ, thực hiện tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào” và thống nhất đất nước. Chiến dịch được đặt tên theo tên của lãnh tụ cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã qua đời năm 1969.
Bối cảnh của Chiến Dịch Hồ Chí Minh là một trong những chủ đề quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Hoàn cảnh của chiến dịch Hồ Chí Minh là sự thay đổi căn bản về tương quan lực lượng giữa ta và địch sau Hiệp định Paris năm 1973. Hoàn cảnh lịch sử của chiến dịch Hồ Chí Minh được hình thành từ nhiều yếu tố, trong đó có:
– Chiến dịch được hình thành và triển khai trong bối cảnh lịch sử đặc biệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước năm 1975.
– Sau khi ký Hiệp định Paris năm 1973, Mỹ rút đại bộ phận quân sự khỏi Việt Nam nhưng vẫn tiếp tế và hậu thuẫn cho chính quyền Sài Gòn.
– Chính quyền Sài Gòn phá hoại Hiệp định Paris và tiếp tục gây chiến tranh xâm lược.
– Trong khi đó, ở miền Bắc, ta đã bước đầu xây dựng được cơ sở vật chất cho XHCN và có tiềm lực kinh tế, chính trị vững mạnh để tiếp tế, cứu trợ cho miền Nam.
– Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã có những thắng lợi vang dội trên các chiến trường như Tây Nguyên, Huế-Đà Nẵng, Phước Long, Bình Long…
– Tương quan lực lượng giữa ta và địch đã thay đổi căn bản có lợi cho ta.
– Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong hai năm 1975 và 1976. Tuy nhiên, khi thời cơ đến vào đầu hoặc cuối năm 1975 thì nhanh chóng giải phóng hoàn toàn miền Nam trong năm 1975. Cuộc giải phóng diễn ra phải ít đổ máu, gây ít thiệt hại.
2. Diễn biến của Chiến dịch Hồ Chí Minh:
Các diễn biến chính của chiến dịch bao gồm:
– Ngày 26/4: Quân ta nổ súng mở màn chiến dịch từ năm hướng tiến công Sài Gòn – Gia Định.
– Ngày 27/4: Quân ta tiến công vào vòng ngoài của Sài Gòn, chiếm được các điểm quan trọng như sân bay Biên Hòa, cầu Bình Lợi, cầu Phú Cường.
– Ngày 28/4: Quân ta tiếp tục tiến công vào vòng ven của Sài Gòn, chiếm được các điểm như sân bay Tân Sơn Nhất, trung tâm truyền hình, trung tâm điện thoại.
– Ngày 29/4: Quân ta bao vây nội đô Sài Gòn, phá tan các tuyến phòng ngự của địch, tiếp cận các cơ quan chính quyền ngụy.
– Ngày 30/4: Quân ta tiến vào Dinh Độc Lập, bắt sống Tổng thống ngụy Dương Văn Minh và các thành viên chính phủ. Chiếc xe tăng số 390 của Đại đội trưởng Bùi Quang Thận húc đổ cổng Dinh Độc Lập và cắm cờ trên nóc dinh. Sài Gòn hoàn toàn giải phóng.
Chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu vào ngày 26 tháng 4 năm 1975 và kết thúc vào ngày 30 tháng 4 năm 1975 với việc xe tăng và bộ binh của ta tiến vào Dinh Độc Lập, bắt toàn bộ nội bộ Sài Gòn. Dương Văn Minh phải tuyên bố đầu hàng. Lá cờ của ta tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, báo hiệu cách mạng mùa xuân toàn thắng.
Chiến dịch Hồ Chí Minh diễn ra từ ngày 26 tháng 4 đến ngày 30 tháng 4 năm 1975 tại Sài Gòn và vùng lân cận. Chiến dịch được thực hiện theo tư tưởng chỉ đạo “thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng” của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam. Ta huy động toàn bộ các lực lượng chiến lược, gồm 250.000 quân chủ lực, 20.000 quân địa phương và du kích, 265 xe tăng và 127 xe thiết giáp, 241 pháo xe kéo, 88 pháo mang vác, hơn 400 pháo cao xạ và các đơn vị hỏa lực, kỹ thuật khác. Địch co về phòng ngự trực tiếp thành phố Sài Gòn với ba tuyến phòng ngự: vòng ngoài (bán kính 25 – 30km), vòng ven và nội đô. Địch có khoảng 240.000 quân chính quy, 1.117 xe tăng và xe thiết giáp, 772 pháo cỡ lớn, hơn 1.200 máy bay, 1.431 tàu và xuồng chiến đấu.
Ta tiến công theo ba hướng: Đông Bắc (từ Xuân Lộc), Tây Bắc (từ Bình Dương) và Tây Nam (từ Long An). Ta đập tan các tuyến phòng ngự của địch từ xa đến gần, tiêu diệt các sư đoàn bộ binh và thủy quân lục chiến của địch, bắt sống các chỉ huy cao cấp của ngụy quân như Trung tướng Nguyễn Vĩnh Nghi (Tư lệnh mặt trận Phan Rang), Trung tướng Lê Nguyên Vỹ (Tư lệnh sư đoàn thủy quân lục chiến) và Trung tướng Phạm Văn Phú (Tư lệnh quân đoàn II). Ta tiếp tục tiến công vào nội thành Sài Gòn, chiếm được các điểm then chốt như sân bay Tân Sơn Nhất, trụ sở Bộ Tổng tham mưu, trụ sở Đài truyền thanh Sài Gòn. Trưa ngày 30 tháng 4 năm 1975, một kíp lái xe tăng do Đại đội trưởng xe tăng Bùi Quang Thận dẫn đầu húc đổ cổng dinh Độc Lập và cắm cờ chiến thắng trên nóc dinh.
3. Kết quả của Chiến dịch Hồ Chí Minh:
Kết quả của Chiến dịch Hồ Chí Minh là ta giải phóng hoàn toàn thành phố Sài Gòn – Chợ Lớn, đòn quyết định làm tan rã toàn bộ ngụy quân, ngụy quyền. Ta tiêu diệt khoảng 15.700 quân địch, bắt sống 160.000 quân địch, thu giữ 276.000 khẩu súng, 518 khẩu pháo, 409 xe tăng – xe thiết giáp, 858 máy bay, 647 tàu – xuồng chiến đấu, 3.296 xe ô tô và toàn bộ kho tàng của địch. Ta chỉ mất khoảng 6.000 quân chết và bị thương, 29 xe tăng bị phá huỷ.
Chiến dịch Hồ Chí Minh được chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện nhanh chóng, táo bạo, bất ngờ và chắc thắng. Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã phá vỡ các tuyến phòng ngự của quân Sài Gòn từ xa đến gần, cắt đứt các tuyến giao thông và tiếp tế của địch, khơi dậy khối lực dân tộc trong thành phố Sài Gòn và các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam cũng đã thu giữ được rất nhiều vũ khí, trang thiết bị và kho tàng của quân Sài Gòn và Hoa Kỳ, gây ra tổn thất lớn cho kẻ thù về mặt nhân lực và vật lực.
4. Ý nghĩa của Chiến dịch Hồ Chí Minh:
4.1. Với Việt Nam:
Chiến dịch Hồ Chí Minh là chiến dịch quyết chiến, chiến lược trong tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 – là mốc son chói lọi, đánh dấu cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã kết thúc thắng lợi và nhân dân Việt Nam đã thực hiện trọn vẹn tư tưởng chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”; giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Chiến dịch không chỉ chấm dứt hoàn toàn sự chia cắt thành hai vùng tập kết quân sự về mặt lãnh thổ giữa hai miền Nam – Bắc của Việt Nam vào năm 1975, mà còn đưa đến việc thống nhất xã hội, chế độ chính trị, dân cư và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam trên đất liền, vùng lãnh hải, vùng trời và một số hải đảo khác của Việt Nam vào năm 1976. Nó cũng kết thúc 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước và 30 năm đấu tranh giải phóng dân tộc bảo vệ Tổ quốc từ sau cách mạng tháng 8 năm 1945, chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc Mỹ và các thế lực phản động trong nước.
Chiến dịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa lịch sử rất lớn, không chỉ cho nhân dân Việt Nam mà còn cho các nước đang đấu tranh giành độc lập và chống chủ nghĩa thực dân. Chiến dịch Hồ Chí Minh chứng minh rằng một quốc gia nhỏ bé, nghèo khó nhưng có ý chí kiên cường, tinh thần đoàn kết và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam có thể đánh bại một siêu cường hùng mạnh như Hoa Kỳ và các đồng minh của nó. Chiến dịch Hồ Chí Minh cũng là chiến thắng của lòng yêu nước, chí căm thù giặc với khí phách hiên ngang của một dân tộc anh hùng được soi sáng bởi chân lý thời đại Hồ Chí Minh “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Đây là chiến thắng của văn minh thắng tàn bạo, của hòa bình độc lập thắng chủ nghĩa thực dân. Đây là chiến thắng chấn động thế giới, hiện thân của chiến thắng chính nghĩa thắng phi nghĩa, của hòa bình độc lập thắng chủ nghĩa thực dân.
4.2. Với thế giới:
Chiến Dịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn với thế giới, bởi vì nó đã kết thúc một cuộc chiến tranh kéo dài hơn hai mươi năm, gây ra hàng triệu thương vong và thiệt hại cho cả hai bên. Nó cũng đã chứng minh sức mạnh của ý chí dân tộc và khát vọng tự do của nhân dân Việt Nam, cũng như sự hỗ trợ của các nước bạn bè trên thế giới. Nó cũng góp phần vào sự sụp đổ của chủ nghĩa đế quốc Mỹ và các đồng minh ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới và thúc đẩy các phong trào giải phóng dân tộc và chống chiến tranh trên toàn thế giới, đặc biệt là ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh. Bên cạnh đó, chiến dịch còn tạo ra những biến động lớn trong chính trị, kinh tế và xã hội của khu vực Đông Nam Á và toàn cầu cũng như góp phần vào sự suy yếu của Hoa Kỳ trong cuộc Chiến tranh Lạnh, và mở ra những cơ hội cho hòa bình và hợp tác quốc tế.
Chiến dịch Hồ Chí Minh là chiến dịch lịch sử, làm nên kỳ tích quân sự của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chiến dịch đã mở ra một thời kỳ mới của đất nước – thời kỳ độc lập, tự do, hạnh phúc và đã khẳng định ý chí quyết tâm và sức mạnh của quân dân ta trong cuộc đấu tranh giành chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Chiến dịch này đã góp phần làm rạng danh Bác Hồ vĩ đại, làm rạng ngời truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam và làm rung chuyển thế giới.
