Tội mua dâm người dưới 18 tuổi theo Điều 329 BLHS 2015

1. Khái quát chung về Tội mua dâm người dưới 18 tuổi:

1.1. Khái niệm:

Trong thời gian qua, tình trạng mua dâm người dưới 18 tuổi tại Việt Nam có xu hướng gia tăng với những diễn biến phức tạp và tinh vi. Nhiều vụ việc bị phát hiện cho thấy người chưa thành niên (đặc biệt là trẻ em gái) bị dụ dỗ, ép buộc tham gia hoạt động mại dâm hoặc bị người có điều kiện kinh tế lợi dụng. Việc tiếp cận các nạn nhân ngày càng dễ dàng hơn thông qua mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin, môi giới trá hình… khiến công tác phòng ngừa và xử lý gặp không ít khó khăn.

Hành vi mua dâm người dưới 18 tuổi gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như:

• Đối với nạn nhân: Bị tổn thương về thể chất và tinh thần, có nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bị kỳ thị, mất cơ hội học tập và phát triển.
• Đối với xã hội: Làm xói mòn đạo đức và gia tăng tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và hình ảnh quốc gia.
• Đối với pháp luật: Thách thức công tác bảo vệ trẻ em và phòng chống tội phạm liên quan đến xâm hại tình dục.

Có thể hiểu:

”Tội mua dâm người dưới 18 tuổi được quy định tại Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015 là hành vi dùng tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác để đổi lấy quan hệ tình dục với người chưa đủ 18 tuổi. Dù có sự đồng thuận từ phía người dưới 18 tuổi thì hành vi này vẫn bị coi là phạm tội và bị xử lý hình sự nghiêm khắc.”

1.2. Ý nghĩa:

Việc quy định tội mua dâm người dưới 18 tuổi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng:

• Thứ nhất: Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, đặc biệt là quyền được sống, phát triển và không bị xâm hại tình dục.
• Thứ hai: Tăng cường tính răn đe, phòng ngừa và cảnh tỉnh những người có hành vi lệch chuẩn, vi phạm đạo đức và vi phạm pháp luật.
• Thứ ba: Khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc đấu tranh phòng chống xâm hại trẻ em và phù hợp với các công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

1.3. Cơ sở pháp lý:

Tội mua dâm người dưới 18 tuổi hiện nay đang được quy định tại Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

”1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mua dâm người dưới 18 tuổi trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 142 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Mua dâm 02 lần trở lên;

b) Mua dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi;

c) Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi;

b) Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.

4. Người phạm tội còn bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.”

2. Cấu thành tội phạm của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi:

2.1. Khách thể:

Tội mua dâm người dưới 18 tuổi (người chưa thành niên) là tội xâm phạm đến sự phát triển bình thường của người chưa thành niên về thể chất, tâm sinh lý; đồng thời xâm phạm đến trật tự trị an xã hội.

Đối tượng tác động của tội phạm này là người dưới 18 tuổi. Cụ thể theo quy định tại Khoản 1 Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015 thì đối tượng tác động phải là “người dưới 18 tuổi trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 142 của Bộ luật này – Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi”.

Đối chiếu với quy định của điểm b khoản 1 Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 thì đối tượng của quy định này là ”người dưới 13 tuổi”.

Như vậy, đối tượng của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi phải là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi. 

Việc quy định như trên hoàn toàn hợp lý vì theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 142 thì bất kì hành vi giao cấu nào với người dưới 13 tuổi đều cấu thành Tội hiếp dâm.

Bên cạnh đó, đối tượng tác động của tội phạm này là những người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi và những người này phải là người bán dâm, nếu họ không phải là người bán dâm thì cũng không gọi mua dâm mà tùy trường hợp người phạm tội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội giao cấu với trẻ em quy định tại Điều 145 Bộ luật Hình sự năm 2015.

2.2. Mặt khách quan:

Hành vi khách quan của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi là hành vi ”mua dâm” của người phạm tội được thực hiện với thủ đoạn khác nhau như: 

• Dùng tiền dùng tiền;
• Hoặc lợi ích khác trả cho người bán dâm để được giao cấu.

Khi xác định hành vi mua dâm người chưa thành niên cần chú ý: Việc mua dâm không diễn ra không giống như việc mua bán hàng hóa bình thường khác nhất là đối với trẻ em từ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Người bán dâm có thể bị cưỡng bức, bị mua chuộc dụ dỗ nên mới bán dâm. Vì vậy, nếu trong quá trình giao cấu người được coi là ”bán dâm” có biểu hiện của sự không đồng ý như chống cự, van xin hoặc miễn cưỡng để người mua dâm giao cấu… thì tùy trường hợp người phạm tội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội hiếp dâm, Tội cưỡng dâm… chứ không phải là ”mua dâm”.

Đối với Tội mua dâm người dưới 18 tuổi, có thể gây ra những hậu quả nhưng nó không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, nếu gây ra thiệt hại đến sức khỏe cho người bán dâm có tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 2 hoặc khoản 3 của Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015.

2.3. Chủ thể:

Chủ thể của tội phạm này đạt đến một độ tuổi nhất định và có năng lực trách nhiệm hình sự đều có thể là chủ thể của tội phạm này. Tức họ là người có năng lực nhận thức và điều khiển hành vi phù hợp với đòi hỏi của xã hội. Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, Điều Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định như sau:

• Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
• Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.”

Như vậy, đối với tội phạm thông thường thì người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, ngay tại khoản 1 Điều 329 quy định ”Người nào đủ 18 tuổi trở lên mua dâm…”. Do đó điều luật này đã xác định độ tuổi của người thực hiện hành vi phạm tội của tội này đó là người từ đủ 18 tuổi trở lên. Những trường hợp phạm tội mà người phạm tội dưới 18 tuổi không là chủ thể của tội phạm này.

Tóm lại, chủ thể của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi phải là người từ đủ 18 tuổi trở lên và có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi đáp ứng đòi hỏi của xã hội.

2.4. Mặt chủ quan:

Tội mua dâm người dưới 18 tuổi được thực hiện với lỗi cố ý.

Tức là người phạm tội biết rõ việc mình bỏ tiền hoặc lợi ích vật chất ra là để trả cho người bán dâm và được giao cấu với người bán dâm, biết rằng đây là hành vi nguy hiểm, có thể gây hậu quả nghiêm trọng nhưng vẫn mong muốn được thực hiện tội phạm này.

Động cơ của người phạm tội là thỏa mãn dục vọng là chủ yếu. Tuy nhiên, cũng có trường hợp người phạm tội vì những động cơ cá nhân khác như trả thù, truyền bệnh cho người bán dâm…

3. Khung hình phạt của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi:

Tội mua dâm người dưới 18 tuổi theo Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015 quy định những khung hình phạt như sau:

• Khung 1: Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
• Khung 2: Phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
• Khung 3: Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
• Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

4. Các tình tiết định khung tăng nặng của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi:

4.1. Các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015:

• Phạm tội 02 lần trở lên: Là từ hai lần mua dâm người chưa thành niên trở lên nhưng không có lần nào thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 của Điều luật. Nếu có trường hợp quy định tại khoản 3 của Điều luật thì không áp dụng tình tiết ”phạm tội nhiều lần” để áp dụng khoản 2 của Điều luật nữa; nếu mua dâm người chưa thành niên nhiều lần nhưng có một lần thuộc trường hợp quy định tại điểm b hoặc điểm c khoản 2 của Điều luật thì người phạm tội vừa bị áp dụng tình tiết phạm tội nhiều lần và tình tiết quy định tại điểm b hoặc điểm c khoản 2 của Điều luật.
• Mua dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Là thực hiện hành vi mua dâm mà người bán dâm là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Khi xác định trường hợp phạm tội này, chỉ cần xác định tuổi của người bán dâm.
• Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 61%: Trường hợp phạm tội này là trường hợp do hành vi giao cấu với người bán dâm mà gây tổn hại cho sức khỏe của người bán dâm có tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%. Nếu người bán dâm vì những nguyên nhân khác mà bị tổn hại sức khỏe thì người phạm tội không phải chịu trách nhiệm về việc tổn hại sức khỏe đó.

Phạm tội thuộc trường hợp này thì người phạm tội có thể bị phạt tù từ ba năm đến bảy năm. Đây là tội phạm rất nghiêm trọng.

4.2. Các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 329 Bộ luật Hình sự 2015:

• Phạm tội 02 lần trở lên đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Trường hợp phạm tội này tương tự như đối với trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 của Điều luật nhưng mỗi lần phạm tội đều đối với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Khi áp dụng tình tiết này cần chú ý là nếu mua dâm nhiều lần nhưng chỉ có một lần người bán dâm từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi còn các lần khác đã từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 của Điều luật. Còn nếu mua dâm từ 02 người trở lên trong đó có 02 người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì cũng coi là phạm tội 02 lần trở lên đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
• Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên: Trường hợp phạm tội này là trường hợp do hành vi giao cấu với người bán dâm mà gây tổn hại cho sức khỏe của người bán dâm có tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên

5. Phân biệt với Tội môi giới mại dâm:

6. Bản án điển hình của Tội mua dâm người dưới 18 tuổi:

• Tên bản án:

Bản án về tội mua dâm người dưới 18 tuổi số 14/2023/HS-PT ngày 26/10/2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai.

• Nội dung vụ án:

Vào ngày 22/02/2023, anh La Minh L cùng em gái là La Thị Ngọc T đến chơi và thăm anh trai là La Minh T đang sinh sống tại nhà ông Rơ Lan H tại làng L, xã I, huyện Đ, tỉnh Gia Lai (La Minh T là con rể của ông H). Vào trưa ngày 22/02/2023 ông H tổ chức tiệc ăn uống gồm có 3 anh em của L, gia đình ông H, Siu T và một số người khác trú cùng làng. Trong lúc ngồi uống rượu phát hiện thấy cháu T thì T đã nảy sinh dục vọng muốn quan hệ tình dục với cháu T. Đến khoảng 13 giờ 30 phút cùng ngày, thấy cháu T đi vào phòng ngủ của gia đình ông H để nghỉ ngơi nhưng không chốt cửa nên T đã đi vào theo.

T ngồi xuống cạnh T, không thấy T nói gì T liền lấy tờ tiền mệnh giá 200.000 đồng đưa cho T và nói ”em cho cái ấy không” (nghĩa là cho quan hệ tình dục không) thì T cầm 200.000 đồng cất vào túi và không nói gì. T nói T cởi quần ra thì T nằm ngửa ra giường, đồng thời tự cởi quần dài và quần lót ra. T đi đóng cửa phòng lại rồi tự cởi hết quần áo của mình ra. T nằm trên qùy gối cầm dương vật đưa vào âm đạo của T. Tuy nhiên, do say rượu nên dương vật của T không cương cứng nên T không đưa vào được bên trong âm đạo. T dùng tay cầm dương vật của T nhét vào âm đạo của T nhưng vẫn không cho vào được bên trong. T dạng hai chân ra và nói T dùng miệng hôn vào âm đạo của T.

T thực hiện theo lời T rồi tiếp tục kéo áo T lên để hôn lên ngực T. Thời điểm này anh La Minh T đã gọi cửa phòng T để lấy mủ bảo hiểm đi làm. T trốn dưới gầm giường còn T ra mở cửa. T đã nói với anh T là bị T hiếp và chỉ vào vị trí T đang trốn dưới gầm giường. Sau đó anh La Minh L đã trình báo đến Cơ quan Công an. Đến ngày 24/02/2023, Siu T đã đến Công an xã I, huyện Đ, tỉnh Gia Lai đầu thú và khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.

• Quyết định của Tòa án:

+ Tuyên bố bị cáo Siu T phạm tội ”Mua dâm người dưới 18 tuổi”.

+ Xử phạt bị cáo Siu T 03 (ba) năm tù. Được trừ đi 09 (chín) ngày bị tạm giữ (từ ngày 24/02/2023 đến ngày 05/3/2023). Thời hạn tù còn lại phải chấp hành là 02 năm 11 tháng 21 ngày. Thời hạn tù tính từ ngày bắt bị cáo chấp hành án.

THAM KHẢO THÊM:

• Vào nhà nghỉ với người yêu có bị coi là mại dâm, mua bán dâm không?
• Mở tiệm massage, karaoke để mua bán dâm bị phạt thế nào?
• Người nước ngoài mua dâm ở Việt Nam có bị trục xuất không?