Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, làm gia tăng nguy cơ tai nạn, thương tích và thiệt hại về tài sản trên các tuyến đường thủy.
Mục lục bài viết
- 1 1. Khái quát về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
- 2 2. Cấu thành tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
- 3 3. Hình phạt của tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
- 4 4. Tình tiết định khung tăng nặng theo Điều 276 Bộ luật Hình sự:
- 5 5. So sánh với Tội điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
- 6 6. Bản án tiêu biểu về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
1. Khái quát về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy được quy định tại Điều 276 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2025), nhằm phòng ngừa và xử lý các hành vi vi phạm quy tắc an toàn trong hoạt động giao thông đường thủy, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của con người và bảo đảm trật tự, an ninh trên các tuyến thủy nội địa và ven biển.
Hành vi phạm tội thể hiện ở việc giao phương tiện cho người không có bằng, chứng chỉ chuyên môn theo quy định hoặc đang trong tình trạng sử dụng rượu, bia, ma túy, chất kích thích, hoặc không đủ điều kiện điều khiển theo pháp luật. Hành vi này tiềm ẩn nguy cơ cao gây tai nạn nghiêm trọng, làm chết người, gây thương tích hoặc thiệt hại lớn về tài sản.
Điều luật có tính răn đe và phòng ngừa cao, xử lý nghiêm người cố ý giao phương tiện cho người không đủ điều kiện, kể cả khi đã bị xử lý hành chính hoặc kết án trước đó. Cấu trúc điều luật phân hóa trách nhiệm hình sự theo mức độ hậu quả từ gây thương tích, thiệt hại tài sản đến làm chết người qua đó giúp Tòa án áp dụng hình phạt tương xứng và công bằng, đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực giao thông đường thủy.
Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy được quy định tại Điều 276 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2025 như sau:
“Điều 276. Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy
1. Người nào giao cho người không có bằng, giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn theo quy định hoặc người đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện giao thông đường thủy gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây hoặc đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
2. Cấu thành tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
2.1. Chủ thể của tội phạm:
Chủ thể của tội phạm được xác định là cá nhân có năng lực trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015. Cụ thể, người giao phương tiện thủy cho người khác không đủ điều kiện điều khiển mà gây ra hậu quả theo khoản 1, 2 hoặc 3 Điều 276 sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Chủ thể này phải là người đủ 16 tuổi trở lên và có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình. Trường hợp chủ thể đã từng bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc kết án về hành vi tương tự mà chưa được xóa án tích thì việc truy cứu trách nhiệm sẽ nghiêm ngặt hơn, thể hiện tính răn đe của pháp luật.
2.2. Khách thể bị xâm hại:
Khách thể của tội phạm này là các quyền và lợi ích hợp pháp được pháp luật bảo vệ, bao gồm quyền được sống, quyền được bảo vệ sức khỏe, quyền sở hữu tài sản và trật tự an toàn giao thông đường thủy. Điều 276 hướng tới việc bảo vệ trực tiếp tính mạng, sức khỏe của người tham gia giao thông đường thủy, đồng thời bảo vệ tài sản của cá nhân và tổ chức, đảm bảo sự an toàn, ổn định của hoạt động giao thông đường thủy nội địa, ven biển và cửa sông, cảng biển. Việc vi phạm các quy định này tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn đến tai nạn nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
2.3. Mặt khách quan của hành vi:
Mặt khách quan của tội phạm bao gồm các hành vi cụ thể bị cấm theo Điều 276, đó là giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy. Các điều kiện này được pháp luật quy định rõ: Người điều khiển phải có bằng, giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoặc chứng chỉ chuyên môn theo quy định; không trong tình trạng có nồng độ cồn vượt mức cho phép, không sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác; đồng thời đáp ứng các điều kiện an toàn khác theo pháp luật. Hành vi vi phạm bao gồm giao phương tiện cho người không đáp ứng các điều kiện trên và dẫn tới hậu quả gây thiệt hại về người hoặc tài sản.
2.4. Mặt chủ quan:
Người phạm tội phải có lỗi cố ý, tức là họ nhận thức được người được giao phương tiện không đủ điều kiện điều khiển nhưng vẫn thực hiện hành vi giao phương tiện. Điều này bao gồm cả nhận thức về khả năng xảy ra tai nạn, hậu quả về thương tích, tử vong hoặc thiệt hại về tài sản nhưng vẫn thực hiện hành vi. Lỗi cố ý ở đây được cấu thành khi hành vi thực hiện với mục đích hoặc biết trước hậu quả mà vẫn phó mặc.
2.5. Hậu quả pháp lý và thiệt hại thực tế:
Hậu quả của tội này được đánh giá dựa trên mức độ thiệt hại gây ra. Theo Điều 276, nếu hành vi dẫn đến chết người, gây thương tích nặng hoặc thiệt hại về tài sản theo các mức được phân định trong các khoản 1, 2, 3, thì sẽ áp dụng hình phạt tương ứng. Hậu quả pháp lý còn bao gồm việc cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm theo khoản 4. Trong thực tiễn, hành vi giao phương tiện cho người không đủ điều kiện thường dẫn đến tai nạn đường thủy nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của nạn nhân và gây thiệt hại vật chất lớn, đồng thời làm gián đoạn và mất trật tự giao thông thủy, từ đó thể hiện sự nguy hại xã hội của tội phạm.
3. Hình phạt của tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
3.1. Hình phạt chính theo Điều 276 Bộ luật Hình sự 2015:
Hình phạt chính đối với tội danh này được quy định rõ ràng, phản ánh mức độ nghiêm trọng của hậu quả do hành vi phạm tội gây ra. Cụ thể:
- Khi hành vi dẫn đến hậu quả gây thương tích hoặc thiệt hại cho sức khỏe, tài sản trong phạm vi mức độ quy định tại khoản 1 Điều 276 (ví dụ: gây thương tích 01 người từ 61% trở lên, thiệt hại tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng), người phạm tội sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm, hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Mức phạt này nhằm trừng phạt hành vi lần đầu hoặc hậu quả chưa quá nghiêm trọng;
- Khi hậu quả tăng nặng như làm chết 02 người, gây thương tích tổng tỷ lệ từ 122% đến 200%, hoặc gây thiệt hại tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng (theo khoản 2 Điều 276), hình phạt chính được nâng lên từ 03 năm đến 10 năm tù. Mức này phản ánh sự nguy hiểm cao hơn của hành vi, cũng như trách nhiệm hình sự tương xứng với thiệt hại thực tế;
- Trong trường hợp hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, như làm chết 03 người trở lên, gây thương tích hoặc hủy hoại sức khỏe với tổng tỷ lệ 201% trở lên, hoặc gây thiệt hại tài sản từ 1.500.000.000 đồng trở lên (theo khoản 3 Điều 276), người phạm tội sẽ phải chịu phạt tù từ 07 năm đến 15 năm. Đây là mức trừng phạt tối đa nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng, ngăn ngừa hành vi tương tự.
3.2. Hình phạt bổ sung và các biện pháp xử lý khác:
Bên cạnh hình phạt chính, Điều 276 còn quy định các biện pháp bổ sung để tăng cường hiệu quả răn đe và phòng ngừa:
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm: Áp dụng với người phạm tội nhằm hạn chế quyền tham gia quản lý hoặc vận hành phương tiện giao thông đường thủy, ngăn ngừa tái phạm;
- Áp dụng đồng thời với hình phạt chính: Hình phạt bổ sung có thể được kết hợp với phạt tiền hoặc phạt tù tùy theo tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi, theo quy định của khoản 4 Điều 276.
Như vậy, khung hình phạt của tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy được xây dựng theo nguyên tắc tỷ lệ thuận với hậu quả gây ra, vừa đảm bảo trừng phạt, vừa phòng ngừa nguy cơ đối với trật tự giao thông đường thủy và bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của người dân.
4. Tình tiết định khung tăng nặng theo Điều 276 Bộ luật Hình sự:
4.1. Tình tiết tăng nặng theo khoản 2 Điều 276 Bộ luật Hình sự năm 2015:
Khoản 2 Điều 276 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định khung hình phạt từ 03 năm đến 10 năm tù đối với người giao phương tiện giao thông đường thủy cho người không đủ điều kiện điều khiển khi hành vi gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn so với cấu thành cơ bản tại khoản 1. Ba nhóm tình tiết tăng nặng được xác định cụ thể như sau:
a) Làm chết 02 người:
Đây là tình tiết phản ánh mức độ hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về tính mạng con người. Trong tội danh này, người phạm tội không trực tiếp điều khiển phương tiện nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự vì đã giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển, tạo điều kiện cho hành vi nguy hiểm dẫn đến tai nạn gây chết người.Việc làm chết 02 người thể hiện hậu quả gấp đôi so với khoản 1 (làm chết 01 người), cho thấy mức độ nguy hiểm tăng cao, làm mất an toàn giao thông thủy và gây thiệt hại lớn cho xã hội. Tòa án khi áp dụng cần xem xét mối quan hệ nhân quả giữa hành vi giao phương tiện và hậu quả chết người: nếu người được giao phương tiện vi phạm quy tắc an toàn dẫn đến chết người mà có nguyên nhân trực tiếp từ việc “không đủ điều kiện điều khiển”, thì chủ thể giao phương tiện phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản này.
b) Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe của 02 người trở lên, tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 122% đến 200%:
Tình tiết này phản ánh hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, với ngưỡng định lượng cụ thể về tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể. Trong thực tiễn, tỷ lệ này được xác định thông qua giám định pháp y, và việc tính “tổng tỷ lệ” là tổng các thương tật của tất cả nạn nhân trong cùng một vụ việc.Việc gây thương tích cho nhiều người thể hiện tính nguy hiểm cao, phạm vi hậu quả rộng, đồng thời cho thấy mức độ cẩu thả và xem thường quy định an toàn của người giao phương tiện. Hậu quả này vừa xâm phạm sức khỏe con người, vừa gây mất ổn định trật tự an toàn giao thông, nên được xếp vào nhóm tình tiết tăng nặng có khung hình phạt cao hơn.
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng:
Đây là tình tiết định lượng thiệt hại tài sản, phản ánh hậu quả vật chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội. Thiệt hại có thể bao gồm phương tiện, hàng hóa, công trình, cơ sở hạ tầng giao thông hoặc tài sản khác bị hư hại do tai nạn đường thủy gây ra.Trong quá trình xét xử, Tòa án phải căn cứ vào kết quả định giá tài sản theo quy định của pháp luật để xác định ngưỡng thiệt hại. Khi giá trị thiệt hại đạt từ 500 triệu đồng trở lên, người phạm tội đã vượt ngưỡng hậu quả của khoản 1, nên phải chịu hình phạt nghiêm khắc hơn.Việc đưa ra giới hạn định lượng này nhằm bảo đảm nguyên tắc tỷ lệ giữa hành vi và hậu quả, giúp phân biệt rõ mức độ nguy hiểm giữa các trường hợp vi phạm, đồng thời bảo đảm tính công bằng và hợp lý trong xử lý hình sự.
→ Như vậy, khoản 2 Điều 276 là cơ sở pháp lý xử lý các trường hợp hành vi giao phương tiện cho người không đủ điều kiện gây hậu quả nghiêm trọng về người hoặc tài sản, thể hiện chính sách hình sự phân hóa rõ ràng theo mức độ thiệt hại.
4.2. Tình tiết tăng nặng theo khoản 3 Điều 276 Bộ luật Hình sự năm 2015:
Khoản 3 Điều 276 quy định khung hình phạt từ 07 năm đến 15 năm tù, áp dụng cho các trường hợp hành vi phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Ba nhóm tình tiết tăng nặng tương ứng được phân tích như sau:
a) Làm chết 03 người trở lên:
Đây là hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, thể hiện mức độ nguy hiểm cao nhất của hành vi. Việc giao phương tiện cho người không đủ điều kiện mà dẫn đến tai nạn khiến nhiều người thiệt mạng thể hiện sự coi thường tính mạng con người và các quy định an toàn giao thông đường thủy.Trong thực tiễn, các vụ việc thuộc tình tiết này thường gây chấn động xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự công cộng và lòng tin của người dân đối với công tác quản lý an toàn giao thông. Vì vậy, việc áp dụng khung hình phạt cao nhất là hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc xử lý nghiêm khắc đối với hành vi gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng được quy định tại Điều 3 Bộ luật Hình sự.
b) Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho 03 người trở lên, tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 201% trở lên:
Tình tiết này phản ánh hậu quả đặc biệt lớn đối với nhiều nạn nhân, cho thấy hành vi phạm tội có tác động lan rộng. Với tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể trên 200%, hậu quả về sức khỏe đã vượt xa giới hạn của khoản 2, thể hiện mức độ vi phạm cao và hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng.Khi áp dụng, Tòa án cần xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hành vi giao phương tiện và hậu quả thương tích. Nếu chứng minh được việc nạn nhân bị thương do người điều khiển không đủ điều kiện (ví dụ: không có bằng, say rượu, sử dụng ma túy), thì người giao phương tiện phải chịu trách nhiệm hình sự theo khung này.
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 1.500.000.000 đồng trở lên:
Tình tiết này nhấn mạnh thiệt hại vật chất ở mức đặc biệt nghiêm trọng, thường xảy ra khi tai nạn dẫn đến chìm tàu, cháy nổ, phá hủy công trình, thiết bị hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho bên thứ ba.Việc đặt ngưỡng định lượng từ 1,5 tỷ đồng trở lên thể hiện sự phân hóa rõ rệt giữa các cấp độ hậu quả. Đây cũng là căn cứ pháp lý để bảo đảm nguyên tắc công bằng và tương xứng trong hình phạt, phù hợp với chính sách hình sự của Nhà nước về phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực giao thông đường thủy.
→ Tình tiết tăng nặng theo khoản 3 Điều 276 cho thấy chính sách hình sự hướng đến việc bảo vệ tối đa tính mạng, sức khỏe và tài sản của con người, đồng thời khẳng định trách nhiệm nghiêm khắc của người giao phương tiện khi hành vi của họ tạo ra nguy cơ đặc biệt lớn cho xã hội.
5. So sánh với Tội điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
Tiêu chí so sánh | Tội điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy (Điều 275 Bộ luật Hình sự 2015) | Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy (Điều 276 Bộ luật Hình sự 2015) |
Căn cứ pháp lý | Quy định tại Điều 275 Bộ luật Hình sự năm 2015 – điều chỉnh hành vi ra lệnh, điều động hoặc bố trí người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy, dẫn đến hậu quả gây thiệt hại cho người hoặc tài sản. | Quy định tại Điều 276 Bộ luật Hình sự năm 2015 – điều chỉnh hành vi giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển (thiếu bằng, chứng chỉ, sử dụng rượu, bia, ma túy…), dẫn đến hậu quả thiệt hại tương tự. |
Về chủ thể phạm tội | Là người có thẩm quyền ra lệnh, quản lý, điều động, phân công – thường là thuyền trưởng, chủ doanh nghiệp vận tải, người quản lý phương tiện hoặc người tổ chức hoạt động giao thông đường thủy. | Là người có quyền sở hữu hoặc quản lý thực tế phương tiện, hoặc bất kỳ ai có khả năng trực tiếp giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển. |
Về hành vi khách quan | Hành vi ra lệnh, điều động hoặc bố trí người khác điều khiển phương tiện giao thông đường thủy khi biết rõ người đó không đủ điều kiện theo quy định (thiếu bằng cấp, say rượu, sử dụng ma túy, sức khỏe không đảm bảo…). | Hành vi giao phương tiện trực tiếp cho người không đủ điều kiện điều khiển. Đây là hành vi trao quyền sử dụng thực tế phương tiện, dù biết rõ người đó vi phạm quy định an toàn. |
Về hậu quả pháp lý và khung hình phạt | Hậu quả được lượng hóa tương tự Điều 276: thiệt hại về người hoặc tài sản. Các khung hình phạt tăng dần theo hậu quả – khoản 1 (phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù 6 tháng đến 5 năm); khoản 2 (3–10 năm tù); khoản 3 (7–15 năm tù); và khoản 4 (cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề 1–5 năm). | Cấu trúc khung hình phạt tương tự Điều 275, cũng chia theo hậu quả: làm chết người, gây thương tích, gây thiệt hại tài sản, với mức tăng nặng tương ứng. Tuy nhiên, hành vi giao trực tiếp được coi là nguy cơ thực tế cao hơn, do vậy trong thực tiễn, mức án thường nghiêm khắc hơn. |
Về mối quan hệ nhân quả | Người phạm tội không trực tiếp điều khiển hoặc giao phương tiện, nhưng có hành vi ra lệnh hoặc bố trí người khác dẫn đến hậu quả. Mối quan hệ nhân quả được xác lập qua mệnh lệnh hành chính hoặc phân công công việc sai quy định. | Người phạm tội trực tiếp giao phương tiện, nên mối quan hệ nhân quả rõ ràng và trực tiếp hơn, giữa hành vi giao và hậu quả gây thiệt hại. |
Về mục đích xử lý pháp lý | Nhằm răn đe, ngăn chặn trách nhiệm của người có thẩm quyền chỉ đạo, quản lý trong việc để người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện, bảo đảm tuân thủ quy trình điều động, phân công nhân sự. | Nhằm xử lý hành vi trực tiếp giao phương tiện, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong quá trình vận hành phương tiện giao thông đường thủy, đặc biệt với các phương tiện có động cơ lớn, chở người hoặc hàng hóa nguy hiểm. |
Về chính sách hình sự và phạm vi áp dụng | Được áp dụng chủ yếu trong các đơn vị vận tải, doanh nghiệp, tổ chức quản lý đội tàu, cảng vụ, nơi người điều động có thẩm quyền giao việc. | Áp dụng phổ biến trong các quan hệ dân sự hoặc cá nhân, như chủ tàu, người thuê tàu, hoặc chủ sở hữu giao phương tiện cho người không đủ điều kiện. |
Kết luận phân biệt | Tội điều động mang bản chất là ra lệnh hoặc bố trí sai người, tạo điều kiện cho hành vi vi phạm quy tắc an toàn giao thông đường thủy. | Tội giao phương tiện mang bản chất là trao phương tiện thực tế cho người không đủ điều kiện, trực tiếp dẫn đến nguy cơ tai nạn hoặc hậu quả nghiêm trọng. |
6. Bản án tiêu biểu về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy:
Bản án số 23/2024/HS-ST ngày 26/04/2024 của Tòa án nhân dân huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang là một trong những bản án điển hình xét xử tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy” theo điểm a khoản 1 Điều 276 Bộ luật Hình sự.
6.1. Tóm tắt vụ án:
- Bị cáo: Phạm Văn U;
- Hành vi: Trong đêm 17/9/2022, bị cáo điều khiển một chiếc ghe gỗ chở gỗ và thuốc nam trên tuyến kênh, sau đó cho người tên Trần Chí T điều khiển ghe dù biết rõ người này không có chứng chỉ chuyên môn điều khiển phương tiện thủy theo quy định. Khi đến một đoạn sông, người điều khiển tăng ga, ghe bị chìm làm ông M tử vong do ngạt nước;
- Việc giao phương tiện cho người không đủ điều kiện là hành vi vi phạm Điều 276; hậu quả là làm chết người nên đủ căn cứ truy cứu theo điểm a khoản 1 Điều 276;
- Hình phạt: Tòa án áp dụng 9 tháng tù cho hưởng án treo;
- Trách nhiệm dân sự: Bị cáo bồi thường thiệt hại 16.000.000 đồng cho người bị hại.
6.2. Phân tích pháp lý điểm nổi bật:
- Hành vi giao phương tiện mặc dù không trực tiếp điều khiển nhưng tạo điều kiện cho người không đủ tiêu chuẩn thực hiện hành vi nguy hiểm, dẫn đến hậu quả chết người;
- Tòa án đã xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hành vi giao phương tiện và thiệt hại về tính mạng, người điều khiển không đủ điều kiện đã gây ra vụ tai nạn;
- Việc xử phạt án treo cho thấy Tòa án đã xét đến các tình tiết giảm nhẹ (ăn năn, khắc phục hậu quả…) mặc dù hậu quả là chết người minh họa tính cá biệt hóa hình phạt;
- Bản án này là tiền lệ quan trọng để tham khảo khi xem xét các vụ án tương tự về việc giao phương tiện giao thông đường thủy cho người không đủ điều kiện.
THAM KHẢO THÊM:
