Sau khi chấp hành xong bản án hình sự, nhiều người mong muốn được xóa án tích để khôi phục quyền công dân, thuận lợi hơn trong công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, không phải mọi đơn xin xóa án tích đều được Tòa án chấp nhận ngay. Trên thực tế, có nhiều trường hợp bị Tòa án bác đơn do chưa đủ điều kiện hoặc hồ sơ chưa hoàn chỉnh. Vậy: Tòa án bác đơn xin xóa án tích thì khi nào được nộp lại?
Mục lục bài viết
1. Căn cứ pháp lý khi Tòa án bác đơn xin xóa án tích:
1.1. Các điều kiện bắt buộc để được Tòa án chấp nhận xóa án tích:
Theo quy định tại Điều 71, 72 và 73 Bộ luật Hình sự năm 2015 thì người bị kết án chỉ được xóa án tích khi đã chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung và các nghĩa vụ bồi thường thiệt hại, án phí và lệ phí theo bản án.
Ngoài ra, họ phải đáp ứng thời gian chờ xóa án tích theo quy định (tùy vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm đã bị kết án). Trong thời gian này, người đó không được phạm tội mới và không vi phạm pháp luật đến mức bị xử lý hình sự.
Chỉ khi đáp ứng được toàn bộ các điều kiện trên thì Tòa án mới có căn cứ để xem xét và chấp nhận đơn xin xóa án tích.
1.2. Nguyên nhân phổ biến khiến Tòa án bác đơn:
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến Tòa án bác đơn xin xóa án tích là người nộp đơn chưa đủ điều kiện về thời gian theo quy định của pháp luật về xóa án tích. Nhiều trường hợp hiểu nhầm rằng sau khi chấp hành xong án phạt tù là có thể nộp đơn ngay, trong khi pháp luật quy định rõ phải chờ đủ thời hạn theo từng loại tội.
Ngoài ra, Tòa án cũng thường bác đơn nếu nhận thấy người xin xóa án tích chưa hoàn thành nghĩa vụ dân sự trong bản án (như chưa nộp đủ án phí, chưa bồi thường thiệt hại cho bị hại hoặc trong thời gian chờ xóa án tích đã vi phạm pháp luật…).
Trường hợp hồ sơ xin xóa án tích thiếu tài liệu quan trọng, không chứng minh được nhân thân tốt hoặc có dấu hiệu khai báo không trung thực… cũng có thể là lý do để Tòa án ra quyết định bác đơn xóa án tích của cá nhân.
1.3. Hệ quả pháp lý khi đơn xin xóa án tích bị bác đơn:
Khi Tòa án ra quyết định bác đơn xin xóa án tích, điều đó có nghĩa là người bị kết án vẫn còn án tích theo quy định của pháp luật hình sự. Án tích này chưa được xóa bỏ nên người đó vẫn bị coi là có tiền án trong các hồ sơ pháp lý, ảnh hưởng đến việc xin việc làm, xuất cảnh…
Việc bị bác đơn không đồng nghĩa với việc mất quyền xin lại nhưng người đó phải chờ thêm một khoảng thời gian nhất định theo quy định của pháp luật thì mới được nộp lại đơn.
Ngoài ra trong thời gian này, nếu người đó tiếp tục vi phạm pháp luật hoặc bị xử lý hình sự mới thì thời gian chờ xóa án tích sẽ bị tính lại từ đầu, kéo dài thêm thời hạn được xem xét.
2. Tòa án bác đơn xin xóa án tích thì khi nào được nộp lại?
Căn cứ Điều 71 Bộ luật hình sự 2015 quy định về xóa án tích theo quyết định của Tòa án như sau:
- Xóa án tích theo quyết định của Tòa án được áp dụng đối với người bị kết án về một trong các tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật này. Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với người bị kết án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án và các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này.
- Người bị kết án được Tòa án quyết định việc xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
+ 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
+ 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
+ 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
+ 07 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
- Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại điểm a, điểm b khoản này thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
- Người bị Tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu, thì sau 01 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích; nếu bị bác đơn lần thứ hai trở đi, thì sau 02 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích.
Như vậy: Khi Tòa án bác đơn xin xóa án tích thì có thể nộp lại đơn trong thời gian như sau:
- Tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu thì có thể nộp lại đơn sau 01 năm;
- Nếu lần thứ hai bị Tòa án bác đơn thì có thể nộp lại đơn sau 02 năm.
Lưu ý về cách tính thời gian nộp lại đơn sau khi bị Tòa án bác đơn:
Thời gian chờ để được nộp lại đơn xin xóa án tích được tính từ ngày Tòa án ra quyết định bác đơn (ngày ký quyết định, không phải ngày người đó nhận được thông báo).
Ví dụ: Nếu Tòa án ra quyết định bác đơn ngày 10/3/2024 thì đến ngày 10/3/2025, người bị bác mới đủ điều kiện để nộp lại đơn. Trong thời gian này, nếu người đó vi phạm pháp luật, bị xử phạt hành chính hoặc bị khởi tố hình sự, thời hạn 01 năm sẽ bị tính lại từ đầu kể từ ngày chấp hành xong biện pháp xử lý hoặc khi vụ án mới được giải quyết. Do đó, việc giữ gìn nhân thân tốt, không tái phạm và không vi phạm pháp luật là yếu tố then chốt để đủ điều kiện nộp lại đơn đúng hạn và tăng khả năng được chấp nhận trong lần xét tiếp theo.
3. Thủ tục và hồ sơ nộp lại đơn xin xóa án tích:
3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị khi nộp lại đơn:
Khi nộp lại đơn xin xóa án tích, người có án tích cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác để tránh việc Tòa án tiếp tục bác do thiếu giấy tờ hoặc sai sót thủ tục. Thành phần hồ sơ bao gồm:
- Đơn xin xóa án tích (theo mẫu quy định, có ghi rõ thông tin cá nhân, tội danh, bản án và lý do xin xóa án tích);
- Bản sao bản án đã có hiệu lực pháp luật;
- Giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt chính và hình phạt bổ sung;
- Giấy xác nhận của cơ quan thi hành án dân sự về việc đã hoàn thành nghĩa vụ bồi thường, nộp án phí;
- Giấy xác nhận của công an cấp xã nơi cư trú về việc người đó chấp hành tốt pháp luật, không vi phạm trong thời gian chờ xóa án tích.
Trong trường hợp đã từng bị bác đơn trước đó, nên kèm theo bản sao quyết định bác đơn lần trước để Tòa án có căn cứ xem xét lại.
3.2. Cơ quan tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết:
Theo quy định, Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án trước đây là cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc xóa án tích theo đơn của người bị kết án.
Người nộp đơn có thể gửi hồ sơ trực tiếp tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc tỉnh (tùy cấp xét xử ban đầu) hoặc gửi qua đường bưu điện bảo đảm.
Trường hợp người bị kết án đang cư trú ở địa phương khác thì có thể ủy quyền cho người thân nộp thay nhưng phải kèm văn bản ủy quyền hợp pháp. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Tòa án sẽ kiểm tra tính hợp lệ, yêu cầu bổ sung nếu còn thiếu sót và sau đó thụ lý hồ sơ để tiến hành xem xét theo trình tự luật định.
3.3. Quy trình xét đơn xóa án tích lần tiếp theo:
Sau khi hồ sơ được Tòa án thụ lý, quy trình xét đơn xóa án tích được tiến hành tương tự như lần đầu. Cụ thể, Tòa án sẽ gửi văn bản xác minh đến Công an, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án và chính quyền địa phương nơi người đó cư trú để kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật, nhân thân và việc thực hiện nghĩa vụ dân sự.
Nếu các cơ quan xác nhận người nộp đơn có tiến bộ, không vi phạm pháp luật, Tòa án sẽ mở phiên họp xét đơn xóa án tích (không phải phiên tòa). Tại đây, Hội đồng xét đơn gồm Thẩm phán và đại diện Viện kiểm sát sẽ xem xét hồ sơ, các tài liệu kèm theo và ý kiến của Viện kiểm sát để ra quyết định chấp nhận hoặc bác đơn.
Quyết định này sẽ được gửi cho người nộp đơn và cơ quan liên quan để thi hành và lưu hồ sơ.
Lưu ý khi nộp lại đơn tại Tòa án:
- Để tăng khả năng được Tòa án chấp nhận khi nộp lại đơn, người xin xóa án tích cần chú trọng chứng minh nhân thân tốt và thái độ chấp hành pháp luật tích cực. Việc có giấy xác nhận của Công an địa phương về việc không vi phạm pháp luật, tham gia hoạt động xã hội, lao động ổn định hoặc đóng góp cho cộng đồng sẽ giúp Tòa án có căn cứ tin tưởng.
- Ngoài ra, nên hoàn tất toàn bộ nghĩa vụ dân sự, bồi thường, án phí trước khi nộp lại đơn, bởi đây là điều kiện bắt buộc thường khiến Tòa án bác đơn ở lần đầu.
- Trong trường hợp hồ sơ trước từng bị thiếu giấy tờ, cần rà soát kỹ để bổ sung đầy đủ; đồng thời, có thể nhờ luật sư tư vấn hoặc hỗ trợ soạn thảo lại đơn xin xóa án tích để bảo đảm đúng quy định, trình bày rõ ràng và thể hiện thái độ thiện chí, cải tạo tốt của người bị kết án.
THAM KHẢO THÊM:
Tư vấn pháp luật qua Zalo
Liên hệ với Luật sư để được hỗ trợ:
Tư vấn pháp luật qua Zalo 
