Giám sát người hưởng án treo là nhiệm vụ quan trọng nhằm bảo đảm người phạm tội cải tạo tại cộng đồng tuân thủ pháp luật. Cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao giám sát có quyền kiểm tra, nhắc nhở, yêu cầu báo cáo, phối hợp chính quyền địa phương, đồng thời có nghĩa vụ hỗ trợ, hướng dẫn người chấp hành án sửa chữa sai phạm và tái hòa nhập xã hội.
Mục lục bài viết
1. Quy định về quyền hạn trong giám sát, giáo dục người hưởng án treo:
Căn cứ vào Luật thi hành án hình sự 2019 đã quy định về quyết định thi hành án treo và nhiệm vụ giám sát, giáo dục người hưởng án treo thuộc về Ủy ban nhân dân cấp xã
1.1. Quyết định thi hành án treo:
- Quyết định thi hành án phải ghi rõ họ tên người ra quyết định; bản án, quyết định được thi hành; tên cơ quan có nhiệm vụ thi hành; họ tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của người được hưởng án treo; mức hình phạt tù và thời gian thử thách của người được hưởng án treo; hình phạt bổ sung; Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định thi hành án, Tòa án phải gửi quyết định đó cho cá nhân, cơ quan sau đây:
+ Người được hưởng án treo;
+ Viện kiểm sát cùng cấp;
+ Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người được hưởng án treo cư trú, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu nơi người được hưởng án treo làm việc;
+ Sở Tư pháp nơi Tòa án đã ra quyết định thi hành án có trụ sở.
Như vậy, việc quyết định thi hành án treo thì người ra quyết định phải ghi rõ họ tên, tên cơ quan thi hành nhiệm vụ và thông tin người được áp dụng án treo, mức phạt và thời gian hưởng án treo. Quyết định thi hành án treo phải gửi quyết định đó cho người hưởng án treo và Viện Kiểm sát cùng cấp.
1.2. Thi hành quyết định thi hành án treo
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quyết định thi hành án, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu có nhiệm vụ triệu tập người được hưởng án treo, người đại diện hợp pháp của người được hưởng án treo là người chưa thành niên đến trụ sở cơ quan thi hành án để ấn định thời gian người được hưởng án treo phải có mặt tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú, đơn vị quân đội nơi người đó làm việc và cam kết việc chấp hành án, lập hồ sơ thi hành án. Hồ sơ bao gồm:
+ Bản án đã có hiệu lực pháp luật;
+ Quyết định thi hành án treo;
+ Cam kết của người được hưởng án treo. Đối với người được hưởng án treo là người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bản cam kết của người đó phải có sự xác nhận của người đại diện hợp pháp;
+ Tài liệu khác có liên quan đến việc thi hành án.
- Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày triệu tập người được hưởng án treo, người đại diện hợp pháp của người được hưởng án treo thì cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu phải giao hồ sơ thi hành án cho Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Trước khi hết thời gian thử thách 03 ngày, Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục bàn giao hồ sơ thi hành án cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu để xem xét và cấp giấy chứng nhận đã chấp hành xong thời gian thử thách. Giấy chứng nhận phải gửi cho người được hưởng án treo, Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục, Tòa án đã ra quyết định thi hành án, Sở Tư pháp nơi Tòa án đã ra quyết định thi hành án có trụ sở.
Như vậy, việc thi hành quyết định thi hành án treo được thông báo trước 03 ngày khi có quyết định. Cơ quan thi hành án hình sự, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu có nhiệm vụ triệu tập người được hưởng án treo, người đại diện hợp pháp của người được hưởng án treo để ấn định thời gian hưởng án treo tại Ủy ban nhân dân cấp xã của người hưởng án treo
2. Nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc giám sát, giáo dục người được hưởng án treo:
Khoản 4 Điều 12 Thông tư liên tịch số 04/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong thi hành án hình sự (trong đó có việc giám sát, giáo dục người được hưởng án treo) bao gồm:
- Quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, người chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân; người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người chấp hành án phạt quản chế;
- Trường hợp người chấp hành án chết, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chấp hành án cư trú hoặc nơi người chấp hành án chết có trách nhiệm phối hợp với cơ quan được giao quản lý người đang chấp hành án thực hiện thủ tục khai tử theo quy định của pháp luật; gửi trích lục khai tử cho cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền;
- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật;
- Công an cấp xã có nhiệm vụ tham mưu và trực tiếp giúp Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, người chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân, người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người chấp hành án phạt quản chế.
Đồng thời, lập hồ sơ, báo cáo cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh khi phát hiện người thi hành án hình sự tại cộng đồng có vi phạm pháp luật.
3. Nhiệm vụ của Công an cấp xã, phường trong việc giám sát, giáo dục người được hưởng án treo:
Theo quy định của Luật Thi hành án hình sự và hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 04/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC, Công an cấp xã, phường, thị trấn giữ vai trò quan trọng trong việc giám sát, quản lý và giáo dục người được hưởng án treo tại địa phương.
3.1. Nhiệm vụ trực tiếp của Công an cấp xã, phường:
Công an cấp xã có trách nhiệm đưa người bị kết án phạt tù nhưng đang tại ngoại, hoặc thuộc các trường hợp hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người bị buộc chấp hành án phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo, hoặc người bị hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, đến trại tạm giam, phân trại thuộc trại tạm giam để thực hiện các thủ tục thi hành án theo quy định.
Bên cạnh đó, Công an cấp xã còn thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác được pháp luật quy định trong công tác thi hành án hình sự và quản lý người chấp hành án tại cộng đồng, bao gồm:
- Phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp và gia đình người được hưởng án treo trong công tác giáo dục, giám sát;
- Định kỳ báo cáo tình hình chấp hành nghĩa vụ của người được hưởng án treo cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện;
- Kịp thời phát hiện, lập biên bản và báo cáo khi người chấp hành án treo vi phạm nghĩa vụ hoặc có dấu hiệu phạm tội mới.
3.2. Nhiệm vụ của các cơ quan thi hành án hình sự cấp trên:
Ngoài trách nhiệm của Công an cấp xã, Thông tư liên tịch số 04/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC cũng quy định rõ nhiệm vụ của các cơ quan quản lý và thi hành án hình sự trong hệ thống Công an nhân dân như sau:
- Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo Điều 14 điểm a, b khoản 1 cùng các khoản 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 Điều 16 của Luật Thi hành án hình sự năm 2019;
- Trại tạm giam và phân trại thuộc trại tạm giam Công an cấp tỉnh có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ được quy định tại Điều 18 của Luật Thi hành án hình sự năm 2019. Cụ thể bao gồm:
+ Trực tiếp quản lý phạm nhân phục vụ công tác tạm giữ, tạm giam tại đơn vị;
+ Tống đạt quyết định thi hành án cho người bị kết án phạt tù đang ở phân trại thuộc trại tạm giam và báo cáo kết quả cho Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh;
+ Tiếp nhận người bị kết án phạt tù trong các trường hợp: Đang tại ngoại, được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án, người bị buộc thi hành án phạt tù sau khi hưởng án treo hoặc người bị hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện để thực hiện thủ tục đưa đi chấp hành án, đồng thời báo cáo lại cho cơ quan cấp tỉnh.
Nói tóm lại, Công an cấp xã/phường là tuyến đầu trong công tác giám sát và giáo dục người được hưởng án treo tại địa phương, góp phần quan trọng vào việc đảm bảo người chấp hành án treo tuân thủ đúng nghĩa vụ, không tái phạm và sớm hòa nhập cộng đồng. Hoạt động này được thực hiện trong mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa Công an cấp xã và Cơ quan thi hành án hình sự, Tòa án và Viện kiểm sát nhằm bảo đảm việc thi hành án hình sự được thực hiện đúng quy định, khách quan và hiệu quả.
THAM KHẢO THÊM:

Tư vấn pháp luật qua Zalo


