Người đang hưởng án treo nếu bị xử phạt hành chính có thể bị xem xét hủy án treo và buộc chấp hành hình phạt tù, tùy mức độ và tính chất vi phạm. Vì vậy, nhiều người lo lắng rằng: Đang hưởng án treo bị xử phạt hành chính có sao không? Bài viết này sẽ giải thích rõ căn cứ pháp luật và hậu quả khi vi phạm nghĩa vụ trong thời gian thử thách án treo.
Mục lục bài viết
1. Đang hưởng án treo bị xử phạt hành chính có sao không?
Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về án treo, điều này quy định về án treo như sau:
- Khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào chính nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ nếu như xét thấy rằng không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án sẽ cho hưởng án treo và cũng sẽ ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong khoảng thời gian thử thách theo quy định của Luật thi hành án hình sự;
- Trong thời gian thử thách thì Tòa án sẽ giao người được hưởng án treo cho cơ quan, cho tổ chức nơi mà người đó (người được hưởng án treo) làm việc hoặc giao cho chính quyền địa phương nơi người đó cư trú để thực hiện việc giám sát, giáo dục. Gia đình của người bị kết án có trách nhiệm thực hiện việc phối hợp với cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục người đó;
- Tòa án có thể quyết định áp dụng đối với người được hưởng án treo hình phạt bổ sung nếu như ở trong điều luật áp dụng có quy định hình phạt này;
- Người được hưởng án treo đã chấp hành được thời gian là một phần hai thời gian thử thách và có nhiều các tiến bộ thì theo đề nghị của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm giám sát, giáo dục, khi đó Tòa án có thể quyết định rút ngắn thời gian thử thách;
- Trong thời gian thử thách, nếu như người đang được hưởng án treo mà có cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự từ 02 lần trở lên, thì khi đó Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải thực hiện việc chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Trường hợp mà có thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải thực hiện chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật Hình sự.
Theo đó, đang trong thời gian thử thách nhưng người đang chấp hành án treo mà thuộc một trong các trường hợp sau đây thì cá nhân sẽ bị chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo:
- Cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự 02 lần trở lên (Tòa án có thể xem xét và ra quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo);
- Thực hiện hành vi phạm tội mới (Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định của pháp luật).
Như vậy: Người đang chấp hành án treo chỉ bị buộc phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo trong 02 trường hợp nêu trên. Đây là 02 căn cứ duy nhất dẫn đến việc Tòa án ra quyết định hủy án treo và buộc thi hành hình phạt tù.
Vì vậy, nếu người đang hưởng án treo trong thời gian thử thách chỉ có hành vi vi phạm hành chính thì hành vi này không được coi là phạm tội mới và cũng không mặc nhiên cấu thành việc cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên. Do đó, Tòa án sẽ không ra quyết định buộc người này chấp hành hình phạt tù của bản án trước.
Nói cách khác, trong thời gian thử thách nếu cá nhân bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng hành vi đó không cấu thành tội phạm mới và không làm phát sinh tình tiết vi phạm nghĩa vụ ở mức độ nghiêm trọng thì người đó vẫn tiếp tục được hưởng án treo và không phải chuyển sang chấp hành hình phạt tù của bản án đã tuyên.
2. Có hành vi vi phạm hành chính nhiều lần với cùng một hành vi vi phạm trong thời gian đang chấp hành án treo thì xử lý thế nào?
Theo như đã phân tích nêu trên, trong trường hợp người đang chấp hành án treo nhiều lần thực hiện hành vi vi phạm hành chính (từ 02 lần trở lên) đối với cùng một hành vi và hành vi này theo quy định của pháp luật hình sự được xác định là tình tiết “đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm”, đủ yếu tố cấu thành tội phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự thì sau khi Tòa án tuyên bản án mới thì người đó sẽ bị buộc phải chấp hành hình phạt của bản án trước (bản án đang hưởng án treo) và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định của pháp luật.
Việc tổng hợp hình phạt của nhiều bản án được thực hiện theo Điều 56 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể như sau:
- Trong trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà tiếp đó lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này thì khi đó Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo quy định của pháp luật;
- Khi xét xử một người đang phải chấp hành một bản án mà lại có thực hiện hành vi phạm tội mới, thì khi đó Tòa án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó sẽ thực hiện việc tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án trước rồi đưa ra quyết định hình phạt chung theo quy định về Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội;
- Trong trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tiến hành tổng hợp, thì Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định tổng hợp hình phạt của các bản án theo quy định pháp luật.
Như vậy, nếu cá nhân có hành vi vi phạm hành chính nhiều lần với cùng một hành vi vi phạm trong thời gian đang chấp hành án treo thì sẽ áp dụng hình thức tổng hợp hình phạt theo Điều 56 Bộ luật Hình sự 2015.
3. Đã từng bị xử phạt hành chính có đủ điều kiện xin hưởng án treo không?
Điều kiện cho người bị kết án phạt tù được hưởng án treo quy định tại Điều 2 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP (sửa đổi theo Điều 1 Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP), trong đó có điều kiện về nhân thân như sau:
- Người bị xử phạt tù có nhân thân là ngoài lần phạm tội này, người phạm tội chấp hành chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc;
- Đối với người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích, người bị kết án nhưng đã được xóa án tích, người đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý kỷ luật mà tính đến ngày phạm tội lần này đã quá thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo;
- Đối với người bị kết án mà khi định tội đã sử dụng tình tiết “đã bị xử lý kỷ luật” hoặc “đã bị xử phạt vi phạm hành chính” hoặc “đã bị kết án” và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo;
- Đối với người bị kết án mà vụ án được tách ra để giải quyết trong các giai đoạn khác nhau (tách thành nhiều vụ án) và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo.
Theo đó, điều kiện về nhân thân tốt được hiểu theo hướng: Người tuy đã từng bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích; hoặc đã được xóa án tích; hoặc đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính, bị xử lý kỷ luật nhưng đến thời điểm phạm tội mới, thời hạn để được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật đã quá 06 tháng theo quy định pháp luật. Khi đáp ứng các điều kiện này thì người bị kết án vẫn được xem là có nhân thân tốt để xem xét án treo.
Ngược lại, nếu trước khi phạm tội mà người bị kết án đã bị xử phạt vi phạm hành chính và chưa hết thời hạn để được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính thì họ không được xác định là có nhân thân tốt. Do không đáp ứng điều kiện nhân thân nên trường hợp này sẽ không đủ điều kiện để được hưởng án treo theo quy định pháp luật hiện hành.
THAM KHẢO THÊM:
Tư vấn pháp luật qua Zalo
Liên hệ với Luật sư để được hỗ trợ:
Tư vấn pháp luật qua Zalo 
