Sự phân hóa Đông – Tây của thiên nhiên Việt Nam là một phần quan trọng của đặc điểm đa dạng và phong phú của Việt Nam, ảnh hưởng đến đời sống và nền kinh tế của người dân trên khắp cả nước.
Mục lục bài viết
1. Khái quát chung về thiên nhiên nước ta:
Các điểm quan trọng về đặc điểm thiên nhiên của Việt Nam mà bạn đã nêu ra cho thấy sự đa dạng và phong phú trong cảnh quan tự nhiên của quốc gia này. Dưới đây là một số điểm nổi bật:
Nhiệt đới gió mùa ẩm: Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, điều này thể hiện qua mùa mưa và mùa khô rõ rệt. Điều này ảnh hưởng đến đời sống, nông nghiệp, và các hoạt động khác của người dân Việt Nam.
Vùng biển rộng lớn: Vùng biển Đông của Việt Nam có ảnh hưởng mạnh mẽ đến khí hậu và đời sống của dân cư ở các khu vực ven biển. Biển cung cấp nguồn thực phẩm và ảnh hưởng đến khí hậu và môi trường.
Cảnh quan đồi núi: Việt Nam có một phần lớn diện tích là đồi núi, với cảnh quan thay đổi theo độ cao. Điều này tạo ra cơ hội cho phát triển nông nghiệp và du lịch núi.
Đa dạng và phân hóa: Việt Nam có sự đa dạng về đất đai, khí hậu, và sinh vật. Điều này tạo ra các miền tự nhiên đa dạng với các điều kiện khí hậu và địa hình riêng biệt.
Tất cả những điểm này cùng với vị trí địa lý độc đáo của Việt Nam đã tạo nên một quốc gia với cảnh quan và môi trường tự nhiên phong phú, ảnh hưởng đến đời sống và văn hóa của người dân Việt Nam.
2. Sự phân hóa thiên nhiên theo hướng Đông Tây:
2.1. Tại sao nước ta có sự phân hóa thiên nhiên theo hướng Đông Tây:
Sự phân hóa thiên nhiên của Việt Nam theo hướng Đông – Tây có nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ cấu tạo địa chất và ảnh hưởng của yếu tố biển.
– Cấu tạo địa chất: Việt Nam nằm ở khu vực có cấu trúc địa chất phức tạp với nhiều dãy núi, sơn cước và các đợt núi đá từ Tây Bắc đi ra Đông Nam. Do đó, phần lớn các dãy núi và cao nguyên tập trung ở phía Tây của Việt Nam, ví dụ như dãy Hoàng Liên Sơn, dãy Trường Sơn, dãy Annamite, và nhiều khối núi đá khác. Những địa hình cao, đồi núi, và vùng cao nguyên thường nằm ở phía Tây và Tây Bắc, tạo ra sự phân hóa thiên nhiên giữa phía Đông và phía Tây.
– Ảnh hưởng của yếu tố biển: Việt Nam có một dải biển rộng bên phía Đông và Nam. Biển Đông và Biển Hoà Vang có ảnh hưởng lớn đến thời tiết và khí hậu của vùng đất liền. Các hiện tượng như gió mùa và mùa mưa chịu tác động mạnh mẽ từ biển, tạo ra khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm ấm ở phía Đông. Trong khi đó, phía Tây thường xuyên thiếu mưa và có khí hậu khô hanh hơn do bị cản trở bởi các dãy núi và cao nguyên.
Tóm lại, sự phân hóa thiên nhiên theo hướng Đông – Tây ở Việt Nam là kết quả của tương tác giữa cấu trúc địa chất phức tạp và ảnh hưởng của yếu tố biển, tạo ra đặc điểm địa hình, khí hậu và cảnh quan đa dạng trong cả nước
2.2. Phân tích cụ thể về sự phân hóa:
Sự phân hóa Đông – Tây của thiên nhiên Việt Nam có thể được tổng quan như sau:
1.Vùng biển và thềm lục địa:
Việt Nam có một bờ biển dài và phức tạp với các vịnh, bán đảo, và hơn 3.000 hòn đảo. Vùng biển của Việt Nam là một phần quan trọng của nền kinh tế, văn hóa và đặc điểm thiên nhiên của quốc gia. Nó cung cấp nguồn thực phẩm, tài nguyên biển, và là nơi diễn ra các hoạt động như đánh bắt hải sản, du lịch biển, và giao thương quốc tế. Diện tích lớn gấp ba lần đất liền, độ nông- sâu, rộng – hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng, vùng đồi núi kế bên và thay đổi theo từng đoạn bờ biển.
Ngoài ra, Việt Nam cũng có một phần biển sâu, nơi các nguồn tài nguyên khoáng sản như dầu và khí tự nhiên được phát triển. Sự phát triển của các vùng biển và thềm lục địa ảnh hưởng đến đời sống của người dân bờ biển và đất liền. Điều này bao gồm việc duy trì tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm và ảnh hưởng đến khí hậu của cả nước.
2.Vùng đất liền và đồng bằng:
Vùng đất liền của Việt Nam chủ yếu là các vùng đồng bằng và vùng trung du. Đây là nơi phát triển nông nghiệp chính của quốc gia, với các vùng đất phẳng và phù sa thích hợp cho canh tác và sản xuất nông sản. Khí hậu ở đây thường ấm áp và mưa nhiều, là điều kiện lý tưởng cho cây trồng như lúa, ngô và cây ăn trái.
Ngoài nông nghiệp, các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM nằm ở vùng đất liền và đóng vai trò quan trọng trong kinh tế và văn hóa của Việt Nam. Đây cũng là nơi có nhiều di tích lịch sử và văn hóa quan trọng.
Vùng đất liền và đồng bằng gồm 3 vùng:
+ Đồng bằng Bắc Bộ: Vùng này nằm ở phía bắc của Việt Nam và bao gồm các tỉnh như Hà Nội, Hải Phòng, và các tỉnh lân cận. Đây là một đồng bằng rộng lớn với đất phẳng và các bãi triều thấp. Khí hậu ở đây có mùa đông lạnh và mùa hè nóng ẩm.
+ Đồng bằng Nam Bộ: Nằm ở phía nam của Việt Nam và bao gồm các tỉnh như TP.HCM, Cần Thơ và các tỉnh lân cận. Đồng bằng này cũng có đất phẳng và thường được chia bởi các mạng sông, kênh rừng, và rừng ngập mặn. Khí hậu ở đây ấm áp và mưa nhiều suốt năm.
+ Vùng đồng bằng ven biển miền Trung: Vùng đồng bằng ven biển miền Trung nằm ở giữa Bắc Bộ và Nam Bộ và có bờ biển dài. Tuy nhiên, vùng này thường hẹp hơn và bị chia cắt bởi các ngọn đồi và sông. Bờ biển ở đây thường có các khúc khuỷu và vịnh, tạo ra các địa hình cồn cát, đầm phá, và vùng vịnh. Khí hậu ở đây cũng ấm áp và mưa nhiều, tạo điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp và ngư nghiệp.
3.Vùng đồi núi và cao nguyên:
Phía tây của vùng đất liền là các vùng đồi núi và cao nguyên. Đây là các khu vực có độ cao biến đổi và khí hậu thay đổi theo độ cao. Các vùng núi thường được bao bọc bởi rừng núi, nơi có sự đa dạng sinh học và là môi trường sống của nhiều loài động và thực vật quý hiếm.
Vùng đồi núi và cao nguyên thường có thực địa thích hợp cho cây trồng nhiệt đới như cà phê và cao su. Nó cũng là nơi phát triển du lịch núi và thể thao mạo hiểm như leo núi và dạo chơi thám hiểm.
Vùng đồi núi và cao nguyên nước ta gồm 3 vùng:
+ Vùng núi Đông Bắc: Nằm ở phía đông bắc của Việt Nam và bao gồm các tỉnh như Lạng Sơn, Cao Bằng. Vùng này có cảnh quan thiên nhiên có sắc thái cận nhiệt gió mùa. Khí hậu tại đây thường thay đổi theo mùa và có mùa đông lạnh.
+ Vùng núi thấp phía Nam của Tây Bắc: Nằm ở phía tây bắc của Việt Nam và bao gồm các tỉnh như Sơn La, Điện Biên. Cảnh quan thiên nhiên tại vùng này mang tính chất nhiệt đới, với đồi núi và thung lũng. Khí hậu ấm áp và mưa nhiều.
+ Vùng núi cao của Tây Bắc: Nằm ở phía tây bắc và bao gồm các tỉnh như Lào Cai, Lai Châu. Vùng núi này có độ cao lớn và khí hậu ôn đới. Đây là nơi có nhiều dãy núi, rừng nguyên sinh, và là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số.
Thay đổi khí hậu theo mùa: Vào mùa hạ, khi Tây Nguyên và Nam Trung Bộ đón gió mùa Tây Nam, có mưa lớn. Trong khi đó, Đông Trường Sơn lại chịu ảnh hưởng của hiệu ứng phơn khô nóng, gây ra khô hanh và nhiệt đới. Vào thời kỳ thu đông, khi Đông Trường Sơn đón các luồng gió từ biển thổi vào và gặp bức chắn địa hình, dẫn đến mưa lớn. Trong khi đó, Tây Nguyên và Nam Bộ bước vào mùa khô với ít mưa.
Sự phân hóa Đông – Tây của thiên nhiên Việt Nam là một phần quan trọng của đặc điểm đa dạng và phong phú của Việt Nam, ảnh hưởng đến đời sống và nền kinh tế của người dân trên khắp cả nước
3. Dẫn chứng về mối liên hệ chặt chẽ giữa đặc điểm thiên nhiên của vùng thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển và vùng đồi núi kề bên:
Mối liên hệ chặt chẽ giữa đặc điểm thiên nhiên của vùng thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển và vùng đồi núi kề bên được thể hiện qua độ nông-sâu, rộng-hẹp của thềm lục địa và sự thay đổi của vùng đồng bằng và đồng bằng ven biển:
Nơi đồi núi lùi xa vào đất liền: Trong trường hợp này, thềm lục địa rộng và nông, và vùng đồng bằng mở rộng với các bãi triều thấp phẳng. Sự thay đổi trong đặc điểm của thềm lục địa ảnh hưởng đến vùng đồng bằng, làm cho đồng bằng trở nên rộng lớn và phẳng phiu. Ví dụ, đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng Nam Bộ có cảnh quan đất đai rộng lớn, và thềm lục địa ở đây không gây ra những rào cản lớn đối với sự phát triển của đồng bằng.
Nơi núi đồi ăn lan sát ra biển: Trong trường hợp này, đồng bằng ven biển trở nên hẹp ngang và bị chia cắt thành các đồng bằng nhỏ hơn. Bờ biển tại các đoạn này có đường khuỷu, và thềm lục địa thu hẹp. Điều này làm cho vùng đồng bằng ven biển trở nên hẹp và đường bờ biển có sự khúc khuỷu. Ví dụ, dải đồng bằng duyên hải Nam Trung Bộ có đặc điểm này, với đồng bằng hẹp và bờ biển có nhiều khúc khuỷu.
Mối liên hệ này cho thấy sự tương tác phức tạp giữa các thành phần thiên nhiên khác nhau và cách chúng ảnh hưởng lẫn nhau để tạo ra cảnh quan đa dạng và đặc trưng của Việt Nam.
THAM KHẢO THÊM:
