Hàng gia công là gì? Gia công có phải là sản xuất hay không?

1. Hàng gia công là gì?

Gia công là một quá trình mà doanh nghiệp hay chủ thể, đơn vị nào đó được thuê để bỏ nhiều công sức làm công ăn lương. Cần phải sáng tạo để làm tốt làm mọi thứ được tối ưu hơn, đẹp hơn so với hàng hóa bạn đầu. Hình thức gia công này thường gặp với các hàng hóa nghệ thuật, những hàng hóa gia dụng, hàng hóa đời sống hàng ngày. Gia công cho hàng hóa đẹp hơn, mang tính nghệ thuật.

Đối với những hàng hóa kim loại, gia công các yếu tố máy… gia công là làm thay đổi hình dạng, trạng thái và tính chất của hàng hóa, vật thể trong quá trình tạo ra hàng hóa.Gia công cũng có hình thức là một bên nhận nguyên vật liệu của một bên và tạo ra những hàng hóa theo yêu cầu sẵn có. Phổ biến là các mặt hàng công nghiệp như gia công quần áo, may mặc, gia công giày dép thường được sản xuất bằng nhiều hình thức.Gia công nhiều khả năng hiểu theo một phương pháp đơn thuần là thẻ loại mà cá nhân nhận gia công thực hiện 1 quá trình hoặc cả quá trình sản xuất ra hàng hóa và nhận tiền công.

Gia công được hiểu là việc bỏ sức để làm ra một sản phẩm mới hay thực hiện một số công đoạn trong quá trình sản xuất trên cơ sở nguyên phụ liệu hay các bán thành phẩm để tạo ra một sản phẩm nào đó.

Gia công tiêng anh là ” machining “

2. Gia công có phải là sản xuất hay không?

Gia công là loại hình sản xuất, khác với loại hình doanh nghiệp (Doanh nghiệp chế xuất), nên doanh nghiệp nào cũng có khả năng thực hiện hợp đồng gia công bao gồm cả doanh nghiệp chế xuất.

Theo luật Thương mại Việt Nam năm 2005 sửa đổi bổ sung 2019, Điều 178: “Gia công trong thương mại là hoạt động kinh doanh sản xuất thương mại, Theo đó bên thuê gia công cung cấp 1 phần hoặc toàn bộ nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, hoặc có thể cả chuyên gia, tài liệu kỹ thuật để bên nhận gia công thực hiện một phần hoặc toàn bộ quá trình sản xuất ra sản phẩm và nhận về thù lao”

+ Gia công xuôi :

Nhận gia công cho đối tác nước ngoài (Bao gồm cả DN nội địa nhận gia công cho doanh nghiệp chế xuất)

Gia công hàng hoá xuất nhập khẩu hay còn gọi là gia công quốc tế ( International Processing) là các hoạt động sản xuất, chế biến, lắp ráp, đóng gói… nhằm chuyển hoá nguyên liệu, phụ liệu, bán thành phẩm theo các yêu cầu của bên đặt gia công. Trong đó, bên đặt gia công là pháp nhân hoặc thể nhân nước ngoài (kể cả các doanh nghiệp trong khu chế xuất), bên gia cônglà các doanh nghiệp Việt Nam (bao gồm cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp tập trung, khu công nghệ cao…).

Bên đặt gia công cung cấp máy móc, thiết bị, nguyên liệu, phụ liệu hoặc bán thành phẩm theo mẫu và định mức cho trước. Bên gia côngtrong nước tổ chức quá trình sản xuất sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng. Toàn bộ sản phẩm làm ra bên gia côngsẽ giao lại cho bên đặt gia công.

+ Gia công ngược: Thuê đối tác nước ngoài hoặc doanh nghiệp nội địa thuê doanh nghiệp chế xuất gia công.

+ Gia công lại: Doanh nghiệp có hợp đồng gia công nhưng thuê doanh nghiệp khác thực hiện một phần hoặc toàn bộ hợp đồng gia công.

+ Gia công ngoài: Doanh nghiệp thuê ngoài một số công đoạn hoặc toàn bộ quy trình sản xuất ra sản phẩm .

+ Gia công chuyển tiếp :Sản phẩm hợp đồng gia công này là nguyên vật liệu của hợp đồng gia công khác.

3. Hợp đồng gia công:

Căn cứ theo quy định tại điều 542 Bộ luật dân sự 2015 (BLDS) quy định Hợp đồng gia công là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên nhận gia công thực hiện công việc để tạo ra sản phẩm theo yêu cầu của bên đặt gia công, bên đặt gia công nhận sản phẩm và trả tiền công.

Trong HĐGC, một bên nhận nguyên vật liệu của bên kia để tạo ra một sản phẩm mới. Trong quá trình làm việc, bên nhận gia công phải tự mình tổ chức thực hiện và hoàn thành công việc, giao kết quả cho bên đặt gia công. Bên đặt gia công không kiểm soát quá trình thực hiện nghĩa vụ của bên nhận gia công mà quan tâm đến lợi ích của mình là vật mới được tạo thành có đúng thời gian, số lượng, chất lượng, khuôn mẫu,.. như đã thỏa thuận hay không.

Hợp đồng gia công là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên nhận gia công thực hiện một công việc để tạo ra sản phẩm theo yêu cầu của bên đặt gia công, bên đặt gia công nhận sản phẩm và trả tiền công

Trong hợp đồng gia công, một bên nhận nguyên vật liệu của bên kia để tạo ra một sản phẩm mới. Trong quá trình làm việc, bên nhận gia công phải tự mình tổ chức thực hiện và hoàn thành công việc, giao kết quả cho bên đặt gia công. Bên đặt gia công không kiểm sót quá trình thực hiện nghĩa vụ của bên nhận gia công mà không quan tâm đến lợi ích của mình là vật mới được tạo thành có như thoả thuận hay không.

– Đối tượng của hợp đồng gia công là vật được xác định trước theo mẫu, theo tiêu chuẩn mà bên thoả thuận hoặc pháp luật có quy định. Vật là một loại sản phẩm, hành hoá do bên thuê gia công đặt theo hợp đồng. Mẫu vật này có thể do bên thuê gia công chỉ định hoặc do bên gia công đưa ra và bên thuê gia công chấp nhận. Lưu ý là mẫu mà các bên sử dụng không được trái pháp luật và đạo đức xã hội

Ví dụ: sản xuất đồ chơi trẻ em, khi sử dụng không được mang tính tuyên truyền bạo lực hoặc hình dáng bên ngoài của hàng hóa phải phù hợp thẩm mĩ của người Việt Nam,..

– Quyền và nghĩa vụ của các bên

+ bên đặt gia công

Bên đặt gia công có quyền

Yêu cầu  bên gia công thực hiện đúng theo hợp đồng đã thoả thuận, yêu cầu bên gia công giao đúng thời hạn, đúng chất lượng và số lượng…

Nếu sản phẩm kém chất lượng, bên đặt gia công yêu cầu bên gia công sửa chữa,  nếu không sửa chữa hoặc sữa chữa không được thì có quyền huỷ hợp đồng

Bên đặt gia công có thể là tổ chức hoặc cá nhân có nghĩa vụ cung cấp nguyên vật liệu cho bên nhận gia công, chất lượng của nguyên vật liệu phụ thuộc vào sự thoả thuận của các bên. Nếu bên đặt gia công cung cấp nguyên vật liệu chất lượng không đúng như thoả thuận làm ảnh hưởng đến chất lượng hàng hoá thì  bên nhận gia công không chịu trách nhiệm,  nếu gây thiệt hại phải bồi thường.

Việc cung cấp nguyên vật liệu có thể được thực hiện một hoặc nhiều  lần nhưng phải đúng thời gian quy định.

Bên đặt gia công có quyền kiểm tra, giám sát quá trình gia công để đảm bảo chất lượng hàng hoá gia công. Nhưng việc tổ chức thực hiện thì thuộc về bên nhận gia công.

+ Bên nhận gia công

Bên nhận gia công có quyền yêu cầu bên đặt gia công giao nguyên vật liệu cho mình đúng thời hạn, phương thức, địa điểm ghi trong hợp đồng.

Trong khi thực hiện hợp đồng mà phát hiện được chất lượng nguyên vật liệu không đảm bảo có thể gây thiệt hại cho các bên, bên nhận gia công phải thông báo cho bên đặt gia công biết để thay thể nguyên liệu hoặc có quyền huỷ hợp đồng nếu bên đặt gia công không thực hiện yêu cầu thay thế nguyên liệu

Trong khi thực hiện hợp đồng, nếu không may xảy ra rủi ro mà sản phẩm bị hư hỏng, bên nhận gia công phải chịu thiệt hại về công sức mình đã bỏ ra để thực hiện hợp đồng.

4. Đặc điểm pháp lí của hợp đồng gia công:

Để hiểu rõ và soạn thảo đúng hợp đồng gia công, chúng ta cần đi phân tích các đặc điểm.

Hợp đồng gia công là hợp đồng song vụ

Bên gia công có quyền yêu cầu bên đặt gia công phải chuyển cho mình vật liệu đạt tiêu chuẩn về chất lượng, chủng loại, tính đồng bộ và số lượng cùng vật mẫu, bản vẽ để chế tạo. Bên gia công yêu cầu bên đặt gia công nhận tài sản mới do chính mình tạo ra và trả tiền công như đã thỏa thuận

Hợp đồng gia công là hợp đồng có đền bù

Khoản tiền mà bên thuê gia công phải trả cho bên gia công là khoản đền bù. Khoản đền bù này là tiền công do các bên thỏa thuận trong HĐGC.

Hợp đồng gia công có kết quả được vật thể hóa

Vật được xác định trước theo mẫu, theo 1 tiêu chuẩn do các bên thỏa thuận hoặc do pháp luật quy định trước. Vật mẫu hay tiêu chuẩn của vật gia công chỉ được hiện thực hóa ( vật chất hóa hay trở thành hàng hóa) sau khi bên nhận gia công đã hoàn thành công việc gia công.