Soạn bài Viết văn nghị luận về 1 thói xấu trong xã hội hiện đại

1. Yêu cầu:

– Nêu rõ vấn đề nghị luận.

– Làm sáng tỏ vấn đề nghị luận (nêu vấn đề thực tiễn đang thảo luận).

– Trình bày rõ ý kiến phê bình của người viết, làm sáng tỏ lý lẽ và chứng cứ nhằm khẳng định sự phê phán là có căn cứ.

– Đối thoại với các ý kiến khác (giả thuyết) để bảo vệ ý kiến của người viết.

2. Phân tích bài viết tham khảo:

Hiện tượng học đòi trong giới trẻ hiện nay

Nêu vấn đề nghị luận

Thói học đòi trong giới trẻ hiện nay.

Làm rõ vấn đề nghị luận

Học đòi là học theo những điều xấu hoặc không phù hợp với hoàn cảnh, bản thân.

Trình bày ý kiến phê phán

Học đòi mang đến nhiều hệ lụy, ảnh hưởng không tốt đến lối sống của thanh thiếu niên.

Đối thoại với ý kiến khác

Học hỏi người khác cũng là cách bắt chước.

Khẳng định ý kiến phê phán, rút ra bài học

– Học đòi không hẳn đã gây nguy hại ngay lập tức cho ta, nhưng làm ta mất khả năng định hướng giá trị bản thân.

– Soi vào bản thân mình và những người xung quanh, tự điều chỉnh suy nghĩ và hành vi, không bị sa đà vào thói học đòi vô bổ.

3. Thực hành viết theo các bước:

3.1. Trước khi viết:

*Lựa chọn đề tài

Em hãy suy ngẫm về bản thân mình và quan sát hành động, lối ứng xử của những người xung quanh hoặc tìm tòi trên sách vở, phương tiện thông tin đại chúng nhằm phát hiện ra các thói xấu của họ, sau đó lựa chọn những vấn đề cần bàn luận.

Sau đây là một vài đề tài gợi ý các em tham khảo:

– Sự tuỳ tiện khi tham gia giao thông của một số người.

– Thói ỷ lại, hay than vãn.

– Sự lười biếng, thiếu chủ kiến khi làm việc nhóm.

– Thói ỷ lại.

– Lối sống ảo mà một vài người đang đeo đuổi.

*Tìm ý

Sau khi xác định được vấn đề nghị luận, em hãy tìm ý bằng cách trả lời một số câu hỏi:

– Vấn đề được nêu ra là gì?

– Vấn đề đó được hiểu như thế nào? Vì sao nó đáng phê phán?

– Làm thế nào để ý kiến phê phán của mình có sức thuyết phục?

– Liệu có ý kiến nào không đồng tình với ý kiến phê phán của mình không?

*Lập dàn ý

Em hãy sắp xếp các ý tìm được thành một dàn ý.

Dàn ý

– Mở bài: Nêu vấn đề nghị luận (một thói xấu của con người trong xã hội hiện đại).

– Thân bài:

+ Làm rõ vấn đề nghị luận.

+ Trình bày ý kiến phê phán, nêu lí lẽ và bằng chứng để chứng minh sự phê phán là có cơ sở.

+ Nêu ý kiến không đồng tình (giả định) với ý kiến của người viết và tranh luận với ý kiến đó.

– Kết bài: Khẳng định ý kiến phê phán, rút ra bài học.

3.2. Viết bài:

Khi viết bài, em cần chú ý:

– Lí lẽ cần sáng rõ, chặt chẽ.

– Các bằng chứng cần đa dạng, xác thực. Nêu cả những trải nghiệm của bản thân (nếu có).

– Khi phê phán cần sử dụng lời lẽ đúng mực.

3.3. Chỉnh sửa bài viết:

Đối chiếu bài viết của em với yêu cầu của kiểu bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống (một thói xấu của con người trong xã hội hiện đại), chỉnh sửa những chỗ cần thiết sao cho:

– Vấn đề nghị luận được nêu một cách rõ ràng, được giải thích đầy đủ, toàn diện.

– Ý kiến phê phán được nêu một cách mạch lạc, chắc chắn, lí lẽ xác đáng và bằng chứng thuyết phục.

– Ý kiến phê phán được khẳng định trên cơ sở đối sánh với các quan điểm khác về vấn đề.

4. Dàn ý tham khảo:

Mở bài

Nêu vấn đề cần nghị luận: một thói xấu của con người trong xã hội hiện đại (kiêu ngạo – thích chơi trội của một bộ phận thanh niên, sống ích kỉ, lười nhác hay than vãn, lối sống ảo,…)

Thân bài

*Làm rõ vấn đề nghị luận

Giải thích khái niệm về thói xấu: Kiêu ngạo là gì? Sống ích kỉ là gì? Lối sống ảo là gì?,…

*Trình bày ý kiến phê phán, lí lẽ và bằng chứng để chứng minh phê phán là có cơ sở

Biểu hiện của thói xấu

Nguyên nhân hình thành thói xấu

Tác hại của thói xấu

*Mở rộng vấn đề và liên hệ bản thân

Nêu ý kiến phản biện: không đồng tình với ý kiến của người viết (giả định)

Học sinh cần ý thức tác hại của thói xấu để tránh mắc phải.

Tích cực học tập, rèn luyện để hoàn thiện bản thân tốt đẹp hơn.

Kết bài

Khẳng định ý kiến phê phán, bài học cho chính mình.

5. Bài viết tham khảo:

Có một thực tế không thể nào phủ nhận trong xã hội hiện nay, đó là cùng với mức sống càng cao, lớp trẻ dễ bị cuốn theo các thói quen, lối sống không lành mạnh. Trong đó, thói ăn chơi đua đòi của giới trẻ hiện nay đang nổi cộm, gây bức xúc trong xã hội.

Vậy “thói ăn chơi đua đòi” là như thế nào? “Thói” là lối, nếp sống hay hành vi có khuynh hướng tiêu cực, được lặp đi lặp lại, lâu ngày trở thành thói quen khó bỏ. “Ăn chơi đua đòi” là hành vi ăn chơi, tập hợp theo một đám đông nhằm làm gì đấy theo mong muốn, sở thích cá nhân. Thói ăn chơi đua đòi là lối sống có khuynh hướng bắt chước, nghe theo, làm theo người khác và biểu hiện nó một cách tự tin thái quá. Thói ăn chơi đua đòi trái ngược với sống lành mạnh, hài hoà.

Thói ăn chơi đua đòi đang là hiện tượng rất phổ biến trong xã hội, có ở hầu hết các nước trên thế giới nhưng lại gây ra nhiều hậu quả xấu ở những quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Hiện nay, một bộ phận không nhỏ các bạn trẻ nước ta mắc phải “căn bệnh” này. Nó biểu hiện ở việc đua nhau sắm “mốt” mới, đua nhau mặc đồ hàng hiệu, hút thuốc phải thiệt “ngầu”, xăm trổ phải “nghệ thuật”, đốt điếu shisha nhả làn khói trắng mới “đúng điệu”. .. rồi so sánh, đo đếm coi ai “hoàng gia” hơn. Đa phần các thói quen trên không những tiêu tốn lãng phí tiền của mà còn hình thành nên các “phong cách” cực kỳ lố bịch, quái thai, phản cảm làm xấu đi thuần phong mỹ tục của con người Việt Nam.

Nguyên nhân đầu tiên dẫn tới thói xấu trên là bởi suy nghĩ thiển cận, sức cám dỗ của đồng tiền. Trong mỗi một con người đều tồn tại hai bộ mặt: thiên thần và ác quỷ. Chính mặt quỷ khiến cho con người dễ bị cái xấu thu hút, cám dỗ. Trong khi đó tuổi trẻ luôn tò mò, thích thú cái mới, cái đẹp, lòng tự tôn cao luôn mong muốn thể hiện bản thân. Cùng với đó là một nền giáo dục không thật sự nghiêm túc trong vấn đề giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cơ bản cho học sinh, sinh viên. Do đó, giới trẻ sẽ dễ dàng rơi vào vòng luẩn quẩn của các thói quen xấu. Phụ huynh cũng phải gánh một phần trách nhiệm khi không có sự quan tâm thích đáng, chỉ mong làm ra được chút tiền mang về cho con vài ba đồng tiêu “vặt”. Nói là tiêu vặt chứ số tiền ấy không hề nhỏ chút nào. Tuy nhiên, tôi tin rằng, bản thân mỗi người mới là nguyên nhân chính. Bởi bộ phận bạn trẻ không thực hiện tốt việc học hành, không tự giác xây dựng lối sống kỉ luật cho bản thân cũng là nguyên nhân phạm phải thói ăn chơi đua đòi.

Và hậu quả từ thói xấu là không hề nhỏ. Thói ăn chơi đua đòi làm suy thoái mỹ tục tốt đẹp của Việt Nam, làm phai nhạt dần bản tính giản dị, trong sáng của người Việt. Nghiêm trọng hơn nữa là việc ăn chơi đua đòi quá mức của một bộ phận trẻ làm đất nước chúng ta trở nên xấu xí, tầm thường, thảm hại trong con nhìn của bè bạn trong và ngoài thế giới. Thậm chí, nó không những chỉ là vấn đề xã hội, văn hoá nữa mà còn vấn đề về đạo đức của con người. Thói đua xe máy là một thí dụ điển hình. Không hiếm các vụ tai nạn giao thông xảy ra dẫn tới cái chết của bản thân những người tham dự mà còn gây thương vong không đáng có của những người qua đường.

Thí dụ trên là lời cảnh báo với mỗi bạn trẻ phải thực hiện nghĩa vụ học hành thật tốt, trang bị đủ tri thức, kĩ năng sống cần thiết để luôn sáng suốt và tỉnh táo trước mọi tình huống trong cuộc sống. Tri thức mới là sức mạnh thật sự chứ không phải ở cái “xin” trên bàn hay cái xe máy “sang” bạn lái mỗi sáng đến trường.

Tóm lại, ăn chơi đua là một hiện tượng xấu nên loại trừ trong xã hội. Mặc dù nó thuộc về bộ phận nhỏ tuổi nhưng không ngăn ngừa kịp thời nó sẽ trở thành một “bệnh dịch” và có thể thành vấn đề của cả thôn hội. Câu hỏi đặt ra là bản thân giới trẻ cũng như bậc cha mẹ, nhà trường và Xã hội phải làm như thế nào để ngăn ngừa và tiêu diệt bệnh ấy mà thôi. Câu trả lời nằm trong mỗi người, cứ tĩnh tâm suy xét rồi sau đó đưa ra những lối sống thích hợp với bản thân, gia đình, xã hội.