Soạn bài Thạch Sanh ngắn gọn nhất (SGK Ngữ văn 6 tập 1)

1. Trước khi đọc văn bản:

– Câu hỏi 1 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 19) 

Giải pháp: 

Để trả lời câu hỏi về tác phẩm này, các em ôn lại phần Kiến thức văn học, tập trung vào khái niệm truyện cổ tích. 

Lời giải chi tiết: 

– Truyện kể về nhân vật chính là Thạch Sanh. 

– Sự kiện chính: 

+ Sự ra đời và lớn lên kỳ lạ của chàng Thạch Sanh. 

+ Thạch Sanh gặp Lý Tông và trở thành anh em. 

+ Bảo vệ ngôi chùa và tiêu diệt chằn tinh. 

+ Giết được đại bàng, cứu được công chúa, Lý Thông chặn lối vào động. 

+ Đại bàng và chằn tinh báo oán và Thạch Sanh bị cầm tù. 

+ Tiếng đàn của chàng Thạch Sanh đã giúp công chúa không bị câm, vạch trần Lý Thông, giải oan cho bản thân. 

+ Câu chuyện của Thạch Sanh với 18 nước. 

+ Khi về già, vua nhường ngôi cho Thạch Sanh. 

– Câu hỏi 2 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 19) 

Giải pháp: 

Để trả lời câu hỏi về tác phẩm này, các em ôn lại phần Kiến thức văn học, tập trung vào khái niệm truyện cổ tích. 

Lời giải chi tiết: 

– Đây là câu chuyện về Thạch Sanh. Chàng Thạch Sanh là nhân vật chính của câu chuyện. 

– Kết thúc truyện, số phận các nhân vật: 

+ Thạch Sanh: Cưới công chúa và lên ngôi. 

+ Lý Thông và mẹ: bị sét đánh chết rồi biến thành bọ hung 

– Câu hỏi 3 (Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6, Tập 1, Trang 19) 

Giải pháp: 

Để trả lời câu hỏi về tác phẩm này, các em ôn lại phần Kiến thức văn học, tập trung vào khái niệm truyện cổ tích. 

Lời giải chi tiết: 

+ Ước mơ lớn nhất của con người là truyền tải cuộc chiến cái thiện chống lại cái ác và công bằng xã hội.  

+ Điều này phù hợp với cuộc sống ngày nay. Bởi trong cuộc sống này có sự khác biệt giữa thiện và ác, và con người  luôn tìm kiếm sự công bằng trong xã hội.

– Câu hỏi 4 (Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6, Tập 1, Trang 19) 

Giải pháp: 

Để trả lời câu hỏi về tác phẩm này, các em ôn lại phần Kiến thức văn học, tập trung vào khái niệm truyện cổ tích. 

Lời giải chi tiết: 

– Chi tiết ma thuật:: 

+ Ngọc Hoàng sai thái tử đến làm con nuôi cho một cặp vợ chồng già. 

+ Người phụ nữ có thai mấy năm rồi mới sinh con. 

+ Yêu tinh lộ nguyên hình là một con mãng xà khổng lồ rồi chết đi, để lại một cây cung vàng và một bộ mũi tên. 

+ Tiếng đàn của Thạch Sanh vang lên trong tù và khi anh bước ra cùng quân giặc. 

+ Nồi cơm của Thạch Sanh là cái nồi không đáy, ăn mãi không hết. 

=> Tác động: Làm cho câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn người đọc, người nghe và cải thiện cuộc sống của các nhân vật. 

2. Trong khi đọc văn bản:

– Câu hỏi 1 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 19) 

Giải pháp: 

Đọc kỹ phần (1) để biết Thạch Sanh đến từ đâu. 

Lời giải chi tiết: 

Thạch Sanh là thái tử và là con trời được nhập thể vào gia đình dưới trần gian. 

– Câu hỏi 2 (sách ngữ văn lớp 6 Tập 1 trang 20) 

Giải pháp: 

Đọc đoạn (2) cẩn thận để xem Thạch Sanh hành động như thế nào đối với những người và  sự kiện xung quanh anh ấy.

Lời giải chi tiết: 

+ Tính cách: Trung thực, chân thành, dũng cảm và sẵn sàng giúp đỡ người khác khi  gặp khó khăn. 

Từ “trung thực” được lặp lại 2 lần trong đoạn văn này. 

Chàng thạch sanh thành thật nhận lời ra đi ngay. 

Thạch Sanh tin ngay. 

– Câu hỏi 3 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1, Trang 21) 

Giải pháp: 

Đọc kỹ đoạn (3) và liệt kê những hành động dũng cảm của Thạch Sanh. 

Lời giải chi tiết: 

Chi tiết về lòng dũng cảm của chàng Thạch Sanh: 

+ Khi Thạch Sanh nhìn thấy một con đại bàng đang đuổi theo một cô gái đang bay, anh đã không ngần ngại bắn nó bằng cung và mũi tên vàng của mình. Anh lần theo dấu vết máu để tìm ra nơi nó ở. 

+ Anh ta tự mình xuống hang cứu công chúa, làm mù mắt con đại bàng rồi dùng búa chặt đứt móng vuốt sắc nhọn của con quái vật và xẻ đôi đầu con quái vật. 

+ Cứu con vua Thủy Tề

– Câu hỏi 4 (Sách giáo khoa Văn lớp 6, Tập1, Trang 21) 

Giải pháp: 

Xét bản chất mưu mô và xảo quyệt của Lý Thông, rồi thử đoán xem hắn sẽ làm điều xấu hay điều tốt. 

Lời giải chi tiết: 

Tôi đoán trước rằng Li Thông sẽ giết Thạch Sanh để bảo vệ danh dự của mình. 

– Câu hỏi 5 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 22) 

Giải pháp: 

Trong phần này hãy tập trung vào tính cách và các chi tiết miêu tả nhân vật Thạch Sanh.

Lời giải chi tiết: 

Khi Thạch Sanh hỏi xin cây đàn, anh không biết đó là một nhạc cụ thần kỳ. 

– Câu hỏi 6 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 22) 

Giải pháp: 

Trả lời câu hỏi này bằng cách chú ý đến phần kết. 

Lời giải chi tiết: 

+ Cuối cùng, chàng Thạch Sanh không giết mà để Lý Thông và mẹ Lý Thông về quê làm công việc của mình. 

+ Giây phút cuối cùng của Lý Thông và mẹ: Họ bị sét đánh chết, biến thành bọ hung. 

– Câu hỏi 7 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 23) 

Giải pháp: 

Hãy chú ý đến đoạn kết và xem xét hành động của Thạch Sanh khi đối phó với kẻ thù. 

Lời giải chi tiết: 

Hành động của chàng Thạch Sanh khi đối mặt với kẻ địch: 

+ Khi chiến đấu trước mặt kẻ thù bằng cây đàn thân, binh lính của mỗi quốc gia trở nên yếu đuối và không còn nghĩ đến việc chiến đấu. 

+ Anh đãi họ một niêu cơm thần kỳ và hứa sẽ thưởng lớn cho ai ăn được nhưng không ai làm được.

3. Sau khi đọc văn bản:

– Câu hỏi 1 (sách ngữ văn lớp 6 Tập 1 trang 23) 

Giải pháp: 

Xem xét các nhân vật đã được nêu bên trên rồi chọn lựa.

Lời giải chi tiết: 

Thạch sanh là một nhân vật anh hùng. 

– Câu hỏi 2 (sách ngữ văn lớp 6 Tập 1 trang 23) 

Giải pháp: 

Đọc lại toàn bộ văn bản và chọn những sự kiện quan trọng nhất. 

Lời giải chi tiết: 

Sự kiện lớn: 

+ Sự ra đời và xuất thân của chàng Thạch Sanh. 

+ Thạch Sanh được một thiên thần dạy võ. 

+ Kết nghãi anh em với Lý Thông. 

+ Chàng Thạch sanh tiêu diệt con chằn tinh và bị Lý Thông cướp mất công. 

+ Thạch Sanh đánh bại đại bàng và cứu được công chúa nhưng lại bị tước đoạt danh dự. 

+ Thạch Sanh cứu thái tử và nhận đàn thần nhưng lại bị vu oan và tống vào tù. 

+ Chàng Thạch Sanh được minh oan. 

+ 18 nước chư hầu đầu hàng trước niêu cơm và tiếng đàn của Thạch Sanh. 

– Sự kiện tôi yêu thích nhất: 18 nước chư hầu đầu hàng trước niêu cơm và tiếng đàn của Thạch Sanh. 

– Câu hỏi 3 (Sách ngữ văn lớp 6 Tập 1 trang 23) 

Giải pháp: 

Sau khi đọc văn bản, bạn có thể nhận xét về các nhân vật và tìm thêm chi tiết. 

Lời giải chi tiết: 

+ Thạch Sanh là người tốt bụng, rộng lượng và rất chân thật. Anh ta luôn tin tưởng mọi người, sẵn sàng giúp đỡ nạn nhân và không bao giờ nghĩ đến việc trả ơn. 

+ Dẫn chứng:

Dù Thạch Sanh biết bộ mặt thật của hai mẹ con Lý Thông nhưng vẫn cho họ về quê.  

Cứu công chúa và thái tử mà không mong nhận lại điều gì.

Tìm kiếm giải pháp hòa bình để giải quyết căng thẳng với các nước chư hầu.

– Câu hỏi 4 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 tập 1 trang 23) 

Giải pháp: 

Đọc toàn bộ văn bản một cách cẩn thận, liệt kê các chi tiết tưởng tượng và thần thoại, đồng thời cho thấy chúng ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nhân vật. 

Lời giải chi tiết: 

+ Chi tiết huyền ảo và ý nghĩa của nó: 

Thạch Sanh là thái tử được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai làm con trai của hai vợ chồng. Người mẹ mang thai mấy năm mới sinh con. 

Mọi võ thuật và mọi phép thuật đều được thiên thần dạy cho Thạch sanh. 

Giết chết chằn tinh và con đại bàng.  

=> Khẳng định nguồn gốc cao quý và tài năng phi thường của chàng Thạch Sanh. 

Cứu con vua Thủy Tế và được mời vào thủy cung chơi. 

=> Người tốt gặp điều tốt. 

Hồn đại bàng và chằn tinh ra sức vu khống Thạch Sanh. 

=> Tiếp tục sức sống của cái ác. 

Chiếc niêu đất thần kỳ không bao giờ cạn. 

⇒ Mơ ước về cuộc sống giàu sang cho người dân lao động. 

Nhờ cây đàn thần, Thạch Sanh được giải oan và đưa đất nước được bình yên. 

+ Tác động: Xây dựng nhân vật lý tưởng Thạch Sanh là người công bằng, rộng lượng, đồng thời thể hiện tư tưởng công lý và ước mơ sống của người dân lao động, làm tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện. 

– Câu hỏi 5 (sách văn lớp 6 Tập 1 trang 23) 

Giải pháp: 

Hãy xem xét đoạn kết này và nghĩ xem người ta muốn truyền tải điều gì. 

Lời giải chi tiết: 

Chi tiết cuối cùng của truyện thể hiện ước mơ công lý của dân tộc ta, thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo, vô ơn bạc nghĩa sẽ bị chỉ trích. 

 – Câu hỏi 6 (Sách giáo khoa Văn lớp 6 Tập 1 trang 24) 

Bài thơ sau đây nhấn mạnh ý nghĩa gì trong truyện Thạch sanh? 

‘Đàn kêu: Ai chém chằn tinh

Cho mày vinh hiển dự mình quyền sang?

Đàn kêu: Ai chém xà vương

Đem nàng công chúa triều đường về đây?

Đàn kêu: Hỡi Lý Thông mày

Cớ sao phụ nghĩa lại rày vong ân?

Đàn kêu: Sao ở bất nhân

Biết ăn quả lại quên ân người trồng?’

(Truyện thơ Nôm Thạch Sanh)

Giải pháp: 

Đọc kỹ bài thơ và suy nghĩ về những đặc điểm của con người mà bài thơ nói đến. 

Lời giải chi tiết: 

Nhân danh công lý, âm thanh của nhạc cụ này vang lên nhân danh nạn nhân của sự bất công, tuyên bố toàn bộ sự thật, bênh vực người có công, và tố cáo những người đã phạm tội ác, cướp bóc, tội ác vô nhân đạo. Âm thanh và nhịp điệu của tiếng đàn mạnh mẽ, dứt khoát…như tiếng quan tòa đưa ra phán quyết rõ ràng, như lưỡi rìu hay mũi tên của một chiến binh dũng cảm nhắm vào mặt người có địa vị cao, nhưng họ llại à những kẻ giết người, mang tội ác mang lại đau khổ cho người lương thiện. Tiếng đàn của Thạch Sanh vang vọng giữa thanh thiên bạch nhật, thể hiện rõ ràng mọi trăn trở, oán hận, yêu đời vang vọng từ ngục tối và vang vọng khắp kinh đô.

4. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm:

4.1. Giá trị nội dung:

Thông qua câu chuyện về chàng Thạch Sanh dũng cảm diệt quỷ, diệt đại bàng, cứu người bị nạn, vạch trần kẻ vô ơn bạc nghĩa, chống giặc ngoại xâm, nhân dân ta mơ ước về một xã hội lý tưởng công bằng, một cam kết đạo đức hướng tới sự tốt đẹp của con người cũng như lý tưởng và tình yêu hòa bình của nhân dân ta. 

4.2. Giá trị nghệ thuật:

– Tạo hai nhân vật tương phản bằng cách sử dụng các chi tiết huyền diệu, giàu trí tưởng tượng 

– Truyện có kết cấu tương đối hoàn chỉnh. Đó là về sự ra đời, trưởng thành và phát triển của một nhân vật tượng trưng cho công lý và lẽ phải. Có những con đường phiêu lưu để thử thách và rèn luyện tài năng, trải qua nhiều khó khăn nhung cuối cùng cũng đi đến một kết thúc có hậu. TruyệnThạch Sann có cấu trúc phổ biến của một câu chuyện cổ tích song tuyến. Ngoài ra, đây còn là cấu trúc điển hình của nhóm truyện cổ tích huyền ảo.