Soạn bài Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi (Ngữ văn 7)

1. Soạn bài Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi – Ngữ văn 7:

1.1. Trước khi đọc văn bản:

(Trang 100, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp tình cảm của em đối với một con thú cưng hoặc một con vật nào đó (trong sách, phim) mà em yêu quý.

Phương pháp giải:

Dựa trên cảm nhận của bản thân, hãy chia sẻ cảm xúc của em về một con vật mà em yêu quý với bạn bè.

Lời giải chi tiết:

Tình yêu của tôi dành cho chú mèo Miu luôn rất đặc biệt. Tôi coi Miu như người bạn và một thành viên trong gia đình của tôi. Tôi luôn chăm sóc Miu và cho bé ăn. Tôi rất yêu quý Miu. 

1.2. Trong khi đọc văn bản:

Câu 1 (Trang 100, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Em hình dùng thế nào về hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi?”

Phương pháp giải:

Hãy sử dụng trí tưởng tượng của bạn và hình dung hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi.”

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi là hình ảnh một chú mèo đang ngủ ngon lành trên ngực nhân vật “tôi”. 

Câu 2 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo em, nhân vật tôi đang ca hát về điều gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần 2, dựa trên suy nghĩ của chính bạn và cho biết điều nhân vật “tôi” đang hát là gì. 

Lời giải chi tiết:

Nhân vật “Tôi” hát một bài hát ru nhẹ nhàng để đưa chú mèo vào giấc ngủ. 

1.3. Sau khi đọc văn bản:

Câu 1 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Liệt kê những từ ngữ, hình ảnh miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai. Em có cảm nhận gì về hình ảnh đó? 

Phương pháp giải:

Ở khổ thơ thứ hai, tìm những từ, hình ảnh miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” và cảm nhận về hình ảnh đó.

Lời giải chi tiết:

– Những từ ngữ: trong veo, nhọn hoắt, nỗi kinh hoàng, móng vuốt.

– Những hình ảnh: con mèo nằm ngủ trên ngực tôi; Đôi mắt xanh biếc trong veo; hàm răng sắc nhọn và móng vuốt khép lại; ngủ như một em bé được ôm ấp yêu thương trong vòng tay ấp ủ.

=> Những hình ảnh trên thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh của loài mèo.

Câu 2 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Nhân vật tôi đã có những cảm nhận như thế nào khi để cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình?

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ, đặc biệt là khổ thơ đầu, khổ bốn, khổ cuối để xác định.

Lời giải chi tiết:

– Những câu thơ:

+ Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót. Trái tim tôi hào nhịp trái tim mèo.

+ Trái tim tôi một phút bỗng mềm đi. Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc.

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát. Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

 => Nhân vật tôi vui vẻ, tràn đầy yêu thương và cảm thấy hạnh phúc muốn bảo vệ chú mèo nhỏ của mình. 

Câu 3 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Xác định các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và tác dụng của chúng trông khổ thơ sau:

Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ

Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh

Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh

Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo…

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ một cách cẩn thận và tìm kiếm các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và nêu tác dụng. 

Lời giải chi tiết:

Các biện pháp tu từ được sử dụng: ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ, điệp cấu trúc. Nhịp điệu linh hoạt (2/2/3/2, 5/5, 3/2/3/2) => Miêu tả sinh động vẻ đẹp hình thể và tính cách của loài mèo, gợi lên những liên tưởng thú vị và sâu sắc trong lòng người đọc. 

Câu 4 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Xác định những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim” và nhận xét về cách tác giả sử dụng các từ ngữ ấy trong bài thơ.

Phương pháp giải:

Tìm những dòng thơ, lời bình trong bài thơ có sử dụng từ “trên ngực tôi”, “trái tim” và nhận xét.

Lời giải chi tiết:

– Những dòng thơ có sử dụng hai từ “trên ngực tôi” và “trái tim”: 

+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi 

+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập

+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo 

+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ

+ Trái tim tôi trong một phút bỗng mềm đi 

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát

+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo

– Nhận xét: Tác giả sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, cô đọng và lặp đi lặp lại cùng một thông điệp. Hình ảnh chú mèo nằm ngủ trên ngực tôi cùng trái tim nức nở của nhân vật tôi làm nổi bật hình ảnh đẹp đẽ và tình yêu thương chú mèo của tác giả.

Câu 5 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì? Thông điệp ấy gợi cho em suy nghĩ gì? 

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, chú ý những từ ngữ, hình ảnh miêu tả “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi”, tâm trạng của nhân vật khi con mèo ngủ yên trên ngực mình và những tâm trạng, cảm xúc của tác giả. 

Lời giải chi tiết:

– Thông điệp: Hãy yêu thương động vật bằng cả trái tim. Hạnh phúc đến từ việc được người khác yêu thương, bảo vệ và chăm sóc, kể cả những loài động vật nhỏ bé. Hãy lắng nghe trái tim mình và để nó rung động với những cảm xúc nhân ái.

– Thông điệp này nhắc nhở chúng ta về những tình cảm đẹp đẽ của con người đối với mọi sinh vật và dạy chúng ta cách sống yêu thương động vật. Tình yêu mang đến cho con người những cảm xúc đẹp đẽ, và việc biết cách chăm sóc động vật khiến con người trở nên “người” hơn khi biết che chở và bảo vệ cho loài vật.

Câu 6 (Trang 101, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy thể hiện tình cảm của em đối với thiên nhiên, loài vật theo cách mà em thấy phù hợp nhất: vẽ tranh, làm thơ, viết nhật ký, sưu tầm những bức ảnh, bản nhạc,….liên quan.

Phương pháp giải:

Viết một bài thơ bày tỏ tình yêu của em với động vật.

Lời giải chi tiết:

Bạn mèo là người bạn đồng hành

Trong những lúc vui cũng như buồn

Nó ở bên tôi, dịu dàng vuốt ve

Làm tôi xua tan mọi nỗi lo

Bạn mèo là nguồn sáng tạo

Cho những bài thơ tôi sáng tác

Nó cho tôi niềm hạnh phúc sống

Làm tôi yêu mến cuộc đời hơn

Bạn mèo là món quà quý giá

Từ trời cao ban cho tôi

Nó là người bạn gắn bó nhất

Làm tôi biết ơn và trân quý

Bạn mèo là tình yêu của tôi

Không thể thiếu trong cuộc sống này

Nó làm cho tôi cảm thấy hạnh phúc

Và luôn luôn bên tôi mãi mãi

2. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật bài thơ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi:

2.1. Giá trị nội dung:

Bài thơ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi thể hiện tình cảm yêu mến của tác giả dành cho chú mèo cưng của mình.

2.2. Giá trị nghệ thuật:

– Lời thơ tha thiết, tràn đầy cảm xúc 

– Sử dụng nhiều biện pháp tu từ

– Từ ngữ gợi hình, gợi cảm.

3. Liên hệ về tình yêu động vật ảnh hưởng đến quá trình hình thành nhân cách như thế nào?

Tình yêu động vật là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến hình thành nhân cách con người. Theo nhiều nghiên cứu, những người nuôi động vật thường có tính cách thân thiện, quan tâm, trung thực và có trách nhiệm hơn những người không nuôi. Động vật cũng giúp con người giảm căng thẳng, tăng cường sức khỏe tinh thần và thể chất. Nuôi động vật còn là cách để rèn luyện kỹ năng giao tiếp, xây dựng mối quan hệ và học hỏi từ sự sống. Tình yêu động vật không chỉ làm giàu cuộc sống của con người, mà còn phản ánh giá trị đạo đức và nhân văn của xã hội.

Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng tình yêu động vật có ảnh hưởng đến nhân cách con người theo nhiều cách khác nhau. Một số nhân tố hiện có liên quan đến việc hình thành và phát triển nhân cách bao gồm: nhân tố di truyền bẩm sinh, hoàn cảnh sống, nhân tố giáo dục, nhân tố hoạt động và yếu tố giao tiếp. Tình yêu động vật có thể ảnh hưởng đến các nhân tố này theo các hướng sau:

– Nhân tố di truyền bẩm sinh: Tình yêu động vật có thể kích thích sự phát triển của một số gen liên quan đến tính cách, ví dụ như gen oxytocin, gen serotonin hay gen dopamine. Các gen này có vai trò trong việc điều tiết các hoóc môn và nội tiết tố liên quan đến cảm xúc, hành vi xã hội và sự gắn kết.

– Hoàn cảnh sống: Tình yêu động vật có thể tạo ra một môi trường sống tích cực, an toàn và ổn định cho con người. Điều này giúp con người có thể phát triển các phẩm chất như tự tin, tự trọng, tự lập và chủ động.

– Nhân tố giáo dục: Tình yêu động vật giúp con người mở rộng kiến thức, kinh nghiệm và hiểu biết về thế giới xung quanh. Điều này giúp con người có thể phát triển các kỹ năng như sáng tạo, phản biện, phân tích và giải quyết vấn đề.

– Nhân tố hoạt động: Tình yêu động vật có thể khuyến khích con người tham gia vào các hoạt động bổ ích cho sức khỏe và tinh thần; giúp con người có thể phát triển các phẩm chất như năng động, kiên trì, chịu đựng và linh hoạt.

– Yếu tố giao tiếp: Tình yêu động vật giúp con người cải thiện kỹ năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ với người khác; phát triển các phẩm chất như cởi mở, thấu hiểu, tôn trọng và hợp tác.

Như vậy, tình yêu động vật có thể ảnh hưởng đến hình thành nhân cách con người qua nhiều khía cạnh khác nhau. Có thể nói rằng, tình yêu động vật là một nguồn động lực quan trọng để con người phát huy tiềm năng và hoàn thiện bản thân.