Tình cảm gia đình là chủ đề thường thấy trong các sáng tác văn học. Hãy theo dõi và tham khảo bài soạn Con muốn làm một cái cây, Ngữ văn lớp 6, Chân trời sáng tạo qua bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Soạn bài phần Chuẩn bị đọc:
– Có kỷ vật hay hình ảnh nào của một người thân mà em muốn giữ mãi hay không? Kỷ vật hay hình ảnh đó có ý nghĩa như thế nào đối với em?
Chiếc vòng tay luôn được em giữ cẩn thận vì đó chính là kỷ vật bà nội tặng cho em. Với em chiếc vòng tay là tấm lòng, là sự yêu thương mà bà dành cho em.
2. Soạn bài phần Trải nghiệm văn bản:
– Suy luận; ông nội nghĩ đến việc trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa chào đời. Điều này thể hiện tình cảm gì của ông đối với cháu?
Ông nội nghĩ đến việc trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa chào đời. Điều này thể hiện rất rõ tình yêu lớn lao ông dành cho Bum.
– Liên hệ: em đã từng mơ ước điều gì?
Em đã từng mơ ước bố không phải vất vả nhiều nữa.
– Suy luận: khi nghe cô giáo nói về mơ ước của Bum, bố mẹ Bum đã ngay lập tức bàn nhau trồng một cây ổi trong sân nhà. Hành động đó thể hiện điều gì về bố mẹ Bum?
Điều này cho thấy bố mẹ Bum rất yêu thương Bum, luôn lắng nghe và thấu hiểu Bum, đồng thời muốn dành tất cả những gì tốt đẹp nhất cho cậu bé.
– Suy luận: vì sao Bum cười toe toét mà nước mắt rưng rưng?
Bum cười toe toét mà nước mắt rưng rưng vì:
+ Bum cảm thấy hạnh phúc vui vẻ khi trong sân nhà trong một cây ổi mới, khi mẹ nói về kế hoạch mời những người bạn đến thăm nhà. Như vậy mơ ước của cậu bé dần trở thành hiện thực.
+ Bum cảm động trước tình yêu thương bao la vô bờ mà bố mẹ dành cho mình.
3. Soạn bài phần Suy ngẫm và phản hồi:
– Câu hỏi 1 trang 68 sách giáo khoa Ngữ Văn 6 tập 2
Câu chuyện này viết về đề tài tình yêu thương của con người trong cuộc sống.
– Câu hỏi 2 trang 68 sách giáo khoa Ngữ Văn 6 tập 2
+ Các chi tiết miêu tả về ông nội:
Ông muốn trồng ổi vì muốn có một cái cây như cái cây sum suê trong vườn nhà khi xưa để đứa nhỏ trong bụng mẹ sau khi chào đời có nơi leo trèo như ba nó.
Ông nội bắc một chiếc ghế đẩu ra đầu sân, rất gần cây ổ, ngồi đó nghe đài, đánh mắt nhìn theo trông chừng lũ trẻ, cười rất hiền lành.
→ Ông nội là người hiền lành và yêu thương cháu của mình. Ông cũng am hiểu tâm lý sở thích của trẻ con.
+ Các chi tiết miêu tả về Bum
Mũi nó hếch lên, mặt kênh kênh nhưng không đứa nào thấy ghét vì hương ổi chín tỏa lan trong sân nhà nó ngọt lịm.
Nó lại là thằng bé cực thảo ăn với bạn bè.
Thằng Bum cười toe toét mà mắt nó rưng.
→ Bum là cậu bé ngây thơ, hồn nhiên, yêu thương bạn bè, quý trọng tình cảm của ông dành cho mình, luôn có tâm hồn nhạy cảm, cảm thấy buồn và cô đơn khi xa cây ổi, xa ngôi nhà cũ và những người bạn thân thiết.
– Câu hỏi 3 trang 68 sách giáo khoa Ngữ Văn 6 tập 2
Theo em Bum là một cậu bé rất hạnh phúc, bởi:
+ Bum có tuổi thơ tràn ngập tiếng cười, được vui đùa thỏa thích bên những người bạn của mình.
+ Bum có ông nội giàu tình thương luôn quan tâm chăm sóc cháu.
+ Bum có bố mẹ thương con, thấu hiểu tâm trạng con nên khi thấy Bum buồn, họ đã quyết định trồng cây ổi trong sân và lên kế hoạch mời bạn bè cũ ghé thăm nơi ở mới.
– Câu hỏi 4 trang 68 sách giáo khoa Ngữ Văn 6 tập 2
Hình ảnh cây ổi xuất hiện từ đầu đến cuối câu chuyện mang ý nghĩa sâu sắc:
+ Cây ổi là minh chứng cho tình yêu thương của ông, của bố mẹ dành cho Bum.
+ cây ổi còn là kỷ niệm thân thương về ông, về những năm tháng ấu thơ mà Bum muốn khắc ghi trong lòng.
+ Cây ổi xuất hiện xuyên suốt đầu và cuối văn bản còn mang dụng ý nghệ thuật sâu sắc, kết nối thời ấu thơ của ba Bum, của Bum, kết nối quá khứ hiện tại tương lai.
– Câu hỏi 5 trang 68 sách giáo khoa ngữ văn 6 tập 2
Qua câu chuyện, tác giả muốn gửi gắm thông điệp cần phải biết trân trọng tình cảm gia đình. Đó là tình cảm thiêng liêng và vô cùng quan trọng đối với mỗi người và có lẽ chúng ta không cần tìm hạnh phúc ở đâu xa xôi, bởi đôi khi hạnh phúc nằm trong chính gia đình nhỏ của mình.
4. Bài tập liên hệ:
Câu hỏi: Viết đoạn văn nêu cảm nhận về tác phẩm Con muốn làm một cái cây.
Trả lời:
Tác phẩm ‘Con muốn làm một cái cây’ để lại nhiều ấn tượng cho người đọc. Nhân vật chính của câu chuyện là một cậu bé tên Bum. Khi mẹ mang thai cậu, ông đã trồng một cây ổi để cậu bé có chỗ leo trèo giống bố. Nhưng mẹ Bum có lần đề nghị cha cậu chặt cây vì tưởng đó là cây ổi chết. Dù ông nội có chăm sóc kĩ lưỡng thế nào, cây ổi nở hoa rồi lại rụng. Tuy nhiên, một ngày nọ đột nhiên trên cây xuất hiện một chùm quả nhỏ. Sau này, khi gia đình chuyển đi, cậu bé Bum nhớ cây ổi, ông nội và những người bạn cũ. Bum đã viết những điều này trong bài luận của mình trong lớp. Khi giáo viên gọi điện cho mẹ Bum và kể lại chuyện đó, phụ huynh ngay lập tức bàn về việc trồng một cây ổi trong vườn của họ. Mẹ còn dự định đi mời vài người bạn thân cũ và rủ Bum cùng họ leo núi và hái ổi để như ngày xưa. Bum nhớ giọng nói của bạn bè và nụ cười dịu dàng của người ông quá cố. Cậu bé cười nhưng đôi mắt lại đầy nước mắt. Từ đầu đến cuối truyện, hình ảnh cây ổi hiện lên như một kỷ vật chứng tỏ tình yêu thương của ông nội, bố mẹ dành cho Bum. Thông qua câu chuyện này, tác giả muốn truyền tải thông điệp rằng tình yêu thương, sự chia sẻ trong gia đình cần được trân trọng.
5. Khái quát tác giả và tác phẩm “Con muốn làm một cái cây”:
5.1. Tác giả:
– Nhà văn Võ Thu Hương, sinh năm 1983, quê quán Nghệ An, hiện nay đang sống tại thành phố Hồ Chí Minh. Chị tốt nghiệp Khoa Ngữ văn – báo chí Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn thành phố Hồ Chí Minh.
– Nhà văn Võ Thu Hương là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam, hội viên Hội nhà văn thành phố Hồ Chí Minh.
– Nữ tác giả có mặt ở cả sách Tiếng Việt 2 và Ngữ Văn 6 của bộ sách Chân trời sáng tạo của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam 2021.
– Phong cách nghệ thuật: Văn học thiếu nhi là đề tài mà Thu Hương theo đuổi lâu dài bền bỉ nhất. Trong số 13 cuốn sách đã in cảu nhà văn, thì có tới 8 cuốn sách thiếu nhi.
– Tác phẩm chính: Góc nhỏ yêu thương (Nhà xuất bản Kim Đồng 2018), Cảm ơn một khúc bình yên, Qua một khúc sông, Bạn đã bao giờ hôn bố mẹ chưa, Đó là tình yêu …
5.2. Tác phẩm:
– Thể loại: truyện ngắn
– Xuất xứ: in trong tập truyện Góc nhỏ yêu thương (Nhà xuất bản Kim Đồng 2018)
– Phương thức biểu đạt: tự sự
– Người kể chuyện: ngôi kể thứ 3
– Tóm tắt: câu chuyện về Bum và cây ổi trước nhà. Cây ổi được ông nội trồng trước nhà với mong muốn sau này Bum có một cái cây để có thể trèo leo như bố nó ngày xưa. Nhưng cây ổi này mãi chẳng chịu ra quả. Mấy lần mẹ đã định chặt nó đi. Chắc vì mẹ cằn nhằn nhiều quá nên vào một ngày nọ, nó cũng đã chịu ra quả trái thơm và ngọt lành. Ở cây ổi đó, Bum và các bạn thỏa sức leo trèo, hái ổi và chia nhau, còn ông nội thì bốc ghế ra sân nghe đài và trông chừng lũ trẻ. Sau này khi ông nội mất, nhà Bum chuyển từ Sài Gòn về Vũng Tàu, buộc phải chia tay cây ổi và các bạn trên thành phố. Trong một bài văn viết về điều em mơ ước. Bum đã ước mình được là một cái cây, được leo trèo cùng các bạn và đồng nhìn ông ngồi dưới gốc cây ổi hiền lành. Bố mẹ biết được mong muốn này đã lên kế hoạch trồng cây ổi và mời bạn bè cũ của Bum về chơi. Bum toe toét, mắt rưng rưng mà nhớ lại kỷ niệm đến bạn bè và ông nội.
– Bố cục
Đoạn một: từ đầu đến “cười rất hiền lành: kỷ niệm tuổi thơ của Bum với cây ổi trước nhà với ông nội và bạn bè
Đoạn hai: còn lại: ước mơ của Bum được trở về ký ức tuổi thơ đó.
– Giá trị nội dung:
Phát hiện, trân trọng những mơ ước giản dị, ngây thơ của con trẻ, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Đồng thời khẳng định việc để trẻ hòa mình với thiên nhiên sẽ giúp phát triển trí tuệ và ươm mầm tình cảm của trẻ.
Ca ngợi sự thấu hiểu, yêu thương của cha mẹ và thầy cô dành cho các bạn nhỏ.
– Giá trị nghệ thuật:
Ngôn ngữ giản dị trong sáng phù hợp với lứa tuổi học sinh
Diễn đạt lôgic dễ hiểu dễ dàng khi nắm bắt nội dung bài học
– Bố cục
Đoạn một: từ đầu đến “cười rất hiền lành: kỷ niệm tuổi thơ của Bum với cây ổi trước nhà với ông nội và bạn bè
Đoạn hai: còn lại: ước mơ của Bum được trở về ký ức tuổi thơ đó.
– Giá trị nội dung:
Phát hiện, trân trọng những mơ ước giản dị, ngây thơ của con trẻ, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Đồng thời khẳng định việc để trẻ hòa mình với thiên nhiên sẽ giúp phát triển trí tuệ và ươm mầm tình cảm của trẻ.
Ca ngợi sự thấu hiểu, yêu thương của cha mẹ và thầy cô dành cho các bạn nhỏ.
– Giá trị nghệ thuật:
Ngôn ngữ giản dị trong sáng phù hợp với lứa tuổi học sinh
Diễn đạt lôgic dễ hiểu dễ dàng khi nắm bắt nội dung bài học
5.3. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm:
– Tuổi thơ của Bum và cây ổi:
+ Cây ổi do ông nội trồng khi mẹ Bum đang mang bầ. Ông trồng cây vì muốn sau này Bum có cái để leo trèo giống bố nó ngày xưa. Nhưng phụ công chăm sóc của ông mấy năm trời, cây ổi chẳng hề ra quả. Mẹ đã có ý định sẽ chặt nó đi vì nó là cây ổi “điếc”.
+ Thế rồi một ngày kia cây ổi đã ra trái rất thơm nong. Bum hào hứng gọi các bạn đến nhà vừa cùng nhau leo trèo cùng nhau ăn những trái ổi thơm ngon.
→ Như vậy cây ổi đã trở thành một kỷ niệm tuổi thơ không thể nào quên với Bum. Ở đó có bạn bè thân thiết, có ông nội ngồi chiếc ghế đẩu vừa nghe đài vừa canh chừng lũ trẻ.
– Ước mơ của Bum muốn làm một cái cây
+ Hoàn cảnh: Gia đình Bum chuyển từ Sài Gòn vào Vũng Tàu để thuận tiện cho việc kinh doanh du lịch của bố. Ngôi nhà đã được bán đi sau ngày mãn tang ông. Vì vậy mà Bum phải chia xa nơi này, phải tạm biệt cây ổi và bạn bè.
+ Trong một bài viết văn với đề bài ”em hãy nói về ước mơ của mình”, Bum đã ước rằng mình có thể trở thành một cái cây, muốn bên đám bạn lro trèo khi mùa ổi chín và muốn nhìn thấy ông cười hiền lành bên gốc ổi.
+ Cô giáo biết vậy đã nói với mẹ. Bố mẹ ngay lập tức bàn nhau sẽ trồng một cây ổi và sẽ rủ các bạn của Bum về Vũng Tàu chơi.
→ Khi biết được điều này, Bum vừa vui, nó gần như sắp khóc. Nó nhớ lại những kỷ niệm không thể nào quên với bạn về và nụ cười của ông.
