Việc chăm hoa thủy tiên làm sao để có một chậu hoa đẹp vào dịp Tết là điều mà nhiều người Hà Nội rất quan tâm. Dưới đây là hướng dẫn Soạn bài Cách gọt củ hoa thủy tiên - SGK Ngữ Văn 7 tập 2.
Mục lục bài viết
1. Nội dung chính:
Văn bản thông tin này trình bày các quy tắc gọt hoa thuỷ tiên với cấu trúc ba phần rõ ràng: Cách chăm sóc hoa thuỷ tiên như thế nào để có được chậu hoa đẹp đón Tết là điều mà nhiều người dân Hà Nội rất quan tâm. Để làm một chậu hoa thủy tiên đẹp, bạn cần làm theo các bước sau: Đầu tiên là khâu chuẩn bị. Bạn cần chuẩn bị dụng cụ cắt, gọt và chọn một củ thủy tiên tròn trịa, cân đối. Sau đó ngâm vào nước rồi cắt nhỏ. Củ thủy tiên cần phải được ngâm đúng cách trong nước và gọt tỉa khéo léo. Thủy dưỡng là bước quan trọng cuối cùng. Để làm một chậu thủy tiên đẹp bạn cần chú ý đến các kỹ thuật như ngâm, dưỡng, ép, thúc, hãm, chỉnh lá, chỉnh hoa….
2. Chuẩn bị đọc văn bản:
Câu 1 (Trang 47, SGK Ngữ Văn 7, tập 2)
Em nghĩ sao khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây rất kỹ? Hãy cùng chia sẻ với bạn về điều ấy.
Phương pháp giải:
Vận dụng trải nghiệm của bản thân để chia sẻ cảm xúc của bạn với bạn bè.
Lời giải chi tiết:
Khi quan sát thấy ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hoặc một chậu cây của họ một cách chu đáo, em cảm nhận được tình yêu của họ đối với thiên nhiên, cây cối, yêu cái đẹp. Em tin chắc rằng người chăm sóc cành hoa tỉ mẩn như vậy phải là một người rất cẩn thận. Đó dường như là người có trái tim ấm áp, muốn ngắm nhìn khung cảnh yên bình?
Câu 2 (Trang 47, SGK Ngữ Văn 7, tập 2)
Dựa vào tiêu đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, bạn dự đoán văn bản này nói về điều gì?
Phương pháp giải:
Nhìn vào hình ảnh minh họa và tiêu đề, đọc lướt toàn bộ văn bản và tưởng tượng những nội dung đang được truyền tải.
Lời giải chi tiết:
Từ tiêu đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt qua toàn bộ văn bản, em dự đoán văn bản này nói về quá trình gọt củ hoa thủy tiên để tạo ra những chậu thủy tiên đẹp mắt chơi trong nhà.
3. Trong khi đọc văn bản:
Câu 1 (Trang 48, SGK Ngữ Văn 7, tập 2)
Những đề mục như thế này cung cấp cho độc giả những thông tin gì?
Phương pháp giải:
Quan sát đề mục, nhớ lại các đặc điểm văn bản thông tin mà bạn đã học để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Các đề mục thể hiện nội dung chính của từng phần và đặc biệt trong bài đọc này là nêu tên từng bước thực hiện trong quá trình gọt củ hoa thủy tiên.
Câu 2 (Trang 49, SGK Ngữ Văn 7, tập 2)
Đoạn văn “Công đoạn gọt thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên….đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành.” Mục đích của đoạn văn là gì ?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn và giải thích mục đích, tác dụng của nó.
Lời giải chi tiết:
Mục đích của đoạn văn này là giải thích lý do tại sao cần phải gọt vỏ hoa thủy tiên sớm, đồng thời làm rõ rằng việc cắt tỉa củ thủy tiên đòi hỏi phải có kỹ năng và sự khéo léo.
3. Sau khi đọc văn văn bản:
Câu 1 (Sách giáo khoa Văn lớp 7, tập 2, trang 51)
Những dấu hiệu nào bạn có thể nhận biết rằng ‘Cách gọt của hoa thủy tiên’ là một văn bản cung cấp thông tin giới thiệu các quy tắc cho hoạt động?
Giải pháp:
– Ghi nhớ đặc điểm của văn bản thông tin, đọc văn bản và đưa ra dấu hiệu nhận biết.
– Chú ý đến hệ thống tiêu đề trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Dấu hiệu nhận biết văn bản ‘Cách gọt củ hoa thủy tiên’ là văn bản thông tin giới thiệu các quy tắc của hoạt động:
– Mục đích: Các bước gọt củ thủy tiên
– Tiêu đề bài viết là tên quy trình ‘Cách gọt củ hoa thủy tiên’
– Bố cục gồm 3 phần: giới thiệu mục đích của quy trình, liệt kê những nội dung cần chuẩn bị trước khi thực hiện và trình bày các bước thực hiện.
– Về đặc điểm của hình thức văn bản:
+ Dùng số để chỉ thứ tự thực hiện và một số từ chỉ thời gian (‘trước tiên’, ‘đầu tiên’, trước, 2 ngày sau,…).
+ Sử dụng nhiều thuật ngữ liên quan đến việc chăm sóc hoa, cây cảnh. Ví dụ như củ, thân hoa, thủy trị liệu, chỉnh lá, chỉnh hao, v.v. Sử dụng câu có nhiều động từ
+ Sử dụng hệ thống tiêu đề để tóm tắt những thông tin chính trong văn bản
+ Sử dụng hình ảnh để giải thích các bước
Câu 2 (Sách giáo khoa Văn lớp 7, tập 2, trang 51)
Xem lại đoạn văn sau rồi xác định thông tin cơ bản và cách mở rộng thông tin.
‘Phải chăm chú quan sát, theo dõi cách nghê nhân Nguyễn Phú Cường … Đấy là vì, nếu nếu không tác động sớm, từ trước khi cái mầm nhú lên, thì tất cả lá, lá giò, hoa đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành’
Bạn nghĩ tại sao tác giả lại sử dụng thông tin như vậy trong đoạn văn này?
Giải pháp:
Đọc lại văn bản và nhớ cách bạn phát triển các ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin rồi trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết
– Thông tin cơ bản: Giải thích cách tỉa và trồng củ thủy tiên. Thông tin trong các đoạn văn là sự kết hợp giữa sự triển khai theo trình tự thời gian và nhân quả.
– Cách thức cung cấp thông tin theo trình tự thời gian được biểu thị bằng cách mô tả thứ tự các thao tác được thực hiện, như: B. Gọt vỏ củ và chồi, gọt vỏ củ, tỉa lá, cạo cuống hoa.
– Khi giải thích lý do ‘phải gọt khi lá và giò hoa mới là những chồi mới vẫn còn ngủ yên bên trong củ’, tác giả cung cấp thông tin dựa trên mối quan hệ nhân quả để thuyết phục người đọc về nội dung thông tin và tăng độ tin cậy của thông tin được cung cấp.
=> Lợi ích: Giúp người đọc hiểu rõ hơn về các bước và tầm quan trọng của các bước cắt tỉa củ thủy tiên trong việc tạo ra những chậu thủy tiên đẹp.
Câu 3 (Sách giáo khoa Văn lớp 7, tập 2, trang 51)
Văn bản ‘Cách gọt củ hoa thủy tiên’ có mục đích gì? Cách trình bày thông tin chính của văn bản có liên quan như thế nào đến mục đích của văn bản? Bạn có thể đánh giá điều này dựa trên cơ sở nào?
Giải pháp:
Hãy đọc văn bản một cách cẩn thận. rồi suy ra mục đích của văn bản, tìm ra thông tin chính trong văn bản và cho thấy mối quan hệ của nó với mục đích của văn bản.
Lời giải chi tiết:
– Mục tiêu văn bản: Các bước gọt củ thủy tiên
– Phương pháp cung cấp các thông tin chính trong văn bản: theo trình tự thời gian (thứ tự các thao tác thực hiện của hoạt động)
– Việc trình bày các thông tin chính và mục đích của văn bản có tính bổ sung cho nhau. Cách trình bày thông tin theo thời gian giúp làm rõ quá trình gọt bóc củ thủy tiên (mục đích của văn bản)
– Đặc điểm: Tác giả trình bày thông tin theo thứ tự xuất hiện trong từng giai đoạn bằng các từ “đầu tiên”, “trước tiên”, “trước đó”, v.v.
Câu 4 (Sách giáo khoa Văn lớp 7, tập 2, trang 51)
Những phương tiện phi ngôn ngữ nào được sử dụng trong đoạn văn này? Hãy chỉ ra ảnh hưởng của chúng đối với việc trình bày nội dung văn bản.
Giải pháp:
Dựa vào kiến thức của bạn về các phương tiện phi ngôn ngữ, hãy chỉ ra các loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản và chỉ ra hiệu quả của chúng trong việc diễn đạt nội dung văn bản.
Lời giải chi tiết:
– Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản này là sử dụng hình ảnh minh họa.
– Chức năng:
+ Giúp bài viết sinh động hơn, hấp dẫn và lôi cuốn người đọc hơn.
+ Tăng cường khả năng trực quan hóa thông tin văn bản kết hợp với thông tin trong văn bản.
+ Thêm chi tiết về nội dung văn bản.
+ Làm cho văn bản rõ ràng và cụ thể hơn
+ Giúp người đọc hình dung rõ ràng các bước để gọt củ thủy tiên, tăng hứng thú cho người đọc
Câu 5 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Vẽ sơ đồ tóm tắt các bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên.
Phương pháp giải:
Dựa vào nội dung văn bản và kiến thức em vừa học, tóm tắt các bước gọt tỉa hoa thủy tiên bằng việc vẽ sơ đồ.
Lời giải chi tiết:
– Bước 1: Chuẩn bị
+ Dụng cụ cắt tỉa gọt: chọn một đầu vát dùng để gọt tỉa củ, một đầu lòng máng dùng để chỉnh và xén lá, cạo cuống hoa.
+ Chọn củ: chọn củ tròn, cân đối, vỏ ngoài có màu nâu bóng, cầm chắc tay.
– Bước 2: Ngâm nước và gọt tỉa
+ Ngâm và thay nước đúng kĩ thuật: ngâm vài ngày → thay nước liên tục cho nhựa bớt → gọt thủy tiên.
+ Gọt tỉa củ thủy tiên khéo léo: mài dao sắt → bóc vỏ củ → tách từng lớp vỏ → cắt bỏ mầm nhỏ hoặc xiên xẹo → Xén lá → tạo dáng hoa.
– Bước 3: Thủy dưỡng
+ Ngâm dưỡng hoa thủy tiên: sau gọt ngâm củ hoa trong chậu nước, đặt úp củ hoa, thay nước 4-6 tiếng một lần. Sau hai ngày ngửa củ lên, đưa vào dụng cụ dưỡng như bình thủy tính, bình nhựa, bát đất nung.
+ “Thúc”, “hăm” thủy tiên: nương theo thời tiết. Muốn củ ra hoa dưỡng sớm thì dùng nước ấm để thủy dưỡng, ban ngày phơi nắng trực tiếp, ban đêm đưa vào nhà dùng bóng điện chiếu sáng. Muốn củ ra hoa muộn thì phải dùng nước lạnh để thay, không phơi nắng mà để trong tối hoặc nơi râm mát, ban đêm đưa ra ngoài trời.
+ Chỉnh lá, chỉnh hoa: Tạo bố cục cho đẹp. Chọn thời điểm khoảng 7-8 ngày khi gọt cho dễ nắng. Bộ rễ phải trắng ngần.
Câu 6 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Hãy tưởng tượng bạn là người đang gọt một chậu hoa thuỷ tiên vàng xinh đẹp. Bạn cảm thấy thế nào về kết quả? Viết một đoạn văn từ 5-7 câu bày tỏ cảm xúc của bạn.
Giải pháp:
Viết một đoạn văn từ 5-7 câu về cảm xúc của em khi nhìn thấy một chậu hoa thuỷ tiên vàng được cắt gọt thật đẹp.
Lời giải chi tiết:
Ôi, chậu hoa thủy tiên này đẹp làm sao! Tôi đã phải mất rất nhiều thời gian tập trung và nghiên cứu kỹ lưỡng mới có thể khắc được một chậu hoa thủy tiên đẹp như vậy. Cảm giác này thật khó diễn tả, nó đan xen giữa niềm vui và hạnh phúc. Tôi nghĩ rằng việc gọt những bông thủy tiên xinh đẹp là một cách rèn luyện bản thân rất hữu ích. Tôi muốn học cách gọt hoa thủy tiên một cách chuyên nghiệp để có thể trở thành một nghệ nhân hoa thủy tiên.
