Sơ đồ tư duy bài Sông núi nước Nam ngắn gọn và dễ nhớ

1. Sơ đồ tư duy bài Sông núi nước Nam ngắn gọn và dễ nhớ:

2. Tác giả, tác phẩm “Sông núi nước Nam”:

Tác phẩm “Sông núi nước Nam” là một bản thơ nổi tiếng trong văn học cổ điển Việt Nam, dù tác giả chính thức của nó vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, theo truyền thuyết và nhiều nguồn tài liệu, bài thơ này được cho là của danh tướng Lí Thường Kiệt (1019-1105), một người có công lớn trong việc đánh đuổi quân xâm lược Tống và bảo vệ độc lập của nước Việt.

2.1. Tác giả:

Lí Thường Kiệt, tên thật là Lí Quốc Tỉnh, là một danh tướng và nhà thơ nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam. Ông nổi tiếng với chiến công lịch sử, đặc biệt là trận chiến sông Cầu (Như Nguyệt) năm 1077, khi quân Việt Nam dưới sự chỉ huy của ông đánh bại quân đội xâm lược của nhà Tống. Lí Thường Kiệt được biết đến không chỉ là một vị tướng mạnh mẽ mà còn là một nhà thơ tài năng, với bài thơ “Sông núi nước Nam” được cho là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông.

2.2.Tác phẩm:

Hoàn Cảnh Sáng Tác:

Bài thơ “Sông núi nước Nam” được viết trong bối cảnh lịch sử quan trọng khi quân đội nhà Tống xâm lược nước ta vào năm 1077. Vua Lí Nhân Tông đã giao phó nhiệm vụ chặn đứng quân giặc cho danh tướng Lí Thường Kiệt. Trong đêm khuya tại sông Cầu (Như Nguyệt), một số quân sĩ nghe được lời thơ này từ hai anh em Trương Hống và Trương Hát, những tướng quân được tôn làm thần sông Như Nguyệt. Bài thơ này được xem như một bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt Nam, bày tỏ tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và quyết tâm chiến đấu bảo vệ độc lập quốc gia.

Bố Cục:

Bài thơ “Sông núi nước Nam” được chia thành hai phần chính:

– Phần 1 (2 câu đầu): Ở phần này, bài thơ khẳng định mạnh mẽ về chủ quyền và lãnh thổ của Việt Nam. Bắt đầu bằng câu “Nam quốc sơn hà Nam đế cư,” bài thơ nhấn mạnh về vùng đất nước Nam, nơi mà người dân Việt Nam sinh sống từ bao đời qua. Sự khẳng định này được cho là do “sách trời” đã quy định sẵn, và đây là sự thật tất yếu không thể chối cãi.

– Phần 2 (2 câu cuối): Ở phần này, bài thơ tuyên bố quyết tâm chiến đấu chống lại kẻ thù. Bằng câu “Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm?” và “Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư,” tác giả đặt ra câu hỏi về tội ác của quân địch khi xâm lược đất nước Việt Nam, và đồng thời tuyên bố rằng họ sẽ bị đánh bại và trừng phạt đầy tàn khốc.

Bài thơ “Sông núi nước Nam” với bố cục đơn giản nhưng ý nghĩa lớn lao, là một biểu tượng của tinh thần độc lập, tự chủ và quyết tâm của dân tộc Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền và độc lập quốc gia của họ.

3. Đọc hiểu văn bản “Sông núi nước Nam”:

Bài thơ “Sông núi nước Nam” không chỉ là một tác phẩm thơ ca về tình yêu quê hương mà còn là một tuyên ngôn mạnh mẽ về chủ quyền và quyết tâm bảo vệ đất nước. Bài thơ này được xem là một biểu tượng của tinh thần đoàn kết và chiến đấu của dân tộc Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền và độc lập quốc gia của họ. Hãy cùng đi vào chi tiết và tìm hiểu sâu hơn về tác phẩm này:

Hai câu thơ đầu: lời khẳng định chủ quyền dân tộc

Bài thơ bắt đầu với hai câu thơ đầy uyển chuyển:

“Sông núi nước Nam vua Nam ở

Vằng vặc sách trời chia xứ sở”

– Câu đầu tiên “Sông núi nước Nam vua Nam ở” không chỉ đơn giản là một miêu tả về cảnh vật, mà nó mang ý nghĩa lớn hơn về chủ quyền dân tộc. Từ “vua Nam” thể hiện sự tự hào và khẳng định về vị thế của quốc gia Nam nước Việt Nam, ngang hàng với hoàng đế Trung Hoa. Việc sử dụng từ “vua” thay vì “hoàng đế” (như ở Trung Hoa) thể hiện tính riêng biệt và độc lập của nước Việt Nam.

– Câu thơ thứ hai “Vằng vặc sách trời chia xứ sở” cung cấp luận điểm rất mạnh mẽ về chủ quyền. “Sách trời” ý chỉ tạo hóa đã phân định rõ ràng về lãnh thổ và chủ quyền của nước Nam. Điều này làm cho sự độc lập và chủ quyền của nước Nam trở nên hiển nhiên và không thể thay đổi.

Hai câu thơ cuối: quyết tâm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền

Bài thơ kết thúc bằng hai câu thơ thể hiện quyết tâm mạnh mẽ bảo vệ chủ quyền và độc lập quốc gia:

“Giặc giữ cớ sao phạm đến đây Chúng mày nhất định phải tan vỡ”

– Câu hỏi “Giặc giữ cớ sao phạm đến đây” được đặt ra mạnh mẽ, cho thấy sự trái đạo trời của kẻ xâm lược, đặc biệt là quân đội Tống. Sự xâm phạm vào lãnh thổ của nước Việt Nam là một hành động phi nghĩa, và câu hỏi này là một sự cáo buộc mạnh mẽ về tội ác của họ.

– Câu thứ hai “Chúng mày nhất định phải tan vỡ” thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của dân tộc Việt Nam. Tác giả không chỉ tuyên bố sự thất bại không thể tránh khỏi của kẻ thù mà còn thể hiện niềm tin tuyệt đối vào khả năng chiến thắng và bảo vệ đất nước.

Bài thơ “Sông núi nước Nam” không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một tuyên ngôn về lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương và quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất nước. Nó thể hiện sự đoàn kết và sẵn sàng chiến đấu của người Việt Nam trong việc bảo vệ giá trị lớn lao nhất của họ – độc lập quốc gia.

4. Phân tích bài thơ Sông núi nước Nam:

Chủ quyền dân tộc luôn là một vấn đề nóng bỏng không chỉ ở thời điểm hiện tại mà còn trong những ngày xa xưa. Sông núi nước Nam đại diện cho sự độc lập và chủ quyền đầu tiên của dân tộc Việt Nam. Bài thơ này thể hiện ý chí mạnh mẽ và quyết tâm bảo vệ chủ quyền và lãnh thổ của ông cha chúng ta.

Vào cuối năm 1076, quân đội của nhà Tống xâm lược đất nước ta. Dưới sự lãnh đạo của Thái uý Lí Thường Kiệt, quân đội Việt Nam đã ngăn chặn kẻ thù tại sông Cầu. Đến tháng 3 năm 1077, họ đã đánh bại quân đội xâm lược. Truyền thuyết kể rằng, để tạo động lực cho tinh thần chiến đấu của quân đội Việt Nam và để làm tan rã tinh thần của quân địch, Lí Thường Kiệt đã đọc bài thơ sau đây vào một đêm tối ở bờ sông Cầu.

Bài thơ bắt đầu bằng một tuyên bố mạnh mẽ và rõ ràng về chủ quyền và ranh giới đất nước Việt Nam, nó đã được xác định và sắp đặt từ trước bởi “sách trời.” Điều này ám chỉ rằng sự độc lập và chủ quyền về lãnh thổ của Việt Nam đã được xác định từ lâu bởi vận mệnh và luật trời, và không ai có thể tranh cãi điều này. Câu thơ này là một lời khẳng định mạnh mẽ về sự tự chủ, sự công bằng và quyền tự do của dân tộc.

Sông núi nước Nam đại diện cho vùng đất mà dân tộc Việt Nam sinh sống từ bao đời nay. Các dòng thơ đặt ra sự hiển hiện và sự tự nhiên của sự thật này. Điều này được xác định không chỉ bởi người dân Việt Nam mà còn bởi “sách trời,” đó là quyền tự chủ và quyền lãnh đạo của họ đã được ghi rõ và đánh dấu trong vận mệnh của họ. Từ “Rành rành” được sử dụng để chỉ sự hiển hiện và rõ ràng của sự thật này, không thể chối cãi. Điều này làm nổi bật tính chất tự nhiên và không thể thay đổi của nó.

Bằng hai câu thơ đầu tiên, tác giả đã không chỉ khẳng định sự độc lập và chủ quyền của Việt Nam về lãnh thổ và quốc gia của họ, mà còn thể hiện được sự tự hào của mình về những giá trị này. Từ đó, tác giả tiếp tục với sự phê phán sâu sắc về hành động xâm lược của quân Tống, đánh đổi tất cả những giá trị của họ. Họ đã xúc phạm đến sự tôn nghiêm của lãnh thổ và dân tộc Việt Nam, và câu hỏi kết tội đánh dấu sự phản đối mạnh mẽ của tác giả về hành động phi nghĩa này. Câu hỏi này đòi hỏi sự trừng phạt và trừng trị cho những người đã xâm lăng và tấn công đất nước Việt Nam.

Bài thơ sử dụng một thể loại ngắn gọn, nhưng nó chứa đựng những ý tưởng và tình cảm sâu sắc. Bài thơ này không chỉ là một tuyên ngôn về sự độc lập và chủ quyền của dân tộc Việt Nam, mà còn là một lời thách thức đối với quân địch và một biểu tượng của sự tự hào và đoàn kết của dân tộc.