Tất cả các loài thực vật đều tuân theo các mô hình sinh trưởng cơ bản và điều này giúp chúng ta có thể xác định và hiểu sâu hơn về những loài thực vật đó. Vậy sự phát triển ở thực vật là gì và nó có những giai đoạn như thế nào hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Phát triển ở thực vật là gì?
Phát triển là sự gia tăng không thể đảo ngược về kích thước của một sinh vật trong một khoảng thời gian nhất định. Trong sinh học, “tăng trưởng sinh học” gắn liền với sự phát triển tiến bộ. Sự phát triển của một sinh vật có thể diễn ra trong suốt cuộc đời của nó hoặc kết thúc khi loài đó trưởng thành hoàn toàn. Một ví dụ về tăng trưởng sinh học là một hạt giống cây trồng phát triển thành một cây trưởng thành hoàn toàn.
2. Các giai đoạn phát triển của thực vật:
Số lượng các giai đoạn được sử dụng để mô tả sự phát triển của thực vật thường nằm trong khoảng từ 3 đến 6; tuy nhiên, có thể phân loại tới 8 hoặc nhiều giai đoạn phát triển của thực vật.
Bạn cần bao nhiêu độ chính xác chỉ phụ thuộc vào mục tiêu của bạn là gì khi nói đến thực vật. Nhiều loại cây có giai đoạn ngủ đông mà đơn giản là không phù hợp với nông dân trồng cây hàng năm nên nó bị loại bỏ.
Với mục đích hoàn thiện, đây là mô hình 8 giai đoạn phát triển của thực vật bao gồm tất cả các cơ sở:
8 giai đoạn phát triển của cây trồng:
Giai đoạn 1 – Nảy mầm
Giai đoạn 2 – Tăng trưởng lá
Giai đoạn 3 – Vừa chớm nở
Giai đoạn 4 – Ra hoa & thụ phấn
Giai đoạn 5 – Sự hình thành quả và hạt
Giai đoạn 6 – Thu hoạch chín/Phát tán quả và hạt
Giai đoạn 7 – Làm cứng / Chết trở lại
Giai đoạn 8 – Ngủ đông
Một số cây có thể trải qua từng giai đoạn này trong vài tuần, trong khi những cây khác phải mất nhiều năm để hoàn thành toàn bộ chu kỳ.
Tất cả các giai đoạn này đều khá đơn giản để hiểu, có thể ngoại trừ giai đoạn 7 – Hardening/Die Back. Đây là những gì xảy ra sau khi hạt giống được phân phối.
Cây sẽ chết (trong trường hợp cây hàng năm) hoặc trong trường hợp cây lâu năm/hai năm một lần, chúng chuyển năng lượng từ lá xuống rễ để tồn tại qua mùa đông. Vào thời điểm này, những cây lâu năm có nhiều bụi rậm cũng dành rất nhiều năng lượng để làm cứng sự phát triển mới non nớt của chúng thành gỗ vào thời điểm này.
3. Các giai đoạn tăng trưởng ở cây hàng năm:
3.1. Nảy mầm:
Đầu tiên hạt sẽ nảy mầm và một cây mới ra đời. Khi điều kiện thích hợp, cây hàng năm nảy mầm rất nhanh, thường là trong vòng một hoặc hai tuần sau khi trồng, hoặc thậm chí trong vài ngày đầu tiên.
Sự nảy mầm thường xảy ra dưới lòng đất, vì vậy chúng ta thường không chứng kiến giai đoạn tăng trưởng này. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy quá trình nảy mầm trong thực tế phổ biến của hạt nảy mầm để làm thực phẩm.
3.2. Tăng trưởng lá:
Khi cây tiếp tục phát triển vượt qua giai đoạn cây con, nó sẽ trải qua giai đoạn phát triển lá, xây dựng khả năng quang hợp cao hơn và thu năng lượng từ mặt trời.
Khi những chiếc lá đang mọc trên mặt đất, hệ thống rễ sẽ phát triển miễn phí cho phép cây tiếp cận độ ẩm và chất dinh dưỡng sâu hơn trong đất.
Nhiều loại cây hàng năm như rau diếp và rau bina được trồng chỉ để lấy lá phát triển.
Trong trường hợp này, cây có thể không bao giờ có cơ hội phát triển sang các giai đoạn sau như ra hoa và tạo hạt. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhận ra rằng tất cả các nhà máy sẽ cố gắng đạt được các giai đoạn tăng trưởng này khi có cơ hội phù hợp.
3.3. Ra hoa:
Cây hàng năm có động cơ rất mạnh để ra nhiều hoa trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể. Điều này một lần nữa là do tuổi thọ ngắn của chúng và mong muốn tối đa hóa cơ hội sinh sản.
Trong trường hợp thời tiết mát mẻ hàng năm như rau diếp & rau bina, quá trình này được kích hoạt bất cứ khi nào thời tiết trở nên nóng và khô.
Cây sẽ “bắt vít” có nghĩa là nó mọc lên một thân cây có nhiều nụ và hoa.
3.4. Tạo quả/hạt giống:
Các loại cây hàng năm khác như đậu Hà Lan được trồng hoàn toàn để lấy quả, trong trường hợp này là vỏ hạt. Chúng được thu hoạch sau giai đoạn ra hoa, nhưng trước khi hạt chín.
Thực vật sản sinh ra các kích thích tố khi hạt của chúng sắp chín khiến chúng ngừng ra hoa và dồn năng lượng để hoàn thiện hạt và để hạt chín, chúng cần được để khô trên cây nho.
Như bạn có thể thấy, yếu tố thúc đẩy các giai đoạn tăng trưởng của cây hàng năm là khả năng hoàn thành toàn bộ vòng đời của chúng trước khi hết thời gian trong mùa sinh trưởng.
Nếu thời tiết trở nên quá lạnh trước khi chúng gieo hạt, thì cây sẽ không bao giờ truyền được gen di truyền.
Tuy nhiên, có những loại cây khác như cây hai năm áp dụng một cách tiếp cận hoàn toàn khác để chuyển qua các giai đoạn tăng trưởng của chúng.
4. Các giai đoạn tăng trưởng ở cây hai năm một lần:
Thực vật hai năm quản lý thách thức sinh sản bằng cách đợi đến năm thứ hai để tạo ra hoa và hạt.
Điều này cho phép cây hai năm một lần tập trung toàn bộ năng lượng vào việc xây dựng bộ rễ khỏe trong năm đầu tiên để đảm bảo ra hoa và sản xuất hạt thành công hơn trong năm thứ hai.
5. Các giai đoạn sinh trưởng ở cây lâu năm:
Cây lâu năm có khả năng sống trong thời gian rất dài. Điều này có nghĩa là không có quá nhiều sự vội vàng để sinh sản trong năm đầu tiên hoặc năm thứ hai.
Kết quả là, đây là một số điểm khác biệt chính cần biết về cây lâu năm:
– Cây lâu năm thường có thời gian nảy mầm dài hơn nhiều so với cây hàng năm hoặc hai năm một lần.
– Chúng rất nhạy cảm với thời tiết khắc nghiệt khi còn nhỏ, nhưng có thể chịu đựng cực kỳ nóng và khô một khi đã trưởng thành.
– Cây lâu năm đôi khi dành nhiều năm chỉ để phát triển lá và rễ để hình thành trước khi ra hoa và hạt.
– Khi cây lâu năm đã được thiết lập tốt, thời gian ra hoa của chúng đôi khi có thể kéo dài hơn nhiều so với cây hàng năm.
– Sau khi quá trình thụ phấn xảy ra, quả và hạt đôi khi cần nhiều thời gian hơn để chín. (không phải lúc nào cũng vậy nhưng đó là đặc điểm chung của cây lâu năm).
– Vào cuối mùa sinh trưởng, cây lâu năm không chết mà thay vào đó sẽ tích trữ năng lượng cho các chu kỳ sinh trưởng trong tương lai. Năng lượng này được lưu trữ khác nhau tùy thuộc vào việc cây thân thảo hay thân gỗ.
6. Ví dụ về sự phát triển của thực vật:
Từ khi hạt nảy mầm đến khi già đi, một loại cây trải qua một vòng đời thú vị để phát triển. Có thể thấy một ví dụ điển hình về sự tăng trưởng sơ cấp ở thực vật trong hình dạng cây hình nón “ Giáng sinh ”. Những cây này thường có sự phân chia nhanh chóng ở chồi và ngọn rễ. Khi các ngọn của chúng (chồi ngọn) bị loại bỏ, điều đó dẫn đến việc cây mọc ra bên ngoài, khiến cây có vẻ ngoài “đầy đặn hơn”.
Tăng trưởng thứ cấp thường ít được chú ý hơn ở thực vật, đặc biệt là ở cây gỗ vì chúng mất nhiều thời gian để phát triển theo cách đó. Tuy nhiên, một cái nhìn đơn giản vào các vòng của thân cây cho thấy số năm sinh trưởng thứ cấp trong sinh vật. Đối với nhiều cây, mỗi vòng tròn biểu thị một năm sinh trưởng của cây đó.
Hình ảnh sau đây cho thấy 4 giai đoạn phát triển trong vòng đời của củ cải:
– Năm thứ nhất bao gồm sự nảy mầm, sự phát triển của rễ và sự phát triển của lá.
– Sau đó, có một thời gian không hoạt động trong mùa đông.
– Và tiếp theo là một năm tăng trưởng khác vào mùa xuân năm sau để ra hoa và hạt.
Một số ví dụ phổ biến về cây hai năm bao gồm cà rốt, củ cải và rau mùi tây.
Chỉ cần quan sát cách các loại cây khác nhau di chuyển qua các giai đoạn tăng trưởng này sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin nội bộ tuyệt vời về thực vật để giúp bạn xác định, sử dụng và chăm sóc chúng hiệu quả hơn.
Nếu bạn nhận thấy một cây không ra hoa trong một năm nhất định, điều này có thể có nghĩa là đó là cây hai năm một lần. Hãy quan sát cẩn thận và bạn sẽ nhận thấy vào năm thứ hai, cây phát triển rất nhanh và vươn lên một thân cây cho nhiều hoa và hạt.
Kết luận: Việc biết được các giai đoạn phát triển của thực vật giúp bạn có khả năng hiểu thực vật một cách trực quan hơn nhiều thay bằng cách chỉ nhìn vào các mẫu đơn giản mà tất cả các loại thực vật đều có điểm chung. Điều thú vị là bạn thậm chí không cần biết danh tính của một loại cây để biết cây đó đang ở giai đoạn phát triển nào. Và do đó, việc biết các giai đoạn này giúp xác định cây dễ dàng hơn!
