Huy Cận đã sáng tác khúc ca "Đoàn thuyền đánh cá" để miêu tả hình ảnh kết hợp giữa thiên nhiên và con người một cách hài hòa và đặc sắc. Dưới đây là bài viết về Phân tích sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Phân tích sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá:
1.1. Mở đầu:
Mô tả cảnh tượng mặt trời xuống biển và sóng đang cài then.
Liên tưởng về vũ trụ quen thuộc của thơ Huy Cận.
1.2. Thân bài:
– Sự kết nối giữa con người và thiên nhiên trong đánh cá
Câu hát của người đánh cá căng buồm cùng gió khơi.
Khí thế và hào hứng của người đánh cá làm căng buồm cho con thuyền.
Cảm hứng lãng mạn của nhà thơ khi mô tả cảnh đánh cá giữa biển đêm.
– Sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên
Tầm vóc của con người và đoàn thuyền được nâng lên, hòa nhập vào kích thước của thiên nhiên.
Con thuyền đánh cá được mô tả như một cánh buồm và trăng, thể hiện sự hòa quyện của đoàn thuyền với biển trời.
Hình ảnh thơ lãng mạn, bay bổng, tạo niềm vui phơi phới cho con người.
– Lần ra khơi đánh cá từ thiên nhiên
Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá trong việc giành lấy tài nguyên từ thiên nhiên.
Bài ca đầy niềm vui và nhịp nhàng cùng thiên nhiên.
Sự kết thúc của một cuộc chiến đầy cống hiến và nỗ lực của con người để giành lấy từ thiên nhiên những của cải tài nguyên quý giá.
1.3. Kết luận:
Sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên được mô tả trong hình ảnh đoàn thuyền đánh cá.
Thể hiện sự cảm thông và trân trọng của con người đối với thiên nhiên, đồng thời khát khao sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững và có trách nhiệm.
2. Phân tích sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá hay nhất:
Bài thơ mở đầu với một hình ảnh rực rỡ và gần gũi với con người, được tạo nên bởi sự liên tưởng đầy sáng tạo của nhà thơ. Mặt trời như một tia lửa đỏ rực xuống biển, sóng dài như những then cài, và đêm tối như hai cánh cửa vĩ đại đang đóng lại. Những so sánh này tạo nên một hình ảnh to lớn của vũ trụ và cảm giác gần gũi với đời sống thường nhật của con người.
Từ đó, nhà thơ tạo ra một cảm hứng vô tận đến vũ trụ và tỏ ra quen thuộc với sự liên kết giữa các sự vật và hiện tượng, như cánh buồm và gió khơi, cùng với câu hát của người đánh cá. Hình ảnh căng buồm cùng gió khơi cũng được sử dụng để tạo ra một tầm nhìn rộng lớn hơn về cuộc sống và tồn tại của chúng ta trong vũ trụ.
Bài văn mô tả rằng câu hát là nét vui tươi, sự phấn khởi của người lao động, chứng tỏ họ có sức mạnh để cùng với gió làm cho con thuyền chạy nhanh trên biển và bắt đầu công việc đánh cá vất vả. Đó là tinh thần hăng say và đầy hào hứng của những người yêu nghề và yêu biển.
Tác giả tạo dựng một không gian lãng mạn, miêu tả vẻ đẹp của cảnh đánh cá giữa biển đêm, trong niềm hạnh phúc, sức khỏe và năng động của người lao động, người làm chủ công việc của mình.
Thuyền ta lái gió với buồm trăng,
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Nhờ cái nhìn đầy tình cảm và sáng tạo của nhà thơ, con thuyền đánh cá nhỏ bé trên biển cả bỗng trở nên lớn lao, kì vĩ và ngang tầm với vũ trụ. Nhưng sự thực là, đây không phải là một cuộc du ngoạn bằng thuyền lãng mạn, mà là cuộc chiến đấu đầy cam go để giành lấy những tài nguyên của thiên nhiên. Tại đây, người cầm lái thuyền trở thành một chiến binh gan dạ, chiến đấu với sức mạnh của gió và trăng – những thứ được xem như là cánh buồm. Tình yêu thương và niềm vui phơi phới của con người được thay thế bằng sức lực và trí tuệ, trong cuộc chiến giành giật từ bàn tay của thiên nhiên những tài nguyên quý giá. Hình ảnh này gợi lên sự đầy hy vọng nhưng cũng đầy thử thách trong cuộc sống của con người.
Dàn đan thế trận lưới vây giăng,
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Bài ca về công việc đánh cá nặng nhọc của người lao động được truyền tải qua những cảnh tượng tươi sáng và tuyệt đẹp của thiên nhiên trên biển:
– Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
– Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông.
– Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Trong cơn sóng đánh rì rào, đàn cá thu như những đoàn thoi lướt nhanh, tạo ra những dòng sáng trắng như lưới vẫy trên biển. Cá song lại nổi lên mặt biển vào ban đêm, tạo ra những đuốc đen hồng rực rỡ, và khi quẫy đuôi, ánh trăng rực sáng lên giữa đại dương. Sắc màu rực rỡ của đuôi, vây và mắt cá tôn lên vẻ đẹp kỳ diệu của biển cả.
Khi lưới nặng trĩu được cuồn cuộn kéo lên, những con cá nhảy nhót, vảy và đuôi phản chiếu ánh sáng rực rỡ, tạo nên bức tranh tươi sáng và lộng lẫy như tranh sơn mài. Ánh hồng tinh khiết của bình minh khiến cho bức tranh càng thêm tươi sáng và lạ kỳ. Những hình ảnh này tuyệt vời và kỳ diệu được tưởng tượng bởi trí tưởng tượng bay bổng của nhà thơ, làm cho hiện thực trở nên kì ảo và làm giàu thêm cái đẹp vốn có của thiên nhiên.
Nhà thơ đã tạo nên một bài hát tôn vinh nghề đánh cá, với sự phấn khởi và hùng tráng. Tác giả tôn vinh biển cả bao la – nguồn tài nguyên vô tận của đất nước, cũng như ca ngợi những người lao động cần cù và gan góc, đang cống hiến hết mình để làm giàu cho đất nước. Quá trình làm việc đánh cá của ngư dân Quảng Ninh trên biển Hạ Long được mô tả một cách đầy sức sống và hài hòa với thiên nhiên xanh biếc của trời biển, trăng sao lấp lánh, tất cả tạo nên một vẻ đẹp độc đáo. Cảm hứng từ thiên nhiên và sự lao động hòa quyện với nhau, tạo ra một tác phẩm đầy ý nghĩa.
3. Phân tích sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá chọn lọc:
“Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên”
Những câu thơ này được viết bởi nhà thơ Tố Hữu trong thi phẩm “Mùa thu tới” để miêu tả hình ảnh những con người lao động đang xây dựng đất nước và tạo ra một niềm tự hào và cảm hứng bất tận. Huy Cận đã sáng tác khúc ca “Đoàn thuyền đánh cá” để miêu tả hình ảnh đó, kết hợp giữa thiên nhiên và con người một cách hài hòa và đặc sắc.
Bài thơ bắt đầu bằng một bức tranh hoàng hôn tuyệt đẹp, với hình ảnh vô cùng hùng vĩ và tráng lệ:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Sự liên tưởng và tưởng tượng thú vị được tái hiện trong đoạn văn trên. Mặt trời được mô tả như một hòn lửa đỏ rực, tạo nên một bức tranh hoàng hôn ấm áp, tráng lệ và rực rỡ. Biện pháp ẩn dụ được sử dụng tinh tế trong câu thứ hai với “Sóng – cài then” và “Đêm – sập cửa”, mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên khi tất cả đều tĩnh lặng, đi vào trạng thái nghỉ ngơi. Biển cả bao la được miêu tả như một ngôi nhà thứ hai của người dân chài lưới.
Tuy nhiên, sau đó đoạn văn lại tả hình ảnh của con người trong hai câu thơ tiếp theo:
“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi”
Kết cấu này được xây dựng với sự tương xứng hoàn hảo, mang đến một tác phẩm âm nhạc đầy sức sống và sức mạnh. Câu hát trong bản nhạc là niềm vui, sự phấn khởi và động lực của những người lao động, tạo nên một cảm giác hưng phấn và đầy năng lượng cho người nghe.
Sức mạnh vô hình của những giai điệu đó được thể hiện rõ nét khi đoàn thuyền đánh cá rong ruổi dưới ánh trăng trong đêm. Cảnh tượng này được mô tả một cách tinh tế và đầy tình cảm qua những câu thơ đặc sắc, tạo nên một bức tranh đẹp mắt và đầy sức hút cho người đọc.
Với những cảm hứng và khí thế đó, bản nhạc đưa chúng ta trên một chuyến hành trình đầy màu sắc và cảm xúc. Đó là sức mạnh của âm nhạc, giúp chúng ta cảm nhận và truyền tải những thông điệp tinh thần đầy ý nghĩa, giúp cho cuộc sống trở nên đẹp hơn và ý nghĩa hơn.
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng”
Con thuyền ngày nay đã trở thành một tấm gương về sự vĩ đại, với gió làm bánh lái và trăng làm cánh buồm, “lướt giữa mây và biển”, đồng hành cùng với thế giới tự nhiên. Còn con người thì cũng đã nâng cao tầm vóc của mình, đứng ở vị trí trung tâm để khám phá bí mật đại dương, dàn trận và bủa lưới vây giăng. Công việc của họ như một cuộc chinh phục thiên nhiên, đánh dấu sự gắn bó, hòa quyện giữa con người và tự nhiên.
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao…”
“Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng…”
Các ngư dân đang đánh bắt cá với niềm vui và sự hứng khởi được thể hiện qua những bản nhạc hào hùng, tạo nên một không khí phấn khích và phơi phới trong lao động. Ngay cả khi đêm về, hình ảnh người dân kéo lưới bắt cá với sự khẩn trương và vội vã vẫn được thấy rõ.
Ngoài ra, bức tranh về các loài cá trên biển cũng truyền tải được vẻ đẹp lộng lẫy và rực rỡ của thiên nhiên.
“Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng…”
“Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông…”
Từng hình ảnh, âm thanh và màu sắc trong bài thơ đều gắn liền với nhau để tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp về các loài cá trên biển khơi. Với màu xanh biếc của biển, những con cá nhỏ xinh và màu đỏ rực rỡ của hoàng hôn, bức tranh tỏa sáng lung linh, huyền ảo. Hình ảnh của các con cá được vẽ nên như những nét chìm, những đường cong mềm mại, tạo nên một vẻ đẹp tuyệt vời.
Không chỉ riêng biển cả, sông nước bao la cũng tạo nên một vẻ đẹp đầy thơ mộng, trong sáng. Các chi tiết trong bài thơ như làn nước xanh, những đám mây trôi qua trên trời hay ánh trăng lung linh lấp lánh trên mặt nước, đều tạo ra một không gian thanh tịnh, huyền ảo. Điều đó khiến cho người đọc cảm nhận được sự hài hòa, cân bằng giữa thiên nhiên và con người.
Chính bởi vậy, bức tranh thiên nhiên được hòa quyện với bức tranh lao động của con người trên biển khơi bao la. Hình ảnh con người dũng cảm đang lao động trên biển khơi, băng qua những đợt sóng dữ dội để đánh bắt cá là một bức tranh thật sự đáng ngưỡng mộ. Sự khéo léo, tinh thông của các thuyền trưởng và ngư dân được thể hiện qua cách dàn đan thế trận, bủa lưới vây giăng để bắt được cá. Tất cả những điều đó khiến cho bức tranh thiên nhiên trở nên sống động hơn bao giờ hết, và thể hiện rõ ràng sự hòa quyện, gắn kết giữa con người và thiên nhiên.
