Phân tích nhân vật Thơm trong tác phẩm Bắc Sơn hay nhất

Vở kịch “Bắc Sơn” của Nguyễn Huy Tưởng khắc họa cuộc đấu tranh giữa những người dân yêu nước ủng hộ cách mạng và những kẻ phản bội, sẵn sàng làm tay sai cho giặc trong thời kỳ cách mạng Việt Nam còn non trẻ. Tác phẩm phản ánh một cách tự nhiên và tất yếu con đường dẫn những người dân Việt Nam chân chính đến với cách mạng. Nhân vật Thơm trong hồi bốn là minh chứng rõ nét cho sự chuyển biến tâm lý của một phần nhân dân trong thời kỳ ấy.

Thơm là nhân vật trung tâm trong hồi này, và các sự kiện chính diễn ra tại nhà cô. Trước cái chết của cha, Thơm dần nhận ra sự phản bội của Ngọc. Nỗi đau đớn và ân hận tràn ngập trong cô. Khi Thái và Cửu bị giặc truy đuổi, cô đã tìm cách cứu hai người.

Trong phân đoạn này, sức hấp dẫn của nhân vật Thơm không nằm ở cuộc đấu tranh giữa sống và chết, cũng không phải ở sự do dự giữa việc che giấu hay khai báo hai người cán bộ đang ở nhà mình. Lúc đầu khi Thái và Cửu xuất hiện, Thơm hoảng hốt nhưng chủ yếu do bất ngờ. Sau phút hoảng loạn ban đầu, cô quyết định bảo vệ hai người. Cô không lo lắng về nguy hiểm mà việc che giấu cán bộ cách mạng có thể gây ra, mà chỉ bận tâm về cách bảo vệ họ. Tình thế nguy cấp đã khiến Thơm nảy sinh hành động cao đẹp của một người dân yêu nước. Cô nhanh trí đưa hai người vào buồng trong – nơi mà theo phong tục của nhiều dân tộc thiểu số, người lạ không được phép vào. Cách làm táo bạo này đã khiến Ngọc không hề nghi ngờ.

Ở lớp III, tính chất căng thẳng và éo le của hoàn cảnh đẩy mâu thuẫn kịch lên đến đỉnh điểm. Một bên là Thơm, người đã dũng cảm vượt qua lễ giáo, chống lại chồng mình để bảo vệ cán bộ cách mạng. Một bên là Ngọc, kẻ đang ráo riết săn lùng cán bộ để lập công với giặc. Ngọc không hề hay biết rằng những người mà hắn truy lùng đang ẩn náu ngay trong nhà hắn. Hắn cố ý nán lại, không chịu rời đi, vì ham muốn quấn quýt với người vợ trẻ đẹp.

Hoàn cảnh trớ trêu này làm tăng tính kịch của câu chuyện. Ngọc hoàn toàn vô tình, nhưng sự nấn ná của hắn lại khiến Thơm càng sốt ruột hơn. Diễn biến tâm lý của Thơm diễn ra khá phức tạp, có thể chia thành nhiều giai đoạn.

Ban đầu, Thơm giả vờ ngọt ngào với chồng và tỏ ra hối hận về những lời nói không phải trước đây để khiến Ngọc không nghi ngờ. Khi biết lối ra vườn bị chặn bởi đồng bọn của Ngọc, Thơm cố tình nói to để cán bộ nghe thấy và đề phòng.

Cô tìm cách thuyết phục chồng rời khỏi nhà để giải thoát cho hai người cán bộ, điều này hoàn toàn trái ngược với thái độ giữ chồng ở lại ban đầu. Dù tỏ vẻ ngạc nhiên, may mắn là Ngọc không nhận thấy sự thay đổi trong thái độ của Thơm.

Trong lớp kịch này, mọi hành động và lời nói của Ngọc tuy vô tình, nhưng lại làm cho tình huống thêm phần kịch tính. Khán giả hồi hộp dõi theo từng cử chỉ, lời nói của Thơm. Cô ở vào tình thế khó xử: nếu quá vội vàng đuổi chồng đi sẽ gây nghi ngờ, nhưng nếu giữ chồng lại thì nguy cơ lớn đe dọa hai cán bộ. Do đó, Thơm vừa phải khéo léo lựa lời để Ngọc không nghi ngờ, vừa phải tìm cách nhanh chóng đẩy hắn ra khỏi nhà.

Lòng trung thành với Đảng và quyết tâm bảo vệ cách mạng đã khiến Thơm trở nên nhạy bén, chính xác trong từng lời nói và hành động. Cô không chỉ cứu được hai cán bộ khỏi tay giặc, mà còn truyền cho họ niềm tin vào sức mạnh của quần chúng.

Qua nhân vật Thơm trong hồi bốn, Nguyễn Huy Tưởng đã thể hiện tài năng trong việc xây dựng tình huống kịch, tổ chức đối thoại, và biểu hiện tâm lý nhân vật, giúp người đọc thấy rõ sự phát triển tính cách của Thơm.

Có thể nói, con đường đến với cách mạng của Thơm tiêu biểu cho một phần lớn nhân dân thời bấy giờ: từ nỗi đau cá nhân đến sự căm ghét bọn bán nước, cướp nước; từ đó nhận ra giá trị của cách mạng và ủng hộ nó. Nhân vật Thơm thể hiện lòng tin yêu và sự biết ơn của Nguyễn Huy Tưởng đối với nhân dân: Nhân dân chính là cái nôi nuôi dưỡng và bảo vệ cách mạng.