Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được sáng tác năm 1966, ngợi ca tình cha con, tình đồng chí trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. Đồng thời, tác giả cũng muốn tố cáo chiến tranh đã phá hoại biết bao gia đình hạnh phúc. Qua bài văn dưới đây sẽ giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn về nhân vật ông Sáu trong truyện ngắn này.
Mục lục bài viết
1. Đôi nét về tác giả Nguyễn Quang Sáng:
Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, mất năm 2014, lấy bút danh là Nguyễn Sáng, quê ở Chợ Mới, tỉnh An Giang. Ông là nhà văn Việt Nam từng đoạt giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật đợt II năm 2000. Trong những năm tháng đánh đế quốc Mĩ, ông sống và hoạt động tại chiến trường quân khu tại Nam Bộ. Vì vậy mà cảnh vật, con người và hơi thở nhịp sống trong tác phẩm Nguyễn Quang Sáng đậm chất xứ Nam Bộ. Màu sắc bi tráng với bao sự tích anh hùng, những tình huống hấp dẫn đầy kịch tính và giàu chất thơ tạo nên cốt cách và vẻ đẹp trang văn Nguyễn Quang Sáng.
Ông để lại nhiều tác phẩm đặc sắc bằng nhiều thể loại. Các tập truyện ngắn: “Con chim vàng”, “Người quê hương”, “Chiếc lược ngà”, “Bông cẩm thạch”, “Người con đi xa” … Tiểu thuyết có: “Đất lửa”, “Mùa gió chướng”, “Dòng sông thơ ấu”. Ngoài ra ông còn có một số kịch bản phim, lưu giữ trong lòng người “một thời để nhớ, một thời để yêu”.Ông được biết nhiều với vai trò tác giả và biên kịch của hai tác phẩm nổi tiếng là truyện ngắn Chiếc lược ngà và phim điện ảnh Cánh đồng hoang.
2. Vài nét về tác phẩm Chiếc lược ngà:
Tác phẩm “Chiếc lược ngà” được ra dời vào năm 1966 khi chiến trường miền Nam trong thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra quyết liệt. Truyện thể hiện thật thấm thía, cảm động tình cảm cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. Truyện ngắn nói về tình cảm gia đình đặc biệt là tình cha con sâu nặng cao đẹp trong hoàn cảnh chiến tranh éo le. Đây là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật Nguyễn Quang Sáng. Bằng nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc và xây dựng tình huống bất ngờ, tác giả đã thể hiện một cách cảm động tình cha con của ông Sáu và bé Thu.
3. Dàn ý phân tích nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược ngà:
Mở bài:
Giới thiệu tác giả: Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014), ông từng tham gia kháng chiến và giữ nhiều trọng trách quan trọng. Cuộc đời nhà văn trải qua biết bao nhiêu năm tháng kháng chiến của cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Giới thiệu tác phẩm: Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” sáng tác năm 1966 ca ngợi tình cha con, tình đồng chí trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. Đặc biệt, nhân vật ông Sáu đã để lại cho người đọc rất nhiều ấn tượng.
Thân bài:
Tâm trạng của ông Sáu: Khi vào quân đội lúc con gái ông mới được 1 tháng, lòng yêu thương con và chăm sóc con nhiều Khi về với gia đình bé Thu không nhớ mặt mình bởi sẹo cũng không như người trong ảnh. Con bé bỏ nhà, khóc lóc, không coi ông Sáu là cha và đôi khi lại hỗn láo, chửi bới khiến ông cảm thấy xấu hổ. Trong khi ăn tối ông đã nóng giận và không kìm được nên tát bé Thu, ông cảm thấy vô cùng ân hận nhưng cũng là do ông yêu con nhiều mà lại bỏ qua. Khát khao lớn lao nhất của ông hiện giờ là được lắng nghe con mình nói một từ Ba, cái tình cha con ấy đã khiến ông hạnh phúc đến mãi bây giờ Trước khi ông Sáu đi, bé Thu đã khiến anh và nhiều người hết sức ngạc nhiên vì cất tiếng kêu anh Sáu là ba. Ông cảm thấy hạnh phúc như thế nào. Ở nhà ông cũng yêu con, thích được bế con và ôm con. Ông dành tất cả tình cảm để chế tạo một chiếc lược từ ngà voi cho con. => Ông Sáu là một người cha trên cả hoàn hảo, mẫu mực, yêu thương con cái hết lòng.
Giới thiệu về nhân vật ông Sáu Hình ảnh đơn giản, đời thường nhưng tình yêu thương của ông dành cho con là vô bờ hạnh phúc Hình ảnh người lính, người cha đã làm sáng hơn tình cảm gia đình của ông Ông Sáu cũng dành tình cảm yêu thương chân thành nhất để tặng con cùng vợ mình Ông Sáu là một người lính hy sinh trên mặt trận nhưng ông dành tình cảm cho con.
Nghệ thuật ngẫu nhiên để qua đó thể hiện tâm lý nhân vật. Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật xuất sắc, diễn tả nội tâm phong phú và chân thật.
Kết bài:
Nhân vật ông Sáu đã lưu dấu nhiều cảm xúc sâu đậm trong tâm trí người xem. Nhân vật ông Sáu – người cha đầy tình yêu thương con, ông là hình ảnh đại diện của con người Việt Nam đã hy sinh hết mình cho độc lập tự do và giải phóng đất nước. Nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện sống động mà không thiếu phần chân thật hình ảnh người cha mẫu mực cùng với tình yêu bao la dành cho con của ông.
4. Phân tích nhân vật ông Sáu:
“Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông.”
Quả thực công lao sinh thành, nuôi dưỡng của bố mẹ là vô giá, cả cuộc đời này những đứa con cũng không thể nào đền đáp hết. Trong bất cứ hoàn cảnh đâu, tình cảm đó cũng rất quý giá và đáng trân trọng. Và đặc biệt là giữa bối cảnh cuộc chiến ác liệt thì tình cảm đó trở thành một hòn đá quí, lấp lánh. Và toàn bộ những tình cảm lớn lao đó cũng đã được Nguyễn Quang Sáng thể hiện qua hình tượng ông Sáu với tiểu thuyết Chiếc lược ngà. Trong thời kỳ chiến tranh thần thánh, ông Sáu cũng giống biết bao người khác nghe theo tiếng gọi đất nước lên đường nhập ngũ. Lập gia đình không được ít lâu thì ông Sáu đã hy sinh ngay khi vừa kịp gặp cô con gái bé bỏng của mình. Những ngày tháng tại đây lòng ông bao giờ cũng khắc khoải nghĩ đến mẹ cùng bé Thu. Ba ngày nghỉ phép như một phép lạ đã làm ông vơi bớt nhớ nhà và trên hết là được gặp mặt người con thân yêu của mình. Lòng ông hân hoan phấn khởi, trên con tàu mắt ông nhìn về hướng gia đình thân yêu, vì vậy dù thuyền vừa vào bến ông đã vội vàng chạy lên bờ. Lòng ông hân hoan và vui sướng, ông đã chờ đợi phút giây gặp mặt con mình quá nhiều rồi. Tiếng gọi con vừa ngọt ngào, lại tha thiết, chỉ hai tiếng “Thu! Con! “mà chứa đựng biết bao nhiêu tình cảm của ông giành tặng bé Thu. Nhưng ngược lại với những tình cảm nồng nàn của ông, bé Thu lạnh lùng và hoảng sợ xoay đầu ra trốn thoát. Bé Thu không nhìn thấy anh, nó trở thành một mũi dao găm đâm xuyên tâm hồn anh Sáu, anh ú ớ gọi con, vết thương hở trên gò má sưng tấy, con bé hoảng hốt trốn chạy, anh đau khổ tột cùng, “hai bàn tay rũ đi như thể sắp chết”. Trông anh rất đáng yêu. Có lẽ anh Sáu cũng biết ít nhiều tình cảm của bé Thu với mẹ, tuy nhiên với tư cách một người cha khó anh lại không đau lòng và thương xót.
Ba ngày nghỉ việc tại gia đình chỉ là dịp hiếm có để anh đi gặp họ hàng, thăm hỏi bạn bè, nhưng anh dành cả ba ngày ở bên cô con gái của mình. Anh ở cùng con với vỏn vẹn một mong ước nhỏ nhoi, bé Thu nhận được cha và kêu anh là ba. Cái việc ấy tưởng chừng con người sẽ chẳng bao giờ có, khi anh dành hết tâm huyết và tình cảm cho bé Thu mà không mảy may lay động. Đặc biệt trong bữa tối, bé Thu ngày càng tỏ thái độ hung hăng, ngang ngược hơn nữa và đỉnh điểm là lúc anh bỏ một cái trứng cá vào bát ăn thì Thu đã ném quả đậu đi. Vừa tức giận, vừa đau lòng, anh Sáu không thể nào kìm nén mình nên đã dùng tay phải tát bé Thu. Không nói thẳng ra nhưng ai cũng ngầm biết rằng, phía sau sự tức giận đó là trái tim tràn ngập tình yêu thương và là khát khao mãnh liệt nhận lấy một cử chỉ, một hành động yêu thương từ người con. Mọi sự cố gắng của ông Sáu đã được báo đáp. Trong giây phút đầu tiên của buổi gặp mặt, bé Thu đã nhìn thấy anh. Niềm hạnh phúc và nỗi vui mừng xen lẫn xúc động đã kết tinh bằng dòng lệ tràn đầy yêu thương. Dù thời gian của hai người rất ít, nhưng anh cũng đã hiểu hơn hết tình yêu thương con dành tặng mình. Tình yêu thương ấy cũng là động lực giúp anh cầm súng để giữ Tổ quốc và quay về với con.
Những tháng ngày trên chiến trường tình thương yêu của anh giành cho bé Thu luôn thể hiện rõ ràng và sâu đậm nhất. Anh rất hối hận và dày vò mình khi đã trót đánh đập con. Nhớ từng lời nói bé Thu dặn dò anh đã kiếm cho em cái ngà voi. Anh cẩn thận, tỉ mỉ, khéo léo như một ông thợ mộc khi cắt những cái đầu lược và khom lưng để viết từng dòng chữ “Thương dành cho Thu, con của ba”. Anh hoàn thành chiếc lược với toàn bộ tình thương yêu giành tặng con. Nhưng anh Sáu không kịp đưa tặng con cái lược thì đã hy sinh bởi một đợt càn quét ác liệt của địch. Nhưng dường như chỉ có tình mẫu tử là không thể giết chết nên mặc dù không còn sức mà nói lên bất kì lời gì, nhưng ông Sáu đã thu bớt một chút lực cuối cùng để đưa chiếc lược giao tay người con của mình dành cho bé Thu. Dù không một lời nói nào, song lại rất ý nghĩa, vì nó là ước nguyện cuối cùng, ước nguyện của tình phụ tử cao đẹp, chân thành và sâu lắng. Với sự chọn lựa căn nhà thích hợp cùng bác Ba thân thuộc gắn bó bên gia đình ông Sáu đã làm cho câu chuyện trở nên chân thật và đáng trân trọng.
Câu chuyện về tình phụ tử hy sinh giữa bối cảnh chiến tranh khốc liệt cũng để hiểu sâu sắc thêm những cái đau đớn do nó tạo nên đối với con người. Nhưng cao quý hơn nữa, đó còn là tình cảm mẫu tử trường tồn và vĩnh cửu.
5. Ý nghĩa nhan đề Chiếc lược ngà:
Hình ảnh chiếc lược ngà trong xuyên suốt toàn bộ nội dung của truyện, Chiếc lược ngà là cầu nối tình cảm của hai cha con ông Sáu. Chiếc lược ngà là vật kỷ niệm, là kỷ vật của người cha để lại cho người con trước khi hy sinh, thể hiện tình yêu thương vô cùng người con gái nơi quê nhà. Với ông Sáu, chiếc lược ngà như phần nào gỡ bỏ nỗi tương tư, giãi bầy tâm trạng của ông trong những ngày ở chiến khu xã nhà, thương nhớ vợ con vô bờ bến. Chiếc lược ngà còn là minh chứng cho tình cảm giữa hai cha con ông Sáu => chiếc lược của hi vọng và niềm tin, là quà tặng của người đã khuất…
THAM KHẢO THÊM:
